Με ένα εντυπωσιακό «μπρα ντε φερ» νομικών και πολιτικών επιχειρημάτων που παρουσίασαν οι εκπρόσωποι της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ ολοκληρώθηκε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης η ακροαματική διαδικασία για την προσφυγή των Σκοπίων εναντίον της χώρας μας.
Οποια κι αν είναι η απόφαση του Δικαστηρίου, που θα εκδοθεί το φθινόπωρο, θα επηρεάσει αποφασιστικά…
έστω και έμμεσα, τις ελληνοσκοπιανές σχέσεις, αλλά και τη συνεχιζόμενη διαδικασία για την επίλυση της διαφοράς της ονομασίας υπό τον κ. Νίμιτς.
Η ελληνική πλευρά εμφανίστηκε με μια ισχυρή νομική θέση, αλλά και πολιτική επιχειρηματολογία, η οποία υποστηρίχθηκε και από ξένους νομικούς συμβούλους.
Η ελληνική θέση εστιάστηκε στα εξής σημεία:
1 Το Δικαστήριο είναι αναρμόδιο, καθώς η υπόθεση συνδέεται άμεσα με τη διαφορά για το όνομα, η οποία όμως ρητά εξαιρείται από την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου βάσει συγκεκριμένου άρθρου της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Συγχρόνως επισημαίνεται ότι η αποδοχή της σκοπιανής προσφυγής θα επηρεάσει τη διαδικασία του κ. Νίμιτς η οποία γίνεται βάσει απόφασης άλλου οργάνου του ΟΗΕ ,του Σ.Α. Σε ό,τι αφορά την ουσία της υπόθεσης η ελληνική πλευρά:
2 Εξαντλητικά παρουσίασε τις συνεχείς και συστηματικές παραβιάσεις της Ενδιάμεσης Συμφωνίας από τα Σκόπια και κυρίως την προσπάθεια καταστρατήγησής της με τη σταδιακή καθιέρωση της χρήσης της συνταγματικής ονομασίας.
3 Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι είναι συλλογική απόφαση του Οργανισμού και όχι ενός εκάστου κράτους-μέλους, ενώ αναλυτικά παρουσιάστηκε η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο ΝΑΤΟ όπου δεν προβλέπεται «βέτο» (για το οποίο εγκαλείται η Ελλάδα).
4 Με μακρά επιχειρηματολογία η Ελλάδα υποστήριξε ότι το άρθρο 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας είναι ενιαίο, προβάλλοντας τη δεύτερη παράγραφο που προσφέρει στην Ελλάδα το δικαίωμα να εναντιωθεί στην ένταξη των Σκοπίων σε διεθνείς οργανισμούς εφόσον γίνει με όνομα διαφορετικό από το FYROM.
5 Ιδιαίτερα όμως σημαντική ήταν και η επίκληση της αρχής των «αντιμέτρων», καθώς, όπως επισημάνθηκε, ακόμη κι αν η Ελλάδα είχε θέσει βέτο αυτό θα μπορούσε να δικαιολογηθεί στη βάση της αρχής του «μη εκπληρωθέντος συναλλάγματος» στο πλαίσιο της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, αλλά και των επανειλημμένων παραβιάσεων των υποχρεώσεων της ΠΓΔΜ.
Οι σκοπιανές θέσεις όμως εμπλέκουν ευθέως το θέμα της ονομασίας, καθώς υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα άσκησε «βέτο» όχι επειδή το προβλέπει η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 11 αλλά επειδή… δεν είχε εξευρεθεί λύση στο θέμα της ονομασίας, ότι η χρήση της συνταγματικής ονομασίας δεν απειλεί την περιφερειακή σταθερότητα, και σχετικά με την απόφαση 817 του Σ.Α. του ΟΗΕ με την οποία καθιερώθηκε η προσωρινή ονομασία FYROM ως όρος για την ένταξη της χώρας στον ΟΗΕ ότι πρόκειται περί απλής «συστάσεως» και συνεπώς δεν υποχρεούται η χώρα να χρησιμοποιεί διεθνώς την ονομασία αυτή.
Ποιοι μας εκπροσώπησαν
Ετσι το Δικαστήριο θα κινδυνεύσει να εμπλακεί σε ερμηνείες αποφάσεων του Σ.Α. και εφαρμογής άλλων καθαρά πολιτικών διαδικασιών, όπως είναι η διαδικασία Νίμιτς, τορπιλίζοντας με την όποια απόφασή του τις έστω και μικρές ελπίδες επιτυχίας.
Εφόσον όμως υπάρξει αποδοχή, έστω και έμμεσα, μιας τέτοιας ερμηνείας για την απόφαση 817 του Σ.Α. σχετικά με το εύρος χρήσης του FYROM και παράλληλα αποτυπωθεί σε απόφαση του Δικαστηρίου η αντίληψη ότι η Ενδιάμεση Συμφωνία στο κρίσιμο άρθρο 11 προβλέπει μόνο υποχρεώσεις για την Ελλάδα, αυτό εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε υπονόμευση της ίδιας της Ενδιάμεσης Συμφωνίας και σε πλήρη αχρηστία τη διαδικασία Νίμιτς.
Εκπρόσωποι της Ελλάδας στη Χάγη ήταν ο πρέσβης Γιώργος Σαββαΐδης και η νομική σύμβουλος του ΥΠΕΞ Μαρία Τελαλιάν και οι ξένοι νομικοί σύμβουλοι καθηγητές Αλέν Πελέ, Μάικλ Ράισμαν και Τζέιμς Κρόφορντ.
Ρεπορτάζ Ν.Μελέτης για το Έθνος της Κυριακής