Η «στοιχειωμένη» βίλα του Σαββίδη

Το δεύτερό του «ανάκτορο» αποκτά στη Θεσσαλονίκη ο Ιβάν Σαββίδης, που μετά τη Βίλα Ζαρντινίδη, αγοράζει ένα ακόμη ιστορικό κτίριο της πόλης, το γνωστό «στοιχειωμένο κόκκινο σπίτι» στην πλατεία της Αγίας Σοφίας. Η αγορά -σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες- βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο, με τα συμβόλαια να υπογράφονται αυτές τις ημέρες, ενώ ο ομογενής Κροίσος κατόρθωσε να πάρει... μισοτιμής το αρχοντικό, αφού από 10.000.000 ευρώ που ήταν η αρχική τιμή του το αγόρασε αντί 5.000.000.

Η δεινή διαπραγματευτική ικανότητα του Ελληνορώσου επιχειρηματία, άλλωστε, είναι γνωστή. Ακριβώς το ίδιο είχε κατορθώσει και τον περασμένο Αύγουστο, όταν έπειτα από διαπραγματεύσεις μηνών κατάφερε να μετατρέψει τη Βίλα Ζαρντινίδη (που φιλοξένησε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Τζιάνι Ανιέλι και άλλες γνωστές προσωπικότητες) σε Βίλα Σαββίδη, καταβάλλοντας 2.500.000 ευρώ, όταν η αξία του κτιρίου είχε υπολογιστεί από διεθνή οίκο εκτιμητών σε 5.000.000. Το αρχοντικό στην οδό Χαιρώνειας 16, ωστόσο, ωχριά μπροστά στη νέα του αγορά. Χτισμένο στη συμβολή των οδών Αγίας Σοφίας και Ερμού απέναντι από τον Ναό Αγίας Σοφίας, από τα «διαμάντια» της πόλης, το Μέγαρο Λόγγου (το «κόκκινο σπίτι» που είναι δεμένο με θρύλους και ιστορίες) δεσπόζει στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, αποτελώντας μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής.

Η προσωνυμία του «κόκκινο σπίτι» οφείλεται στην όψη που του δίνουν τα κόκκινα τούβλα και τα κεραμικά διακοσμητικά σε ολόκληρη την εξωτερική του επιφάνεια. Αρχισε να κατασκευάζεται το 1926 και ολοκληρώθηκε το 1928 από την ανώνυμη Οικοδομική Εταιρία Νέων Χωρών, σε σχέδια του διάσημου αρχιτέκτονα της εποχής Λ. Τζενάρι, για λογαριασμό του πλούσιου βιομηχάνου Γρηγόρη Λόγγου. Από τα ιστορικά «τζάκια» στη Νάουσα και ιδιοκτήτης μιας τεράστιας κλωστοϋφαντουργικής επιχείρησης που ευημερούσε, ο Ιωάννης Λόγγος έζησε με την οικογένειά του στο μέγαρο, λειτουργώντας μάλιστα Εκθεση Υφασμάτων Ναούση στο ισόγειο.

Κάπου εδώ αρχίζουν και τα γεγονότα που έδωσαν στο Μέγαρο Λόγγου τη... στοιχειωμένη του φήμη. Η Ανώνυμος Οικοδομική Εταιρία Νέων Χωρών που κατασκεύασε το κτίριο χρεοκόπησε -παραδόξως- λίγο μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του κτιρίου και συγκεκριμένα το 1931, ενώ λίγα χρόνια αφοτού ολοκληρώθηκε το μέγαρο η βιομηχανική μονάδα του Λόγγου στη Νάουσα καταστράφηκε από πυρκαγιά!

Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης άρχισαν να ψιθυρίζουν πως «για όλα φταίει το κόκκινο σπίτι» και σύντομα το αρχοντικό θεωρήθηκε καταραμένο. Μερικές δεκαετίες αργότερα ενώ η ιστορία μπλέκονταν με μύθους, ο θρύλος του στοιχειωμένου αρχοντικού ενισχύθηκε, καθώς το 1964 σε ένα από τα διαμερίσματα του κτιρίου αυτοκτόνησε ο παιδίατρος Παναγιώτης Αλτσιτζόγλου. Γενιές στην πόλη μεγάλωσαν ακόμη και αποφεύγοντας να περάσουν έξω από το «κόκκινο σπίτι», καθώς οι μεγαλύτεροι ιστορούσαν πως είδαν «κάποιον να τους παρακολουθεί από τα παράθυρα του τρίτου ορόφου», ενώ οι πιο ευφάνταστοι επέμεναν πως το κτίριο αποτελεί κατοικία... βρικολάκων.

Στέκι για δασκάλους

Το αρχικό σχέδιο του μεγάρου, που αποτελεί σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, προέβλεπε ισόγειο και δύο ορόφους, αλλά κατά τη διάρκεια της κατασκευής ο Γρηγόρης Λόγγος αποφάσισε την προσθήκη και τρίτου ορόφου και τα σχέδια τροποποιήθηκαν.

Η σημερινή μορφή του κτιρίου περιλαμβάνει τρία καταστήματα στο ισόγειο, δύο διαμερίσματα στον πρώτο όροφο, δύο στον δεύτερο και ένα οροφοδιαμέρισμα στον τρίτο, που είναι και το πιο εντυπωσιακό, με ένα τεράστιο σαλόνι με τζάκι. Για πολλά χρόνια, μάλιστα, (μέχρι το 1992) στο ισόγειό του λειτουργούσε το καφενείο Ερμής, τόπος συνάντησης δασκάλων, καθηγητών και συνταξιούχων εκπαιδευτικών της πόλης.

Το 1983 το «κόκκινο σπίτι» χαρακτηρίστηκε με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού ιστορικό διατηρητέο. Το 2006 και ενώ το αρχοντικό είχε αφεθεί στις φθορές του χρόνου, η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας, η Διεύθυνση Νεώτερης και Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, αλλά και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων πρότειναν την αγορά του από το υπουργείο Πολιτισμού, στη συνέχεια όμως η ιδέα εγκαταλείφθηκε.

ΤΖΩΡΤΖΙΝΑ ΜΕΤΑΞΑ