**Ένα βιβλίο η ζωή μας** Εδώ γράφω αυτό που σκέφτομαι , καθώς και κείμενα που τα έχω ξεχωρίσει
Τρίτη 1 Μαρτίου 2011
Αντίο ξάδερφε , Παναγιώτη Σωτηράκο
Ήμουν δεκατεσσάρων ετών όταν γεννήθηκε
Τον είδα μωρό στην κούνια
Τον είδα να κάνει τα πρώτα του βήματα , να παίζει , να πηγαίνει σχολείο και αργότερα να φεύγει στο εξωτερικό για σπουδές .
Τον είδα να γυρνάει πίσω με το δίπλωμα του γιατρού
Παρακολούθησα την καριέρα του . Ήταν μια λαμπρή καριέρα .
Εργάστηκε στα νοσοκομεία , προσφέροντας έργο και αγάπη . Πολύ αγάπη
Έκανε οικογένεια και ένα θαυμάσιο γιο , σήμερα δεκαεπτά ετών .
Αγαπήθηκε σαν άνθρωπος και σαν γιατρός .
Από τα έξη ξαδέλφια μου ήταν ο μόνος που ήταν ποιο κοντά μου .
Ο μόνος που ερχότανε στο σπίτι μου , ο μόνος που θυμότανε την γιορτή μου και με έπαιρνε τηλέφωνο .
Αύριο θα χαιρετίσουμε τον Παναγιώτη και θα του ευχηθούμε καλό ταξίδι .
Η μοίρα του έλαχε να φύγει μόλις στα πενήντα ένα του χρόνια , τελείως άδοξα .
Η γυναίκα του , ο γιος του , και η μητέρα του , τραγικές φιγούρες , που πραγματικά δεν ξέρεις τι να πεις για να απαλύνεις τον πόνο τους .
Ποτέ δεν ταίριαξαν οι πολιτικές μας απόψεις , εκ παραμέτρου αντίθετες , μα ποτέ δεν τον έθιξα και ποτέ δεν με έθιξε .
Τον σεβάστηκα και με σεβάστηκε .
Είχαμε όμως την ίδια αγάπη για την πατρίδα , για τον άνθρωπο , για τις τέχνες .
Η Λακωνία έχασε ένα άξιο τέκνο της και το Περιστέρι , όπου είχε το ιατρείο του, αύριο το μεσημέρι θα τον αποχαιρετήσει .
Αντίο ξάδερφε Παναγιώτη Σωτηράκο
Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011
Η τέταρτη σφραγίδα της αποκάλυψης και το βίντεο από την Αίγυπτο.
Η τέταρτη σφραγίδα της αποκάλυψης και το βίντεο από την Αίγυπτο.
- Συντάκτης: Κώστας Χαρδαβέλλας, Δημοσίευση: 21/02/2011
Το βίντεο που ακολουθεί προέρχεται από το Euronews και έχει γυριστεί κατά τη διάρκεια των πρόσφατων γεγονότων στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα. Tις τελευταίες ημέρες κάνει το γύρο του διαδικτύου προκαλώντας αντιφατικές απόψεις.
Οπως θα δείτε στα πλάνα, κάποια στιγμή ανάμεσα στους διαδηλωτές εμφανίζεται μία μορφή που έχει κιτρινοπράσινο χρώμα και -για πολλούς- μοιάζει με καβαλάρη πάνω σε άλογο που πετά πάνω από τα κεφάλια των διαδηλωτών.
Ο συνδιασμός του χρώματος και του σχήματος, οδήγησε μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, στο... συμπέρασμα ότι πρόκειται για τον τεταρτο καβαλάρη όπως αυτός περιγράφεται στην Αποκάλυψη του Ιωάννη (κεφ. ΣΤ). Το τέταρτο άλογο, που καβαλάρης του είναι ο Θάνατος ενώ από πίσω του ακολουθεί ο Άδης, ταυτίζεται με τον θάνατο των ανθρώπων ο οποίος - κατά τον Ιωάννη- θα έρθει με διάφορους τρόπους.
Ακολούθησαν συζητήσεις επί συζητήσεων, με βασικό επιχείρημα των διαφωνούντων ότι το άλογο που αναφέρει ο Ιωάννης, δεν είχε χρώμα κιτρινοπράσινο (όπως η μορφή του βίντεο) αλλά ωχρό, δηλαδή κίτρινο.
Πριν σας πω την προσωπική μου άποψη, θα ήθελα να διευκρινίσουμε τι πραγματικά ανφέρεται στην Αποκάλυψη - θέμα με το οποίο είχαμε ασχοληθεί πολλές φορές στις "Πύλες του Ανεξήγητου"- ως προς το χρώμα του αλόγου της τέταρτης "σφραγίδας".
Τι λέει το κείμενο της Αποκάλυψης στην αρχαία ελληνική γλώσσα
ς: 7 Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν σφραγῖδα τὴν τετάρτην, ἤκουσα φωνήν τοῦ τετάρτου ζῴου λέγοντος· ἔρχου.
ς: 8 καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ ἵππος χλωρός, καὶ ὁ καθήμενος ἐπάνω αὐτοῦ, ὄνομα αὐτῷ ὁ θάνατος, καὶ ὁ ᾅδης ἠκολούθει μετ᾽ αὐ τοῦ· καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἐξουσία ἐπὶ τὸ τέταρτον τῆς γῆς, ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ καὶ ὑπὸ τῶν θηρίων τῆς γῆς.
ς: 8 καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ ἵππος χλωρός, καὶ ὁ καθήμενος ἐπάνω αὐτοῦ, ὄνομα αὐτῷ ὁ θάνατος, καὶ ὁ ᾅδης ἠκολούθει μετ᾽ αὐ τοῦ· καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἐξουσία ἐπὶ τὸ τέταρτον τῆς γῆς, ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ καὶ ὑπὸ τῶν θηρίων τῆς γῆς.
Τι λέει το κείμενο της Αποκάλυψης του Ιωάννη μεταφρασμένο στην καθαρεύουσα
ς:7 Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν σφραγίδα τὴν τετάρτην, ἤκουσα φωνὴν τοῦ τετάρτου ζώου λέγουσαν· ῎Ερχου καὶ βλέπε.
ς:8 Καὶ εἶδον, καὶ ἰδού, ἵππος ὠχρός, καὶ �� καθήμενος ἐπάνω αὐτοῦ ὠνομάζετο θάνατος, καὶ ὁ ῞Αιδης ἠκολούθει μετ' αὐτοῦ· καὶ ἐδόθη εἰς αὐτοὺς ἐξουσία ἐπὶ τὸ τέταρτον τῆς γῆς, νὰ θανατώσωσι μὲ ῥομφαίαν καὶ μὲ πεῖναν καὶ μὲ θάνατον καὶ μὲ τὰ θηρία τῆς γῆς.
ς:8 Καὶ εἶδον, καὶ ἰδού, ἵππος ὠχρός, καὶ �� καθήμενος ἐπάνω αὐτοῦ ὠνομάζετο θάνατος, καὶ ὁ ῞Αιδης ἠκολούθει μετ' αὐτοῦ· καὶ ἐδόθη εἰς αὐτοὺς ἐξουσία ἐπὶ τὸ τέταρτον τῆς γῆς, νὰ θανατώσωσι μὲ ῥομφαίαν καὶ μὲ πεῖναν καὶ μὲ θάνατον καὶ μὲ τὰ θηρία τῆς γῆς.
Τι λέει το κείμενο της Αποκάλυψης του Ιωάννη μεταφρασμένο στην δημοτική
7 Kι όταν άνοιξε την τέταρτη σφραγίδα, άκουσα τη φωνή του τέταρτου όντος να λέει: “Έλα”!
8 Kοίταξα, λοιπόν, και είδα ένα άλογο που το χρώμα του ήταν κίτρινο, με τον καβαλάρη του, και το όνομα του καβαλάρη του ήταν “O Θάνατος”! Kι από κοντά τον ακολουθούσε ο Άδης. Kαι δόθηκε σ’ αυτούς η εξουσία να εξοντώσουν το ένα τέταρτο της γης με ρομφαία και με πείνα και με θανατικό και με κατασπαραγμό από τα θηρία της γης.
8 Kοίταξα, λοιπόν, και είδα ένα άλογο που το χρώμα του ήταν κίτρινο, με τον καβαλάρη του, και το όνομα του καβαλάρη του ήταν “O Θάνατος”! Kι από κοντά τον ακολουθούσε ο Άδης. Kαι δόθηκε σ’ αυτούς η εξουσία να εξοντώσουν το ένα τέταρτο της γης με ρομφαία και με πείνα και με θανατικό και με κατασπαραγμό από τα θηρία της γης.
Είναι φανερό ότι το μπέρδεμα οφείλεται στη διαφορετική απόδοση του χρώματος του αλόγου, από μετάφραση σε μετάφραση. Ετσι, ενώ στο αρχαίο κείμενο αναφέρεται ως "χλωρό", δηλαδή πρασινοκίτρινο όπως και της μορφής που καταγράφεται στο βίντεο, στην καθαρεύουσα γίνεται "ωχρό", αρα φτάνει στη δημοτική να είναι "κίτρινο".
Μπορεί να έιναι προϊόν τεχνικής επεξεργασίας;
Η πρώτη μου σκέψη όταν είδα το βίντεο, ήταν ότι μάλλον επρόκειτο για μοντάζ! Αναζήτησα το "πρωτότυπο" βίντεο στο Euronews και διαπίστωσα ότι και το ίδιο το δίκτυο προβληματίστηκε με το θόρυβο που έχει δημιουργηθεί, γι αυτό και προχώρησε σε ανακοίνωση, με την οποία διαβεβαιώνει ότι το υλικό προέρχεται από το πρακτορείο REUTERS και δεν είναι προϊον τεχνικής επεξεργασίας (εδώ η ανακοίνωση)!
Η προσωπική μου άποψη
Μετά από αυτό, παρακολούθησα αρκετές φορές το επίμαχο σημείο. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι αυτό που καταγράφεται είναι ένα ένας συνδιασμός της φωτιάς που έχουν βάλει οι διαδηλωτές και ενδεχομένως κάποιας αντανάκλασης σε τζάμι- που έχει σαν αποτέλεσμα αυτην την "κιτρινοπράσινη" φιγούρα. Οφείλω να παραδεχτώ ότι μοιάζει με... καβαλάρη αλλά θα μου επιτρέψετε να πιστεύω ότι πρόκειται απλώς για αντανάκλαση! Παρακολούθηστε το κι εσείς ( στο 01.17) και τα συμπεράσματα δικά σας!
Κώστας Χαρδαβέλλας
Σχετικά θέματα
Στο φως τα μυστικά του "Βρετανικού"!
Στο φως τα μυστικά του "Βρετανικού"!
- Συντάκτης: Μαρία Γεωργιάδου, Δημοσίευση: 28/02/2011
Στην επιφάνεια έρχονται τα μυστικά του ναυαγίου του«Βρετανικού». Το αδελφό πλοίο του «Τιτανικού», που βυθίστηκε σε βάθος 120 μέτρων στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μόλις 1,5 μίλι ανοιχτά της Κέας, αφού χτυπήθηκε από γερμανική τορπίλη, έχει γίνει αντικείμενο πολύπλευρων ερευνών Ελλήνων και ξένων δυτών.
Ο 34χρονος δύτης Αλέξανδρος Σωτηρίου, που μετείχε και στην αποστολή του 1997, την πρώτη επίσημη έρευνα του ναυαγίου ύστερα από εκείνη της ομάδας του Γάλλου ωκεανογράφου Ζακ Ιβ Κουστό στη δεκαετία του 1970, αποκαλύπτει ότι φωτίστηκαν σημαντικά στοιχεία, που εξηγούν τη βύθιση του πλοίου μέσα σε 45 λεπτά της ώρας ύστερα από τον τορπιλισμό του, το πρωί της 21ης Νοεμβρίου 1916.
Γιατί βυθίστηκε ο Βρετανικός
Μιλώντας στην εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ", ο κ. Σωτηρίου περιγράφει:«Οι στεγανές πόρτες ήταν ανοιχτές και, δεδομένου ότι είχαν αυτοματοποιηθεί μετά το ναυάγιο του ''Τιτανικού'', πιθανόν να έγινε κάποιο βραχυκύκλωμα, ή για κάποιον άλλο λόγο δεν έκλεισαν, και κατακλύσθηκαν γρήγορα από νερό τα στεγανά του πλοίου». Ενα δεύτερο στοιχείο που εκτιμάται ότι επέδρασε στη γρήγορη εισροή υδάτων ήταν ότι το πλοίο ταξίδευε με ανοιχτά πολλά φινιστρίνια, πιθανόν για να αεριστούν οι νοσοκομειακοί χώροι πριν παραληφθούν τραυματίες από τον Μούδρο.
«Στη διάρκεια του ταξιδιού έγινε η έκρηξη. Το πλοίο άρχισε να βυθίζεται με την πλώρη, που ακούμπησε στον βυθό, σε βάθος 120 μέτρων. Σχεδόν το μισό πλοίο βρισκόταν έξω από τη θάλασσα. Η πλώρη τσακίστηκε από το βάρος και όλο το πλοίο έπεσε τελικά στο πλάι» εξηγεί ο Αλ. Σωτηρίου.
Ναυάγιο τυλιγμένο με μυστήριο
Μέσα στην αχλή του μύθου χάνεται η σύντομη ιστορία του «Βρετανικού», που είχε τη μοίρα του άλλου μεγάλου υπερωκεάνιου της εταιρείας «White Star», του «Τιτανικού».
Ιστορίες για τη μεταφορά του θησαυρού της Γαλλίας, που αποτελείτο από 14 τόνους χρυσού, στην Οδησσό ή για την ύπαρξη μυστικών πολεμικών όπλων «συνοδεύουν» το ναυάγιο του πλοίου. Πάντως, ο Αλ. Σωτηρίου λέει ότι «για κάθε ναυάγιο υπάρχει ένας μύθος που μπορεί να προσδίδει μια μυθολογική μαγεία, αλλά δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να τα λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη αυτά».
Ο «Βρετανικός», που καθελκύστηκε το 1915, βρισκόταν στο ναυπηγείο όταν βυθίστηκε στις 14 Απριλίου 1912 ο«Τιτανικός». Γι' αυτό έγιναν μετατροπές στο αρχικό σχέδιό του, ώστε ο «Βρετανικός» να γίνει ακόμα ασφαλέστερος.
Όμως, πριν καν αρχίσει τα ταξίδια του ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, και η αγγλική κυβέρνηση το επιστράτευσε για να χρησιμοποιηθεί ως νοσοκομειακό πλοίο. Έτσι, το ξημέρωμα της Τρίτης 21 Νοεμβρίου 1916 βρήκε τον «Βρετανικό» να πλέει στο στενό Κέας - Μακρονήσου, με προορισμό το λιμάνι του Μούδρου, στη Λήμνο.
Στις 8.12 το πρωί, μια τρομακτική έκρηξη, μάλλον από γερμανική τορπίλη, στο ύψος της πλώρης συγκλόνισε το«ομορφότερο νοσοκομειακό πλοίο» και παρά τις προσπάθειες του πλοιάρχου Bartlett βυθίστηκε και μάλιστα σε λιγότερο από 45 λεπτά. Από τους 1.134 επιβαίνοντες διασώθηκαν οι 1.104.
Χάθηκαν 30 άτομα, 21 μέλη του πληρώματος και 9 μέλη του ιατρικού προσωπικού, σχεδόν όλοι όταν ανατράπηκαν από την προπέλα του πλοίου οι βάρκες που επέβαιναν. (Πηγή: www.ethnos.gr)
Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011
Τι σημαίνει το επώνυμο Καραμανλής και πού βρίσκεται η... Καραμανία;
Στις μέρες μας δεν υπάρχουν Έλληνες Καραμανλήδες, ούτε η γραφή τους. Κιμωλία σε μαυροπίνακα, που την έσβησε το σφουγγάρι του χρόνου, θα ήταν η υπόθεση τους, αν δεν υπήρχαν τα επώνυμα: Καραμάνος, Καραμανλάκης, Καραμανόγλου, Καραμανλής κ.ά. Η υπόθεση των Καραμανλήδων από την Καπποδοκία στέκει ως αγκάθι στη μνήμη μας και μας βάζει μικρές και δύσκολες ερωτήσεις που ζητούν απάντηση, όπως:
“Μπορείς να είσαι Έλληνας, δίχως να μιλάς Ελληνικά;”
“Ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στη διατήρηση του Έθνους;” και άλλα πολλά.
“Μπορείς να είσαι Έλληνας, δίχως να μιλάς Ελληνικά;”
“Ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στη διατήρηση του Έθνους;” και άλλα πολλά.
Πριν βιαστείτε να απαντήσετε, ας γνωρίσουμε καλύτερα την υπόθεση των Καραμανλήδων από την Καραμανία.
Που βρίσκεται η Καραμανία;
Η Καραμανία είναι περιοχή της Νοτιοανατολικής Μ. Ασίας και περιλαμβάνει τμήματα της Λυκαονίας, Μεγάλης Φρυγίας Παμφυλίας, Ισαυρίας, Καππαδοκίας, Κιλικίας. Ονομάστηκε έτσι από το όνομα του Καραμάν Μπέη / Mehmet Bey Karamanoglu (محمد بی کارامان اقلو), o οποίος ίδρυσε το εμιράτο, γύρω, στα 1256. (www.24grammata.com)
Που βρίσκεται η Καραμανία;
Η Καραμανία είναι περιοχή της Νοτιοανατολικής Μ. Ασίας και περιλαμβάνει τμήματα της Λυκαονίας, Μεγάλης Φρυγίας Παμφυλίας, Ισαυρίας, Καππαδοκίας, Κιλικίας. Ονομάστηκε έτσι από το όνομα του Καραμάν Μπέη / Mehmet Bey Karamanoglu (محمد بی کارامان اقلو), o οποίος ίδρυσε το εμιράτο, γύρω, στα 1256. (www.24grammata.com)
Η λέξη Καραμάν (ή Καχραμάν) σημαίνει «ο ήρωας», «το πρωτοπαλίκαρο», και είναι κοινή στην Τουρκική, στα Περσικά (Φαρσί), και στα Αρμένικα, καθώς και σ΄ όλες τις περιοχές πού έχουν τις παραλλαγές Φαρσί όπως: Αφγανιστάν, Πακιστάν, και τη περιοχή Punjab της Ινδίας. Στα Περσικά ιστορικά κείμενα, η λέξη “Καραμάν” ή “Kahraman” είναι γραμμένη ως “Qahraman” (το “Q” προφέρεται “Γ”)
Το όνομα Καραμανλή προσδιορίζει τον άνθρωπο ή την οικογένεια που έρχεται από το Καραμάν (η Τούρκικη κατάληξη «-λή» δηλώνει την από τόπο κίνηση, π.χ. Ankarali : από την Άγκυρα).
Ποιοι ήταν οι Έλληνες Καραμανλήδες;
Το όνομα Καραμανλή προσδιορίζει τον άνθρωπο ή την οικογένεια που έρχεται από το Καραμάν (η Τούρκικη κατάληξη «-λή» δηλώνει την από τόπο κίνηση, π.χ. Ankarali : από την Άγκυρα).
Ποιοι ήταν οι Έλληνες Καραμανλήδες;
Με τον όρο Καραμανλής και, συνηθέστερα, στον πληθυντικό: Καραμανλήδες, προσδιορίζονται οι Έλληνες κάτοικοι της Καραμανίας, οι οποίοι είχαν μία παγκόσμια ιδιαιτερότητα: ήταν Έλληνες, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, μίλαγαν Τούρκικα και έγραφαν την Τούρκικη γλώσσα με ελληνικά γράμματα (Καραμανλική γραφή). Παρόλο που υπέστησαν μεγάλη πίεση για να εξισλαμιστούν, απαγορεύτηκε η ελληνική γλώσσα, επιβλήθηκε η Τούρκικη, όμως με πείσμα και αυταπάρνηση παρέμειναν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, αν και έχασαν την ελληνική γλώσσα.
Από τους Γιώργο Δαμιανό και Καμάλ Ραχίμι (για την έρευνα στην Τουρκική και Φαρσί γλώσσα)
Στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.24grammata.com που μας έστειλε το παραπάνω άρθρο, θα βρείτε περισσότερες ιστορικές αναφορές και φωτογραφίες.
Τα άγνωστα τάματα της σπηλιάς του Δία.
Τα άγνωστα τάματα της σπηλιάς του Δία.
- Συντάκτης: Λίζα Μελλά, Δημοσίευση: 27/02/2011
Αγνωστα αρχαία ευρήματα από το Ιδαίο Αντρο, τη σπηλιά όπου γεννήθηκε ο Δίας στον Ψηλορείτη. Πρόκειται για την τελευταία κατάθεση στην αρχαιολογία τού προσφάτως εκλιπόντος (28/10/10) αρχαιολόγου Γιάννη Σακελλαράκη αλλά και της συζύγου του Εφης Σαπουνά-Σακελλαράκη, η οποία ανέλαβε την επιμέλεια του έργου, όπως διαβάζουμε στο σχετικό αφιέρωμα της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής και στο Βήμα Online.
Μία ιστορική ανασκαφή
Παρ΄ ότι έχουν περάσει 30 χρόνια από εκείνη την ανασκαφή, η οποία εκτός των άλλων έμεινε στα χρονικά της αρχαιολογίας για τις δύσκολες συνθήκες της σε υψόμετρο 1.538 μ., όπου έπρεπε να σπάζουν τον πάγο, αν και καλοκαίρι, για να σκάψουν το υγρό χώμα, αυτά τα σπουδαία ευρήματα παραμένουν ακόμη σε αποθήκες στο Ηράκλειο.
Την ανασκαφή στο Ιδαίο Αντρο την ξεκίνησε το 1982 οργανώνοντας μια πραγματική επιχείρηση, αφού σε ένα σπήλαιο δεν ήταν δυνατόν να ακολουθήσει κανείς τον ορθόδοξο τρό πο αρχαιολογικής έρευνας. Πολυάριθμο συνεργείο εργατών, φυλάκων αρχαιοτήτων, τεχνητών ανασκαφής, γεωλόγων, αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών, ηλεκτρολόγων, εργολάβων, ακόμη και μαγείρων, και φυσικά αρχαιολόγων- σύνολο 75 άτομα- εργάστηκε στην ανασκαφή. Αδιάψευστος μάρτυρας οι φωτογραφίες που αποτυπώνουν το εύρος του έργου και οι οποίες περιέχονται στο βιβλίο «Ιδαίο Αντρο- Το σπήλαιο του Δία και οι θησαυροί του»*.
Τα ευρύματα του Αντρου
Χρυσά, αργυρά και χάλκινα αντικείμενα, από φαγεντιανή, ελεφαντόδοντο και ορεία κρύσταλλο, όλα αναθήματα των ανθρώπων προς τον θεό. Κοσμήματα, ειδώλια, σκεύη, αγγεία, σφραγίδες, σκαραβαίοι, ελεφάντινα διακοσμητικά επίπλων. Αλλά επίσης κύμβαλα, τύμπανα και ασπίδες, αντικείμενα που είχαν άμεση σχέση με τον μύθο της γέννησης του Δία και της προστασίας του από τον Κρόνο.
Επιπλέον, μια σφαιρική προσέγγιση του επί χιλιετίες ιερού τόπου με όλα τα μυθολογικά στοιχεία που κράτησαν στη μνήμη των ανθρώπων τη λατρεία προς τον πατέρα των θεών Δία- «διάδοχο» του νεαρού προϊστορικού θεού της Κρήτης-, τη φιλολογική παράδοση, την τέχνη, την ιστορία, ακόμη και την εκτεταμένη αρχαιοκαπηλία που αποστέρησε ��ο Ιδαίο Αντρο από σημαντικότατο μέρος του πλούτου του, αφού το διέσπειραν σε όλον τον κόσμο.
Ολόκληρη η κρητική ιστορία!
«Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι το Ιδαίο Αντρο περικλείει ολόκληρη την κρητική ιστορία,τουλάχιστον από την ύστερη Νεολιθική εποχή, πριν από το 3000 π.Χ.,ως σήμερα,δηλαδή για 5.000 χρόνια. Γιατί από τότε είναι βέβαιη η κατοίκηση του σπηλαίου από βοσκούς και κυνηγούς» γράφει ο Γιάννης Σακελλαράκης. «Ομως ο ιερός τόπος δημιουργείται βαθμιαία καθώς οι ιεροτελεστίες καταλείπουν μόνιμα ίχνη,όπως εστίες φωτιάς, κηλίδες αίματος και ελαίου επάνω στην πέτρα,αφετηρίες για τη δημιουργία βωμών και λειτουργιών. Η ιερά γη πρέπει να παραμείνει αμόλυντη από γέννηση, θάνατο και γενετήσιες πράξεις και ακόμη μπορεί να είναι και άβατον» προσθέτει.
Ολόκληρη η κρητική ιστορία!
«Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι το Ιδαίο Αντρο περικλείει ολόκληρη την κρητική ιστορία,τουλάχιστον από την ύστερη Νεολιθική εποχή, πριν από το 3000 π.Χ.,ως σήμερα,δηλαδή για 5.000 χρόνια. Γιατί από τότε είναι βέβαιη η κατοίκηση του σπηλαίου από βοσκούς και κυνηγούς» γράφει ο Γιάννης Σακελλαράκης. «Ομως ο ιερός τόπος δημιουργείται βαθμιαία καθώς οι ιεροτελεστίες καταλείπουν μόνιμα ίχνη,όπως εστίες φωτιάς, κηλίδες αίματος και ελαίου επάνω στην πέτρα,αφετηρίες για τη δημιουργία βωμών και λειτουργιών. Η ιερά γη πρέπει να παραμείνει αμόλυντη από γέννηση, θάνατο και γενετήσιες πράξεις και ακόμη μπορεί να είναι και άβατον» προσθέτει.
Οι τελετές και "η Παναγιά της Τήνου" των αρχαίων!
«Τις τελετές προς τιμήν των θεών ασκούσε ένα πολυπρόσωπο ιερατείο. Στο Ιδαίο Αντρο αυτό το ιερατείο θα ήταν δυναμικό και με οικονομική ισχύ, που ήταν ταυτόχρονα και πολιτική» γράφει ο Γιάννης Σακελλαράκης. «Γνωρίζουμε λίγα για τα μυστήρια του Ιδαίου Αντρου. Πιθανώς επέδρασαν σε αυτά και άλλα αρχαία μυστήρια, όπως των Ορφικών και των Πυθαγορείων, με την ιδέα της αναγέννησης μετά τον θάνατο που ταιριάζει στη λατρεία του Δία που γεννιέται και πεθαίνει στον ίδιο τόπο» σημειώνει.
Κορύφωση της τελετής για τον μυημένο ίσως αποτελούσε μάλιστα η θέαση του θρόνου του Δία,η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται στο Ιδαίο Αντρο από τα κομμάτια ελεφαντόδοντου που κοσμούσαν μεγάλο έπιπλο.Ενας ιερός τόπος φορτισμένος από τις ικεσίες και τις προσδοκίες των ανθρώπων και κατάφορτος από αναθήματα ήταν η σπηλιά του Δία,κάτι σαν την Παναγία της Τήνου σήμερα, τηρουμένων των αναλογιών.Οι άνθρωποι έκαναν οδοιπορία ημερών για να ανέβουν ως εκεί.Και όταν έφθαναν,πλούσιοι και φτωχοί, κρεμούσαν τα αναθήματά τους μέσα ή έξω από τη σπηλιά στα κλαδιά των δέντρων, προσέφεραν σφάγια για τον βωμό όπου τελούνταν ακατάπαυστα θυσίες,υποβάλλονταν σε δοκιμασίες και δέχονταν αδιαμαρτύρητα τις πράξεις του ιερατείου.
* Το βιβλίο των Γιάννη Σακελλαράκη και Εφης Σαπουνά- Σακελλαράκη, «Ιδαίο Αντρο- Το σπήλαιο του Δία και οι θησαυροί του», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος εντός της εβδομάδας. (Πηγή: tovima.gr)
* Το βιβλίο των Γιάννη Σακελλαράκη και Εφης Σαπουνά- Σακελλαράκη, «Ιδαίο Αντρο- Το σπήλαιο του Δία και οι θησαυροί του», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος εντός της εβδομάδας. (Πηγή: tovima.gr)
Η συνέντευξη που ακολουθεί είναι μία από τις τελευταίες που έδωσε ο Γιάννης Σακελλαράκης στην κρατική τηλεόραση. Αξίζει να ακούσουμε τα λόγια του!
Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011
Τι είναι το "Σάββατο των ψυχών"!
Τι είναι το "Σάββατο των ψυχών"!
- Συντάκτης: Μαρία Παναγοπούλου, Δημοσίευση: 26/02/2011
Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των "κεκοιμημένων", για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε κοινωνία μαζί τους.
Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τούς οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τούς εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησίας γι’ αυτούς.
Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται. Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα: το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται. Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα: το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Το νόημα του Ψυχοσάββατου
Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω, φέτος είναι στις 26 Φεβρουαρίου, έχει το εξής νόημα : Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω, φέτος είναι στις 26 Φεβρουαρίου, έχει το εξής νόημα : Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Ο Θεός δεν περιορίζεται από τόπο και χρόνο. Γι Αυτόν είναι γνωστά και συνεχώς παρόντα όχι μόνο όσα εμείς αντιλαμβανόμαστε στο παρόν, αλλά και τα παρελθόντα και τα μέλλοντα. Το διατυπώνει λυρικότατα μία προσευχή της Ακολουθίας της θείας Μεταλήψεως, που αποδίδεται στον άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό η στον άγιο Συμεών τον νέο θεολόγο:
« Επί το βιβλίον δε σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα σοι τυγχάνει».
* το παραπάνω κείμενο έχει συγγράψει ο κ. Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής της Θεολογίας του ΑΠΘ και έχει δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της Απολύτρωσις (apolytrosis.gr)
« Επί το βιβλίον δε σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα σοι τυγχάνει».
* το παραπάνω κείμενο έχει συγγράψει ο κ. Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής της Θεολογίας του ΑΠΘ και έχει δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της Απολύτρωσις (apolytrosis.gr)
Τα χαρτάκια με τα ονόματα "υπερ αναπαύσεως".
Οπως περιγράφει ο πρεσβύτερος Κωνσταντίνος Ν.Καλλιανός, στο περιοδικό ''Εφημέριος'', "τα Ψυχοσάββατα, αποβραδύς, στον Εσπερινό δηλαδή, πηγαίνουν οι γυναίκες κυρίως, τα πιάτα με τα κόλλυβα μαζί με το πρόσφορο και τα ονόματα, τα όποια μνημονεύονται στο τέλος της ακολουθίας με το Τρισάγιο".
Παλιότερα, όταν ζούσαν ακόμη οι γιαγιές, των οποίων το νήμα της ζωής τις ένωνε με το 19ο αι., φέρνανε μαζί με τα μεγάλα και μικρά πιατάκια, τα όποια τα ονόμαζαν «πάππ' προς πάππ», πάππου προς πάππου. Είναι δε αυτονόητο, πώς αυτή ή λατρευτική έκφραση πού λειτουργούσε στη συνείδηση των γυναικών αυτών μηχανικά, είχε στο βάθος της τη θεολογική της σημασία.
Παλιότερα, όταν ζούσαν ακόμη οι γιαγιές, των οποίων το νήμα της ζωής τις ένωνε με το 19ο αι., φέρνανε μαζί με τα μεγάλα και μικρά πιατάκια, τα όποια τα ονόμαζαν «πάππ' προς πάππ», πάππου προς πάππου. Είναι δε αυτονόητο, πώς αυτή ή λατρευτική έκφραση πού λειτουργούσε στη συνείδηση των γυναικών αυτών μηχανικά, είχε στο βάθος της τη θεολογική της σημασία.
Κι αυτό, επειδή αυτές τις στιγμές πρέπει να συμμετάσχουν στο μεγάλο τραπέζι και αυτοί πού τα ονόματα τους, όσο κατεβαίνουμε στο χρόνο, όλο και λησμονούνται από τους επιγόνους, διασώζονται όμως στη Μνήμη του Θεού. Με την τέλεση του Τρισάγιου ανάβονταν τα κεριά πού «μελετούσαν» για τους κεκοιμημένους, ενώ στο τέλος, όταν μοιράζονταν τα κόλλυβα λέγανε και συνεχίζουν να λένε «Χρόνια Πολλά», λες και απόλυσε κάποιο πανηγύρι... Ωστόσο, το πανηγύρι αυτό έχει τη δική του ατμόσφαιρα, πού εντοπίζεται και περιγράφεται στη συνάντηση των ζώντων με τους κεκοιμημένους.
Τείνει να ξεχαστεί το Ψυχοσάββατο!
"Καθώς, λοιπόν, προσπαθώ να περιγράψω αυτές τις πτυχές της θρησκευτικής συμπεριφοράς, σκέφτομαι πώς χρόνο με το χρόνο πολλά από αυτά τα παλαιά έθιμα αρχίζουν να καταργούνται. Ετσι, παλιότερα ετοίμαζαν τα κόλλυβα στο σπίτι. Σήμερα τα δίνουν στο ζαχαροπλαστείο ή σε ειδικά εργαστήρια. Σημείωσα δε πιο πάνω και την απουσία των μικρών πιάτων για τους προγόνους και σκέφτομαι πώς με την πάροδο του χρόνου, ίσως ξεχαστούν και τα «πεθαμένα κόλλυβα», όπως λησμονήθηκαν και «τ' αγία»", προσθέτει ο πρεσβύτερος Κωνσταντίνος Ν.Καλλιανός.
Τα Ψυχοσάββατα, βλέπεις, ειναι πάντα ένας σιωπηλός περίπατος στο χτες, μια επίσκεψη στη Χαριτωμένη πραγματικότητα της Μνήμης, όπου αναπαύονται «φίλοι όμον και συγγενείς και άπας άνθρωπος τα του βίου λειτουργήσαντα πιστώς». Είναι ό ιδιαίτερος χρόνος πού αφιερώνουμε στην προσευχή για «τους αφυπνώσαντας εκ της του βίου νυκτός», όπως με τη χάρη του Κυρίου «υιοί ημέρας άνεσπέρου» καταστούν.
"Αν, λοιπόν, στην κάθε Θ. Λειτουργία μνημονεύουμε τους Κεκοιμημένους, τα Ψυχοσάββατα προσθέτουμε κι άλλο χρόνο στην προσευχή μας γι' αυτούς. Γιατί ή μέρα αυτή είναι το πανηγύρι τους, το πανηγύρι π��ύ συγκαλεί μαζί μ' αυτούς κι όσους δεν παύουν να θυμούνται και επιμένουν να ψάχνουν στα μυστικά κιτάπια της ψυχής τους για λησμονημένα ονόματα. Επειδή το δίχως άλλο ή ήμερα αύτη το προκαλεί", καταλήγει.
"Αν, λοιπόν, στην κάθε Θ. Λειτουργία μνημονεύουμε τους Κεκοιμημένους, τα Ψυχοσάββατα προσθέτουμε κι άλλο χρόνο στην προσευχή μας γι' αυτούς. Γιατί ή μέρα αυτή είναι το πανηγύρι τους, το πανηγύρι π��ύ συγκαλεί μαζί μ' αυτούς κι όσους δεν παύουν να θυμούνται και επιμένουν να ψάχνουν στα μυστικά κιτάπια της ψυχής τους για λησμονημένα ονόματα. Επειδή το δίχως άλλο ή ήμερα αύτη το προκαλεί", καταλήγει.
Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011
Η ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΣΚΥΛΟ
Η ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΣΚΥΛΟ
Διογένης (412-323 π.Χ). Πίνακας του Jean-Léon Gérôme, με τίτλο "Ο Σκύλος" - 1860, Walters Art Museum, USA |
Η φύση αποτέλεσε για του αρχαίους Έλληνες το πεδίο βάσης και εξέλιξης του ανθρώπου. Παρατήρησαν με ματιά και νου οξυδερκή, ότι μέσα σε αυτήν ο άνθρωπος πάλεψε με τα στοιχεία της φύσης, έπαθε πολλά, έμαθε από τα λάθη του και τέλος φιλοσόφησε την ίδια του την ύπαρξη, δίνοντας μεγάλη σημασία και ερμηνεύοντας τα θαυμαστά της δημιουργήματα που τον περιτριγυρίζουν. Έτσι, αναπτύχθηκε μια άλλη, ξεχωριστή σχέση με τα ζώα, που συμπληρώνουν, μαζί με τον άνθρωπο, τις φανερές μορφές έμψυχης εκδήλωσης της φύσης. Το ζώο που βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των όντων,μετά τον άνθρωπο και έχει άμεση σχέση με την κοινωνική ζωή του ανθρώπου είναι ο σκύλος.
Υπάρχουν δύο μύθοι που εξηγούν το λόγο που ο σκύλος αποτελεί εδώ και χιλιάδες χρόνια τον πιο πιστό σύντροφο του ανθρώπου. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι λίγα είναι τα ζώα για τα οποία έχουν πλαστεί μύθοι από τους αρχαίους Έλληνες. Ο πρώτος μύθος, μας λέει πως ο κύν ήταν δημιούργημα του θεού Ήφαιστου. Για το λόγο αυτό, απολάμβανε μεγάλης εκτίμησης σε σημείο σχεδόν ισότητας με τους ανθρώπους, σε αντίθεση με τους αρχαίους Αιγυπτίους που είχαν μια πιο απόμακρη σχέση με τα ζώα (τα λάτρευαν μεν αλλά χωρίς να έχουν καθημερινή επαφή μαζί τους). Ο θεός Απόλλων εξημέρωσε το σκύλο και τον δώρισε στην αδελφή του θεά Αρτέμιδα, προκειμένου να τη συνοδεύει στο κυνήγι (κύναν άγω).
Επίσης, ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι ο σκύλος είναι αποτέλεσμα αναπαραγωγής του Κέρβερου (του σκύλου που φύλαγε τον Άδη), την οποία επέτυχε ο Μολοσσός, ο εγγονός του Αχιλλέα. Για την ιστορία, τον Κέρβερο τον αιχμαλώτισε ο Ηρακλής και τον πήγε στον Ευρυσθέα, από τον οποίο τον έκλεψε ο Μολοσσός.
Πέραν όμως, από τους μύθους, οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με τα ζώα και στο επιστημονικό πεδίο. Ο πανεπιστήμονας και φιλόσοφος Αριστοτέλης, στο έργο του «περί ζώων ιστορία», κάνει μια λεπτομερή μελέτη γύρω από τα είδη και τη φύση των σκύλων δείχνοντας έτσι τη σημασία που έδιναν οι αρχαίοι στο ζώο αυτό. Συγκεκριμένα, κατατάσσει του Μολοττικούς κύνες και τους Ινδικούς κύνες στην κατηγορία βραχυκεφάλων κυνών. (Υπενθυμίζω εδώ ότι η λέξη Μολοσσός είναι η αρχαία ονομασία της Ηπείρου). Ακόμα και στην καθημερινή ζωή των μεγάλων ανδρών ο κύνας έπαιξε σημαντικό ρόλο. Ο Μέγας Αλέξανδρος ως μαθητής του Αριστοτέλη, ήταν κυνόφιλος.Υπάρχουν δύο μύθοι που εξηγούν το λόγο που ο σκύλος αποτελεί εδώ και χιλιάδες χρόνια τον πιο πιστό σύντροφο του ανθρώπου. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι λίγα είναι τα ζώα για τα οποία έχουν πλαστεί μύθοι από τους αρχαίους Έλληνες. Ο πρώτος μύθος, μας λέει πως ο κύν ήταν δημιούργημα του θεού Ήφαιστου. Για το λόγο αυτό, απολάμβανε μεγάλης εκτίμησης σε σημείο σχεδόν ισότητας με τους ανθρώπους, σε αντίθεση με τους αρχαίους Αιγυπτίους που είχαν μια πιο απόμακρη σχέση με τα ζώα (τα λάτρευαν μεν αλλά χωρίς να έχουν καθημερινή επαφή μαζί τους). Ο θεός Απόλλων εξημέρωσε το σκύλο και τον δώρισε στην αδελφή του θεά Αρτέμιδα, προκειμένου να τη συνοδεύει στο κυνήγι (κύναν άγω).
Επίσης, ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι ο σκύλος είναι αποτέλεσμα αναπαραγωγής του Κέρβερου (του σκύλου που φύλαγε τον Άδη), την οποία επέτυχε ο Μολοσσός, ο εγγονός του Αχιλλέα. Για την ιστορία, τον Κέρβερο τον αιχμαλώτισε ο Ηρακλής και τον πήγε στον Ευρυσθέα, από τον οποίο τον έκλεψε ο Μολοσσός.
Όσο ήταν στην Πέλλα είχε μια θηλυκή σκυλίτσα (Μολοττικός κύων) και αργότερα στην Περσία κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του κατά του Πέρση Δαρείου, αγόρασε έναν αρσενικό σκύλο (Ινδικός κύων) και μάλιστα έναντι αδρής αμοιβής, ονόματι Περίττα. Αργότερα, έδωσε το όνομά του σε μια πόλη που ίδρυσε εκεί.
(φώτο αριστερά: Ανάγλυφο που απεικονίζει την συνάντηση του Αλέξανδρου με τον Διογένη. Δεξιά απο το άλογο του Αλέξανδρου διακρίνεται ένας σκύλος, πιθανόν του ιδίου. - Μουσείο Λούβρου)
Mία απο τις σημαντικότερες ενδείξεις για αυτήν την σχέση αγάπης και συντροφιάς μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων με τους σκύλους, που διαρκεί πάνω απο 3.000 χρόνια, μας την δίνει ο πατέρας της Ελληνικής ιστορίας Όμηρος στην Οδύσσεια (ραψωδία ρ΄300-309), όπου περιγράφει το γνωστό και συγκινητικό περιστατικό του θανάτου του σκύλου του Οδυσσέα (ονόματι Άργος) τη στιγμή που αναγνωρίζει τον αφέντη του ντυμένο ζητιάνο, που γύρισε μετά από 10 έτη απουσίας.
Σχέση μοναδική. Συντροφικότητα που προκαλεί συγκίνηση. Ένα άλογο ον, ο κατάκοιτος σκύλος Άργος, παρ’ όλα τα χρόνια απουσίας του αφέντη του, μπόρεσε να τον αναγνωρίσει αφήνοντας σε εμάς, όπως και στον Οδυσσέα το δάκρυ να κυλήσει και να αγγίξει την καρδιά μας. Αβίαστα ερωτήματα έρχονται στο νου μας: Τι δέσιμο είχαν ο αφέντης με το σκύλο του, κάνοντας τον πολυταξιδεμένο και σκληρό από τις κακουχίες Οδυσσέα να δακρύσει; Τι είναι αυτό που μπορεί να οδηγήσει ένα άλογο ον να δεθεί συγκινησιακά με ένα λογικό; Μήπως η επικοινωνία αυτή δηλώνει την ύπαρξη της ψυχής; Μήπως, ως άνθρωποι πρέπει να δώσουμε μεγάλη βαρύτητα στη ψυχή μας και στην επικοινωνία με τη φύση, στην οποία άλλως τε είμαστε συγκάτοικοι με τα άλλα ζώα;
Οι αρχαίοι Έλληνες αντιλήφθηκαν από πολύ νωρίς τη διαφορετική σχέση που έχει ο σκύλος με τον άνθρωπο. Σχέση φιλική, σχέση συνεργασίας. Σχέση πάνω απ’ όλα εμπιστοσύνης, όπως επίσης και φιλοσοφικής συντροφιάς. Πριν από τον μεγάλο φιλόσοφο Σωκράτη, που άλλαξε τα δεδομένα της σκέψης πάνω σε βαθειά και αιώνια προβλήματα τη ανθρωπότητας, υπήρχαν οι λεγόμενοι κυνικοί φιλόσοφοι. Αυτοί, γύριζαν στους δρόμους των πόλεων και μιμούνταν τη ζωή των σκύλων. Ζούσαν σε πιθάρια ή σε βράχους προκειμένου να ταπεινωθούν και να φιλοσοφήσουν. Άλλως τε, μη ξεχνάμε την εικόνα που μας έχει μείνει χαραγμένη στο μυαλό με τον μεγάλο αρχαίο φιλόσοφο Διογένη να περιφέρεται μέρα μεσημέρι στους δρόμους της Αθήνας κρατώντας φανάρι και έχοντας συντροφιά έναν σκύλο, αναζητώντας άνθρωπο, όπως έλεγε, υπονοώντας την ποιοτική έννοια της λέξης.
Ο σκύλος λοιπόν, τιμήθηκε από όλους τους Έλληνες της αρχαίας εποχής, τοποθετώντας τον ακόμα και στο σύμπαν (αστερισμός του κυνός), εκφράζοντας έτσι την υπέρτατη αγάπη τους για το ζώο. Το γεγονός αυτό αν μη τι άλλο, δείχνει ότι ο σκύλος αποτελούσε μέρος της καθημερινότητας της ζωής τους. Η καθημερινότητα δεν άλλαξε στο πέρασμα των αιώνων και ο σκύλος παραμένει γύρω μας, δίπλα μας. Είναι ανάγκη να δούμε μέσα από την παρουσία του τη σταθερή κοινωνική σχέση του με τον άνθρωπο, καταδικάζοντας και αποτρέποντας την κακοποίησή τους από μερίδα συνανθρώπων μας.
Εξ’ άλλου, όσοι δεν το γνωρίζουν, ως και ο Μέγας Αλέξανδρος, που ενδιαφερόταν για μεγάλα και σημαντικά πράγματα, θέσπισε νόμο για την προστασία των ζώων. Κοιτάζοντας λοιπόν, στα μάτια ενός ποιμενικού ελληνικού Μολοττικού σκύλου (Hellenic Epir Molossus), μπορούμε να τρέξουμε πίσω στο χρόνο και να αισθανθούμε τη συντροφιά, όχι απλά ενός κύνα αλλά ενός αρχαίου «Έλληνα» φίλου και προστάτη της ζωής μας
Οι Έλληνες για να τιμωρήσουν την Εκάβη αποφάσισαν να τη λιθοβολήσουν. Ως προς τον θάνατό της υπάρχουν παραλλαγές, όλες όμως έχουν ως κοινό στοιχείο τη μεταμόρφωση σε σκύλο. Ο Ευριπίδης στην ομώνυμη τραγωδία του αναφέρει ότι η Εκάβη, αφού πρώτα είδε όλα τα παιδιά της νεκρά ή αρπαγμένα, μεταμορφώθηκε από τους θεούς, που τη λυπήθηκαν, σε σκυλί. Μία παραλλαγή λέει ότι η Εκάβη μεταμορφώθηκε σε σκύλο όταν την κατεδίωξαν για εκδίκηση οι σύντροφοι του Πολυμήστορα. Τρίτη εκδοχή είναι ότι η Εκάβη μεταμορφώθηκε σε σκύλο μέσα στο πλοίο που την οδηγούσε δούλη στην Ελλάδα. Τέλος, στην εκδοχή του λιθοβολισμού, η Εκάβη λιθοβολήθηκε πράγματι από τους Έλληνες, που όμως όταν πήγαν να την τραβήξουν κάτω από τις πέτρες βρήκαν, αντί για το πτώμα της, ένα σκυλί με πύρινα μάτια. Φαίνεται ότι η Εκάβη λατρεύθηκε σαν θεά με ιερό ζώο το σκυλί.
;Άλλος ένα Ελληνικός μύθος της αρχαιότητας έκανε αναφορά σε μηχανικούς σκύλους που είχαν σταλεί να προστατέψουν το παλάτι του Αλκίνοου. Οι Θεοί ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένοι με τον βασιλιά Αλκίνοο και μέσω της τέχνης του Ήφαιστου, του χάρισαν χρυσούς και ασημένιους, αθάνατους και πανίσχυρους μηχανικούς σκύλους για την προστασία του παλατιού του.
Ο σκύλος που πέθανε από λύπη
Το συγκινητικό εύρημα ενός σκελετού στη νεκρόπολη της Ελεύθερνας στην Κρήτη έρχεται να μας θυμίσει μύθους και μαρτυρίες για τη σχέση φιλίας ανάμεσα στους αρχαίους Ελληνες και σε ζώα που τους συντρόφευαν
Από τους αρχαιολόγους που έχουν μελετήσει τα ταφικά έθιμα των αρχαίων Ελλήνων λίγοι έχουν ασχοληθεί με αυτή την ιδιαίτερη σχέση ανθρώπου και ζώου. Οπωσδήποτε όμως όσοι έτυχε να «πέσουν» επάνω σε ταφή ζώου, είτε μαζί είτε χώρια από το αφεντικό του, ανατρέχουν στις αρχαίες γραπτές μαρτυρίες και θυμούνται και τους σχετικούς μύθους. Αφορμή τώρα για αυτή την εισαγωγή και το σχετικό ρεπορτάζ υπήρξε ένα συγκινητικό εύρημα στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας στην Ελεύθερνα της Κρήτης όπου διεξάγεται η ανασκαφή του Πανεπιστημίου Κρήτης με τον καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη. Πρόκειται για τον σκελετό ενός σκύλου που βρέθηκε δίπλα σε ένα πιθάρι που περιείχε τον σκελετό ενός αγοριού. Η γνωστή μας πια ανασκαφή της Ελεύθερνας είχε δημοσιευθεί για πρώτη φορά πριν από πολλά χρόνια στο «Βήμα» με τον τίτλο «Δειροτομηθείς Σιδήρω» και ο αποκεφαλισμένος σκελετός που βρέθηκε στην πυρά είχε μεταφερθεί αργότερα στην έκθεση της Ελεύθερνας που διοργανώθηκε στο Κυκλαδικό Μουσείο. Αυτή τη φορά στην ίδια ανασκαφή ήρθε στο φως ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα.
Κοντά στον γνωστό και για το ανθρωπολογικό του υλικό τάφο Α1Κ1 όπου έχουν βρεθεί τα οστά πολλών αριστοκρατών πολεμιστών της Ελεύθερνας από το 900 ως το 680 π.Χ.,ο χώρος είχε μείνει ανέπαφος. Μιλάμε βέβαια για ένα πολύ μικρό κομμάτι γης όπου ήρθε τώρα στο φως μια πιθοταφή ανάμεσα σε τεφροδόχους και χάλκινες φιάλες.Το στόμιο αυτού του πίθου είναι στραμμένο προς Βορά και ακουμπάει σε μια μεγάλη όρθια πέτρα η οποία δεν αποτελούσε μόνο τη φραγή του πίθου,αλλά και το σήμα του.Οταν ανοίξαμετον πίθο διαπιστώσαμε ότι περιείχε έναν σκελετό,σε συνεσταλμένη στάση,του οποίου τα οστά πιθανότατα ήταν ενός αγοριού εφηβικής ηλικίας 15 ίσως ετών.Οταν όμως μετά θελήσαμε να διαμορφώσουμε τον χώρο,προκειμένου να παραμείνει το πιθάρι in situ για τους επισκέπτες της νεκρόπολης,αφαιρώντας τα χώματα ακριβώς δίπλα και στο ίδιο βάθος όπου “πατούσε” ο πίθος,βρήκαμε τον σκελετό του σκύλου.Ο σκελετός είναι ακέραιος χωρίς ίχνη βίαιου θανάτου.Δεν έχουμε δηλαδή δείγματα ότι τον θυσίασαν. Είναι απλώς ένας κρητικός ιχνηλάτης σκύλος.Ετσι η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι ίσως πέθανε από τη λύπη του,πράγμα που ανήκει βέβαια στον χώρο των υποθέσεων καθώς δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ανασκαφικά.1,2. Η πιθοταφή του εφήβου και δίπλα ο σκύλος του όπως βρέθηκαν στη νεκρόπολη της Ελεύθερνας στην Κρήτη.Πρωτοαρχαϊκή περίοδος 3. Εξαιρετικά περιποιημένη η ταφή ενός σκύλου στην Αθήνα των ρωμαϊκών χρόνων. Βρέθηκαν το περιλαίμιό του και μυροδοχεία
Υπάρχουν όμως περιγραφές αυτού του είδους που έφθασαν στις μέρες μας από αρχαίους ιστορικούς» καταλήγει ο κ. Σταμπολίδης. Μια άλλη ταφή με σκελετούς σκύλων είχε βρει πριν από μερικά χρόνια στο Καβούσι της Ανατολικής Κρήτης η αρχαιολόγος Leslie Day και δημοσίευσε το εύρημά της στο Αmerican Journal of Αrchaeology, ενώ και η αρχαιολόγος κυρία Ελπίδα Σκέρλου εντόπισε πρόσφατα ταφή σκύλου στην Κω που ακόμη δεν δημοσιεύτηκε. Από την πλευρά των αρχαίων μαρτυριών τόσο ο Αιλιανός όσο και ο Πολυδεύκης στο Ονομαστικό του αναφέρουν παραδείγματα για ταφές σκύλων ή για σκύλους που ακολούθησαν το αφεντικό τους στον θάνατο αρνούμενοι τον αποχωρισμό. Μια άλλη μαρτυρία προέρχεται από τον Αιλιανό και αναφέρεται στον Εύπολη ο οποίος πέθανε στην Αίγινα και επάνω στον τάφο του πέθανε ο πιστός του σκύλος. Η θέση ονομάστηκε Κυνός Σήμα.
Ο ΚΑΤΑ ΣΩΚΡΑΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΜΕΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ο ΚΑΤΑ ΣΩΚΡΑΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΜΕΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ημερομηνία Καταχώρησης Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2011.
Όταν ρωτήσανε τον Σωκράτη να τους δώσει τον ορισμό του μορφωμένου ανθρώπου,
Δεν ανέφερε τίποτε για την συσσώρευση γνώσεων.
«Η μόρφωση είπε, είναι θέμα συμπεριφοράς…
Ποιους ανθρώπους λοιπόν θεωρώ μορφωμένους;
1. Πρώτα απ’όλους αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις ,
αντί να ελέγχονται από αυτές…
2. Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα & λογική..
3. Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές..
4. Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς
καλοπροαίρετα.
5. Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους..
6. Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες & τις αποτυχίες τους..
7. Τελικά αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους…»
Ποιός ήταν ο Σωκράτης….
Σωκράτης
Ο Σωκράτης (4 Ιουνίου 470 π.Χ. – 5 Μαρτίου 399 π.Χ.) ήταν Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος και μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του Ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού.Ήταν γιος του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης. Παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία την Ξανθίππη. Ο Σωκράτης είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως νέων από αριστοκρατικές οικογένειες, απ’ όλη την Ελλάδα. Ορισμένοι απ αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές φιλοσοφικών σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι γνωστότεροι ήταν ο Πλάτωνας και ο Αντισθένης στην Αθήνα, ο Ευκλείδης στα Μέγαρα και ο Φαίδωνας στην Ηλεία.
Οι πληροφορίες για τη ζωή του Σωκράτη είναι όχι μόνο ασαφείς αλλά συχνά και αντικρουόμενες, γιατί οι συγγραφείς που ασχολήθηκαν μαζί του είναι πολλοί και ο καθένας έδωσε τη δική του ερμηνεία. Έτσι ο Πορφύριος μας πληροφορεί ότι ο Σωκράτης ασχολήθηκε αρχικά με το επάγγελμα του πατέρα του, ο οποίος ήταν λιθοξόος.Στα 17 του χρόνια γνώρισε το φιλόσοφο Αρχέλαο, που του μετέδωσε το πάθος για τη φιλοσοφία και τον έπεισε να αφιερωθεί σ’ αυτήν. Τα αντίθετα υποστηρίζει ο Πλάτωνας, που στην Απολογία του παρουσιάζει το Σωκράτη να θεωρεί τη φιλοσοφική ενασχόληση ως θεία εντολή. Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι, που ένιωθαν ευχαρίστηση ακούγοντας τον να μιλάει και να συζητάει για θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και θρησκευτικά. Έτσι σχηματίστηκε γύρω του ένας όμιλος, που δεν αποτελούσε όμως σχολή, γιατί ο Σωκράτης δε δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο της πόλης, με ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης και σε αντίθεση με τους σοφιστές δεν έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του. Το 406 π.Χ., στη δίκη των 10 Αθηναίων στρατηγών, ο Σωκράτης ως πρύτανης της Βουλής, αρνήθηκε να υποβάλλει σε ψηφοφορία μια παράνομη πρόταση (να δικαστούν όλοι μαζί οι στρατηγοί που είχαν κατηγορηθεί ότι δεν περισυνέλεξαν τους ναυαγούς κατά τη ναυμαχία στις Αργινούσες).
Το 404 π.Χ. με τόλμη εναντιώθηκε στους Τριάκοντα τυράννους, όταν αρνήθηκε να συλλάβει ένα δημοκρατικό πολίτη, το Λέοντα το Σαλαμίνιο.Το 399 π.Χ. διατυπώθηκε εναντίον του κατηγορία για ασέβεια προς τους θεούς και για διαφθορά των νέων τότε καταδικάστηκε σε θάνατο. Η αληθινή σκοπιμότητα της κατηγορίας ήταν ότι η διδασκαλία του επιδρούσε στους νέους που έδειχναν ανατρεπτικές τάσεις. Στη διάρκεια της δίκης ο Σωκράτης έδειξε θάρρος, ενώ η αναγγελία της ποινής δεν κατάφερε να τον βγάλει από τη θεϊκή του αταραξία. Μετά την καταδίκη του παρέμεινε στο δεσμωτήριο 30 μέρες, γιατί ο νόμος απαγόρευε την εκτέλεση της θανατικής ποινής πριν από την επιστροφή του ιερού πλοίου από τις γιορτές της Δήλου. Από το διάλογο του Πλάτωνα Κρίτων μαθαίνουμε ότι ο Σωκράτης θα μπορούσε να σωθεί αν ήθελε, αφού οι φίλοι του είχαν τη δυνατότητα να τον βοηθήσουν να αποδράσει.
Ο Σωκράτης αρνήθηκε και, ως νομοταγής πολίτης και αληθινός φιλόσοφος, περίμενε το θάνατο ειρηνικά και γαλήνια, και ήπιε το κώνειοόπως πρόσταζε ο νόμος.Αρχαία τοιχογραφία, Μουσείο Εφέσου, 1ος-5ος αιώνας.Αρχαία τοιχογραφία, Μουσείο Εφέσου, 1ος-5ος αιώνας.Ο Σωκράτης, όπως και ο Πυθαγόρας, δεν άφησε κανένα σύγγραμμα. Γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί ακριβώς το περιεχόμενο της φιλοσοφίας του. Κατά το Σωκράτη ο Θεός δε φιλοσοφεί, γιατί κατέχει τη σοφία, φιλοσοφεί όμως ο άνθρωπος, που η ύπαρξή του είναι πεπερασμένη. Η περίφημη σωκρατική φράση «Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα» (ένα ξέρω ότι δεν ξέρω τίποτα) φαίνεται ότι ήταν η θεμελιακή πρόταση της φιλοσοφίας του.
Στην εποχή του Σωκράτη έχουμε με τους Σοφιστές την στροφή της φιλοσοφίας προς τον άνθρωπο και τη χρήσιμη αρετή, ενώ πριν το κύριο θέμα της φιλοσοφίας των προσωκρατικών ήταν η φύση. Βέβαια,οι Σοφιστές ως μη φιλόσοφοι δεν διείσδυσαν εις βάθος στην μελέτη της πραγματικής ουσίας του ανθρώπου, κάτι που ξεκίνησε με το Σωκράτη, ο οποίος πρώτος θεώρησε την ψυχή σαν την πραγματική ουσία του ανθρώπου και την αρετή σαν αυτό που επιτρέπει την πλήρωση της ανθρώπινης φύσης μέσα από την αναζήτηση και βελτίωση της ψυχής. Ο Αριστοτέλης αναγνωρίζει αυτή την στροφή του πνεύματος με τη φράση «επί Σωκράτους το δε ζητείν τα περί φύσεως έληξε, προς την χρήσιμη αρετή και την πολιτική δε απόκλεινον οι φιλοσοφούντες».
Σωκρατική (μαιευτική) μέθοδος
Η μαιευτική ήταν η μέθοδος, η οποία, σε συνδυασμό με τη χρήση της ειρωνείας, αποτελούσε χαρακτηριστικό της σωκρατικής διδασκαλίας. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή ο Σωκράτης κατά τις συζητήσεις του, προσποιούμενος την πλήρη άγνοια για το θέμα που συζητούσε κάθε φορά, προσπαθούσε μέσα από ερωτήσεις να εκμαιεύσει την αλήθεια από τον συνομιλητή του.Ουσιαστικά ο Σωκράτης επωμιζόταν το ρόλο της συνείδησης και μέσα από αυτή τη διαδικασία ερωταπαντήσεων δημιουργούσε ένα πνεύμα διαλόγου στη συζήτηση. Ο συνομιλητής λοιπόν απαντώντας σ’ αυτές τις ερωτήσεις έφτανε σε ένα συμπέρασμα -στην αλήθεια για τον Σωκράτη- από μόνος του. Η μέθοδος ονομάστηκε μαιευτική διότι όπως η μαία (επάγγελμα που έκανε και η Φαιναρέτη, μητέρα του Σωκράτη) φέρνει στον κόσμο το νεογνό έτσι και ο Σωκράτης ή ο εκάστοτε συνομιλητής που παίρνει το ρόλο της συνείδησης εξάγει από τον συνομιλητή του την αλήθεια.
Δεν ανέφερε τίποτε για την συσσώρευση γνώσεων.
«Η μόρφωση είπε, είναι θέμα συμπεριφοράς…
Ποιους ανθρώπους λοιπόν θεωρώ μορφωμένους;
1. Πρώτα απ’όλους αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις ,
αντί να ελέγχονται από αυτές…
2. Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα & λογική..
3. Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές..
4. Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς
καλοπροαίρετα.
5. Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους..
6. Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες & τις αποτυχίες τους..
7. Τελικά αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους…»
Ποιός ήταν ο Σωκράτης….
Σωκράτης
Ο Σωκράτης (4 Ιουνίου 470 π.Χ. – 5 Μαρτίου 399 π.Χ.) ήταν Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος και μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του Ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού.Ήταν γιος του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης. Παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία την Ξανθίππη. Ο Σωκράτης είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως νέων από αριστοκρατικές οικογένειες, απ’ όλη την Ελλάδα. Ορισμένοι απ αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές φιλοσοφικών σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι γνωστότεροι ήταν ο Πλάτωνας και ο Αντισθένης στην Αθήνα, ο Ευκλείδης στα Μέγαρα και ο Φαίδωνας στην Ηλεία.
Οι πληροφορίες για τη ζωή του Σωκράτη είναι όχι μόνο ασαφείς αλλά συχνά και αντικρουόμενες, γιατί οι συγγραφείς που ασχολήθηκαν μαζί του είναι πολλοί και ο καθένας έδωσε τη δική του ερμηνεία. Έτσι ο Πορφύριος μας πληροφορεί ότι ο Σωκράτης ασχολήθηκε αρχικά με το επάγγελμα του πατέρα του, ο οποίος ήταν λιθοξόος.Στα 17 του χρόνια γνώρισε το φιλόσοφο Αρχέλαο, που του μετέδωσε το πάθος για τη φιλοσοφία και τον έπεισε να αφιερωθεί σ’ αυτήν. Τα αντίθετα υποστηρίζει ο Πλάτωνας, που στην Απολογία του παρουσιάζει το Σωκράτη να θεωρεί τη φιλοσοφική ενασχόληση ως θεία εντολή. Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι, που ένιωθαν ευχαρίστηση ακούγοντας τον να μιλάει και να συζητάει για θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και θρησκευτικά. Έτσι σχηματίστηκε γύρω του ένας όμιλος, που δεν αποτελούσε όμως σχολή, γιατί ο Σωκράτης δε δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο της πόλης, με ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης και σε αντίθεση με τους σοφιστές δεν έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του. Το 406 π.Χ., στη δίκη των 10 Αθηναίων στρατηγών, ο Σωκράτης ως πρύτανης της Βουλής, αρνήθηκε να υποβάλλει σε ψηφοφορία μια παράνομη πρόταση (να δικαστούν όλοι μαζί οι στρατηγοί που είχαν κατηγορηθεί ότι δεν περισυνέλεξαν τους ναυαγούς κατά τη ναυμαχία στις Αργινούσες).
Το 404 π.Χ. με τόλμη εναντιώθηκε στους Τριάκοντα τυράννους, όταν αρνήθηκε να συλλάβει ένα δημοκρατικό πολίτη, το Λέοντα το Σαλαμίνιο.Το 399 π.Χ. διατυπώθηκε εναντίον του κατηγορία για ασέβεια προς τους θεούς και για διαφθορά των νέων τότε καταδικάστηκε σε θάνατο. Η αληθινή σκοπιμότητα της κατηγορίας ήταν ότι η διδασκαλία του επιδρούσε στους νέους που έδειχναν ανατρεπτικές τάσεις. Στη διάρκεια της δίκης ο Σωκράτης έδειξε θάρρος, ενώ η αναγγελία της ποινής δεν κατάφερε να τον βγάλει από τη θεϊκή του αταραξία. Μετά την καταδίκη του παρέμεινε στο δεσμωτήριο 30 μέρες, γιατί ο νόμος απαγόρευε την εκτέλεση της θανατικής ποινής πριν από την επιστροφή του ιερού πλοίου από τις γιορτές της Δήλου. Από το διάλογο του Πλάτωνα Κρίτων μαθαίνουμε ότι ο Σωκράτης θα μπορούσε να σωθεί αν ήθελε, αφού οι φίλοι του είχαν τη δυνατότητα να τον βοηθήσουν να αποδράσει.
Ο Σωκράτης αρνήθηκε και, ως νομοταγής πολίτης και αληθινός φιλόσοφος, περίμενε το θάνατο ειρηνικά και γαλήνια, και ήπιε το κώνειοόπως πρόσταζε ο νόμος.Αρχαία τοιχογραφία, Μουσείο Εφέσου, 1ος-5ος αιώνας.Αρχαία τοιχογραφία, Μουσείο Εφέσου, 1ος-5ος αιώνας.Ο Σωκράτης, όπως και ο Πυθαγόρας, δεν άφησε κανένα σύγγραμμα. Γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί ακριβώς το περιεχόμενο της φιλοσοφίας του. Κατά το Σωκράτη ο Θεός δε φιλοσοφεί, γιατί κατέχει τη σοφία, φιλοσοφεί όμως ο άνθρωπος, που η ύπαρξή του είναι πεπερασμένη. Η περίφημη σωκρατική φράση «Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα» (ένα ξέρω ότι δεν ξέρω τίποτα) φαίνεται ότι ήταν η θεμελιακή πρόταση της φιλοσοφίας του.
Στην εποχή του Σωκράτη έχουμε με τους Σοφιστές την στροφή της φιλοσοφίας προς τον άνθρωπο και τη χρήσιμη αρετή, ενώ πριν το κύριο θέμα της φιλοσοφίας των προσωκρατικών ήταν η φύση. Βέβαια,οι Σοφιστές ως μη φιλόσοφοι δεν διείσδυσαν εις βάθος στην μελέτη της πραγματικής ουσίας του ανθρώπου, κάτι που ξεκίνησε με το Σωκράτη, ο οποίος πρώτος θεώρησε την ψυχή σαν την πραγματική ουσία του ανθρώπου και την αρετή σαν αυτό που επιτρέπει την πλήρωση της ανθρώπινης φύσης μέσα από την αναζήτηση και βελτίωση της ψυχής. Ο Αριστοτέλης αναγνωρίζει αυτή την στροφή του πνεύματος με τη φράση «επί Σωκράτους το δε ζητείν τα περί φύσεως έληξε, προς την χρήσιμη αρετή και την πολιτική δε απόκλεινον οι φιλοσοφούντες».
Σωκρατική (μαιευτική) μέθοδος
Η μαιευτική ήταν η μέθοδος, η οποία, σε συνδυασμό με τη χρήση της ειρωνείας, αποτελούσε χαρακτηριστικό της σωκρατικής διδασκαλίας. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή ο Σωκράτης κατά τις συζητήσεις του, προσποιούμενος την πλήρη άγνοια για το θέμα που συζητούσε κάθε φορά, προσπαθούσε μέσα από ερωτήσεις να εκμαιεύσει την αλήθεια από τον συνομιλητή του.Ουσιαστικά ο Σωκράτης επωμιζόταν το ρόλο της συνείδησης και μέσα από αυτή τη διαδικασία ερωταπαντήσεων δημιουργούσε ένα πνεύμα διαλόγου στη συζήτηση. Ο συνομιλητής λοιπόν απαντώντας σ’ αυτές τις ερωτήσεις έφτανε σε ένα συμπέρασμα -στην αλήθεια για τον Σωκράτη- από μόνος του. Η μέθοδος ονομάστηκε μαιευτική διότι όπως η μαία (επάγγελμα που έκανε και η Φαιναρέτη, μητέρα του Σωκράτη) φέρνει στον κόσμο το νεογνό έτσι και ο Σωκράτης ή ο εκάστοτε συνομιλητής που παίρνει το ρόλο της συνείδησης εξάγει από τον συνομιλητή του την αλήθεια.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)