Οι πριγκίπισσες του Βυζαντίου είχαν κληρονομικά δικαιώματα στο θρόνο και μπορούσαν είτε να βασιλεύουν οι ίδιες είτε να ανεβάζουν στο θρόνο το σύζυγό τους. Η κόρη, λοιπόν, ενός βυζαντινού αυτοκράτορα μπορούσε να αποτελέσει μέσο διαπραγμάτευσης και διπλωματίας, τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική. Ακόμη και στην περίπτωση που ο αυτοκράτορας πέθαινε, η χήρα του είχε δικαιώματα στον τίτλο και είχε ουσιαστικά δικαιώματα στη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της χήρας του Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου, της Άννας. Όταν ο Ανδρόνικος Γ΄ αρρώστησε και κινδύνευε να πεθάνει, η Άννα εκείνη την εποχή ήταν έγκυος και ο αυτοκράτορας εξέφρασε την επιθυμία να τον διαδεχθεί στην εξουσία. Έτσι όλοι ορκίστηκαν πίστη στην αυγούστα, η οποία άσκησε καθήκοντα αντιβασιλείας μέχρι την ενηλικίωση του γιου της Ιωάννη Ε΄.
Μάλιστα, σε άλλες περιπτώσεις η χηρεία της αυτοκράτειρας δεν αποτελούσε εμπόδιο για να χρησιμοποιηθεί το συνοικέσιο της ίδιας ως μέσο διπλωματίας. Μετά την τέλεση του δεύτερου γάμου της χήρας του ηγεμόνα ή του αυτοκράτορα, ο νέος σύζυγος αναλάμβανε ο ίδιος την εξουσία.
Όταν ο Μιχαήλ Β΄ Άγγελος, ανεψιός του Θεόδωρου Δούκα, έγινε ηγεμόνας στο Δεσποτάτου της Ηπείρου, προσπάθησε να αυξήσει τη δύναμη του Δεσποτάτου, ωστόσο δεν κατάφερε να νικήσει το στρατό του Βατάτζη στη Θεσσαλονίκη. Στο πλαίσιο της συνθήκης ειρήνης με τον Βατάτζη το 1246, που είχε καταλάβει τη Θεσσαλονίκη, για διπλωματικούς λόγους συμφωνήθηκε να τελεστεί ο γάμος του γιου του Μιχαήλ Β’, Νικηφόρου, με την εγγονή του Βατάτζη, Μαρία. Ο γάμος τελέστηκε στις Πηγές Μακεδονίας και ο Μιχαήλ Β΄ Άγγελος αναγνώρισε τον Βατάτζη ως αυτοκράτορα και ο Βατάτζης ανακήρυξε τον Μιχαήλ Β΄ ως ηγεμόνα.
Στα χρόνια των Παλαιολόγων αρκετές τέτοιες περιπτώσεις γάμων γυναικών χάραξαν και πάλι την πορεία του Δεσποτάτου της Ηπείρου κατά τον 14ο αι. Μέσω, λοιπόν, από την τέλεση του γάμου γυναικών με τίτλο εξουσίας πέρασε το Δεσποτάτου της Ηπείρου από τους Αγγέλους στους Orsini, στους Σέρβους, στους Αλβανούς, στους Buondelmonti και τελικά στους Tocco. Η Άννα Παλαιολογίνα, κόρη του Μιχαήλ Θ΄, παντρεύτηκε τον Νικόλαο Orsini το 1318, η εγγονή του Μιχαήλ Θ΄ που ονομαζόταν επίσης Άννα παντρεύτηκε με τον Ιωάννη Κομνηνό Ασάν το 1350 και η κόρη του Συμεών Uros Παλαιολόγου με τον Esau Buondelmonti το 1385.
Σε πολλές περιπτώσεις βέβαια οι κόρες των αυτοκρατόρων και των ηγεμόνων παντρεύονταν άνδρες με πολύ κατώτερη καταγωγή. Κατάλληλη ηλικία μιας κοπέλας για γάμο θεωρούνταν πως ήταν γύρω στα 13, όμως σε κάποιες περιπτώσεις επιτρεπόταν να τελεστεί πρώτα το συνοικέσιο και να επακολουθήσει ο γάμος αρκετά χρόνια αργότερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου