Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014

Στροντζά (Προσήλιο)


Στροντζά (Προσήλιο)

by maniatika
Στους πρόποδες του Ταϋγέτου, σε υψόμετρο 300 περίπου μέτρων και σε απόσταση 15 km από την πόλη του Γυθείου βρίσκεται το χωριόΣτροντζά ή Προσήλιο του Νομού Λακωνίας. Μέσα σε μια κατάφυτη περιοχή, το χωριό αποτελεί έναν πολύ όμορφο οικιστικό σύνολο.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
Η πρώτη ιστορική αναφορά του χωριού βρίσκεται στα 1700 από τους Βενετούς Grimani. Η βενετική απογραφή αναφέρει χαρακτηριστικά:
Παρατηρούμε δηλαδή ότι στην πρώτη του γνωστή απογραφή το χωριό είχε 97 κατοίκους στα 1700. Οι Βενετοί μάλιστα το τοποθετούσαν διοικητικά στην Επάνω ή Έξω Μάνη. Καταγράφεται ως StronzaΠερί του ονόματος του χωριού κατά πάσα πιθανότητα είναι Σλαβικό κατάλοιπο.
Το 1715 μετά την φυγή των Βενετών από την Λακωνία λόγω της ήττας από τους Τούρκους, ο πρωθυπουργός της Οθωμανικής αυτοκρατορίαςΝταμάντ Αλή προκειμένου να περιορίσει τους επιθετικούς Μανιάτεςεγκατέστησε Τουρκαλβανούς στο κάστρο της Βαρδούνιας και στα υπόλοιπα Μπαρδουνοχώρια (τα χωριά που υπάγονταν στο κάστρο). Εκεί δημιουργήθηκαν ισχυροί πυλώνες αντίστασης και εποπτείας μιας και οι Τουρκαλβανοί ήταν ιδιαίτερα σκληροί. Η Στροντζά δεν αποτέλεσε εξαίρεση και χτίστηκαν μάλιστα 3 κατά άλλους δύο πύργοι γύρω από το χωριό οι οποίοι για την εποχή τους θεωρούνταν πολύ ισχυροί. Μάλιστα ο W. Leake αναφέρει στην περιήγησή του «70 σπίτια όλα Τούρκικα» γύρω στα 1815.
Προεπαναστατικά η Στροντζά ήταν γνωστή για την δημιουργία μπαρουτιού αν κρίνουμε από το δημώδες:
«πάρτε μπαρούτι από την Στροντζά και βόλια από την Άρτα
Και παλικάρια διαλεχτά από την μικρή Καστάνια»
Με την έκρηξη της επανάστασης του 1821 οι Τουκοβαρδουνιώτες εγκατέλειψαν τον οικισμό για να οχυρωθούν στην Τρίπολη ή στον Μυστρά ή σε άλλα κάστρα της επιλογής τους. Η περιοχή καταλήφθηκε από Μανιάτες κυρίως από την οικογένεια Πατσουράκου. Βέβαια με την πάροδο των ετών συσσωματώθηκαν και άλλοι πληθυσμοί στον τόπο. Αναφορά για την Στροτζά, είναι σε έγγραφο της 31 Μαΐου 1822, περί της καταγραφής της δημοπρασίας του εθνικού λαδιού επαρχίας Μυστρά του έτους 1821, όπου η “Στρότζα” αναφέρεται ότι προσφέρει 10.000 οκάδες λάδι.
Το 1829 ο οικισμός καταγράφεται από την Γαλλική Επιστημονική Αποστολή που ήρθε για έρευνες στην Πελοπόννησο.
Στους εκλογικούς καταλόγους Δήμου Μελιτίνης του 1872 και 1873, στη Στροτζά φαίνονται εγγεγραμμένοι 62 και 63 εκλογείς αντίστοιχα και διαβάζουμε τα ονόματα: Βαφάκος, Βαφεάκος, Γρηγοράκος, Διακουμάκος, Καραμπέρης, Κατάβωλος, Κορωνάκος, Κοτολέβας, Κρητικός, Λιακουνάκος, Μακροδημήτρης, Μονεμβασίτης, Μονοβασίτης, Μοσταφέλος, Μουσταφέλος, Μουτζαφέλος, Μπαροδημήτρης, Παναγιωτακάκος, Παναγιωτάκος, Παβαγιωτάκος, Πατζούρης, Πατσούρης, Ρουμελιώτης, Σκορδιάς, Σπυριδάκος, Σταματάκος, Τζικινάκος, Τσικινάκος και Χίος.
Από τα παραπάνω επώνυμα γίνεται φανερό πως μετά την επανάσταση το χωριό δέχθηκε πλήθος νέων κατοίκων από άλλα μέρη της Ελλάδας που ήρθαν στην Λακωνία για μια καλύτερη ζωή με την δημιουργία του Νέου Ελληνικού κράτους. Τέτοιοι ήταν Ρουμελιώτες, Μονεμβασίτες, Χιώτες ακόμα και Κρήτες. Τα επώνυμα τους είναι προσδιοριστικά του τόπου προέλευσής τους.
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε τις συγκρούσεις στην ευρύτερη περιοχή με τους Βαυαρούς του Όθωνα για το ζήτημα της φορολογίας. Ζήτημα επίκαιρο ως τις μέρες μας. Εκεί πρωταγωνίστησε η οικογένεια Πατσουράκου όπου και νίκησε τα κρατικά στρατεύματα.

Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αρ. 80/28-12-1836 η Στρουζά ανήκει στην Διοίκηση Λακεδαίμονος, στον Δήμο Κροκεών με έδρα την Πετρίνα και το 1860 η Στροτζά μεταφέρεται διοικητικά στον Δήμο Μελιτίνης, με έδρα τον Άγιο Νικόλαο.
Στις 31-8-1912 με Βασιλικό Διάταγμα, αναγνωρίσθηκε η κοινότητα Στροντζάς που συμπεριλάμβανε και τον οικισμό της Ρόζοβας. 
Το 1920 η Στροντζά υπάγεται στην επαρχία Λακεδαίμονος, στον αστυνομικό σταθμό Αγίου Νικολάου της υποδιοίκησης Λεβετσόβων της Διοικήσεως Λακωνίας, στο Ειρηνοδικείο Μελιτίνης, στο Πρωτοδικείο και Εφορία Σπάρτης. Στις 23-3-1925 με Προεδρικό Διάταγμα αποσπάσθηκε η Ρόζοβα από την Κοινότητα Στροτζάς.
Το Πάσχα του 1925 ή 1926 οι κάτοικοι είχαν κάτσει στην κουφάλα (η σημερινή η πλατεία του χωριού) και συζητούσαν για να αποφασίσουν το νέο όνομα του χωριού. Εκεί στη κουβέντα έκανε την εμφάνιση του ο φοιτητής της ιατρικής Π. Τριτάκης και σαν σπουδαγμένος που ήταν, τον ρώτησαν για την γνώμη του. Αυτός, βλέποντάς τους όλους να κάθονται στον ήλιο και ο ήλιος να λούζει όλο το χωριό, τους αποκρίθηκε: Ηλιόλουστο ή Προσήλιο. 
Έτσι λοιπόν οι άρχοντες του χωριού αποφάσισαν Προσήλιο, όνομα και πράγμα. Με Προεδρικό Διάταγμα, στις 19-7-1928, μετονομάσθηκε η Στροτζά σε «Προσήλιον».
Με Βασιλικό Διάταγμα, στις 7-10-1938, διαλύθηκε το Κοινοτικό Συμβούλιο Προσηλίου «λόγω της επιδεικνυόμενης υπό των μελών αυτού μεγάλης ραθυμίας» διορίσθηκε τριμελής διοικούσα επιτροπή εκ των δημοτών 1) Ορέστου Αθ. Παναγάκη ως Προέδρου, 2) Βασιλείου Μιχ. Μουσταφέλου και 3) Δημητρίου Γ. Πατσουράκου ως μελών.
Τέλος με τον Νόμο 2539/1997 το Προσήλιο εντάχθηκε στον Δήμο Σμύνους και με τον Νόμο 3852/2010 ενσωματώθηκε στον Δήμο Ανατολικής Μάνης.
Από την Στροντζά ή Προσήλιο προέρχονται και οι συγγραφείς Γιάννης Ρουμελιώτης και Ευάγγελος Τριτάκης.
Η πορεία του πληθυσμού του χωριού φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
ΕΤΟΣ
ΣΥΝΟΛΟ
ΑΝΔΡΕΣ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
1846
80
1851
124
1879
211
107
104
1900
257
1907
322
157
165
1920
358
166
192
1928
341
158
183
1940
383
169
214
1951
295
1971
147
1981
80
50
30
1991
104
46
58
2001
168
80
88
ΠΗΓΕΣ
maniatika | Νοεμβρίου 11, 2014 στις 1:14 μμ | Κατηγορίες: ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΝΗ,ΑΡΧΙΚΗ | URL: http://wp.me/p2ELII-18z

Δεν υπάρχουν σχόλια: