Το σύνταγμα των Αθηναίων του Αριστοτέλους σώζεται σε αρχαίο πάπυρο

Η Σχολή του Σταγειρίτη φιλοσόφου Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.) διερεύνησε και κατέγραψε τα συντάγματα 158 αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών! Αυτά χρησιμοποιήθηκαν από τον Αριστοτέλη για να γράψει τα «Πολιτικά» του, που ήταν, προφανώς, γνωστά στην αρχαιότητα, πριν… εξαφανιστούν!

Του Γιώργου Λεκάκη

Στα τέλη του 19ου αιώνα, ωστόσο, στην Αίγυπτο ανακαλύφθηκαν τέσσερις κύλινδροι παπύρου, που περιείχαν κείμενο, το οποίο ταυτοποιήθηκε γρήγορα. Διατηρούσε το μεγαλύτερο μέρος του Συντάγματος των Αθηναίων! Αυτό το κείμενο είχε σημαντικό αντίκτυπο στην γνώση μας για την ανάπτυξη της δημοκρατίας των Αθηνών και για την λειτουργία της πόλης-κράτους των Αθηνών κατά την αρχαιότητα.

Το αντίγραφο, που καταγράφηκε σε αυτούς τους κυλινδρικούς παπύρους χρονολογείται από περίπου στο 100 μ.Χ. Εγράφη στην πόλη Ερμούπολη της Αιγύπτου ή κοντά σε αυτήν. Οι κύλινδροι χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για να καταγράψουν λογαριασμούς γεωργών, για ένα κτήμα κοντά στην Ερμούπολη, το 78-79 π.Χ. Αργότερα, τα κενά στίγματα χρησιμοποιήθηκαν για την καταγραφή του αριστοτελικού κειμένου!

Κάποιες άλλες σημειώσεις που σχετίζονται με τον Καλλίμαχο (περίπου 305 – 240 π.Χ.) και τον Δημοσθένη (384-322 π.Χ.) είναι γραμμένες επίσης στον πρώτο κύλινδρο.

Αρκετοί διαφορετικοί γραμματείς-γραφιάδες εμπλέκονται στην αντιγραφή κάθε ενός από αυτά τα κείμενα. Το χειρόγραφο ήταν πιθανόν μέρος μιας μικρής ιδιωτικής βιβλιοθήκης.

Οι κύλινδροι… αγοράστηκαν για το Βρετανικό Μουσείο από τον Ε. Α. Wallis Budge (1857-1934), το 1889 και το 1890.

Για ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ στην Βρετανική Βιβλιοθήκη. 

ΠΡΟΤΑΣΗ προς τον Δήμο Αθηναίων, την Νομική Σχολή Αθηνών και τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών (ΔΣΑ): 

Να ζητήσουν από ένα ακριβές αντίγραφο αυτού, από το Βρετανικό Μουσείο, να το αναρτήσουν στην Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου, και σε εμφανές σημείο της Νομικής Σχολής και του ΔΣΑ, αντιστοίχως, ενώ μια μεγέθυνση αυτού να κοσμήσει κάποια πλατεία των Αθηνών! Και από τον Δήμο σε συνεργασία με τον ΔΣΑ, ακριβές (και άρα συλλεκτικό) αντίγραφο αφού, να δίδεται δώρο σε κάθε νέο απόφοιτο της Νομικής Σχολής (εάν όχι όλων των Νομικών Σχολών της Ελλάδος – γιατί όχι και του κόσμου;) τουλάχιστον της Σχολής των Αθηνών!