ΔΙΑΝΟΕΙΣΘΕ ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΑΝ ΟΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ!

του Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη επιτ. Δικηγόρου – Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών

Πνευματικούς ανθρώπους , ή διανοούμενους χαρακτηρίζουμε εκείνους που ασχολούνται με τα πνευματικά ζητήματα της εποχής τους, τα μελετούν από διάφορες οπτικές γωνίες και αποτελούν την πνευματική πρωτοπορία στον τόπο τους. Πιο απλουστευμένα μπορούμε να αποκαλούμαι έτσι γενικά, τους ανθρώπους των γραμμάτων των τεχνών και των επιστημών.

Πιο εξειδικευμένα προσωπικά μπορώ να χαρακτηρίσω πνευματικό άνθρωπο ή διανοούμενο, τον επιτυχημένο εργάτη του πνεύματος, που έχει συνέπεια στην πνευματική αναζήτηση της αληθείας. Να διαθέτει καλλιέργεια κι ευαισθησία, να πονάει το συνάνθρωπο, να συμπάσχει μαζί του, να παρεμβαίνει στα κοινά, να ελέγχει την εξουσία, να ενθαρρύνει τα θετικά και να εναντιώνεται στα κακώς κατά κοινή ομολογία συμβαίνοντα. Να μην είναι στρατευμένος κομματικά έτσι που οι κομματικές του απόψεις να αμβλύνουν ενδεχομένως το λειτουργικό του ως πνευματικού ανθρώπου ρόλο του. Και τέλος να διαθέτει ήθος και συνέπεια βίου.

Όλοι οι πολίτες ενός κράτους κατά το σύνταγμα της χώρας έχουν τα ίδια δικαιώματα ευθύνες και υποχρεώσεις. Όμως θεωρώ πως οι πνευματικοί άνθρωποι οι διανοούμενοι της χώρας έχουν μεγαλύτερες ευθύνες με βάση τις γνώσεις τους στο αυξημένο αίσθημα ευθύνης που διαθέτουν και την κρίση τους.

Ο Ζάν Πώλ Σαρτρ στο ζήτημα της ευθύνης των πνευματικών ανθρώπων των διανοουμένων, των λογοτεχνών έγραψε αξιόλογες σελίδες στο έργο του.

Ο συγγραφέας του «Είναι και του μηδενός» Αισθάνεται ηθική στενοχώρια βλέποντας ναρκωμένο τον άνθρωπο των γραμμάτων ξένον, αμέτοχο σε όσα συμβαίνουν, χωρίς εκρήξεις χωρίς επεμβάσεις στα γεγονότα, χωρίς δραστικές ετοιμότητες. Θεωρεί πως οφείλει να αναλάβει ένα ρόλο ηθικά υπεύθυνο μέσα στην κίνηση που παρόντος μέσα στην τρεχάμενη ζωή.

Ο Ευάγγελος Παπανούτσος σε σχετικό ερώτημα απάντησε :Έχει μια ηθική δέσμευση πάντοτε ο πνευματικός άνθρωπος, να είναι απόλυτα ειλικρινής και συνεπής προς ότι πιστεύει και με θάρρος αγωνίζεται αλλά και με ευπρέπεια-όπως ταιριάζει σε εκείνον που χρέος του ηθικό θεωρεί να τιμά τον «Άνθρωπο» τόσο στο πρόσωπο το δικό του όσο και στο πρόσωπο των άλλων. Η ανειλικρίνεια η ασυνέπεια,η δειλία, ο καιροσκοπισμός η αναξιοπρέπεια και τα παρόμοια δεν συμβιβάζονται με το ύφος ζωής του «πνευματικού ανθρώπου».

Ο Κώστας Βάρναλης σημειώνει: Ο αληθινός πνευματικός άνθρωπος μπαίνει επί κεφαλής της φάλαγγος των αγωνιστών του Έθνους. Δεν στέκει μακριά θεωρός του αγώνα. Τώρα κι όχι αύριο. Όποιος παρασταίνει τον ανεξάρτητο, τον αμέτοχο, τον ουδέτερο είναι συνεργός της βίας, «Ο μη ών μετ’ εμού κατ’ εμού εστίν» (Χριστός). Άμα βλέπεις τη μάνα σου να την σφάζουν και λες: «Δεν ανακατεύομαι» είσαι με το μέρος του δημίου»

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος σημειώνει για την ευθύνη του πνευματικού ανθρώπου:

«Νομίζω πώς πρώτο χρέος του πνευματικού ανθρώπου είναι η θέση απέναντι στην κοινωνία και στις εκδηλώσεις της, γιατί πνεύμα σε τελευταία ανάλυση θα ειπεί γνώση ,ευθύνη, ήθος.»

Σήμερα σ’ αυτή τη λεηλασία, στη βεβήλωση των οσίων και των ιερών, το ποδοπάτημα κάθε αξίας, κάθε αξιοπρέπειας και σοβαρότητας μάταια περιμένει ο λαός μας την παρουσία και διαμαρτυρία των πνευματικών ανθρώπων, των διανοουμένων.

Που είναι άραγε οι θαρραλέες και δυναμικές φωνές των διανοουμένων να καταγγείλουν να στηλιτεύσουν με τα μελανότερα χρώματα τις διάφορες ασχήμιες και απαράδεκτες συμπεριφορές που διαπράττονται σε βάρος του ανυπεράσπιστου Ελληνικού Λαού.

Δυστυχώς στην εποχή μας απουσιάζουν μορφές που στο παρελθόν ζυμώνονταν οργανικά με τη ζωή του λαού μας, όπως Κοραής, Σολωμός, Αλέξανδρος Σούτσος, Αλέξανδρος Ραγκαβής, Λασκαράτος, Βαλαωρίτης, Πολυλάς, Παράσχος, Ροΐδης, Μαβίλης, Παλαμάς, Κ. Χατζόπουλος, Ίων Δραγούμης, Περικλής Γιαννόπουλος, Σικελιανός για να αναφερθούμε σε μορφές που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ιστορία της πατρίδας μας.

Διανοείσθε τι έγιναν σήμερα οι διανοούμενοι; Δυστυχώς με λύπη μου θα απαντήσω πως αυτομόλησαν .Έφυγαν από το στρατόπεδο του λαού και συμμάχησαν με τους δυνάστες του. Όσοι είχαν την τύχη να διαβάσουν μια έκκληση τριάντα δύο(32) διανοουμένων με τον τίτλο «Τολμήστε» θα συμφωνούσαν με την απάντηση.

Δυστυχώς η ιστορία μας επαναλαμβάνεται. Το κείμενο εκείνο υπήρξε ένα μνημείο δουλικότητας. Μ’ αυτό το κείμενο απεμπολήθηκε και το τελευταίο ίχνος ανεξαρτησίας. Η έκκληση αυτή των «διανοουμένων» ήλθε να σφίξει ακόμη πιο δυνατά τη θηλιά στο πολιτικό σύστημα για να συναινέσει σε μια σειρά άκρως νεοφιλελεύθερων αποφάσεων να δεχθεί ο λαός το κουτσούρεμα των μισθών και των συντάξεων, την απόλύση των δημοσίων υπαλλήλων, τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, την κατάργηση των νοσηλευτικών μονάδων, και το ξεπούλημα δημοσίων επιχειρήσεων. Ζήτησαν να πειθαρχήσει ο λαός μας στα κελεύσματα των δανειστών μας.

Λυπάμαι που πριν λίγες μέρες δημόσια δήλωσα πως εάν έτσι είναι οι πνευματικοί άνθρωποι της χώρας μου, αποποιούμαι τον χαρακτηρισμό…