Η Αττική κατοικείται, τουλάχιστον, εδώ και 42.000 χρόνια! (εικόνες)

Του Γιώργου Λεκάκη

Ομοίωμα φαλλού. Προφυλακτικό περίαπτο γονιμότητος . Αρχ. Μουσείο Λαυρίου. Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Κάποιοι διατείνονταν με στόμφο δέκα καρδιναλλίων, ότι η Αττική ήταν… ακατοίκητος μέχρι που ήρθαν οι… «Ινδοευρωπαίοι» (λαός-πλάσμα αρρωστημένης φαντασίας), περί την…2^α χιλιετία π.Χ. και την κατοίκησαν… Και από εκεί ξεκινούσε, έλεγαν, η ιστορία της Ακτικής/Αττικής…

Όταν όμως ήρθαν τα πρώτα ευρήματα της νεολιθικής εποχής της Αττικής, άρχισαν να καταπίνουν τα λόγια τους…

Όταν, ήρθε και το μεγάλο ράπισμα: Κατοίκηση εδώ και 42.000 χρόνια (και) στην Αττική…

Ας δούμε τι ακριβώς γράφει η επεξηγηματική πινακίδα στο (ας το πούμε) «Αρχαιολογικό Μουσείο» του Λαυρίου:

Η επεξηγηματική πινακίδα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαυρίου. Φωτ. Γ, Λεκάκη

«Το Σπήλαιο του Κίτσου βρίσκεται στην ανατολική πλευρά, του λόφου Μικρό Ριμπάρι, κοντά στην Καμάριζα / Άγιο Κωνσταντίνο της Λαυρεωτικής. Στο εσωτερικό του σπηλαίου και στην γύρω πλαγιά διαπιστώθη­καν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας που φτάνουν έως την Παλαιολιθική περίοδο (40.000 π.Χ.).

Στο σπήλαιο οδηγούσε ένα στενό ανηφορικό μονοπάτι. Η είσοδος ήταν κρυμμένη πίσω από μεγάλους βράχους.

Η κύρια εγκατάσταση χρονολογείται στην Νεώτερη Νεολιθική περίοδο (5300-4500 π.Χ.), όταν χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο ποιμένων και κυνηγών, που ζούσαν σ’ αυτό αρκε­τούς μήνες τον χρόνο. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν πολλά αγγεία, εργαλεία και κοσμή­ματα, σπόροι, οστά ζώων και πουλιών. Ευρήματα της κλασσικής και ελληνιστικής περι­όδου βεβαιώνουν ότι το σπήλαιο συνέχισε να χρησιμοποιείται για περιοδική εγκατά­σταση. Ανάμεσα στα νεώτερα ευρήματα υπάρχει και ένα κύπελλο κυπελλώσεως για την τήξη λιθαργύρου.

Στα νεώτερα χρόνια (1860-1870) το Σπήλαιο υπήρξε καταφύγιο του γνωστού λήσταρχου Κίτσου, με τον οποίο συναντήθηκε ο J. Serpieri, όταν ήρθε στο Λαύριο για να αρχίσει την επανεκμετάλλευση των μεταλλείων, Η προστασία του ισχυρού τότε ληστή ήταν απαραίτητη για την επαναλειτουργία των μεταλλείων.

Το Σπήλαιο ερευνήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 από ομάδα επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων υπό την διεύθυνση της Ν. Lambert».

Θραύσμα πήλινου αγγείου, με γραπτή διακόσμηση 7.000 χρόνων! Αρχ. Μουσείο Λαυρίου. Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Ευρέθησαν, μεταξύ άλλων:

Αιχμές βελών και δοράτων από οψιανό, αντικείμενα από όστρεα και αλάβαστρο, περιδέραιο από μαρμάρινες χάντρες, κοκκάλινα αιχμηρά εργαλεία και βελόνες για ράψιμο δερμάτων, λίθινο δακτυλιόσχημο περίοπτο από σχιστόλιθο, λίθινο περίαπτο, ομοίωμα ανδρικών οργάνων. (Ήταν για τον κάτοχό του φυλαχτό ή μαγικό σύμβολο γονιμότητας και αναπαραγωγής). Περίαπτο από όστρακο spondylus gaederopus σε μορφή άρκτου. Μοναδικό κόσμημα - πιθανώς φυλακτό για τον εξευμενισμό του μεγάλου ζώου!

Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Το υπ. Πολιτισμού υπερθεματίζει:

«Το Σπήλαιο Κίτσου βρίσκεται(…) σε απόσταση 6 χλμ. από το Λαύριο. Σχηματίζεται σε υψόμετρο 288 μ., με κύρια είσοδο προσανατολισμένη ανατολικά. Δεύτερη, μικρότερη είσοδος ανοίγεται λίγο ψηλότερα. Το σπήλαιο διαθέτει τρεις αίθουσες. Εκτός αυτού, σε απόσταση 10-50 μ. προς τα βόρεια, σχηματίζονται τρία ακόμα μικρά σπηλαιώδη ανοίγματα (βραχοσκεπές).

Το Σπήλαιο Κίτσου. Φωτ. Υπ. Πολιτισμού.

Το σπήλαιο ανασκάφηκε κατά τη διάρκεια των ετών 1968-1978 από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, υπό την διεύθυνση της Nicole Lambert. Τα ευρήματά του υποδηλώνουν ότι χρησιμοποιήθηκε κατά διαστήματα, ήδη από την Παλαιολιθική περίοδο (40.000 χρόνια πριν από σήμερα) και κυρίως κατά την Νεολιθική (αρχές της 5ης και 4η χιλιετία π.Χ.). Η θέση του σπηλαίου και η θέα του προς την παράκτια νότια και νοτιοανατολική Αττική και τις δυτικές Κυκλάδες, ενδεχομένως το καθιστούσαν ιδανικό καταφύγιο και έξοχο παρατηρητήριο ειδικά για την Νεολιθική περίοδο, οπότε παρατηρείται εποχική χρήση του από πληθυσμούς που ασχολούνταν με την κτηνοτροφία αιγοπροβάτων και χοίρων και το κυνήγι.

Η επόμενη φάση έντονης χρήσης του σπηλαίου φαίνεται ότι έχει λατρευτικό χαρακτήρα και χρονολογείται κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. Τον 19ο αιώνα αποτέλεσε λημέρι του λήσταρχου Κίτσου».

Και φυσικά «το σπήλαιο δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο. Επιλογή των ευρημάτων του εκτίθεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαυρίου».

Θραύσμα πήλινου αγγείου, με γραπτή διακόσμηση 7.000 χρόνων! Αρχ. Μουσείο Λαυρίου.Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Ερωτήσεις:

Γιατί το σημαντικότατο αυτό σπήλαιο, για την ιστορία της Αττικής, και όχι μόνο, δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο; Και δεν είναι ούτε καν επισκέψιμο; Ούτε καν προσβάσιμο;

Γιατί μόνο μια «επιλογή των ευρημάτων του εκτίθεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαυρίου»; Πού είναι τα υπόλοιπα ευρήματα;

Έχουν γίνει ανασκαφές στα «τρία άλλα μικρά σπηλαιώδη ανοίγματα (βραχοσκεπές)»;

Φωτ. Γ. Λεκάκη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης στο ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ:

Ο πρώτος πρωτ-άνθρωπος δεν εμφανίσθηκε στην Αφρική, αλλά σε Μακεδονία-Θράκη και Αττική! Πριν 7 εκατ. χρόνια!

arxeion-politismou.gr

Η άγρια ομορφιά της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου

Επιβλητική ακόμη και ως κατασκευή, η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου ή «Χαρίλαος Τρικούπης» δοκιμάζεται από την κακοκαιρία προσφέροντας εντυπωσιακές εικόνες. 

Η κακοκαιρία πλήττει συχνά πυκνά την Δυτική Ελλάδα και πολλές φορές η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου χάνεται μέσα στην πυκνή χιονόπτωση και την ομίχλη ή αγέρωχα παλεύει με τον άνεμο και τα κύματα του πατραϊκού κόλου.

Είμαστε τυχεροί που αυτά τα στιγμιότυπα μας παραθέτουν ερασιτέχνες και επαγγελματίες φωτογραφοί, περαστικοί και ντόπιοι που προσπαθούν να αποτυπώσουν την δύναμη της γέφυρας που προσπαθεί να δαμάσει την μανία της φύσης.

Το iAitoloakarnania.gr συγκέντρωσε τις καλύτερες φωτογραφίες και σας τις παρουσιάζει:

Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΥΡΟΥ

Γράφει η Μαίρη Καρά 

     Ο Αλέξανδρος συνεχίζοντας νότια την πορεία του το 332 π.Χ. προσέγγισε την πλούσια και ισχυρή πόλη της ΤΥΡΟΥ. Η Τύρος ήταν η μεγαλύτερη παράκτια βάση της ΦΟΙΝΙΚΗΣ και το μοναδικό Περσικό κοντινό νησί στις ακτές της Μεσογείου, με δυο φυσικά λιμάνια. Μ' αυτή την στρατηγική θέση αποτελούσε εμπόδιο για τον Αλέξανδρο και πολύ σοβαρή ναυτική ΑΠΕΙΛΗ. 
     Εξω απ' την πόλη ο Αλέξανδρος δέχτηκε αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον γιο του Βασιλιά ΑΖΕΜΙΛΚΟΥ, που βρισκόταν στο Αιγαίο με τον στόλο του Αυτοφραδάτη. Οι Τύριοι δήλωσαν μεν υποταγή, δεν του επέτρεψαν όμως να επισκεφτεί την πόλη και να θυσιάσει στο ιερό του θεού ΜΕΛΚΑΡ, που ταυτιζόταν με τον Ηρακλή, όπως δεν το επέτρεψαν και στους Πέρσες, επειδή μόνο ο Βασιλιάς τους είχε αυτό το δικαίωμα. Γιατί αν το επέπτρεπαν, θα ήταν σαν να τον αναγνώριζαν σαν ΚΥΡΙΑΡΧΟ. 
     Αργότερα ο Αλέξανδρος έστειλε κήρυκες για έναν ειρηνικό συμβιβασμό. Οι Τυρινοί υπέθεσαν πως ήταν σημάδι αδυναμίας και σκότωσαν τους απεσταλμένους, ρίχνοντας τα σώματά τους πάνω στο τείχος. Τότε αποφάσισε να καταλάβει την πόλη με τον Στρατό του δια της βίας. Οι μηχανικοί του όμως έδειχναν απρόθυμοι και τον συμβούλευαν, πως θα ήταν δύσκολο χωρίς σωστή δομή, που κρίθηκε απαραίτητος ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ. 
     Η Νέα Τύρος ήταν κτισμένη σε νησί πλάτους 1.000 μέτρων και την χώριζε απ' την στεριά ένας πορθμός πλάτους 750 μέτρων, τον οποίο ο Αλέξανδρος αποφάσισε να προσχώσει με υλικό απ' τις οικίες της Παραιτόνιο και κέδρα απ' την κοιλάδα Μπεκάα. Αυτό ήταν τεχνικό κατόρθωμα της λαμπρότητάς του. Καθώς δεν μπορούσε να επιτεθεί στην πόλη απ' την θάλασσα, έχτισε ένα χιλιόμετρο δρόμο, που εκτεινόταν μέχρι το νησί σε φυσική γέφυρα σχεδόν δυο μέτρα βαθιά και δυο πύργους 150 ποδιών μεταφέροντάς τους στο τέλος του ΔΡΟΜΟΥ. 
     Οι Τύριοι επινόησαν μια αντεπίθεση, με χρήση ενός παλιού πλοίου μεταφοράς αλόγων. Το γέμισαν με ξερά κλαδιά, πίσσα, θείο και καύσιμα, σαν ένα είδος πρωτόγονης μορφής βόμβας ΝΑΠΑΛΜ. Εβαλαν φωτιά στην μια άκρη και το έτρεξαν στον δρόμο. Η φωτιά εξαπλώθηκε γρήγορα, κατακλύζοντας και τους δύο πύργους κι άλλους εξοπλισμούς της ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ. 
     Αυτή η αποτυχία έπεισε τον Αλέξανδρο, πως μόνο με ναυτικό θα μπορούσε να πάρει την Τύρο, αν τον βοηθούσε και η τύχη. Δυστυχώς όμως επέστρεψε το περσικό ναυτικό και δεδομένης της πίστης και υπακοής του στην πόλη, ο Αλέξανδρος βρέθηκε σε δυσχερή θέση. Απρόσμενα όμως κι εκεί που είχε μόνο 80 πλοία, βρέθηκε με άλλα 120 που έφτασαν απ' την Κύπρο, γιατί είχαν μαθευτεί οι νίκες του και ήθελαν να τον ΣΥΝΟΔΕΨΟΥΝ. 
     Οι Τύριοι που αντιμετώπισαν την πρόσχωση με ελαφρότητα αρχικά, βλέποντας την ταχύτητα των εργασιών, πυρπόλησαν πολιορκητικές μηχανές και πασσάλους του προγεφυρώματος. ΄Ετσι δυσκόλεψαν την πολιορικία και σκοτώθηκαν πολυάριθμοι εργάτες της πρόσχωσης. Ο Αλέξανδρος δεν παραιτήθηκε απ' το σχέδιό του, γιατί διέθετε εκπληκτικούς μηχανικούς, που κατασκεύαζαν νέες επιθετικές πολιορκητικές ΜΗΧΑΝΕΣ.
     Ιδιαίτερα ο Θεσσαλός ΔΙΑΔΗΣ έφτιαξε κλιμακωτούς πύργους, πάνω σε πλοία με καταπέλτες, που εκτόξευαν ογκόλιθους σε ικανή απόσταση. Τότε οι Τύριοι κατασκεύασαν δεύτερη σειρά οχύρωσης στα αδύναμα σημεία του τείχους. Απλωσαν σειρές κατεργασμένων δερμάτων στα τείχη, για να εξομαλύνουν τον κραδασμό της πρόσκρουσης και κινούμενους τροχούς, που εμπόδιζαν τους επιτιθέμενους και έσπαζαν τα ΒΕΛΗ ΤΟΥΣ.
     Με αμείωτους ρυθμούς συνεχίστηκε η πολιορικία με διαπλάτυνση της πρόσχωσης, την κατασκευή νέων μηχανών και την συγκέντρωση στόλου 250 πλοίων απ' την Σιδώνα, απ' τους Βασιλείς της Βύβλου και της Αράδου, που αυτομόλησαν μόλις έμαθαν ότι οι πόλεις τους ήταν στα χέρια των Μακεδόνων, τους Βασιλείς της Κύπρου, της Λυκίας και και της ΡΟΔΟΥ. 
     Ο Κυπριακός στόλος απέκλεισε τα δυο λιμάνια της Τύρου προκαλώντας το ναυτικό της σε ναυμαχία. Ο Τύριος ναύαρχος ανέκρουσε πρύμνα, αφήνοντας πίσω του τρεις τριήρεις, τις οποίες βύθισαν οι Μακεδόνες. Ετσι απέκλεισαν τις εξόδους των δύο λιμένων, αφαιρώντας την επαφή των Τυρίων με την θάλασσα. Η επόμενη κίνηση ήταν η κατάληψη ή η εκπόρθηση των τειχών, που πραγματοποιήθηκε σε αδύναμο σημείο του νότιου θαλάσσιου τείχους κατόπιν δοκιμαστικών επιθέσεων. Η κύρια επίθεση στράφηκε σε αυτό το αδύναμο σημείο, ενώ παράλληλα έγιναν και δευτερεύουσες επιθέσεις στο βόρειο θαλάσσιο τείχος και κατά του τείχους της ΠΡΟΣΧΩΣΗΣ. 
     Το τελικό χτύπημα έγινε στά τέλη Ιουλίου. Οι πολιορκητικοί κριοί πάνω σε πλωτές εξέδρες, προστατευμένοι από επιθέσεις εκ των άνω προξένησαν μεγάλο ρήγμα στο νότιο τείχος. Εκεί επιτέθηκαν οι υπασπιστές με επικεφαλής τον ΑΔΜΗΤΟ, που σκοτώθηκε μόλις έφτασε στο τείχος. Πίσω τους ακολούθησε η φάλαγγα με τον ΚΡΑΤΕΡΟ και το τμήμα του τείχους κοντά στο ρήγμα καταλήφθηκε και σταδιακά οι Μακεδόνες έθεσαν υπό την κατοχή τους έναν προς έναν τους πύργους και τις ΕΠΑΛΞΕΙΣ. 
     Συγχρόνως ο Αλέξανδρος συντόνισε μια ναυτική επίθεση κατά μήκος της παραβίασης με βομβαρδισμό απ' όλες τις πλευρές. Διασπώντας τα προστατευτικά φράγματα πέρασε στους δύο λιμένες της πόλης, συντρίβοντας τα ακινητοποιημένα πλοία. Τα στρατεύματα ξεπέρασαν την φρουρά και κατέλαβαν την πόλη. Μα ο Αλέξανδρος ήταν τόσο εξοργισμένος με την απώλεια των 400 πολεμιστών του και γι' αυτό φέρθηκε με πρωτοφανή σκληρότητα στους άμοιρους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ. 
     Ο Αλέξανδρος έδωσε χάρη μόνο στον Βασιλιά και στην οικογένειά του, ενώ 8.000 σκοτώθηκαν και 30.000 κάτοικοι και αλλοδαποί πουλήθηκαν δούλοι. Η πολιορκία διήρκησε 10 μήνες και μόνο ο βασιλιάς Αζέμιλκος κι άλλοι αξιωματούχοι, που είχαν καταφύγει ικέτες στο ιερό του Ηρακλή, διασώθηκαν κι αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι. Οι μαχητές που υποχωρώντας είχαν συγκεντρωθεί στο Αγηνόριο για άμυνα, σφαγιάσθηκαν όλοι. Αν και οι κάτοικοι της πόλης ήταν 40.000, οι γυναίκες και τα παιδιά είχαν από πριν μεταφερθεί στην παλιά αποικία ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ. 
     Η κατάκτηση της Τύρου ήταν σημαντική στρατηγική νίκη του Αλέξανδρου, για την γεωγραφική της θέση. Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις των Διοικητών του και την δυσαρέσκεια που προκάλεσε στο στράτευμα η εκτεταμένη εργασία για την πρόσχωση, ο Αλέξανδρος διέκρινε πως η στρατηγική θέση της ήταν απειλή στα νώτα του και ενήργησε με την στρατιωτική του ΙΔΙΟΦΥΙΑ. Η πόλη έγινε σημαντική μακεδονική βάση και ναύσταθμος της Επικράτειας, αφού απαλλάχτηκε απ' το ισχυρό εμπόδιό της προς την πορεία του νότια. Τα φοινικικά, ροδιακά και κυπριακά πλοία μπήκαν πλέον υπό τις διαταγές του κι έτσι εξασφάλισε τα νώτα του και τον έλεγχο της κυριαρχίας όλης της ανατολικής Μεσογείου. Κι αφού αποκαταστάθηκε η Τύρος, συνέχισε την πορεία του προς την ΑΙΓΥΠΤΟ.

Ο κόσμος και οι χήρες

Είμαι 33 χρονών, με τρία παιδιά και έχασα τον άντρα μου πριν 9 μήνες από ανακοπή καρδιάς.

Η κουμπάρα μου έχασε τον πατέρα της πριν 30 περίπου χρόνια. Μου είχε περιγράψει μεταξύ άλλων, πόσο άσχημη αντιμετώπιση είχε η μάνα της από τον κόσμο, που την απομόνωσε κοινωνικά και που σχολίαζε τα πάντα, από το πόσο καιρό φορούσε μαύρα, μέχρι την ώρα που επέστρεφε απ’ τη δουλειά της. Όταν τα άκουσα, σκέφτηκα πως «φταίει η εποχή, άλλοι καιροί τότε» και πως σήμερα τα πράγματα θα είναι τελείως διαφορετικά.Έλα όμως που δεν είναι!

Για παράδειγμα, βρίσκω αξιοπερίεργο το πόσοι πολλοί ασχολούνται με το τι φοράω. (Φοράω μαύρα, παρεμπιπτόντως, αλλά αυτό δεν νομίζω ότι είναι κάτι που θα έπρεπε να ενδιαφέρει κανέναν άλλον).

Υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν ότι θα ‘πρεπε να φοράω μπούργκα, ας πούμε. Μέσα στο κατακαλόκαιρο, κάποιος μου είπε «Δεν θα ‘πρεπε να φοράς κοντομάνικο, χήρα γυναίκα». Έχω ακούσει σχόλιο (ειπώθηκε σε άλλον, αλλά σχεδόν μπροστά μου) «Μα γιατί δε φοράει μαύρο καλσόν;».

Η ιστορία με το εκρού δερμάτινο στο καθαριστήριο

Λίγες μέρες πριν φύγει ο άντρας μου, είχα αφήσει στο καθαριστήριο της γειτονιάς μου να μου καθαρίσουν ένα φόρεμα της μικρής και ένα δικό μου δερμάτινο σακάκι, σε εκρού χρώμα. Προφανώς, τις επόμενες μέρες, δεν ασχολήθηκα, δεν πήγα να τα πάρω.

Πέρασαν κάνα δυο μήνες και με βλέπει στο δρόμο αυτός που έχει το καθαριστήριο (ο οποίος είναι γείτονας). Μετά τα συλλυπητήρια και κλείνοντας την κουβέντα, του λέω ότι «τα ρούχα δεν τα ‘χω ξεχάσει, θα ‘ρθω κάποια στιγμή να τα πάρω». Και μου λέει «Ναι, αλλά το δικό σου το σακάκι, το λευκό, δεν το ‘δωσα για καθάρισμα. Να το δώσω;». (Προφανώς επειδή θεωρούσε ότι ως λευκό δε θα το βάλω). Μου φάνηκε κάπως αδιακρισία σαν σκέψη, αλλά δεν ασχολήθηκα. «Να το δώσεις» του λέω » και θα ‘ρθω να τα πάρω».

Μετά από 1 μήνα περίπου, πάω. Μου δίνει το φόρεμα της μικρής και μου λέει: «το δικό σου δεν το ‘δωσα για καθάρισμα, να το δώσω;»

«Ναι, να το δώσεις» του λέω.

Περνάει άλλος ένα μήνας. Και ξαναπάω. Και λέω «ήρθα για το σακάκι». Και με ρωτάει (με έκπληξη): «Μα ποιο; Το λευκό; Δεν το ‘δωσα για καθάρισμα!».

Και φεύγω. Και περνάει όλο το καλοκαίρι.

Και το Σεπτέμβρη ξαναπάω. Και το βλέπω το σακάκι στην κρεμάστρα εκεί, στη διάφανη σακούλα. Και του το δείχνω και του λέω «ήρθα να πάρω το σακάκι». Το κατεβάζει, το παίρνω, του λέω «πόσο κάνει;»

«Ε, τίποτα»

– Τι τίποτα;

– Εεε, δε θα το βάψεις; Νόμιζα ότι θα το βάψεις και δεν το ‘δωσα για καθάρισμα.

Και το πήρα πίσω, χωρίς να το καθαρίσει.

Προφανώς θα ‘πρεπε να βάψω όλα μου τα ρούχα μαύρα. ;;;;

Και φυσικά υπάρχει και το αντίπαλο στρατόπεδο. Αυτοί που με πιέζουν να ΜΗ φοράω μαύρα. «Ααα, φτάνει τώρα, να τα βγάλεις τα μαύρα, πολύ τα φόρεσες». «Ααα, ακόμα μαύρα φοράς; Γιατί;»
Μου φαίνεται εξίσου παρεμβατικό και αδιάκριτο. Είναι δικό μου θέμα το τι φοράω. Και ό,τι επιλέγω, το κάνω για μένα, όχι για τους άλλους. Γιατί ασχολούνται τόσο πολύ;

Έπειτα, έχει ενδιαφέρον το ότι οι περισσότεροι πιστεύουν ότι κατέβασα τα ρολά στο σπίτι μου και κλείδωσα τα παιδιά μου μέσα για πάντα (ή ότι θα ‘πρεπε να ‘χω κάνει έτσι). Π.χ. γίνεται πάρτυ για τα γενέθλια συμμαθητή της κόρης μου, και καλούν όλα τα παιδιά εκτός απ’ το δικό μου (ναι, αληθινό γεγονός). Επίσης, σε άλλο παιδικό πάρτυ, κάλεσαν την κόρη μου, αλλά συγκεκριμένα και ρητά όχι εμένα (ενώ όλα τα άλλα παιδιά πήγαν με τις μαμάδες τους).

Η ιστορία με τη γιορτή του σχολείου

Στη σχολική γιορτή για το τέλος της χρονιάς, όλες οι τάξεις του δημοτικού χορεύουν από έναν παραδοσιακό χορό που έμαθαν στη διάρκεια του έτους. Φέτος χόρεψε κι ο γιος μου. Την προηγούμενη μέρα, πήγα να πάρω τα παιδιά απ’ το σχολείο και χαιρετώντας μια άλλη μαμά (συμμαθήτριας του γιου μου), της λέω «Θα τα πούμε αύριο, στη γιορτή».

«Γιατί; Θα ‘ρθεις στη γιορτή;;;;» με ρώτησε με έκπληξη.

– Ε πώς; Δε θα ‘ρθω; Αφού χορεύει ο Δημητράκης.

– Να τον φέρω εγώ, για να μην έρθεις.

Καταλαβαίνω ότι μπορεί οι προθέσεις να είναι καλές. Ότι, καλοπροαίρετα, κάποιοι πιστεύουν ότι με βγάζουν απ’ τη δύσκολη θέση να βρεθώ με κόσμο. Δεν τους παρεξηγώ. Δε στενοχωριέμαι. Ούτε ενοχλούμαι. Απλά εντυπωσιάζομαι με το πόσο λίγο φαίνεται να έχουν αλλάξει τα πράγματα (που κορόιδευα) από την εποχή που χήρεψε η μάνα της κουμπάρας μου.

Προφανώς δε μ’ ενδιαφέρουν τα παιδικά πάρτυ και οι σχολικές γιορτές και προφανώς αδιαφορώ παντελώς για το εκρού δερμάτινο σακάκι μου. Αν ήταν στο χέρι μου, θα είχα κλειστεί στην ντουλάπα απ’ το Φεβρουάριο και δε θα ‘χα ξαναβγεί.

Αλλά έχω υποχρέωση, στα τρία παιδιά μου, να βγω απ’ την ντουλάπα και να τα πιάσω απ’ το χέρι και να τα πάω όπου έχουν να πάνε. Η δική μου ζωή μπορεί να τελείωσε, η δική τους όμως είναι ακόμα στην αρχή.

Και φυσικά, μακάρι όλα μου τα προβλήματα να ήταν το τι λέει ο κόσμος. Στα τόσα σοβαρά προβλήματα που έχω να λύσω κάθε μέρα (που δεν τα χωράει ο νους), αυτά δεν είναι προβλήματα. Αυτά είναι το αστείο, αυτά που λέμε για να γελάμε. Αλλά, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο, γελάμε καμιά φορά κι εμείς οι χήρες. Και το πόσο μαύρη είναι η καρδιά μας δε φαίνεται στο χρώμα του καλσόν μας.

Δέσποινα

singleparent.gr

«Όταν βραδιάζει το σπίτι μοιάζει με κόλαση -Τώρα που έρχονται Χριστούγεννα πονάω ακόμα πιο πολύ» - Να θυμάστε παιδιά μου ότι εκεί έξω υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι που αισθάνονται όπως εγώ!

Πλησιάζουν Χριστούγεννα…

Οι πλατείες, οι δρόμοι, τα σπίτια, όλα στολισμένα. Όλα γύρω μας μοιάζουν σαν να βγήκαν από παραμύθι. Μέρες χαράς για μικρούς και μεγάλους.

Κι όμως, αρκετοί άνθρωποι νιώθουν ότι δεν μπορούν να ακολουθήσουν αυτό που γίνεται γύρω τους. Νιώθουν μοναξιά, απογοήτευση και συναισθηματική απόσταση από τους άλλους ανθρώπους. Αυτές τις μέρες, γεμίζει η ψυχή τους με έντονη θλίψη και δυστυχία.

Μιλάμε για τους ανθρώπους που ζουν μονάχοι είτε από επιλογή, είτε γιατί έτσι τα έφερε η ζωή. Για τους ηλικιωμένους που ζουν ξεχασμένοι σε κάποιο γηροκομείο ή μόνοι μαζί με την αλλοδαπή που τους φροντίζει και με την οποία δεν μπορούν εύκολα να συνεννοηθούν. Τους ανθρώπους που έχασαν δικούς τους γιατί η απουσία ενός αγαπημένου τα Χριστούγεννα είναι πιο αισθητή από ότι τις καθημερινές και αυτόματα το εορταστικό κλίμα μετατρέπεται σε πένθιμο. Όλους εκείνους που νοσηλεύονται σε κάποιο νοσοκομείο.

Όσους έμειναν άνεργοι και κλείστηκαν στον εαυτό τους. Τους φοιτητές που δεν έχουν χρήματα να γυρίσουν πίσω στους γονείς τους και περνάνε μόνοι τους τις γιορτές. Στους ανήμπορους που δυσκολεύονται να φροντίσουν τον εαυτό τους και δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι τους.

Μια ανθρώπινη ιστορία γεμάτη μοναξιά…

Ανάμεσα στους ανθρώπους που ζουν μονάχοι όχι από επιλογή αλλά γιατί έτσι τα έφερε η ζωή, είναι και η κυρία Θασούλα Κώστα Ττοφαλλή από τα Περβόλια Λάρνακας.

Η κυρία Θασούλα αναφέρει στο ant1iwo:

«Κάθε φορά που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα νιώθω μεγαλύτερη μοναξιά, θλίψη και πόνο. Όλη μου η ζωή περνάει από μπροστά μου σαν ταινία. Τέτοιες μέρες, σκέφτομαι πολύ πιο έντονα πόσο όμορφα θα ήταν αν είχα παιδιά, εγγόνια και αδέλφια…

Νιώθω απίστευτη μοναξιά εδώ και χρόνια. Θυμάμαι μικρή, πάντα ζήλευα τα παιδιά μου είχαν αδέλφια. Τους έβλεπα να παίζουν, να τσακώνονται και στεναχωριόμουν που ήμουν μόνη. Όταν μεγάλωσα, έλεγα στην μητέρα μου: «δεν πειράζει που δεν έχω αδέλφια, θα κάνω πολλά παιδιά και θα γίνω ευτυχισμένη». Ένα όνειρο όμως που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε…

Όταν άρχισε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940, ήμουν 3 ετών. Τότε, χιλιάδες άνδρες και γυναίκες, έψαχναν τρόπο να καταταγούν και να πολεμήσουν για την ελευθερία της Ελλάδας. Ανάμεσα τους ήταν και ο πατέρας μου. Θυμάμαι που μου έλεγε ότι: 20.000 Κύπριοι εθελοντές ήταν στο πλευρό των Ελλήνων, μεταξύ των οποίων 800 γυναίκες. Είχε 40 Κύπριους φοιτητές στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Επίσης, 15.000 δαχτυλίδια αρραβώνων, πήγαν στον έρανο για την Ελλάδα.

Ο πατέρας μου ήταν στην Κρήτη και έκανε 5 ολόκληρα χρόνια να γυρίσει. Τα βράδια μας έλεγε ιστορίες που μας κοβόταν η ανάσα. Τον έπιασαν αιχμάλωτο και πέρασε πολύ δύσκολες στιγμές.

Μας έδειχνε διαρκώς την αγάπη του και με ήθελε συνέχεια δίπλα του. Όπου πήγαινε, ακόμα και στο καφενείο, ήθελε να είμαι μαζί του. Με κρατούσε σφιχτά από το χέρι και με κοιτούσε στα μάτια με τόση αγάπη…

Ήξερα ότι οι γονείς μου ήθελαν να κάνουν κι άλλα παιδιά αλλά δυστυχώς δεν τα κατάφεραν.

Η αλήθεια, πάντα ένιωθα μοναξιά και δεν ήμουν ποτέ πραγματικά ευτυχισμένη. Μερικές φορές, ένιωθα να με πνίγει η αγάπη τους αλλά από την άλλη τους καταλάβαινα, δεν μπόρεσαν να κάνουν άλλο παιδί και δεν ήθελαν να με χάσουν.

Όταν μεγάλωσα, η μάνα μου δεν δεχόταν κανένα προξενιό επειδή φοβόταν. Δεν ήθελε με τίποτα να φύγω από κοντά της. Έτρεμε στην ιδέα και μόνο ότι ο γαμπρός που θα έδινε στην κόρη της, δεν θα ήθελε να ζήσει μαζί τους και θα με πήγαινε σε άλλο χωριό.

Τα χρόνια περνούσαν και κάποια στιγμή όπως ήταν λογικό, τα προξενιά σταμάτησαν. Στεναχωριόμουν γιατί ήθελα να παντρευτώ και να κάνω δική μου οικογένεια, να κάνω παιδιά. Το πήρα όμως απόφαση πια ότι δεν θα παντρευόμουν ποτέ…

Όταν όμως έκλεισα τα 45, ήρθε και με ζήτησε ένας άντρας που είχε 5 παιδιά και η γυναίκα του πέθανε από καρκίνο. Ήταν 54 ετών και τα παιδιά του ήταν όλα μεγάλα και μάλιστα είχαν τις δικές τους οικογένειες.

Ήταν η τελευταία μου ελπίδα, αυτός ο άντρας ήταν για μένα η μεγαλύτερη χαρά και γαντζώθηκα πάνω του. Στα μάτια του είδα την πραγματική αγάπη, την ευτυχία. Την πρώτη μου αγκαλιά, το πρώτο χάδι. Ήταν ο πρώτος και ο τελευταίος άντρας της ζωής μου…

Θυμάμαι όταν παντρευτήκαμε, η μητέρα μου δεν του ευχήθηκε επειδή φοβόταν ότι θα με πάρει στο δικό του χωριό.

Για πρώτη φορά ένιωσα ευτυχισμένη και περίμενα πως σύντομα θα έκανα ένα παιδάκι αλλά δυστυχώς…

Όσο και αν το ήθελα, όσο και αν προσπάθησα δεν κατάφερα να αποκτήσω παιδί.

Δυο χρόνια μετά το γάμο μου, οι γονείς μου έφυγαν από τη ζωή. Με τον άντρα μου ζήσαμε μαζί 29 χρόνια. Το 2013 όμως αρρώστησε και στις 11/5/2013 έφυγε από τη ζωή. Από τότε νιώθω εντελώς μόνη, δεν έχω παιδιά, αδέλφια και συγγενείς. Ευτυχώς και ευχαριστώ το Θεό, τα παιδιά του έρχονται μια φορά την εβδομάδα και με βλέπουν, με αγαπάνε. Αυτό μου δίνει απίστευτη δύναμη, αλλιώς θα τρελαινόμουν.

Η καθημερινότητα μου με έπνιγε πάντα και η μοναξιά με κυνηγούσε από τότε που ήμουν 3 ετών. Όταν βραδιάζει και κλείνω τη πόρτα του σπιτιού μου, όλα αλλάζουν. Το σπίτι μοιάζει με κόλαση. Τα περισσότερα βράδια, κάθομαι δίπλα στη φωτογραφία του άντρα μου και κλαίω. Ευτυχώς μου έφεραν μια κοπέλα να με φροντίζει, είναι από το Βιετνάμ και σίγουρα η συντροφιά της με γλύτωσε από τα χειρότερα…

Η επιθυμία μου να αποκτήσω παιδί, έγινε εφιάλτης και η σκέψη ότι δεν έχω έναν αδελφό να μιλήσω, πάντα με σκότωνε. Εύχομαι μέσα από τη ψυχή μου να μην υπάρξει άλλος άνθρωπος που να νιώσει το ίδιο με μένα. Ξυπνώ το πρωί και παρακαλώ να… χτυπήσει κάποιος την πόρτα μου.

Να έρθει κάποιος να με δει, να μιλήσω, να χαμογελάσω!

Να θυμάστε παιδιά μου ότι εκεί έξω υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι που αισθάνονται όπως εγώ! Τώρα που πλησιάζουν Χριστούγεννα, χαμογελάστε και δώστε αγάπη σε όλους τους ηλικιωμένους. Να ξέρετε ότι ένα χαμόγελο γεμάτο αγάπη, μπορεί να απαλύνει τη μοναξιά στις ψυχές τους! Κάποιος πρέπει να κάνει την αρχή!!! Και αυτή την αρχή πρέπει να την κάνεις εσύ!!! Καλές γιορτές παιδιά μου!!!».


ant1iwo

Γιατροσόφια της Ηπείρου για κρυολογήματα (και πολλά άλλα)

Από τα αρχαία χρόνια ο άνθρωπος σε κάθε γωνιά του πλανήτη αναζήτησε βοήθεια στο φυτικό βασίλειο για την ανακούφιση των πόνων και των ασθενειών του. Τα βότανα αναγνωρίστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από όλους τους λαούς σαν φυτά με θεραπευτικές - φαρμακευτικές ιδιότητες αλλά και με μαγικές, σε κάποιες περιπτώσεις.

Συγγραφείς και γιατροί από την αρχαιότητα ακόμα έγραψαν συγγράμματα γι’ αυτά, βασισμένοι στις παρατηρήσεις και τη λαϊκή παράδοση του καιρού τους.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η χρήση των βοτάνων ήταν πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας, σύμφωνα με διάφορες οικογενειακές παραδόσεις ή τις οδηγίες του πρακτικού γιατρού, της γριάς γιάτρισσας ή των γιατροσοφίων.

Από τις αρχές του 20ου αι. άρχισε να εγκαταλείπεται η βοτανοθεραπεία και τη θέση της πήραν τα χημικά παρασκευάσματα. Καθώς αυξάνονταν τα χημικά φάρμακα, αυξάνονταν όμως και οι αρρώστιες και η έλλειψη εμπιστοσύνης των ανθρώπων σ’ αυτά. Έτσι η ανάγκη επιστροφής στη φύση έγινε σιγά σιγά μεγαλύτερη και στην εποχή μας έχει πια πολλούς οπαδούς.

Σήμερα όχι μόνο πλέον δεν αμφισβητείται η πατροπαράδοτη πείρα, αλλά καταφεύγουμε συχνά στα βότανα και τις θεραπευτικές ιδιότητές τους, για να γλιτώσουμε από τις παρενέργειες των φαρμάκων.

Γίνεται πια επιτακτική η ανάγκη να σωθεί η παράδοση και να μπει δυναμικά στην καθημερινή μας ζωή. Στα πλαίσια αυτής της σκέψης είναι αξιόλογη και απαραίτητη η προσπάθειά μας να διαφυλάξουμε την πατροπαράδοτη γνώση με την οποία γαλουχήθηκαν γενιές και γενιές ανθρώπων.


1. Αμυγδαλίτιδα
- Γαργάρες με χλιαρό αλατόνερο, λεμόνι ή ρακί ή σόδα φαγητού. (Φούρκα)
- Ζεστό κατάπλασμα στον λαιμό από βρασμένες αγγινάρες.(Ελαφότοπος)


2. Άσθμα
- Αφέψημα γλυκόριζας

3. Βήχας
- Βρασμένη ρίγανη απαλύνει το βήχα. (Ιωάννινα)
- Παίρνουμε παλιά κεραμίδια, τα ζεσταίνουμε καλά , τα τυλίγουμε με ζεστά πανιά (μάλλινα) και τα τοποθετούμε στο στήθος, όταν έχουμε βήχα, βρογχίτιδα, πνευμονία. Το ίδιο γίνεται και με ζεστά πίτουρα. (Ιωάννινα)
- Λεμόνι και μέλι καταπραΰνει το βήχα. (Ιωάννινα)
- Αφέψημα με λουλούδια από μολόχα, ία και ξύλο κανέλας. (Καλαρρύτες)
- Βράζουμε ένα ολόκληρο λεμόνι μέσα σε λίγο νερό σε σιγανή φωτιά για 10 λεπτά. Στη συνέχεια το κόβουμε, το στίβουμε και βάζουμε σε ένα ποτήρι το χυμό του. Προσθέτουμε ένα φλυτζάνι μέλι και το πίνουμε 2-3 φορές την ημέρα (Άρτα)
- Ανακατεύουμε μια κουταλιά σούπας τριμμένη ρίγανη σε ένα φλιτζάνι μέλι και το τρώμε. (Ιωάννινα)
- Σαλέπι (Δίλοφος)
- Πίνουμε ζεστό τσάι του βουνού, τίλιο, φασκόμηλο, θυμάρι, μέντα ή δυόσμο. (Φούρκα )
- Ο χυμός του μαρουλιού, όταν πίνεται σε μικρές δόσεις, ρίχνει τα φλέματα (Ελαφότοπος)
- Πίνουμε αφέψημα από φύλλα και κοτσάνια τσουκνίδας. (Ελαφότοπος)

4. Βραχνάδα
- Γαργάρες με φασκόμηλο. Ρίχνουμε 10 γρ. φύλλα φασκόμηλου σε ¼ λίτρου βραστό νερό. Αφήνουμε 10 λεπτά. Σουρώνουμε, ρίχνουμε μερικές σταγόνες ξίδι και κάνουμε γαργάρες 2 φορές τη μέρα. (Ιωάννινα)

5. Βρογχίτιδα
- Χυμός μαρουλιού που πίνεται σιγά σιγά είναι αποχρεμπτικός. (Ελαφότοπος)

6. Γρίπη
- Βρασμένο φασκόμηλο (Καλαρύτες, Ιωάννινα)
- Για να μη μας πιάσει γρίππη, βράζουμε και πίνουμε συχνά καρπούς αγριοτριανταφυλλιάς. Έχουν άφθονη βιταμίνη C. (Δίλοφος)
- Η λεμονάδα κάνει καλό στη γρίπη. (Ελαφότοπος)

7. Κακοσμία αναπνοής
- Μασάμε ρίζες γλυκόριζας. Έχει επίσης αντισηπτική και χωνευτική δράση. (Κόνιτσα)

8. Κρυολόγημα
- Ρίχνουμε κοφτές (αιματηρές) βεντούζες. (Φούρκα)
- Εντριβή ή κομπρέσα με ρακί ή οινόπνευμα ή χαμομηλόλαδο. Αυτό το φτιάχνουν στο τηγάνι με καυτό λάδι και άνθη χαμομηλιού. (Ελαφότοπος)
- Πίνουμε το ζουμί από βρασμένα ξερά σύκα. (Ελαφότοπος )
- Ένα ποτήρι ζεστή λεμονάδα με λίγο κονιάκ και πολλή ζάχαρη (Ελαφότ.)
- Ζεστό μαύρο κρασί με μπόλικη ζάχαρη.(Παρακάλαμος)
- Πίνουμε πόντσι, δηλαδή βρασμένο ρακί με 2 κουταλιές ζάχαρη. (Παρακ.)

9. Λόξυγκας
- Μασάμε μια φέτα λεμόνι ή πίνουμε μια κουταλιά χυμό λεμονιού. (Άρτα)

10. Παιδικό κρυολόγημα
- Ρίχνουμε σε 1 λ. βραστό νερό 25 γρ. ξερά φύλλα ευκάλυπτου και αφήνουμε για 15 λεπτά. Στραγγίζουμε, προσθέτουμε μια κουταλιά μέλι και δίνουμε στο παιδί από ένα φλιτζάνι πρωί – βράδυ. (Πρέβεζα)

11. Πονόλαιμος
- Πίνουμε το ζουμί από βρασμένα κράνα. (Μέτσοβο)
- Αναμιγνύουμε 100 γραμ. μέλι με 20 γραμ. ρίζες γλυκόριζας σε σκόνη, πλάθουμε καλά και φτιάχνουμε καραμέλες που πιπιλάμε σ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. (Άρτα)
- Αφήνουμε για μια ώρα σε μισό ποτήρι νερό μια κουταλιά φύλλα μολόχας πολτοποιημένα. Στη συνέχεια τα βράζουμε, στραγγίζουμε και κάνουμε γαργάρες με το αφέψημα 2-3 φορές την ημέρα.
- Αφήνουμε για 2 ώρες περίπου 40 γραμ. θυμάρι σ’ ένα λίτρο καυτό νερό. Στραγγίζουμε και βάζουμε το περιεχόμενο σ’ ένα γυάλινο μπουκάλι. Πίνουμε το αφέψημα στη διάρκεια της μέρας. (Κόνιτσα)
- Βράζουμε σε μια κατσαρόλα κόκκινο κρασί μαζί με 3 κουταλιές ζάχαρη, κανέλα, 3 ματάκια γαρίφαλο και 10 γραμ. φύλλα ευκάλυπτου. Προσθέτουμε το χυμό από μισό πορτοκάλι και το ξύσμα λεμονιού και τ’ αφήνουμε για λίγα λεπτά. Στραγγίζουμε και πίνουμε ένα φλιτζάνι κάθε απόγευμα. (Πρέβεζα)
- Βάζουμε στο λαιμό κομπρέσα με οινόπνευμα και κοκκινοπίπερο. (Ζ.)
- Γαργάρες με αφέψημα από ξερά κρεμμύδια ή σύκα ή χυμό πράσου.

12. Πόνος στο αυτί
- Βράζουμε αρκετή ώρα τη λεπτή, ξυλώδη μεμβράνη που έχουν τα καρύδια. Ρίχνουμε λίγες σταγόνες στο αυτί που πονά. (Β. Ήπειρο)
- Βάζουμε στο αυτί λάδι από το καντήλι όχι γιατί είναι αγιασμένο, αλλά γιατί έχει την κατάλληλη θερμοκρασία. (Ιωάννινα)
- Πολτοποιούμε λίγο σκόρδο και το καίμε με λίγο λάδι. Γίνεται σαν αλοιφή που, όταν κρυώσει, βάζουμε στο αυτί. (Ιωάννινα, Γοργόμυλος Πρέβεζας)
- Λίγες σταγόνες χυμό από στουμπισμένο κρεμμύδι ή πράσο. (Ελαφότοπος)
- Κατάπλασμα από πολτό μαϊντανού, δουλεμένου με λάδι.
- Σταγόνες χυμό από μελισσοβότανο.

13. Πυρετός
- Έκχυμα από τσάι του βουνού ή μελισσοβότανο ή άνθη πανσέ. (Ελαφ.)
- Πίνουμε χυμό μαϊντανού 2-3 κουταλιές την ημέρα. (Ελαφότοπος)
- Ανακουφίζει κομπρέσα στο μέτωπο με ξύδι. (Παρακάλαμος)

14. Ρινορραγία
- Θα σταματήσει γρηγορότερα, αν τοποθετήσουμε στο ρουθούνι ένα βαμβάκι βουτηγμένο σε χυμό λεμονιού (Άρτα).

15. Συνάχι

- Βράζουμε φύλλα ευκάλυπτου. Σκεπάζουμε το κεφάλι με μια πετσέτα και εισπνέουμε τους υδρατμούς πάνω από το κατσαρολάκι. Ξεβουλώνει η μύτη. (Ιωάννινα, Καλαρρύτες, Μ.Γότιστα, Παρακάλαμος)
- Ρουφάμε ρακί με τη μύτη. (Φούρκα)
- Πλύσεις στα ρουθούνια με χλιαρό αλατόνερο. (Ελαφότοπος)




EXTRA:

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΑ

Διάστρεμμα – Tρίβουμε λίγο πράσινο σαπούνι, ρίχνουμε λίγο ούζο, λίγη ρίγανη και ένα ασπράδι αυγού. Τα ανακατεύουμε όλα και γίνονται κρέμα. Τη βάζουμε σε χαρτοσακούλα και την κολλάμε στο στραμπουλιγμένο μέρος, ώστε να συγκρατιέται εκεί. (Πρέβεζα). – Κομπρέσα με βάλσαμο (Ζαγόρι) – Κατάπλασμα με φρέσκα φύλλα μαϊντανού (Ζαγόρι) – Κατάπλασμα με πλεξούδα σκόρδου βρασμένη σε ξύδι. (Ελαφότοπος)

Κράμπα – Τοποθετούμε πάνω στον τραβηγμένο μυ ένα βαμβάκι βουτηγμένο σε αφέψημα φασκόμηλου. (Ζαγόρι)

Μυϊκοί πόνοι – Για πιάσιμο από κρύωμα: ζεσταίνουμε λάδι και ρίχνουμε μέσα κερί μέλισσας. Με αυτήν την αλοιφή τρίβουμε. (Γοργόμυλος Πρέβεζας)

Πόνοι στην πλάτη – Στο ντους αφήνουμε να τρέξει στην πλάτη μας μέτρια ζεστό νερό και κάνουμε μασάζ με σφουγγαράκι και αμυγδαλέλαιο. (Ιωάννινα) – Διατηρούμε για 3-4 μέρες 20 γραμ. άνθη καλέντουλας σε ένα λίτρο ξίδι από κρασί. Στραγγίζουμε και διατηρούμε σε γυάλινο μπουκάλι. Το χρησιμοποιούμε για να κάνουμε απαλό μασάζ. (Ιωάννινα)
Πόνοι στη μέση – Ζεσταίνουμε παλιά κεραμίδια, τα τυλίγουμε σε πετσέτα και τα ακουμπάμε στη μέση για όσο αντέχουμε. (Ιωάννινα)

Πρησμένα πόδια – Αν τα πόδια είναι πρησμένα από κούραση, κάνουμε ένα ποδόλουτρο με ζεστό νερό και έλαιο δεντρολίβανου. (Ιωάννινα) 


ΝΕΥΡΙΚΑ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Άγχος – Σε περιόδους έντονου στρες μπορούμε να πίνουμε 2 φλιτζάνια βαλεριάνας ή μελισσόχορτου. (Άρτα)

Αϋπνία – Αφέψημα τίλιου ή χαμομηλιού με μια κουταλιά μέλι. (Δίλοφος ) – Αναμιγνύουμε ένα λίτρο λευκό κρασί με 30 γρ. μελισσόχορτο. Τα αφήνουμε για δυο βδομάδες σε μπουκάλι σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Στραγγίζουμε και πίνουμε δυο ποτηράκια. (Ζίτσα) – Βάζουμε 8 κουταλιές του τσαγιού ρίζες βαλεριάνας σε μια κατσαρόλα, σκεπάζουμε με ένα λίτρο νερό και τη σκεπάζουμε με το καπάκι για 10-12 ώρες ανακατεύοντας κατά διαστήματα. Στραγγίζουμε και αφήνουμε το περιεχόμενο να πάρει μια βράση. Στραγγίζουμε εκ νέου και πίνουμε δυο φλιτζάνια από το αφέψημα αυτό καθημερινά, πριν τον ύπνο. (Κόνιτσα) – Μπορούμε να φάμε ένα μήλο μετά το βραδινό. (Φούρκα) – Αφέψημα με πέταλα αγριοτριαντάφυλλου ή παπαρούνας. (Φούρκα)

Ημικρανία – Αφέψημα ή κομπρέσα με μέντα, χαμομήλι ή λεβάντα.

Κόπωση – Κατάλληλα βότανα για την αντιμετώπιση της κόπωσης είναι το μελισσόχορτο και το δεντρολίβανο. (Ζαγόρι) – Ρίχνουμε 3 κουταλιές ψιλοκομμένα φύλλα μελισσόχορτου σε ¼ λίτρου και τ’ αφήνουμε να βράσουν για 10 λεπτά. Στραγγίζουμε και προσθέτουμε μια κουταλιά μέλι. Πίνουμε ένα φλιτζάνι από το αφέψημα αυτό καθημερινά για 6 τουλάχιστον εβδομάδες.(Ζαγόρι) – 1 ή μισό κρεμμύδι ωμό ή βρασμένο την ημέρα τονώνει οργανισμό. (Ζαγ.) – Πίνουμε το ζουμί από βρασμένο μαϊντανό. Τονώνει τον οργανισμό. (Ζαγ.)

Πονόδοντος – Πλύσεις και κομπρέσες με λεβάντα και χαμομήλι. – Πλύσεις με αφέψημα φασκομηλιάς 3-4 φορές την ημέρα. – Αφήνουμε ρακί πολλή ώρα στο μέρος του πόνου. (Φούρκα) – Αν το δόντι είναι κούφιο, βάζουμε καπνό από τσιγάρο ή αλάτι ή ασπιρίνη. (Φούρκα) – Σ’ ένα φλιτζάνι νερό ρίχνουμε 5-10 σταγόνες ριγανόλαδο και κάνουμε πλύσεις. Είναι καλό παυσίπονο. (Ελαφότοπος)

Πονοκέφαλος – Τοπικές εντριβές με βάλσαμο. (Ζαγόρι) – Πίνουμε καφέ χωρίς ζάχαρη και μέσα ρίχνουμε χυμό 1 λεμονιού. (Ζαγόρι) – Βράζουμε κουκούτσια κυδωνιού και πίνουμε. (Ζαγόρι ) – Τοπικές εντριβές με χυμό μαϊντανού. (Ζαγόρι ) – Βάζουμε στο μέτωπο επιθέματα από φρέσκα φύλλα λάχανου. (Ζαγόρι )
ΔΕΡΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Αιμορραγία – Από κόψιμο ή χτύπημα: τη σταματάμε με τριμμένο καπνό ή τυρί. – Κατάπλασμα με βάλσαμο. (Παρακάλαμος)

Απόστημα – Βάζουμε πάνω βρασμένη μολόχα. (Ιωάννινα, Ζαγόρι)

Άφθες – Πλύσεις με ζουμί από 2 καρότα, που βράζουμε για 5-10 λεπτά. (Ιωάννινα)

Βλεφαρίτιδα, πόνοι στα μάτια – Ρίχνουμε κάθε βράδυ στα μάτια από 3-4 σταγόνες λεμόνι. Όταν σταματήσει το τσούξιμο, ξεπλένουμε με άφθονο νερό. (Ιωάννινα) – Κομπρέσα με χυμό μαϊντανού παίρνει τη φλόγωση. (Ελαφότοπος) – Πλύσεις στα μάτια με χαμομήλι. (Παρακάλαμος) – Κατάπλασμα με φρέσκα φύλλα λάχανου. (Ελαφότοπος)

Δάγκωμα από σκυλί – Δένουμε στην πληγή ζεστό μισό φασόλι σχισμένο στη μέση, ή βρασμένο καπνό σε ρακί ή νόμισμα ασημένιο. (Φούρκα)

Έγκαυμα – Κερί μέλισσας, στάχτη από καμένο λευκό σεντόνι, χαρτί από τσιγάρο, κονιάκ. Λιώνουμε σε κατσαρολάκι το κερί και ρίχνουμε μέσα τη στάχτη. Ανακατεύουμε και ρίχνουμε λίγο κονιάκ. Ανακατεύουμε πάλι μέχρι να γίνει πολτός. Όπως είναι το τοποθετούμε πάνω στο κάψιμο και τραβάει τα υγρά, με αποτέλεσμα να γίνουμε καλά. (Μ. Γότιστα) – Τοποθετούμε πάνω στο σημείο που καήκαμε μια φέτα πατάτα. (Γιάννενα) – Σ’ ένα παλιό τηγάνι που έχουμε βάλει να κάψει ρίχνουμε μέσα τους κρόκους από 5 αυγά, χωρίς να τους χτυπήσουμε. Τους γυρίζουμε ανάποδα, μέχρι να σχηματιστεί μια μάζα καμένου υλικού, σαν κάρβουνο. Αυτήν τη μάζα την πετάμε και κρατάμε το μαύρο λάδι που μένει στο τηγάνι, περίπου ένα φλιτζάνι του καφέ. Όταν κρυώσει, το χρησιμοποιούμε στα καψίματα. (Παρακάλαμος) – Χτυπάμε ασπράδι ενός αυγού και επαλείφουμε. Ανακουφίζει. (Δίλοφος) – Πολτός από κολοκύθια σαν κατάπλασμα δροσίζει. (Ελαφότοπος) – Φρέσκα φύλλα μαρουλιού σαν επίθεμα επουλώνουν την πληγή. (Ζαγόρι) – Πολτοποιούμε φύλλα μολόχας, τα δουλεύουμε με λάδι και αλείφουμε. – Κομπρέσες με κρύο νερό. – Σε 3-4 κουταλιές οινόπνευμα, διαλύουμε λίγο σαπούνι. Βουτάμε καθαρό πανί στο μίγμα και επαλείφουμε 3-4 φορές το κάψιμο. Καταπραΰνει. (Ελαφ.)

Έκζεμα – Βράζουμε λαπά από λουκούμι ή σταφίδα. (Φούρκα) – Βράζουμε τα πράσινα φλούδια από τα φρέσκα καρύδια. Με το ζουμί κάνουμε πλύσεις και σταματάει η φαγούρα. (Ζαγόρι) – Αλείφουμε με χυμό από στουμπισμένο σκόρδο. Υποχωρεί. (Ζαγόρι). – Πολτοποιούμε θειάφι μαζί με μέλι και απ’ αυτό τρώμε μια κουταλιά του γλυκού πρωί- βράδυ. Αποτελεσματικό ακόμα και για επίμονο έκζεμα.

Εξανθήματα – Κομπρέσα με χυμό μαϊντανού. (Ελαφότοπος) – Κομπρέσα με χυμό νωπής πατάτας το ξεφλογίζει. (Ελαφότοπος) – Πλύσεις με ζουμί από βρασμένη τσουκνίδα το θεραπεύει. (Ελαφότοπος)

Ερεθισμένο δέρμα από τον ήλιο – Μάσκα με μήλα. Βράζουμε ένα μήλο κομμένο σε κομμάτια με ένα ποτήρι γάλα για 5 λεπτά. Βγάζουμε το μίγμα από τη φωτιά, προσθέτουμε αλεύρι και μια κουταλιά ελαιόλαδο. Απλώνουμε τη μάσκα στο ερεθισμένο δέρμα για 15 λεπτά. (Μέτσοβο)



Κοψίματα – Βάζουμε στην πληγή καπνό. – Σε μικρές εκδορές και κοψίματα μπορούμε να βάλουμε κοπανισμένα φύλλα σέλινου και μαϊντανού, σαν κατάπλασμα. (Παρακάλαμος)

Κρυοπαγήματα – Σε αυτιά, μύτη, χέρια ή πόδια: εντριβές με κρύο νερό ή χιόνι και μετά με χλιαρό νερό. Πίνουμε και ζεστό τσάι με ζάχαρη.(Φούρκα)

Ματιών ερεθισμοί – Για ερεθισμένα μάτια: Κομπρέσες με τσάι και μαρούλι. (Ιωάννινα) – Βράζουμε μαρούλι και μόλις γίνει χλιαρό το νερό, κάνουμε μ’ αυτό πλύσεις. – Για ερεθισμένα από τον ήλιο μάτια κάνουμε κομπρέσες με δυνατό τσάι.(Ιωάννινα)

Μιξίτη (μεγάλο σπυρί) – Στουμπάμε τσουκνίδα και τη βάζουμε πάνω στο μιξίτη. (Καλαρρύτες) – Βράζουμε λίγο κρεμμύδι με λάδι και ζάχαρη και κάνουμε το ίδιο. (Καλ.)
Μώλωπες – Για να υποχωρήσει γρηγορότερα, βάζουμε επιθέματα με κοπανισμένα φύλλα σέλινου.(Ιωάννινα) – Ψιλοκομμένο κρεμμύδι, ανακατεμένο με μπόλικο αλάτι σαν κατάπλασμα .

Ξεραμένα χέρια – Μασάζ με μίγμα: μισή κουταλιά χυμό λεμονιού και μια γλυκερίνης. (Άρτα) – Βουτάμε τα χέρια μας για 10 λεπτά σε μπολ με χλιαρό νερό. (Ιωάννινα) – Κόβουμε ένα λεμόνι σε στρογγυλές φέτες. Τις βράζουμε μέχρι να μαλακώσουν. Τις πολτοποιούμε και χρησιμοποιούμε τον πολτό σαν κρέμα χεριών μετά το πλύσιμο των πιάτων. (Ιωάννινα) – Βράζουμε 50 γραμ. ρίζες νερομολόχας σε ένα λίτρο νερό για 20 λεπτά. Στραγγίζουμε και με τη λοσιόν αυτή κάνουμε εντριβές στα χέρια. (Ιωάννινα) – Ρίχνουμε 30 γραμ. άνθη τίλιου αποξηραμένα σε 1 λίτρο βραστό νερό για 10 λεπτά. Στραγγίζουμε και τυλίγουμε τα χέρια με δυο βαμβακερές γάζες, βουτηγμένες στο αφέψημα, για 20 λεπτά περίπου. (Παραμυθιά)

Πληγή – Αλείφουμε την πληγή, όπως και τα στραμπουλήγματα, με βαλσαμόλαδο. (Βάζουμε σε μια μπουκάλα γυάλινη φύλλα βάλσαμου με οινόπνευμα και λάδι. Την αφήνουμε στον ήλιο για 40 μέρες) (Ελαφότοπος) – Κατάπλασμα με φρέσκα φύλλα λάχανου επουλώνουν. (Ελαφότοπος) – Κατάπλασμα με φύλλα μαϊντανού ή τσουκνίδας («, Παρακάλαμος)

Πρήξιμο με πύον – Βράζουμε μολόχα, τη στραγγίζουμε, τη βάζουμε σ’ ένα πανί και την τοποθετούμε στο πονεμένο σημείο. Έτσι ξεπρήζεται και φεύγει το πύον. (Ιωάννινα, Καλαρρύτες) – Βγάζουμε την ψίχα κολοκύθας, τη στουμπάμε, προσθέτουμε ζάχαρη και τη βάζουμε στο σημείο της πληγής. (Ιωάννινα)

Πρήξιμο τσουκνίδας – Τρίβουμε το πονεμένο μέρος με φύλλα μολόχας. (Ιωάννινα, Καλαρρύτες)

Πρησμένα μάτια – Κομπρέσες με αφέψημα δεντρολίβανου. (Ζαγόρι)

Τσιμπήματα εντόμων – Σταυρώνουμε το σημείο που τσίμπησε η σφήκα- μέλισσα με ένα μαχαίρι χωρίς να σκίσουμε το δέρμα. Μετά βάζουμε ξύδι και δεν πρήζεται. (Ιωάννινα) – Τρίβουμε το σημείο που μας τσίμπησε το έντομο με κρεμμύδι ή σκόρδο. (Ιωάννινα) – Τρίβουμε το σημείο τσιμπήματος με φύλλα πράσου, μαϊντανού, μέντας, λάχανου ή λεβάντας. (Άρτα) – Βάζουμε στο σημείο τσιμπήματος γάλα από φύλλο συκιάς. (Παρακάλαμος) – Βάζουμε αμμωνία ή αλατόνερο. (Ελαφότοπος) – Το ουρούμε. (Παρακάλαμος)

Φαγούρα – Εντριβή με ρακί ή ξύδι. (Φούρκα)

Χιονίστρες – Βράζουμε 1-2 κιλά βελανίδια ανάλογα με την ποσότητα που θέλουμε. Με αυτό το υγρό πλένουμε τα χέρια ή τα πόδια μας για 4-5 μέρες. (Ιωάννινα) – Κατάπλασμα με πολτό από νωπό κρεμμύδι. (Ελαφότοπος)


ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ

Δηλητηρίαση – Πίνουμε λεμόνι με σόδα και γάλα. (Φούρκα)

Διάρροια – Ζυμώνουμε έναν κρόκο βρασμένου αυγού με καφέ ελληνικό και φτιάχνουμε μικρά χαπάκια, σαν φασόλια. Παίρνουμε τρία κάθε μέρα. (Πρέβεζα) – Αφέψημα ρίγανης. Οι παλιοί συνήθιζαν να τη μαζεύουν κάθε 24 Ιουλίου, του Αγ. Ιωάννη. (Ιωάννινα) – Τρώμε νερόβραστο ρύζι. (Φούρκα) – Βράζουμε κράνα ή καρπούς αγριοτριανταφυλλιάς ή φλούδα ροδιάς. (Φούρκα) – Πίνουμε τσάι ευρωπαϊκό. – Βράζουμε σε νερό φύλλα βαλσαμόχορτου ή μούρα ή φύλλα βατσινιάς ή φύλλα και βλαστάρια κληματαριάς ή ρίζα σέλινου. (Ελαφότοπος)

Δυσκοιλιότητα – Βράζουμε ρίζα σκάρφης. (Φούρκα) – Τρώμε γλυκό από πέταλα τριανταφυλλιάς, 3 κουταλάκια τη μέρα. (Φούρκα) – Πίνουμε λάδι(Φούρκα ) – Τρώμε κορφές βασιλικού με λάδι σε μορφή νωπής σαλάτας. (Δίλοφος) – Βράζουμε καλαμποκόμαλλα ή φύλλα από βατσινιά. Είναι ήπιο καθαρτικό. – Τρώμε δαμάσκηνα κομπόστα, βρασμένα κρεμμύδια, γινωμένα μούρα, πεπόνι, χυμό ντομάτας, φρέσκα ή ξερά σύκα. (Παρακάλαμος)

Δυσπεψία – Αφέψημα χαμομηλιού, φασκόμηλου ή μελισσοβότανου (Ζαγόρι)

Εμετοί – Πίνουμε καφέ και λεμόνι. (Φούρκα)

Κοιλόπονοι – Αφέψημα χαμομηλιού (Καλαρρύτες, Ιωάννινα, Παρακάλαμος) – Αφέψημα δίκταμου (Ιωάννινα) – Αφέψημα μαντζουράνας (Καλαρρύτες, Συρράκο) – Αφέψημα μέντας (Μέτσοβο) – Εντριβές στην κοιλιά με ρακί ή οινόπνευμα. (Ελαφότοπος)

Ναυτία – Αν πρόκειται να ταξιδέψουμε, φτιάχνουμε αφέψημα μέντας ή βασιλικού (15-30 γρ. ξερά φύλλα σε ½ βραστό νερό) και πίνουμε ένα ποτηράκι του λικέρ λίγη ώρα πριν. (Ιωάννινα)

Στομαχικές διαταραχές – Αφέψημα δυόσμου (Καλαρρύτες)
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ

Υπέρταση – Τρώμε σκόρδο. – Βράζουμε μαϊντανό και πίνουμε καθημερινά 1 φλυτζάνι του καφέ. (Άρτα, Ιωάννινα)

Υπόταση – Αφήνουμε για 10 λεπτά 30 γραμ. φύλλα φασκόμηλου σε ένα λίτρο κόκκινο κρασί. Στραγγίζουμε και πίνουμε ένα ποτήρι καθημερινά στο τέλος του γεύματος. (Μέτσοβο).



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Η λαϊκή βοτανοθεραπευτική στο Ζαγόρι, διδακτορική διατριβή Μιχαήλ Μάλαμα
- Βοτανικαί έρευναι επί της χαράδρας του Βίκου, Κων. Γκανιάτσα, περιοδ. «Ηπειρωτική Εστία»
-Η χαράδρα του Βίκου, τα βότανα και οι Βικογιατροί- Κομπογιαννίτες, Κων. Γκανιάτσα, ανάτυπο από το περιοδικό «Ήπειρος»
- Οι Κομπογιαννίτες ιατροί του Ζαγορίου, Νικ. Πατσέλη, περιοδικό «Ήπειρος» - Λαϊκή ιατρική, ένας ανέκδοτος ηπειρώτικος ιατροσοφικός μαγικός κώδικας του 19ου αι., Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών
- Βοτανικά λαογραφικά στοιχεία, Κ. Λαζαρίδη, Μικρή Ζαγορίσια Βιβλιοθήκη
- Άνθη- βότανα- φαρμακευτικά φυτά. Τα γιατροσόφια της γιαγιάς. Εργασία για την περιβαλλοντική εκπαίδευση από μαθητές Γυμνασίου της πόλης των Ιωαννίνων. (αυτή η εργασία περιλαμβάνει συνεντεύξεις που πήραν οι μαθητές από τις γιαγιάδες τους . Αναφέρεται και ο τόπος προέλευσης)
- Ελαφότοπος (Τσερβάρι), Μεν. Κικοπούλου, Γιάννενα 2000
- Η Φούρκα της Ηπείρου, Ιστορία - Λαογραφία, Χρ. Εξάρχου, 2007
- Συνεντεύξεις σε κατοίκους από το Δίλοφο Ζαγορίου και την περιοχή Πωγωνίου.


Από το: Γιατροσόφια Ελλάδας μέσω krasodad