«Το παρόν είναι δικό τους, το μέλλον είναι δικό μου»
«Οι ανακαλύψεις μου ευαγγελίζονται έναν κόσμο όπου η ανθρωπότητα θα είναι ενωμένη, οι πόλεμοι θα είναι αδύνατοι κι όπου θα βασιλεύει η ειρήνη … Λέτε ότι αγαπάτε τους ανθρώπους. Εγώ δεν τους αγαπώ. Εκείνο που εγώ αγαπώ είναι η ανθρωπότητα» Νίκολα Τέσλα
«Η ενέργεια βρίσκεται παντού και σε αφθονία. Εμείς όμως διψάμε. Μοιάζουμε με κάποιον που βρίσκεται πάνω σε μια βάρκα που πλέει μέσα σ’ ένα ποτάμι, αλλά πεθαίνει από τη δίψα, γιατί δε διαθέτει ένα ποτήρι για να πιει νερό. Πέρασα όλα μου τα χρόνια στη σχολή των ηλεκτρολόγων μηχανολόγων (1951-1956) χωρίς ν’ ακούσω το όνομα του Νίκολα Τέσλα, ακόμη και σ’ εκείνα τα μαθήματα που σαφώς αναφέρονται σε μηχανές εναλλασσόμενου ρεύματος ή σε μεταφορά ενέργειας ή σε ασύρματη επικοινωνία (ραδιόφωνο).
Ξόδεψα αρκετό καιρό σε μια ιδιωτική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, θυγατρική εταιρεία της RCA, όπου είχα την ευκαιρία να γνωρίσω αρκετά σημαντικούς και έμπειρους ανθρώπους. Ποτέ, σε τόσες πολλές διαλέξεις, συναντήσεις και συζητήσεις που είχα, δεν αναφέρθηκε πουθενά ο Τέσλα. Πάντως θυμάμαι καλά ονόματα λιγότερο σημαντικών πρωτοπόρων στο χώρο του ηλεκτρισμού. Αρκετοί συνάδελφοι και παλιοί συμφοιτητές μου είχαν παρόμοιες εμπειρίες. Ο Τέσλα ήταν ανύπαρκτος». Max E. Valentinuzzi
Ο Νίκολα Τέσλα (1856-1943), ένας «αουτσάιντερ» επιστήμονας κι εφευρέτης,
είναι ο άνθρωπος που ανακάλυψε τον 20ό αιώνα.
Αν και του χρωστάμε τουλάχιστον 700 εφευρέσεις, ορισμένες εκ των οποίων θεμελίωσαν το σύγχρονο κόσμο, ο Τέσλα αγνοήθηκε από την επίσημη ιστορία, το όνομά του εξαφανίστηκε από κάθε λεωφόρο της γνώσης και κατέληξε μια ξεχασμένη μεγαλοφυΐα. Μια μεγαλοφυΐα που ξέρει ακόμη να φυλά καλά τα μυστικά της.
Γεννημένος τα μεσάνυχτα της 10ης Ιουλίου του 1856 στο χωριό Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, το οποίο ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ιερέα, που ήταν μια αγράμματη αλλά ταλαντούχα αγρότισα με το χάρισμα να μαθαίνει εύκολα ξένες γλώσσες, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Ο ένας ήταν ο Μητροπολίτης Νίκολα Μάντιτς και ο άλλος ο μοναχός Πέταρ Μάντιτς. Το όνομα Τέσλα δηλώνει το μικρό τσεκούρι με λεπίδα σε ορθή γωνία προς τη λαβή, ώστόσο, χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει ένα άτομο με προεξέχοντα δόντια, ένα κοινό χαρακτηριστικό των μελών της οικογένειας Τέσλα.
Eίχε έναν μεγαλύτερο κατά επτά χρόνια αδελφό, τον Ντάνε Τέσλα, ο οποίος έχασε τη ζωή του, όταν ο Νίκολα ήταν επτά ετών, πέφτοντας από το άλογο ενώ έκανε ιππασία. Ο Νίκολα ζούσε στη σκιά του αδελφού του, ο οποίος αντιμετωπιζόταν από τους γονείς του ως ο πλέον ταλαντούχος και προοριζόταν να ακολουθήσει το παράδειγμα του πατέρα του και των θείων του. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Νίκολα Τέσλα υπέφερε ακόμα από εφιάλτες και ψευδαισθήσεις που σχετίζονταν με το θάνατο του αδελφού του, ενώ εικάζεται πως πολυάριθμες φοβίες και εμμονές που χαρακτήριζαν τον Τέσλα ενδεχομένως ήταν απόρροια του αντίκτυπου που είχε κατά την παιδική του ηλικία η απώλεια του Ντάνε και η προβληματική σχέση με τον πατέρα του.
Αν και οι λεπτομέρειες του θανάτου του Ντάνε είναι άγνωστες, βέβαιο θεωρείται πως προκάλεσε μεγάλη θλίψη στην οικογένεια και επηρέασε τη σχέση του Νίκολα με τους γονείς του, οι οποίοι συντετριμμένου από το θάνατο του Ντάνε αδυνατούσαν να εκτιμήσουν τις ικανότητες του Νίκολα. Όπως περιγράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του, το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει χωρίς αυτοπεποίθηση. (!!!) Ο Νίκολα από μικρή ηλικία έδειξε πως είχε ζωηρή φαντασία και ενδιαφέρον στις εφευρέσεις ακολουθώντας το παράδειγμα της μητέρας του, έτσι και έμαθε την Γερμανική γλώσσα. Από μικρός ήταν επίσης βιβλιόφιλος καθώς διάβαζε τα περιοδικά που δημοσίευε ποίηση ο πατέρας του και λάτρευε τον Ιούλιο Βέρν (1828-1905) και τον Εμίλ Ζολά (1840-1902). Είχε υποσχεθεί στον πατέρα του πως κάποτε θα τιθάσευε τους καταράκτες του Νιαγάρα κι όπως γνωρίζουμε, τήρησε την υπόσχεση του.
Το 1863 μετακόμισε με τους γονείς του στο Γκόσπιτς όπου ο Νίκολα έλαβε τη βασική εκπαίδευση και έμαθε τη γερμανική γλώσσα. Το 1870 συνέχισε την εκπαίδευση του μέχρι το 1873 στο Real Gymnasium στην πόλη Ράκοβατς, κοντά στο Κάρλοβατς (σημερινό Κόρντουν) όπου και έμενε στο σπίτι της θείας του Στάνκα Μπράνκοβιτς. Εκεί ο καθηγητής του Μάρτιν Σέκουλιτς, μαζί με το συμμαθητή του Ιούλιους Μπαρτόκοβιτς, τον παρότρυναν να ασχοληθεί περισσότερο με τη μελέτη του ηλεκτρομαγνητισμού. Τελικά στις 26 Ιουνίου του έτους 1873 αποφοίτησε με βαθμό «πολύ καλά» και επέστρεψε στη γενέτειρά του όπου προσβλήθηκε από χολέρα. Χρειάστηκε εννέα μήνες για να αναρρώσει.
Την ίδια περίοδο, ανακοίνωσε στον πατέρα του την πρόθεσή του να ακολουθήσει σπουδές μηχανολόγου, παρά την επιθυμία του τελευταίου να γίνει ιερέας. Καθώς ο Τέσλα ήταν σε ηλικία να υπηρετήσει τον Αυστριακό στρατό για τρία χρόνια, ο πατέρας του, από φόβο πως δεν θα μπορούσε να ανταπεξέλθει στη σκληρή στρατιωτική ζωή, τον παρότρυνε να κρυφτεί στα βουνά του Γκόσπιτς, όπου έμεινε για εννέα μήνες μέχρι το καλοκαίρι του 1875. Με δεδομένο πως μέλη της οικογένειας του πατέρα του ήταν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, θεωρείται πιθανό πως κατάφεραν με την επιρροή τους να εξασφαλίσουν πως δεν θα υπηρετούσε τη θητεία του.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στα βουνά, ο Τέσλα συνέλαβε δύο ευφάνταστες ιδέες οι οποίες, αν και αδύνατο να υλοποιηθούν στην πράξη, θεωρούνται ενδεικτικές της οικουμενικότητας των εφευρέσεων του. Η πρώτη αφορούσε ένα υποθαλάσσιο δίκτυο σωλήνων που θα επέτρεπε τη γρήγορη αποστολή αλληλογραφίας και δεμάτων από τη μία ήπειρο στην άλλη, και η δεύτερη ένα στάσιμο δακτύλιο κατά μήκος του ισημερινού που θα επέτρεπε τους χρήστες του να μεταβαίνουν, χωρίς να μετακινούνται, σε διαφορετικά σημεία της Γης καθώς αυτή θα περιστρεφόταν ως προς το δακτύλιο.
Με προσπάθειες του πατέρα του εξασφάλισε υποτροφία από τη Στρατιωτική Περιφέρεια του Κάρλοβατς για την Ανώτατη Πολυτεχνική Σχολή του Γκρατς. Άλλες τρεις παρόμοιες σχολές βρίσκονταν στη Βιέννη, στο Μπρνο και στην Πράγα. Στη σχολή, ο Τέσλα παρακολούθησε μαθήματα γεωμετρίας, θεωρητικής και πειραματικής φυσικής, ολοκληρωτικού λογισμού, καθώς και αναλυτικής χημείας, βοτανικής, οπτικής, γαλλικών και αγγλικών. Δείχνοντας υπερβολικό ζήλο, εργαζόταν πολλές ώρες την ημέρα έχοντας άριστες επιδόσεις. Η παρακολούθηση των διαλέξεων του καθηγητή Πεσλ έδωσε το έναυσμα να καταπιαστεί με την πρόκληση της ανάπτυξης ενός κινητήρα με χρήση εναλασσόμενου ρεύματος, η οποία θα απασχολούσε τον Τέσλα τα επόμενα χρόνια. Έχοντας ολοκληρώσει το πρώτο έτος σπουδών του, επισκέφτηκε την οικογένειά του στο Γκόσπιτς.
Ο πατέρας του έδειξε μικρό ενδιαφέρον για τις επιδόσεις του στη σχολή και τον παρότρυνε να παραμείνει στο Γκρόσπιτς, γεγονός που προκάλεσε ρήξη στις σχέσεις τους. Οι προθέσεις του Μιλούτιν Τέσλα ήταν στην πραγματικότητα αγνές, καθώς χωρίς να το γνωρίζει ο Νίκολα Τέσλα, με επιστολή τους προς τον πατέρα του, οι καθηγητές του είχαν εκφράσει φόβους για την υγεία του εξαιτίας της υπέρμετρης αφοσίωσης του στις σπουδές του. Ο σχεδόν μοναστικός τρόπος ζωής του αποτελούσε αντικείμενο χλευασμού εκ μέρους των συμφοιτητών του και μέχρι το τέλος του δεύτερου έτους σπουδών του ο Τέσλα, αντιδρώντας, στράφηκε στην άσωτη ζωή και τη χαρτοπαιξία.
Κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους σπουδών του σταμάτησε να παρακολουθεί μαθήματα και όπως μαρτυρούν τα αρχεία της σχολής του, την άνοιξη του 1878 δεν βρισκόταν μεταξύ των εγγεγραμμένων φοιτητών με αποτέλεσμα να διακοπεί η υποτροφία του. Δεν αποφοίτησε ποτέ από την σχολή του Γκρατς. Μετά από μια ανεπιτυχή προσπάθεια να εξασφαλίσει νέα υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Βιέννη ή στο Μπρνο, εγκαταστάθηκε στο Μάρμπουργκ της σημερινής Σλοβενίας όπου εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα ως μηχανικός. Εκεί τον επισκέφτηκε ο πατέρας του, ο οποίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να τον πείσει να επιστρέψει στην οικογένεια του και να συνεχίσει πιθανώς τις σπουδές του στην Πράγα. Μερικές εβδομάδες αργότερα, o Τέσλα συνελήφθη στο Μάριμπορ και οδηγήθηκε πίσω στο Γκόσπιτς υπό αστυνομική συνοδεία. Ο Μίλουτιν Τέσλα πέθανε τον Απρίλιο του 1879, απογοητευμένος από την τροπή των γεγονότων.
Αποφασισμένος να ακολουθήσει την επιθυμία του πατέρα του, ο Τέσλα γράφτηκε τον Ιανουάριο του 1880 στο γερμανόφωνο Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας έχοντας αρχικά οικονομική στήριξη από τους θείους του, Πέταρ και Πάβλε Μάντιτς. Ένα χρόνο αργότερα, και ενώ δεν ήταν πλέον δυνατό να τον συντηρεί η οικογένειά του, αποφάσισε να εγκαταλείψει την Πράγα χωρίς να αποκτήσει κάποιο πτυχίο, και εγκαταστάθηκε στη Βουδαπέστη.
Ο Τέσλα επέλεξε τη Βουδαπέστη καθώς εκείνη την περίοδο ο Τιβαντάρ Πούσκας, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, είχε εξασφαλίσει άδεια από τον Τόμας Έντισον για τη δημιουργία ενός τηλεφωνικού κέντρου στη Βουδαπέστη υπό την επίβλεψη του αδελφού του, Φέρεντς Πούσκας. Καθώς η χρηματοδότηση και οι εργασίες για την εγκατάστασή του δεν είχαν ολοκληρωθεί, ο Τέσλα προσελήφθη τελικά ως τεχνικός σχεδιαστής στο Κεντρικό Τηλεγραφικό Γραφείο της Ουγγαρίας αποκτώντας πολύτιμη πρακτική εμπειρία. Όταν λίγους μήνες μετά εγκαταστάθηκε τελικά το τηλεφωνικό κέντρο της Βουδαπέστης, ο Φέρεντς Πούσκας προσέλαβε τον Τέσλα, o οποίος κατάφερε να υλοποιήσει αρκετές βελτιώσεις στον εξοπλισμό του κέντρου ενώ, όπως ο ίδιος μαρτυρά στην αυτοβιογραφία του, τελειοποίησε και έναν τηλεφωνικό ενισχυτή, τον οποίο όμως δεν κατοχύρωσε ως ευρεσιτεχνία. Στην αυτοβιογραφία του, ο Τέσλα καταγράφει πως στη Βουδαπέστη αντιμετώπισε ένα σοβαρό νευρικό κλονισμό, τον οποίο ξεπέρασε με τη βοήθεια του συνεργάτη και στενού φίλου του Anthony Szigeti.
Μετά την πώληση του τηλεφωνικού κέντρου από τον Πούσκας, προσελήφθη στην Ηλεκτρική Εταιρεία Έντισον (Société Electrique Edison) με έδρα το Ιβρύ (σημερινό Ιβρύ-σιρ-Σεν), στα περίχωρα του Παρισιού. Ήδη από το 1881 είχε εγκατασταθεί στη Γαλλία ο στενός συνεργάτης του Έντισον, Τσαρλς Μπάτσελορ, ιδρύοντας τρεις εταιρείες: την Compagnie Continentale Edison (υπεύθυνη για τον έλεγχο των ευρεσιτεχνιών), τη Société Industrielle & Commerciale (υπεύθυνη για την κατασκευή του εξοπλισμού) και τη Société Electrique Edison (υπεύθυνη για την εγκατάσταση συστημάτων).
Ήταν η πρώτη φορά που ο Τέσλα ήρθε σε άμεση επαφή με το έργο του Έντισον και απέκτησε βαθύτερη γνώση και εμπειρία γύρω από τις γεννήτριες και τους κινητήρες. Σύντομα ξεχώρισε για τις ικανότητές του, έχοντας μάλιστα ένα πλούσιο θεωρητικό επιστημονικό υπόβαθρο σε αντίθεση με τους περισσότερους υπαλλήλους του Έντισον, ενώ ανέπτυξε έναν αυτόματο ρυθμιστή για τα δυναμό του Έντισον, προκαλώντας τον ενθουσιασμό του προέδρου της Ηλεκτρικής Εταιρείας, Λουί Ρο. Τον Οκτώβριο του 1883 ανέλαβε να επισκευάσει τον ηλεκτρικό σταθμό του Στρασβούργου στον οποίο σημειώθηκε έκρηξη κατά την επίσκεψη του Γερμανού Κάιζερ Γουλιέλμου Α’. Εκεί του δόθηκε επίσης η ευκαιρία να πραγματοποιήσει επιτυχημένα πειράματα πάνω στην ιδέα του για έναν κινητήρα εναλλασσόμενου ρεύματος. Οι προσπάθειές του εντούτοις να εξασφαλίσει οικονομική στήριξη για την εφεύρεσή του στέφθηκαν τότε με αποτυχία. Ο Τέσλα επέστρεψε στο Παρίσι το Φεβρουάριο του 1884. Την άνοιξη του ίδιου έτους, ο Μπάτσελορ του πρότεινε να εργαστεί στην επιχείρηση του Έντισον στη Νέα Υόρκη.
Nikola Tesla: Was He So Much Resisted and Forgotten,
Engineering in Medicine and Biology Magazine, 1998.
Ο Τέσλα έφτασε στη Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 1884 με το πλοίο ‘Saturnia στα 28 του χρόνια. Αμέσωςσυναντήθηκε με τον Έντισον, ο οποίος του ανέθεσε την πρώτη του δουλειά: να επισκευάσει τη γεννήτρια του ατμόπλοιου «Όρεγκον» (S. S. Oregon). Με μια ομάδα βοηθών και δουλεύοντας κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο Τέσλα κατάφερε να θέσει τις γεννήτριες του πλοίου σε λειτουργία εντυπωσιάζοντας τον Έντισον και κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του. Δύο ημέρες μετά την άφιξή του, ο Τέσλα ξεκίνησε να εργάζεται στο κατάστημα μηχανικών εργασιών του Έντισον. Οι σχέσεις των δυο ανδρών δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμές. Ο Έντισον ήταν άνθρωπος πρακτικός και βασιζόταν περισσότερο στην εργατικότητα και στις εμπειρίες του, σε αντίθεση με τον Τέσλα που ήταν ένας άνθρωπος με ιδανικά, διανοούμενος και περισσότερο θεωρητικός.
Ακόμα είχαν διαφωνίες στο αντικείμενο της εργασίας τους καθώς ο Έντισον ήταν υποστηρικτής της χρήσης του συνεχούς ρεύματος, κυρίως για πρακτικούς λόγους και για ζητήματα ασφάλειας, ενώ ο Τέσλα υποστήριζε τη χρήση του εναλλασσόμενου ρεύματος. Στο διάστημα που εργάστηκε στο εργαστήριό του, ο Τέσλα επανασχεδίασε τις γεννήτριες του Έντισον βελτιώνοντας την απόδοσή τους και είχε σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη ενός συστήματος λαμπτήρων τόξου. Απογοητευμένος από το γεγονός πως το σύστημα που σχεδίασε δεν τέθηκε τελικά σε εφαρμογή, αλλά και επειδή ποτέ δεν ανταμείφτηκε οικονομικά για τις πολύτιμες συνεισφορές του πέρα από τον μισθό του που έφτανε τα 18 δολάρια την εβδομάδα, παραιτήθηκε περίπου έξι μήνες μετά την έναρξη της συνεργασίας του με τον Έντισον.
Ο Τέσλα μετά από κάποιες αποτυχημένες επιχειρηματικές ενέργειες βρίσκει νέο χρηματοδότη για τα πειράματα του το 1887. Ο νέος χρηματοδότης ήταν ο διευθυντής της τηλεγραφικής εταιρείας Western Union Α. Μπράουν, ο οποίος του έστησε το εργαστήριο του, λίγα τετράγωνα πιο πάνω από το εργαστήριο του Έντισον, στην οδό Liberty στον αριθμό 89. Τον Οκτώβριο του 1887 η πατέντα του με το όνομα Πολυφασικό Σύστημα Τέσλα κατοχυρώθηκε στην Αμερικανική Επιτροπή Ευρεσιτεχνιών. Το 1888 ο Τέσλα έδωσε μια διάλεξη με θέμα «Το Νέο Σύστημα Κινητήρων και Μετασχηματισμών Εναλλασσόμενου Ρεύματος», στο Αμερικάνικο Ινστιτούτο Ηλεκτρομηχανικής, η οποία έδωσε το έναυσμα στον βιομήχανο Τζώρζ Γουέστινχαουζ (1846-1914) να συνεργαστεί μαζί του.
Ο Έντισον με τον χρηματοδότη του Μόργκαν άνοιξαν μέτωπο δυσφήμισης εναντίον του Τέσλα και των χρηματοδοτών του Γουέστινχαουζ και Μπράουν και ειδικά όταν ο τελευταίος πούλησε στις φυλακές Σινγκ-Σινγκ το σχέδιο κατασκευής και λειτουργίας της ηλεκτρικής καρέκλας με εναλλασσόμενο ρεύμα του Τέσλα. Η διοίκηση συμφώνησε και το 1890 έπειτα από πολλές επαναλήψεις εκτέλεσαν τον πρώτο κατάδικο στην ηλεκτρική καρέκλα, τον Γουίλιαμ Κέμλερ. Στη συνέχεια ο Γουέστινχάουζ αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και δεν μπόρεσε να καταβάλει την αμοιβή του Τέσλα, ο οποίος όμως συνέχιζε να δουλεύει αφιλοκερδώς για αυτόν. Την ίδια στιγμή η εταιρεία του Μόργκαν, Thompson Huston άνθιζε και εξαγόρασε την General Electric του Έντισον, η οποία συνεχίζει να υφίσταται μέχρι σήμερα με την ίδια ονομασία.
Η κορύφωση της δόξας του και η δολοφονία του
Το διάστημα 1890-1891 ο Τέσλα έδωσε δεκάδες διαλέξεις για το εναλλασσόμενο ρεύμα και τη χρήση του. Το 1891 ο Τέσλα εφηύρε το πηνίο που φέρει το όνομά του. Το 1892 ο Τέσλα έλαβε μήνυμα ότι η μητέρα του πεθαίνει οπότε βρήκε ευκαιρία να δώσει σειρά διαλέξεων στο Λονδίνο και να γνωριστεί με τη βασιλική οικογένεια της Μεγάλης Βρετανίας και ύστερα στο Παρίσι. Στη συνέχεια πήγε να επισκεφθεί την ετοιμοθάνατη μητέρα του και μετά πήγε στο Βελιγράδι όπου τον βράβευσε ο βασιλιάς και η Σερβική Βασιλική Ακαδημία. Το 1892 έως το 1903 ο Τέσλα αγωνιζόταν να αποδείξει ότι η εκπομπή και λήψη ραδιοκυμάτων ήταν δική του εφεύρεση καθώς στηριζόταν σε 13 δικές του πατέντες και όχι του Ιταλού Μαρκόνι. Τελικά ο Τέσλα δικαιώθηκε το 1943, ενώ αναγνωρίστηκε ως ο εφευρέτης του ραδιοφώνου το 1955.
Παράλληλα τη νύχτα της 1η Μαΐου του έτους 1893 στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, ο Γκρόβερ Κλήβελαντ, ο 24ος πρόεδρος των Η.Π.Α., φωταγώγησε την πόλη του Σικάγου με λάμπες που λειτουργούσαν με εναλλασσόμενο ρεύμα. Στο περίπτερο του Τέσλα και του Γουέστινχαουζ στην έκθεση επικρατούσε πανηγυρικό κλίμα. Το 1895 ο Ρέντγκεν με τη βοήθεια του Τέσλα μπορούσε να παινευτεί ότι εφεύρε τις ακτίνες Χ και έτσι η φήμη του Τέσλα εκτοξεύτηκε. Κατόπιν δήλωσε ότι είχε καταγωγή από εξωγήινους πολιτισμούς, πράγμα που συνάδει με τη σημερινή θεωρία της πανσπερμίαςτου σύμπαντος. Το 1898 δημιουργώντας και χρησιμοποιώντας μια συσκευή τηλεγεωδυναμικής, ότι ήταν υπεύθυνος για μικρό σεισμό που συνέβη στη Νέα Υόρκη.
Σήμερα γνωρίζουμε πως η πρόκληση σεισμών με ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς (EMP ή ΗΜΠ) είναι όντως εφικτή. Εκείνη την περίοδο, η φήμη του Τέσλα στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μεγαλύτερη από κάθε άλλου εφευρέτη ή επιστήμονα στη λαϊκή συνείδηση, αλλά λόγω της εκκεντρικότητάς του και των «περίεργων» και θεωρούμενων ως εξωφρενικών ισχυρισμών του για τις δυνατότητες της επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης να βοηθήσουν την εκτόξευση του ανθρώπινου πολιτισμού σε άλλη κλίμακα, τελικά εξοστρακίστηκε σαν τρελός επιστήμονας.
Τα Εντυπωσιακά Πειράματα του Τέσλα στο Κολοράντο Σπρινγκς
Από το 1898 έως το 1903 ο Τέσλα άλλαξε αρκετούς χρηματοδότες ενώ είχε αποτραβηχτεί σε πειράματα για τη λεγόμενη «ελεύθερη ενέργεια» στο Κολοράντο Σπρίνγκς και στο Λονγκ Άιλαντ, για τα οποία δεν γνωρίζουμε πολλά και τα οποία διακόπηκαν εντελώς ξαφνικά λόγω παύσης χρηματοδότησης όταν αποκάλυψε στο χρηματοδότη του J. P. Morgan ότι η ελεύθερη ενέργεια θα μοιραζόταν δωρεάν. Εξερεύνησε και επιδίωξε να δαμάσει τη φυσική δύναμη του ηλεκτρισμού και να τη θέσει στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, φιλοδοξώντας να δημιουργήσει έναν «επίγειο παράδεισο» με δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια για όλους.
Στις 3 Ιουλίου του 1899, κατά τη διάρκεια των πειραμάτων του στο Κολοράντο Σπρινγκς, ο Σερβοαμερικάνος εφευρέτης ανακάλυψε μια «ανεξάντλητη πηγή ενέργειας». Προέβλεψε μάλιστα ότι στο μέλλον ο κόσμος θα κατάφερνε να συνδεθεί μ’ αυτήν την πηγή αστείρευτης ενέργειας, κι αυτό θα άλλαζε τη μορφή του ανθρώπινου πολιτισμού και θα οδηγούσε στην κατάκτηση του διαστήματος! Στο Κολοράντο Σπρινγκς ο Τέσλα ανακάλυψε κάτι που ήδη διαισθανόταν: η Γη ήταν μια τεράστια «ενεργειακή πισίνα», ένας καλός ενεργειακός αγωγός, πράγμα που σήμαινε ότι το παγκόσμιο σύστημα ασύρματης μετάδοσης ενέργειας, που οραματιζόταν, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.
Εκεί ο Τέσλα ανακάλυψε πως «η Γη κυριολεκτικά πάλλεται από ηλεκτρικές δονήσεις» και πως μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συντονιστικός αγωγός, ως ένα είδος δονούμενου διαπασών που θα μπορούσε να στέλνει δωρεάν ενέργεια σε όλα τα μήκη και τα πλάτη. Ο Τέσλα οραματίζονταν ένα «Παγκόσμιο Σύστημά» μετάδοσης σημάτων και μεταφοράς ενέργειας, που θα βασίζονταν κυρίως σε τρεις δικές του εφευρέσεις: Το μετασχηματιστή Τέσλα (πηνίο Τέσλα). Τον ενισχυτικό μεταδότη Τέσλα (ένας μετασχηματιστής, που προσαρμόζεται έτσι ώστε να διεγείρει το έδαφος). Και την Ασύρματη Μεταφορά Ενέργειας (μετάδοση της ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς καλώδια).
Τα οράματα του Τέσλα ξεπερνούσαν κατά πολύ την πρωτόγονη, συστημική κι αυστηρά ελεγχόμενη επιστημονική φαντασία της εποχής του. Έκανε δημόσιες επιδείξεις του εναλλασσόμενου ρεύματος και των συσκευών του, για να αποδείξει στο κοινό την ασφάλεια τους, αντιμετωπίζοντας τις συκοφαντικές επιθέσεις και τις λασπολογίες του Τόμας Έντισον, που είχε ταχθεί υπέρ του συνεχούς ρεύματος. Σ’ αυτές τις επιδείξεις ο Τέσλα χρησιμοποιούσε τον εαυτό του ως «πειραματόζωο» και αφηνόταν να διαποτιστεί από ρεύμα χιλιάδων βολτ, ώστε τελικά το σώμα του σπινθηροβολούσε από ηλεκτρισμό!
Αν και θα μπορούσε να επαναπαυτεί στις δάφνες του, όντας δοξασμένος και πλούσιος από την ηλικία των 34 ετών, εκείνος προτίμησε να προχωρήσει κι άλλο προσφέροντας στην ανθρωπότητα, ένα πολύ μεγαλύτερο δώρο: την Ελεύθερη Ενέργεια. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση ήταν τα εντυπωσιακά πειράματα Ασύρματης Μεταφοράς Ενέργειας (Wireless Transmission of Energy), που διεξήγαγε ο εφευρέτης στο Κολοράντο Σπρινγκς. Στα μέσα της δεκαετίας του 1890 το μυαλό Τέσλα βασανίζονταν διαρκώς από την αναζήτηση τρόπων αποστολής ενέργειας και μηνυμάτων δια μέσω της γης. Δεν δημοσίευσε ποτέ τις λεπτομέρειες του σχεδίου του, το οποίο κρατούσε κρυφό ακόμη κι από τους βοηθούς του.
Τον Φεβρουάριο του 1896 ο Τέσλα πήρε για πρώτη φορά το τρένο για το Κολοράντο Σπρινγκς, όπου αναζητούσε μια απομονωμένη τοποθεσία για να στήσει το νέο του εργαστήριο και να διεξαγάγει μια σειρά από πειράματα ασύρματης μεταφοράς ενέργειας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του διεξήγαγε μάλιστα κι ένα μικρό πείραμα μεταφοράς ηχητικών σημάτων μέσω του εδάφους. Βασισμένη στις αισιόδοξες δηλώσεις του Τέσλα η κυριακάτικη έκδοση του World δημοσίευσε στις 8 Μαρτίου του 1896 την άποψη ότι η περίφημη Ελεύθερη Ενέργεια δεν ήταν μακριά: «Ο ηλεκτρισμός θα μπορούσε να είναι ελεύθερος, όπως ο αέρας. Έρχεται το τέλος των τηλεγραφικών και τηλεφωνικών εταιρειών. Όλα τα μονοπώλια θα συντριβούν».
Το 1916 νέα κόντρα ξεκίνησε στους κόλπους των φυσικών από τους οπαδούς της θεωρίας του Τέσλα,κυματική θεωρία, εναντίον των οπαδών της θεωρίας του Αϊνστάιν, ατομική θεωρία. Από το 1918 έως το 1922 κατοχύρωσε διάφορες πατέντες και ευρεσιτεχνίες για τη μηχανική των υγρών οι οποίες αγοράστηκαν από διάφορες εταιρίες για να τις εμπορευματοποιήσουν.
Το 1924 ο Τέσλα είχε εφεύρει την περιβόητη «ακτίνα θανάτου», ένα υπερόπλο ικανό να καταστρέψει μεγάλες εκτάσεις δηλαδή έως και 10.000 αεροπλάνα σε απόσταση 200 μιλίων, ενώ επίσης αυτό ήταν υπεύθυνο για την έκρηξη στην Τουγκούσκα, φυσικά οι εντεταλμένοι δημοσιογράφοι κι ο απόλυτα χειριζόμενος κι εξαρτημένος επιστημονικός κόσμος τον περιγέλασαν, ενώ μέχρι σήμερα οι μελετητές εντάσσουν αυτή την εφεύρεση στο τομέα των “ανεξήγητων” φαινομένων και γεγονότων, ξέρετε αυτών των “ανεξήγητων”που έχουν φυλαγμένες για τον Γ΄Παγκόσμιο πόλεμο.
Σύμφωνα με το φιλόδοξο σχέδιο του Τέσλα, όπως αναφέρεται στις σημειώσεις του, «οι πρώτες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας του Παγκόσμιου Συστήματος μπορούν να τεθούν σε λειτουργία μέσα σε εννέα μήνες. Με αυτές τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας θα μπορεί να επιτευχθεί ηλεκτρική ισχύ μέχρι 7,5 δισεκατομμύρια Watt, με σκοπό να εφοδιάσει με ενέργεια όλα τα τεχνικά επιτεύγματα της εποχής μας».
Φεύγοντας από το Κολοράντο Σπρινγκς, γεμάτος αισιοδοξία κι ελπίδες, ο Τέσλα έγραφε στο ημερολόγιό του: «Η δυνατότητα ασύρματης μεταφοράς ενέργειας διαμέσου του φυσικού περιβάλλοντος και σε μεγάλες αποστάσεις, θ’ δημιουργήσει ανεξάντλητες πηγές πλούτου και δύναμης, θέτοντας ακόμη και την ίδια την ηλιακή ενέργεια στην υπηρεσία του ανθρώπου» (Colorado Spings Notes 1899-1900).
Λίγο μετά το τέλος ο Τέσλα αιώνα έγγραψε μια σειρά άρθρων όπου εξηγούσε αρκετές μεθόδους για την άντληση ενέργειας από το περιβάλλον. Το Ιούνιο του 1900 δημοσίευσε στο περιοδικό Century μια σειρά άρθρων, που αποτελούσαν μια μακροσκελή μελέτη του με τον τίτλο The Problem Of Increasing Human Energy (Το Πρόβλημα της Αυξανόμενης Ανθρώπινης Ενέργειας), στην οποία γινόταν ειδική αναφορά στους τρόπους τιθάσευσης της ηλιακής ενέργειας: «Ο ήλιος είναι η πηγή που καθοδηγεί τα πάντα. Ο ήλιος συντηρεί όλη την ανθρώπινη ζωή και εφοδιάζει την ανθρώπινη ενέργεια»
Στο ίδιο κείμενο ο Τέσλα περιέγραφε πως είχε καταλήξει στην ιδέα της ασύρματης μεταφοράς ενέργειας: «Για μεγάλο διάστημα είχα πειστεί ότι αυτού του είδους η μετάδοση ενέργειας δεν θα πραγματοποιούνταν ποτέ σε βιομηχανική κλίμακα, αλλά μια ανακάλυψη μ’ έκανε να’ αλλάξω γνώμη. Παρατήρησα ότι κάτω από ειδικές συνθήκες η ατμόσφαιρα, η οποία είναι κανονικά ένα μονωτικό στρώμα, αποκτά δυνατότητες αγωγιμότητας, και γι’ αυτό είναι ικανή να μεταφέρει οποιαδήποτε ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας».
Το 1926, όταν έγινε 70 χρονών, τα πανεπιστήμια του Βελιγραδίου και του Ζάγκρεμπ τον εξέλεξαν ως επίτιμο διδάκτορα.
Από το 1936 έως το θάνατο του όλες οι μυστικές υπηρεσίες του πλανήτη παρακολουθούσαν τις συνομιλίες και τις κινήσεις του Τέσλα φοβούμενοι ότι είχε αναπτύξει φιλικές σχέσεις με αντίπαλα συμφέροντα. Το 1937 ένα αμάξι (από τα ελάχιστα που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή) χτύπησε τον Τέσλα σπάζοντάς του αρκετά πλευρά και κλονίζοντας σοβαρά την υγεία του. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Νίκολα Τέσλα είχε να αρρωστήσει από τα 30 του χρόνια, όπως δήλωνε ο ίδιος, ο οποίος πίστευε ότι για αυτό φταίνε τα πειράματα του. Το κράτος της Γιουγκοσλαβίας, μετά το ατύχημα του, του έβγαλε ισόβια σύνταξη. (Με τον ίδιο γελοίο, αν κι αποτελεσματικό τρόπο -με ένα αυτοκίνητο από τα ελάχιστα που κυκλοφορούσαν τότε- δολοφόνησαν και τον Georges Lakhovsky το 1942 στην Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)
Το 1941, με την επέκταση του ναζισμού στην Ευρώπη και τον αναβρασμό του παγκοσμίου πολέμου, ο Τέσλα ήθελε να κατασκευάσει ένα «νέο» υπερόπλο για να σώσει την πατρίδα του. Τελικά ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΕ από τους ναζιστές το 1943 στις 7 του Γενάρη, αλλά τον βρήκαν νεκρό δυο μέρες μετά, γιατί είχε κρεμάσει, όπως έκανε πάντα, στην πόρτα του δωματίου του την επιγραφή «ΜΗΝ ΕΝΟΧΛΕΙΤΕ, ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ».
Ο Τέσλα είναι κυρίως γνωστός για τις επαναστατικές του συνεισφορές στους κλάδους του ηλεκτρισμού και του μαγνητισμού στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι ανακαλύψεις και η θεωρητική εργασία του αποτέλεσαν τη βάση για την εφαρμογή του σημερινού συστήματος εναλλασσόμενου ρεύματος. Εφευρέσεις όπως τα πολυφασικά συστήματα διανομής ισχύος και ο κινητήρας εναλλασσόμενου ρεύματος συνετέλεσαν στην εκδήλωση της Δεύτερης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η μονάδα της έντασης του μαγνητικού πεδίου στο SI, το Τέσλα, ονομάστηκε προς τιμή του στο Γενικό Συνέδριο Μέτρων και Σταθμών του Παρισιού το 1960.
Εκτός από τη δουλειά του στον ηλεκτρομαγνητισμό και τα συστήματα ισχύος, ο Τέσλα έχει συνεισφορές και στη θεμελίωση της ρομποτικής, του τηλεχειρισμού, στην ανάπτυξη του ραντάρ και της επιστήμης υπολογιστών, όπως και στην επέκταση της βαλλιστικής, της πυρηνικής και θεωρητικής φυσικής. Το 1943 το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών τον αναγνώρισε σαν τον εφευρέτη της ασύρματης επικοινωνίας.
H Συνομωσία Ενάντια στον ΤΕΣΛΑ. Γιατί Περιθωριοποιήθηκε ο Μεγάλος Εφευρέτης;
Η βιογραφία του Νίκολα Τέσλα θα έπρεπε κανονικά να κοσμεί σχεδόν κάθε σχολική βιβλιοθήκη. Αντί γι’ αυτό όμως υπάρχουν μέσα στα σχολικά επιστημονικά εγχειρίδια μόνον κάποιες σειρές, που αναφέρονται σ’ αυτόν το μεγάλο επιστήμονα κι εφευρέτη, που «ανακάλυψε» τον 20ο αιώνα. Το όνομα του είναι σχεδόν διαγραμμένο από κάθε λεωφόρο της γνώσης. Αν κάποιος από εσάς πάει σε μια δημόσια βιβλιοθήκη δεν θα καταφέρει να βρει παρά μόνον μερικές αράδες για τον Τέσλα, οι οποίες μάλιστα θα περιέχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του και σχεδόν τίποτε για την προσωπική του φιλοσοφία και τα ανθρωπιστικά του οράματα.
Αν και προσέφερε τόσα πολλά ο Τέσλα περιθωριοποιήθηκε, αγνοήθηκε σκόπιμα και λίγο έλειψε να θαφτεί στο απέραντο νεκροταφείο των αγνώστων της ιστορίας. Το επιστημονικό κατεστημένο φρόντισε να αγνοήσει αυτόν τον μεγάλο εφευρέτη, να περιθωριοποιήσει το έργο του και να το καταδικάσει στη λήθη. Και θα τα είχε καταφέρει, αν το έργο και οι ιδέες του Τέσλα δεν ήταν τόσο πρωτοποριακές και μεγαλειώδεις, ώστε να είναι αδύνατον να συγκαλυφθούν εντελώς. Στα τέλη του 19ου αιώνα κανείς δεν ήταν τόσο πασίγνωστος στην αφρόκρεμα της Νεοϋορκέζικης κοινωνίας, όσο ο Σέρβος εφευρέτης Νίκολα Τέσλα. Ωστόσο όμως, στην εποχή του θανάτου του, τα αξιοθαύμαστα επιτεύγματά του, της «χρυσής» δεκαετίας του 1890, είχαν σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί. Αντίθετα, αυτό που κυρίως θυμόταν ο κόσμος ήταν οι διάφορες εκκεντρικότητες του Τέσλα, όπως για παράδειγμα ο υπερβολικός του φόβος για τα μικρόβια και η στοργική αφοσίωση του στα περιστέρια.
Ένας Αουτσάϊντερ Επιστήμονας
Ο Τέσλα ήταν ένας «αουτσάιντερ», ένας «μη επαγγελματίας» επιστήμονας, που δεν θέλησε να ενταχθεί στο επιστημονικό σύστημα. Αυτός όμως δεν ήταν και ο κύριος λόγος που ο Τέσλα χαρακτηρίζεται από πολλούς ως η πιο «ξεχασμένη μεγαλοφυΐα» του 20ου αιώνα. Πολλοί υποψιάζονται την ύπαρξη μιας οργανωμένης συνωμοσίας ενάντια στον οραματιστή εφευρέτη. Σύμφωνα μ’ αυτούς ο Τέσλα εξαφανίστηκε από τα ιστορικά βιβλία εξ αιτίας μιας ενορχηστρωμένης συνωμοσίας όλων εκείνων που απειλήθηκαν από τα οράματα του για την Ελεύθερη Ενέργεια. Γι’ αυτό και σήμερα οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο έχουν την εντύπωση ότι το μόνο που είχε εφεύρει ήταν το Πηνίο Τέσλα και ότι υπάρχει μια μονάδα μέτρησης με τ’ όνομά του. Δεν γνωρίζουν τίποτε άλλο. Το όνομα του Τέσλα είναι άγνωστο στο ευρύτερο κοινό.
Αν οι ισχυροί μεγιστάνες δεν προσπαθούσαν να διαγράψουν τη μεγαλοφυΐα του Τέσλα από τη μνήμη του κόσμου, η στρατηγική αυτή δεν θα είχε στεφθεί με τόση αξιοζήλευτη επιτυχία. Δεν ήταν όμως μόνον οι οικονομικοί παράγοντες που σκόπιμα απαξίωσαν τον εφευρέτη. Ορισμένοι συγγραφείς ερμηνεύουν την πτώση του Τέσλα ως αποτέλεσμα της έντονης αντίδρασης της ακαδημαϊκής κοινότητας στο έργο του. Είναι γνωστό άλλωστε πως ο Τέσλα δεν θέλησε ποτέ του να παίξει το «παιχνίδι» της ακαδημαϊκής κοινότητας. Δεν τον ενδιέφερε να δημοσιεύσει κανένα άρθρο σε ακαδημαϊκά έντυπα.
Ο ιστορικός Stephen S. Hall πιστεύει πως η πρωτοφανής επιτυχία του «αουτσάιντερ» εφευρέτη, ιδιαίτερα μετά την Παγκόσμια Έκθεση στο Σικάγο (1893), προκάλεσε μεγάλη «επαγγελματική αντιζηλία». Υπάρχει ωστόσο κι ένας άλλος λόγος. Ο Τέσλα ήταν πάντα ένα μεγάλο μυστήριο για τους συγχρόνους του: «Οι ιδέες του για την επιστήμη και τη βιομηχανία ήταν τόσο πιο μπροστά από την εποχή του, ώστε ήταν αδύνατον να κατανοήσουν την ουσία και το σκοπό τους» O. Nichelson.
Υπήρχε άραγε κάποια απόφαση, που πάρθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, με την οποία όχι μόνον μποϊκοταρίστηκε οικονομικά ο Τέσλα, αλλά και το όνομα του εξοστρακίστηκε από την επίσημη ιστορία και στη θέση του μπήκε ο Έντισον, ο οποίος και αναγνωρίστηκε ως ο «πατέρας» της ηλεκτρικής εποχής. Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει σ’ αυτό με σιγουριά. Το μόνο σίγουρο είναι πως διάφορες «ομάδες ειδικών συμφερόντων» επιχείρησαν να καθοδηγήσουν την κοινή γνώμη διαγράφοντας τον Τέσλα.
Το 1929, περισσότερα από 50 μέλη της στρατιωτικο-βιομηχανικής ελίτ των ΗΠΑ (ανάμεσα τους ο Τζον Ροκφέλερερ και ο Χένρι Φορντ) συγκρότησαν μιαν επιτροπή για τον εορτασμό της επετείου του μισού αιώνα από τη γέννηση του ηλεκτρικού φωτός. Η επιτροπή αυτή αναγνώρισε τον Τόμας Άλβα Έντισον ως τον «πατέρα» του ηλεκτρικού φωτός. Στα πλαίσια αυτής της τιμητικής γιορτής ο γνωστός στιχουργός George M. Cohan έγραψε ένα τραγούδι με τίτλο «Τόμας Έντισον: Ο Άνθρωπος Θαύμα» το οποίο και στάλθηκε στους επικεφαλείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ως ένα «εγκώμιο στον μεγαλύτερο ζώντα Αμερικάνο».
Η κοινή γνώμη και τα λαϊκά συναισθήματα απέναντι στον Τέσλα θα κινούνταν σε διαφορετική κατεύθυνση, αν είχαν πει στους ανθρώπους ότι ο εφευρέτης είχε επικηρυχτεί από το κατεστημένο, επειδή ήθελε να προσφέρει στον καθένα ελεύθερη πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια. Αντίθετα όμως με τους εγκωμιαστικούς ύμνους του κατεστημένου προς τον Έντισον, ο Τέσλα ποτέ δεν τιμήθηκε από μια παρόμοια επιτροπή. Κι αν κάποια βιβλία αναφέρονταν στις σημειώσεις τους στο έργο του, εστιάζονταν κυρίως στις υπερβολές του χαρακτήρα του και στις εκκεντρικότητές του και όχι στις επιστημονικές του ανακαλύψεις.
Δεν ήταν όμως ο Έντισον ο μοναδικός εφευρέτης, που έκλεψε τηn δόξα του Τέσλα. Ήταν κι ο Μαρκόνι, ο «εφευρέτης» του ραδιοφώνου. Το 1901, όταν ο Γουλιέλμο Μαρκόνι έστειλε το περιβόητο σήμα του (το γράμμα «S») από τη μία όχθη του Ατλαντικού στην άλλη, ο Τέσλα είχε πει: «Ας συνεχίσει. Χρησιμοποιεί όμως δεκαεπτά δικές μου πατέντες». Μπορεί το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1943, λίγους μήνες μετά το θάνατο του Τέσλα, να αναγνώρισε με απόφαση του ότι ο Μαρκόνι δεν ήταν ο πραγματικός εφευρέτης του ραδιοφώνου, αλλά τα σχολικά και ιστορικά βιβλία συνεχίζουν να τον αναφέρουν ως τέτοιο. Ακόμη και σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως ο Μαρκόνι είναι ο «πατέρας» του ραδιοφώνου κι όχι ο Τέσλα.
Ο Θρύλος του Τέσλα Αντιστέκεται
Παρά τη σιωπηλή συνωμοσία εναντίον του ο θρύλος του Τέσλα δεν έσβησε. Έναν αιώνα μετά τις ένδοξες ημέρες του το έργο και οι ιδέες του ξαναήρθαν στο προσκήνιο. Τα έντυπα και οι συγγραφείς, που ασχολούνται με το ζήτημα της ελεύθερης ενέργειας, έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον τους για το έργο του Τέσλα. Δεκαετίες μετά το θάνατό του πολυάριθμοι ερευνητές και ερασιτέχνες της ηλεκτροτεχνικής ανά τον κόσμο, έσκυψαν με ζήλο πάνω στο έργο και στις ιδέες του Τέσλα προσπαθώντας να ξεκλειδώσουν τα μυστικά τους. Ένας αυξανόμενος αριθμός νέων ερευνητών μελετά πλέον τις ευρεσιτεχνίες του Τέσλα, προσπαθώντας να τις εξελίξει. Οι ερευνητές αυτοί βρίσκονται σε όλο τον κόσμο και τους συνδέει το γεγονός ότι εμπνέονται από το έργο και τα οράματα του Τέσλα.
Σήμερα σχεδόν κάθε βιβλιοπωλείο στην Αμερική διαθέτει και μια βιογραφία του Τέσλα. Από το τέλος της δεκαετίας του 1970 παρατηρήθηκε μια ανανέωση του ενδιαφέροντος του κοινού για τη ζωή και τις έρευνες του Τέσλα. Ο Τέσλα, αυτή η ξεχασμένη μεγαλοφυΐα του 20ου αιώνα, ξανάγινε έτσι ήρωας, μια μορφή-σύμβολο της νέας εποχής, στην οποία η εναλλακτική τεχνολογία παίρνει τη θέση που της αξίζει. Αρκετοί σύγχρονοι ερευνητές αντιλαμβάνονται τον Τέσλα ως τον πατέρα του σύγχρονου κινήματος της ελεύθερης ενέργειας, δίνοντας μάλιστα έμφαση στις δυσκολίες που υπέφερε για υποστηρίξει τις θέσεις του.
Οι οπαδοί του Τέσλα, που αυξάνονται με ρυθμό χιονοστιβάδας, είναι οργανωμένοι σε αρκετές ομάδες. Η μεγαλύτερη από αυτή είναι η International Tesla Society, που εδρεύει στο Κολοράντο Σπρινγκς και αριθμεί 9.000 μέλη. Επίσης ο Τέσλα έχει εμπνεύσει έναν μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων και εκδοτών, που έχουν αφιερώσει πολλές σελίδες στα περιοδικά τους για να περιγράψουν τη ζωή και το έργο του ανθρώπου που «ανακάλυψε» τον 20ο αιώνα.
Ενώ κάποιοι σύγχρονοι υποστηρικτές του Τέσλα συνεχίζουν τις έρευνές του, κάποιοι άλλοι προσπαθούν να σιγουρεύσουν ότι το όνομά του δεν θα ξεχαστεί από τις μελλοντικές γενιές. Ένας συνταξιούχος καθηγητής, ο John Wagner από το Ντέξτερ του Μίσιγκαν, έδωσε το δικό του αγώνα ώστε η επίσημη ιστορία να θυμάται τον Τέσλα για περισσότερα πράγματα από τις γνωστές εκκεντρικότητές του. Για μια δεκαετία, μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1993, ο John Wagner δίδασκε στην τάξη του ολόκληρη την ιστορία του Τέσλα, χωρίς να εστιάζεται μόνον στην περίοδο της παρακμής του. Ο ίδιος επισήμανε στους μαθητές ότι το Smithsonian, το επίσημο Μουσείο της Ουάσιγκτον, δεν φιλοξενούσε κανένα έκθεμα του εφευρέτη.
Και όχι μόνον αυτό, αλλά το ίδιο μουσείο φιλοξενούσε εφευρέσεις του Τέσλα τις οποίες τις παρουσίαζε στο μεγάλο τμήμα που είχε αφιερώσει στον Τόμας Έντισον! «Ένας αριθμός των εφευρέσεων του Τέσλα βρίσκονται μέσα στο μουσείο, αλλά το κοινό φεύγει με την εντύπωση ότι ο Έντισον είναι υπεύθυνος γι΄ αυτές», ανέφερε ο καθηγητής Wagner. Όπως ήταν αναμενόμενο οι μαθητές αντέδρασαν σ’ αυτή την ολοφάνερη αδικία, υποστηρίζοντας την εκστρατεία «κτυπήστε το Smithsonian» του καθηγητή τους. Όταν όμως προσέφεραν ως δωρεά στο μουσείο ένα άγαλμα του Τέσλα, ο διευθυντής του τμήματος για τον ηλεκτρισμό, Barney S. Finn, αρνήθηκε να το δεχτεί. Λεπτομέρεια: Ο Barney S. Finn είχε δημοσιεύσει το 1979 ένα βιβλίο σχετικά με τον Έντισον στο οποίο δεν υπήρχε ούτε μία λέξη για τον Τέσλα!
Η Επιστροφή του Απαγορευμένου Επιστήμονα
Ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος μας συμπεριφέρεται στους εφευρέτες και γενικώς στους πρωτοπόρους, προσδιορίζει και τη μελλοντική του πορεία. Η συμπεριφορά του κατεστημένου απέναντι στον Τέσλα δεν επιτρέπει και μεγάλη αισιοδοξία. Εκείνο όμως που επιτρέπει την αισιοδοξία είναι οι πολυάριθμοι άνθρωποι, που μόνοι τους ενδιαφέρθηκαν και έμαθαν ολόκληρη την ιστορία του Τέσλα και σήμερα υπερασπίζονται το θρύλο του μεγάλου εφευρέτη. Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο ενδιαφέρθηκαν γι’ αυτόν τον παρεξηγημένο και οραματιστή επιστήμονα, ανακάλυψαν ξανά το ξεχασμένο έργο του κι εντυπωσιάστηκαν από το πρωτοποριακό του πνεύμα. Έτσι ο Τέσλα έγινε σύντομα ο πιο δημοφιλής «απαγορευμένος επιστήμονας» του 20ου αιώνα, ένας ήρωας της ηλεκτρονικής εποχής, ο πιο διάσημος «χάκερ» όλων των εποχών!
Αναμφίβολα ο Νίκολα Τέσλα αποτελεί το αρχέτυπο του επιστήμονα του 20ου αιώνα. Ήταν ο άνθρωπος που επινόησε το αύριο. Ένας σύγχρονος Προμηθέας που έκλεψε το μυστικό του ηλεκτρισμού από τη Φύση και το χάρισε στην ανθρωπότητα. Συγκέντρωσε έτσι πάνω του την «οργή του Δία». Ωστόσο άντεξε. Μέχρι την τελευταία του πνοή συνέχιζε να ασχολείται με την ανακάλυψη αρχών, μεθόδων και τεχνολογιών, που θα απελευθέρωναν τον άνθρωπο από την ενεργειακή του σκλαβιά, που θα έκαναν την ανθρώπινη ζωή πιο άνετη και ειρηνική.
Ο Τέσλα έβλεπε πάντα μακριά στο μέλλον. Τα οράματα του βρίσκονταν πάντα πολύ μπροστά από τους διανοητικούς ορίζοντες των ανθρώπων της εποχής του. Ήταν ένας άνθρωπος που τόλμησε να ονειρευτεί πράγματα αδιανόητα ακόμη και για τη σημερινή εποχή. Έτσι το όνειρο της Ελεύθερης Ενέργειας, το οποίο τον είχε συνεπάρει πριν από έναν αιώνα, συνεχίζει να θεωρείται «απαγορευμένος καρπός» για τον κόσμο των αρχών του 21ου αιώνα. Ο Τέσλα ήταν ίσως η πιο ανατρεπτική μεγαλοφυΐα του 20ου αιώνα. Γι’ αυτό και κατέληξε να είναι και η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ξεχασμένης μεγαλοφυΐας του προηγούμενου αιώνα. Σήμερα όμως ο θρύλος του απαγορευμένου επιστήμονα επιστρέφει και ο Τέσλα παίρνει σιγά-σιγά τη θέση που του αξίζει στο στερέωμα της παγκόσμιας ιστορίας.
Καλώς ήλθατε στο θαυμαστό κόσμο του Νίκολα Τέσλα! Είναι ένας κόσμος γεμάτος τεχνητές αστραπές, πειράματα ασύρματης μεταφοράς ενέργειας, βικτοριανά ρομπότ, φαουστικές επιδείξεις εναλλασσόμενου ρεύματος, οράματα ελεύθερης ενέργειας, μυστικά υπερόπλα κι ακόμη, παραδοξολογίες, εκκεντρικότητες, ίντριγκες, προδοσίες και χρεοκοπίες. Οι σύγχρονοι μελετητές του έργου του, αδυνατώντας να αντιληφθούν την παρακαταθήκη του στην ανθρωπότητα, τον αποκαλούν «τον άνθρωπο που εφηύρε τον Εικοστό Αιώνα»
O Τέσλα περιγράφει πως οι αισθήσεις του ήταν τόσο ευαίσθητες ώστε άκουγε το χτύπο ενός ρολογιού σε ένα απομακρυσμένο δωμάτιο ή αντιλαμβανόταν το έδαφος να τρέμει από το πέρασμα μιας αμαξοστοιχίας 20-30 μίλια μακριά. Καταγράφει επίσης πως ένας φημισμένος γιατρός αποφάνθηκε πως η «ασθένειά» του ήταν μοναδική κι ανίατη. Ευτυχώς για την ανθρωπότητα!
«Κυριαρχούσα απόλυτα στον εαυτό μου, μπορούσα να παίζω με τα πάθη μου, τα οποία μπορούσαν να καταστρέψουν ανθρώπους πιο δυνατούς από εμένα».
@Μυθάων Ποντικόπουλος / Γιώργος Στάμκος
Τα Βραβεία και οι Αναγνωρίσεις του Νίκολα Τέσλα
Το 1912 ο Τέσλα προτάθηκε, μαζί με τον Έντισον, για το Βραβείο Νόμπελ. Αρνήθηκε να το παραλάβει.
Το 1917 ο Τέσλα βραβεύτηκε με το «Μετάλλιο του Έντισον»», το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της ηλεκτροτεχνικής στις ΗΠΑ. Αρνήθηκε να το παραλάβει.
Το 1960 η Διεθνής Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής ονόμασε την μονάδα μέτρησης της μαγνητικής επαγωγής, μονάδα Τέσλα (Τ).
Το 1975 ο Τέσλα εισάγεται επίσημα στο Inventor’s Hall of Fame.
Το 1976 καθιερώνεται το Βραβείο Τέσλα από το Ινστιτούτο των Ηλεκτρομηχανικών των ΗΠΑ, το οποίο και απονέμεται κάθε χρόνο.
Το 1983 τα Αμερικανικά Ταχυδρομεία τίμησαν τον Τέσλα τυπώνοντας γραμματόσημα με τη μορφή του. Το άγαλμα του Νίκολα Τέσλα τοποθετείται στους καταρράκτες του Νιαγάρα, όπου το 1895 λειτούργησε το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στον κόσμο.
Το 1992 τυπώνονται στη Σερβία μια σειρά από χαρτονομίσματα με τη μορφή του Τέσλα.
Η γωνία της 40ης οδού με την 6η Λεωφόρο του Μανχάταν ονομάζεται «Γωνία του Νίκολα Τέσλα» και τοποθετήθηκε σχετική πινακίδα για να θυμίζει στους Νεοϋορκέζους ότι η πόλη τους χρωστάει πολλά στον Τέσλα.
Το 2005 το Διεθνές Αεροδρόμιο του Βελιγραδίου μετονομάζεται σε «Αεροδρόμιο Νίκολα Τέσλα».
Το 2006 ανακηρύσσεται από UNESCO «Έτος Τέσλα» για να τιμηθούν τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου εφευρέτη.
Δοχείο με την τέφρα του Νίλοκα Τέσλα
