Ο Γεώργιος Γρίβας με αγωνιστές της ΕΟΚΑ

Ο Απελευθερωτικός Αγώνας της Κύπρου

Την 1η Απριλίου 1955 οι Ελληνοκύπριοι ξεσηκώθηκαν για να αποτινάξουν τον βρετανικό ζυγό, με στόχο την «Ένωσιν» με τη μητέρα-πατρίδα Ελλάδα. Ο αγώνας τους έληξε με τις «Συμφωνίες Λονδίνου - Ζυρίχης» (19 Φεβρουαρίου 1959), με τις οποίες η Κύπρος ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος.

Το αίτημα των Ελληνοκυπρίων για την αποτίναξη της βρετανικής κατοχής στη Μεγαλόνησο και την ένωση με την Ελλάδα ήρθε δυναμικά στο προσκήνιο το 1950, με το δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου (το διοργάνωσε η Εκκλησία της Κύπρου και το 95,7% των ψηφισάντων τάχθηκε υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα) και την εκλογή του Μακαρίου Γ' ως Αρχιεπισκόπου Κύπρου στις 20 Οκτωβρίου. Ήταν η εποχή που η αποικιοκρατία έπνεε τα λοίσθια και η μία μετά την άλλη οι κατακτημένες χώρες επιζητούσαν δυναμικά την ανεξαρτησία τους.

Οι κυβερνήσεις των Αθηνών, με την προτροπή της ελληνοκυπριακής ηγεσίας και υπό την πίεση των οργανώσεων του Κυπριακού Αγώνα στην Αθήνα, κατέβαλλαν προσπάθειες για τη διεθνοποίηση του θέματος, με διαδοχικές προσφυγές στον ΟΗΕ. Στις 10 Νοεμβρίου 1954 ο απόστρατος συνταγματάρχης Γεώργιος «Διγενής» Γρίβας (1897-1974) φθάνει στο νησί και συγκροτεί την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), η οποία την 1η Απριλίου 1955 αναλαμβάνει δράση κατά των Βρετανών αποικιοκρατών, σηματοδοτώντας την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα των Κυπρίων. Ο γεννημένος στην Κύπρο Γρίβας είχε διατελέσει αξιωματικός του ελληνικού στρατού και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής είχε ιδρύσει την αντικομουνιστική οργάνωση «Χ», ενώ είχε λάβει ενεργό μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο. Πολιτικός αρχηγός της ΕΟΚΑ ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος (1913-1977), μετέπειτα πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η έναρξη του αγώνα, όπως προαναφέρθηκε, ξεκίνησε τις βραδινές ώρες της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου 1955, με επιθέσεις σε κυβερνητικά κτίρια, αστυνομικούς σταθμούς, τον ραδιοσταθμό και σε βρετανικό στρατόπεδο της Αμμοχώστου. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, στο στόχαστρο της ΕΟΚΑ βρέθηκαν εκτός από τους Άγγλους δυνάστες, οι Ελληνοκύπριοι συνεργάτες τους, οι Τουρκοκύπριοι της οργάνωσης «Ταξίμ» που επιζητούσαν «ένωση» της Κύπρου με την Τουρκία, αλλά και μέλη του ΑΚΕΛ, που οι «εθνικόφρονες» της ΕΟΚΑ τούς κατηγορούσαν ως συνεργάτες των Άγγλων. Η διαμάχη «δεξιών» και «αριστερών» στην Κύπρο για τον ρόλο του ΑΚΕΛ στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα καλά κρατεί μέχρι σήμερα.

Παρά το αίμα που χύθηκε και τους αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους (Καραολής, Δημητρίου, Παλληκαρίδης, Αυξεντίου κ.ά.), ο στόχος της «Ένωσης» δεν επιτεύχθηκε. Με τις συμφωνίες του Λονδίνου και της Ζυρίχης (19 Φεβρουαρίου 1959, η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος την 1η Οκτωβρίου 1960. 

Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/612

© SanSimera.gr

Ζητήματα δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες

 

Καθώς οι Πολιτείες καθορίζουν τους εκλογικούς κανόνες κι ελέγχουν την εφαρμογή τους, η πολιτική τοξικότητα διαχέεται σε εθνικό επίπεδο διακινδυνεύοντας τη δημοκρατία...

Φαίνεται αρκετά παράδοξο να συζητεί κάποιος για «προβλήματα δημοκρατίας» σε μια από τις πιο δημοκρατικές χώρες του κόσμου. Κι όμως, τα τελευταία 20 κυρίως χρόνια έχουν αλλάξει πολλά δεδομένα στις ΗΠΑ που έχουν επιδράσει αποφασιστικά στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Το κυριότερο χαρακτηριστικό είναι τα άλματα που έχει επιτύχει η συντηρητική ιδεολογία κατακτώντας διάφορα, για δεκαετίες απόρθητα, πολιτικά κάστρα σε Ανατολή και Δύση της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό πως από το 2005 ο γνωστός συγγραφέας Τόμας Φρανκ με το μπεστ σέλερ τότε βιβλίο του «What’s the Matter with Kansas? How Conservatives Captured the Heart of America» («Τι συμβαίνει με το Κάνσας; Πώς οι συντηρητικοί κυρίευσαν την καρδιά της Αμερικής», Picador, 2005) με αγωνία και χιούμορ είχε αναρωτηθεί πώς οι συντηρητικοί και η ιδεολογία τους είχαν καταφέρει να εδραιωθούν σε ένα παραδοσιακό προπύργιο του αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στις μεσοδυτικές Πολιτείες – δηλαδή στο Κάνσας.

Αγροτική κατά βάση περιοχή, το Κάνσας υπήρξε πάντα ισχυρό οχυρό των Δημοκρατικών λόγω αντίδρασης προς τις τράπεζες και τα σκληρά αγροτικά χρέη. Από την εποχή όμως του Ρίγκαν κι έπειτα το Κάνσας άρχισε να στρέφεται δεξιότερα, μέχρι που παγιώθηκε ως σταθερή ρεπουμπλικανική Πολιτεία. Μέσω μιας στροφής προς την αμερικανική πατροπαράδοτη κουλτούρα και έμφαση σε μια θρησκοδεξιά ηθικολογία (αμβλώσεις, «ανήθικη» TV, πολιτική ορθότητα), τα καθαρά οικονομικά ζητήματα άρχισαν να περιθωριοποιούνται μέχρι που έχασαν την όποια κεντρική τους σπουδαιότητα.

Με παρόμοια λογική η συντηρητική λογική πλημμύρισε σταδιακά ολόκληρη την Αμερική. Οπως αναλύει η Ντίνα Μίλμπανκ («The Destructionists: The Twenty-five Year Crack-Up of the Republican Party» («Οι καταστροφείς: Τα είκοσι πέντε χρόνια αποσύνθεσης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος», Doubleday, 2022), αυτό συνέβαλε σε ένα είδος εφεύρεσης νέων πολιτικών εννοιών, αρχών και γλώσσας, που σταδιακά άρχισε να αλλάζει ολόκληρη τη δομή της αμερικανικής δημόσιας ζωής. Κομβικό σημείο των εξελίξεων υπήρξε το 1994, όταν, κάτω από τις οδηγίες τότε του λαοπλάνου βουλευτή Νιουτ Γκίνγκριτς, περίπου 300 Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί υπέγραψαν έξω από το Κογκρέσο το περίφημο «Συμβόλαιο» με την Αμερική που κλόνισε συθέμελα την παραδοσιακή αμερικανική λογική της διακομματικής συνεννόησης.

Μετά τον Ρίγκαν και τον ρόλο του Γκίνγκριτς το συντηρητικό ρεύμα άρχισε να απογειώνεται. Οπως περιγράφει και η Νικόλ Χέμερ («Partisans: The Conservative Revolutionaries Who Remade American Politics in the 1990s» («Παρτιζάνοι: Οι συντηρητικοί επαναστάτες που ξανάφτιαξαν την αμερικανική πολιτική τη δεκαετία του 1990», Basic Books, 2022), με τις διάφορες δημογραφικές αλλαγές στη χώρα (μειώσεις ποσοστών λευκών, άνοδος ισπανόφωνων κ.ά.) και την εμφάνιση των μίντια που συνέδεσαν την πολιτική με τη διασκέδαση (political talk shows) ήρθαν στην επιφάνεια σκληροί δεξιοί πολιτικοί και δημόσιες προσωπικότητες. Οι Πατ Μπιουκάναν, Ρας Λίμπο, Λόρα Ινγκραμ, Λιζ Σλότερ και η ΤV Fox News, μεταξύ άλλων, συνέθεσαν μια Δεξιά που συνέδεσε την αντίθεση στην παγκοσμιότητα, την προβολή της λευκής ανωτερότητας και του σχετικού μίσους, ακόμα και του σκεπτικισμού, απέναντι στη δημοκρατία σε ένα ενιαίο ιδεολογικό σύνολο 

Ολο αυτό όμως αρχίζει να παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις. Κυρίως διότι η έλλειψη συνεργασίας ανάμεσα στα δυο κόμματα δημιουργεί δυσλειτουργίες σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Ο Τζέικομπ Κράμπαχ στο «Laboratories Against Democracy: How National Parties Trabsformed State Politics» («Εργαστήρια εναντίον της δημοκρατίας: Πώς τα εθνικά κόμματα μεταμόρφωσαν τις πολιτειακές πολιτικές», Princeton, 2022), επισημαίνει κάποιες επικίνδυνες καταστάσεις. Σε πολιτειακό επίπεδο η ιδεολογική πόλωση δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία των θεσμών. Η δημιουργία σε εθνικό πλέον επίπεδο εθνικών συνασπισμών των δύο κομμάτων δημιουργεί ξεχωριστές κομματικές πολιτικές (στην υγεία, στο κλίμα, στις αμβλώσεις κ.α.) σε διαπολιτειακό επίπεδο τινάζοντας στον αέρα κάθε συνεννόηση. Και καθώς οι Πολιτείες καθορίζουν τους εκλογικούς κανόνες κι ελέγχουν την εφαρμογή τους, η πολιτική τοξικότητα διαχέεται σε εθνικό επίπεδο διακινδυνεύοντας τη δημοκρατία…

-ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΑΙΝΟ-

 

"Το βράδυ θα έφευγε με το τραίνο.

Έπρεπε να γυρίσει πίσω στη σχολή της.

Είχε διαλέξει το βραδινό για να περάσουμε

μια ολόκληρη μέρα πάρα πάνω μαζί.

Για πρώτη φορά έκλαιγε “σώπα -της είπα

προσπαθώντας να κάνω τον δυνατό-

δεν είναι μακριά το Πάσχα που θα ξανά ‘ρθεις.”

Με κοίταξε και σαν να πήρε κουράγιο,

μου χαμογέλασε και κούνησε το κεφάλι.

“έχεις δίκιο ψέλλισε, μα να κάτι μέσα μου

σφίγγει την καρδιά και με φοβίζει.”

“Κουταμάρες” είπα, ενώ ένα ίδιο σφίξιμο

πρωτόγνωρο ένιωθα κι εγώ μέσα μου.

Απ’ το δημοτικό είμαστε μαζί, μα μας

χώρισαν οι σπουδές. Εκείνη Θεσσαλονίκη

κι εγώ στην Αθήνα στο Πολυτεχνείο.

Μας είχε μείνει ένας χρόνος ακόμα

και μετά ονειρευόμαστε μια καλή

δουλειά κι αν όλα πήγαιναν καλά γάμος.

Πήγαμε κάπως νωρίτερα στο σταθμό

και κάτσαμε στο κυλικείο για ένα καφέ.

Σε λίγο το τραίνο μπήκε σφυρίζοντας.

Κράτησα την βαλίτσα της και την πήγα

μέχρι την πόρτα του βαγονιού. Δεν ξέρω

τι ήταν αυτό μέσα μου, μα σαν μια φωνή

να μου ψιθύριζε “κράτησέ την ακόμα

να χάσει αυτό το τραίνο.”

Μπήκε βρήκε το κάθισμα και κρεμάστηκε

στο παράθυρο, Με κοίταγε μ’ ένα επίμονο

βλέμμα σαν να ‘χε να με δει χρόνια

και προσπαθούσε να με χορτάσει.

“Μόλις φτάσεις να με πάρεις” της είπα,

καθώς το τραίνο σφύριξε ξεκινώντας.

Την πήγα μέχρι την άκρη της προβλήτας

και την ακολούθησα με το βλέμμα

μέχρι που την έχασα στο βάθος.

Γύρισα σπίτι και καθώς αισθανόμουν

μια αδικαιολόγητη κούραση έπεσα

κατευθείαν για ύπνο. Όλη την νύκτα

δεν μπόρεσα λεπτό να ησυχάσω,

ένας εφιάλτης με πίεζε στο στήθος

και στριφογύριζα να του ξεφύγω.

Κατά το πρωί με πήρε ένας βαρύς ύπνος.

Όταν ξύπνησα το κεφάλι μου πήγαινε

να σπάσει και μια ταραχή μ’ έκαμε

να τρέμω σαν φυλλαράκι που το

φυσά ένας δυνατός Βοριάς.

Έκανα έναν καφέ και άνοιξα την

τηλεόραση για να χαζέψω λιγάκι.

“Υπάρχουν –είπε ο παρουσιαστής-

τριάντα τέσσερα πτώματα μέχρι τώρα

και ο αριθμός αυτός θ’ αυξηθεί”,

ενώ μια καταστροφή τύλιγε

ολόκληρη την οθόνη. Πετάχτηκα

και άρπαξα το τηλέφωνο να την

καλέσω …. όσες φορές όμως κι

αν επιχείρησα δεν έπαιρνα απάντηση.

Πήρα το πρώτο τραίνο και έφυγα

για Λάρισα. Είχα ακούσει πως

εκεί είχαν πάει τραυματίες και

πτώματα. Σ’ όλη την διαδρομή

κράτησα την σκέψη μου άδεια

για να μπορέσω να σταθώ στα

πόδια μου, ακόμα και μια σκέψη

θα μ’ έριχνε στην γη σκοτωμένο.

Στο νοσοκομείο γινόταν ένας χαμός,

μανάδες έκλαιγαν και ζητούσαν

τα παιδιά τους, τραυματιοφορείς

περνούσαν τσουλώντας καρότσια

με σκεπασμένα πτώματα.

Στις λίστες με τους τραυματίες

δεν την βρήκα κι έτσι μ’ απόμεινε

να μ’ οδηγήσει ένας νοσοκόμος

στον νεκροθάλαμο γι’ αναγνώριση.

Τότε θυμήθηκα την φωνή μέσα μου

που μου ‘λεγε “κράτησέ την ακόμα

να χάσει αυτό το τραίνο.”

Έβγαλα μια κραυγή και έχασα

τον κόσμο από μπροστά μου."

Γράφει ο *Γιώργος Νικολάου*

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ

 

ΓΥΝΑΙΚΑ   ΕΣΤΙ

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ : Θεομήτωρ, Μάνα, Γιαγιά, Αδελφή, Φίλη,

 ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Σύντροφος, Ερωμένη, Σύζυγος.

 ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ : Αγάπη, Τρυφερότητα, Αφοσίωση 

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Σύμβουλος, Παιδαγωγός, 

 ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ : Προστάτης, Συνάδελφος

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Άγγελος προστάτης, Βασίλισσα 

 ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ : Εργάτρια, Νοικοκυρά

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Μάγισσα που με μια ματιά μετατρέπει την αντάρα της ψυχής μας σε απάνεμο λιμάνι.

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Πλάσμα ουράνιο που ζει στη Γη

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Πλάσμα με άπειρη συγχώρηση 

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Γέννηση  ζωής, Θησεία, Πόνος

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Επίγεια Θεά που την λατρεύουμε.

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Γαία, κατά την μυθολογία το πρώτο πλάσμα.

ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΣΤΙ :  Πλάσμα που σέβομαι,  λάτρεψα και λατρεύω.

***Τιμώντας την ημέρα της γυναίκας***

Στέλιος Τσολάκος

*** Γαῖα δέ τοι πρῶτον μὲν ἐγείνατο ἶσον ἑωυτῇ

Οὐρανὸν ἀστερόενθ᾽, ἵνα μιν περὶ πάντα καλύπτοι,
ὄφρ᾽ εἴη μακάρεσσι θεοῖς ἕδος ἀσφαλὲς αἰεί,
γείνατο δ᾽ οὔρεα μακρά, θεᾶν χαρίεντας ἐναύλους
130 Νυμφέων, αἳ ναίουσιν ἀν᾽ οὔρεα βησσήεντα,
ἠδὲ καὶ ἀτρύγετον πέλαγος τέκεν οἴδματι θυῖον,
Πόντον, ἄτερ φιλότητος ἐφιμέρου· αὐτὰρ ἔπειτα
Οὐρανῷ εὐνηθεῖσα τέκ᾽ Ὠκεανὸν βαθυδίνην
Κοῖόν τε Κρεῖόν θ᾽ Ὑπερίονά τ᾽ Ἰαπετόν τε
135 Θείαν τε Ῥείαν τε Θέμιν τε Μνημοσύνην τε

Φοίβην τε χρυσοστέφανον Τηθύν τ᾽ ἐρατεινήν.***

 

«Και η Γη γέννησε πρώτα ίσον μ᾽ αυτή

τον Ουρανό που ᾽ναι γεμάτος άστρα, να την καλύπτει από παντού τριγύρω
και να ᾽ναι έδρα των μακαρίων θεών παντοτινά ασφαλής.
Γέννησε και τα όρη τα ψηλά, τις όλο χάρη κατοικίες των θεών Νυμφών
130 που κατοικούνε στα βουνά τα φαραγγώδη,
μα και το πέλαγος το άκαρπο γέννησε που ορμάει με το κύμα,
τον Πόντο, δίχως ζευγάρωμα ευφρόσυνο. Κι έπειτα
ξάπλωσε με τον Ουρανό και γέννησε τον Ωκεανό το βαθυδίνη
 τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίωνα, τον Ιαπετό,
τη Θεία, τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη,

τη χρυσοστέφανη τη Φοίβη και την εράσμια Τηθύ».