Ζωρζής (Γεώργιος) Δρομοκαΐτης 1805 – 1880

Σαν σήμερα 20 Δεκεμβρίου 1880

Χιώτης έμπορος και εθνικός ευεργέτης (Δρομοκαΐτειο).

Ο Ζωρζής (Γεώργιος) Δρομοκαΐτης γεννήθηκε το 1805 στον Κάμπο της Χίου. Καταγόταν από τη βυζαντινή οικογένεια των Δερμοκαΐτη, η οποία είχε μετοικήσει στο νησί από την Κωνσταντινούπολη. Μετά την καταστροφή της Χίου από τους Τούρκους (30 Μαρτίου 1822) συνελήφθη αιχμάλωτος και επιχειρήθηκε να πουληθεί ως δούλος στην Κωνσταντινούπολη. Για καλή του τύχη τον βρήκε και τον αγόρασε ο θείος του Μιχαήλ Αγέλαστος, ο οποίος και τον πήρε υπό την προστασία του.

Αρχικά δούλεψε ως παραγιός σε διάφορα καταστήματα. Με αυστηρές οικονομίες κατάφερε να συγκεντρώσει ένα μικρό κεφάλαιο και να εξελιχθεί σε ένα επιτυχημένο έμπορο, με δραστηριότητες στη Συρία, την Αίγυπτο και τη Γαλλία. Έζησε για πολλά χρόνια στη Βηρυτό κι εκεί γνώρισε και νυμφεύθηκε την Ταρσή Φραγκοπούλου, αδελφή του εξέχοντος εμπόρου Σταματίου Φραγκόπουλου.

Το 1871, μετά δωδεκαετή παραμονή στη Μασσαλία, επέστρεψε στη Χίο, εξαιτίας της σοβαρής ασθένειας της γυναίκας του, η οποία πιθανόν να έπασχε από ψυχασθένεια. Μετά τον θάνατό της δεν ξαναπαντρεύτηκε, και αφού δεν είχε παιδιά αφοσιώθηκε στο εμπόριο και τις αγαθοεργίες. Ενίσχυσε με σημαντικά ποσά κοινωφελή ιδρύματα της Χίου. Συγκεκριμένα διέθεσε:

• 300.000 δραχμές στο γυμνάσιο του νησιού
• 25.000 στο Λωβοκομείο (Λεπροκομείο)
• 25.000 υπέρ της Φιλοπτώχου Αδελφότητος
• 100.000 στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο
• 40.000 στον Σύλλογο των Κυριών υπέρ της γυναικείας εκπαιδεύσεως
• 40.000 στο νοσοκομείο του Ευαγγελισμού

Η μεγαλύτερη ευεργεσία του, με την οποία διασώθηκε ως τις μέρες μας το όνομά του, είναι το ψυχιατρικό θεραπευτήριο στο Δαφνί της Αττικής, το οποίο φέρει την ονομασία «Φρενοκομείον Ζωρζή και Ταρσής Δρομοκαίτου», γνωστότερο ως Δρομοκαίτειο. Με τη διαθήκη του, που ήταν κατατεθειμένη στο Ελληνικό Προξενείο της Χίου (η Χίος βρισκόταν υπό τουρκικό ζυγό έως το 1912), κληροδότησε το ποσό των 800.000 δραχμών, με το οποίο κατέστη δυνατή η ανέγερση του νοσηλευτικού ιδρύματος και η λειτουργία του το 1887, επτά χρόνια μετά τον θάνατό του, που επισυνέβη στις 20 Δεκεμβρίου 1880.

Σχετικά...

Δύο ποιήματα του Γεωργίου Σουρή, που δημοσιεύτηκαν στην έμμετρη σατιρική εφημερίδα Ο Ρωμηός τον Απρίλιο του 1884.

Εις τα θεμέλια του Φρενοκομείου

Ω Εορτή των Εορτών... Ω ευτυχής ημέρα!
Ω! τώρα πρέπει ο καθείς του Άστεως πολίτης
να βάλει στο μπαλκόνι του μια κόκκινη παντιέρα
με μια χρυσήν επιγραφή "Ζωρζής Δρομοκαΐτης".
Ναι! τώρα πρέπει στολισμός με δάφνες και μυρσίνες,
Ναι! τώρα πρέπουν κανονιές, φανάρια και ρετσίνες.

Φρενοκομείο κτίζεται και στη σοφήν Ελλάδα!
Α! ο Θεός εφώτισε τον Χιώτη τον Ζωρζή
και τώρα μέσα στου Δαφνιού τη τόση πρασινάδα
θα βρίσκουμε παρηγοριά κι η μνήμη του θα ζει.
Ω μέγα ευεργέτημα των ευεργετημάτων!
Ω μόνον οικοδόμημα των οικοδομημάτων!

Θέλει λαμπρόν Μαυσώλειον αυτός ο κληροδότης,
παιάνας κι αποθέωσιν εις τρίτους ουρανούς!...
Ευρέθη μες στους Χιώτηδες, με γνώση κι ένας Χιώτης,
κι εσκέφθη ο μεγάλος του και πρακτικός του νους
πως μέσα στην Ελλάδα μας που πλημμυρούν τα φώτα,
Φρενοκομείον έπρεπε να γίνει πρώτα-πρώτα.

Και ολίγα για το σπήτι του Ζωρζή Δρομοκαίτη

Ετέθη ο θεμέλιος του Δρομοκαίτου λίθος
παρόντος του πρωθυπουργού και των αρχών εν γένει
τους υπεδέχθη με χαράν και των τρελλών το πλήθος,
και τέλος όλοι έφυγαν κατενθουσιασμένοι.
Μίαν ευχή εκφράζομεν επί τη ευκαιρία:
Το ευγενές μας κτίριον ποτέ να μην αδειάση
Ήγουν πας Έλλην κύριος και Ελληνίς κυρία
ευχόμεθα να το ίδη και να το δοκιμάση.

Ευχόμεθα μετ’ ου πολύ και δεύτερον να γίνη
και εν ανάγκη μάλιστα να κτίσωμεν και τρίτον,
γιατ’ είναι μονοπώλιον και η παραφροσύνη
εδώ στην χώρα των Μουσών, στην χώραν των χαρίτων

Αλλ’ όμως η της πυρκαγιάς σκληρά επιδημία
ευχόμεθα να μη φανή και στα φρενοκομεία.
είναι τα μόνα κτίρια για των Ρωμηών τη χώρα,
κι’ ευχόμεθα να μην καούν κι’ εκείνα καμμιάν ώρα.