Περισσότεροι από 100.000.000 οι Έλληνες σε ολόκληρο τον κόσμο;

Υπάρχουν επιστημονικές έρευνες που βασίζονται στο DNA ανατρέπουν τα δεδομένα για τον αριθμό των Ελλήνων, υπολογίζοντας τον αριθμό τους σε 100.000.000, με τα 20.000.000 από αυτούς είναι στην Τουρκία, 4.400.000 στη Βουλγαρία, 900.000 στη Αλβανία και 300.000 στη FYROM;

Κλείστε το ρούτερ το βράδυ!Οι επιστήμονες προειδοποιούν!

Ασύρματη σύνδεση, wi-fi, δεν μπορούν να διανοηθούν τη ζωή τους χωρίς αυτό! Οφείλετε, όμως, να μάθετε περισσότερα σχετικά με την ακτινοβολία στην οποία εκτίθεστε σχεδόν όλο το εικοσιτετράωρο.

Μερικοί επιστήμονες αποκαλούν ,το Wi-Fi σιωπηλό δολοφόνο, και εδώ είναι το γιατί.

Πως μας βλάπτει το Wi-Fi

Παρά τις πολλές συζητήσεις σχετικά με τους κινδύνους της ακτινοβολίας των κινητών τηλεφώνων και των επιπτώσεών της στο σώμα δεν είναι πλήρως κατανοητό για πολλούς. Μετά από όλα όσα έχουμε ακούσει χρησιμοποιούμε αυτά τα gadgets και τα ασύρματα δίκτυα συνέχεια! Για να καταλάβετε πόσο μεγάλη επιρροή έχουν αυτές οι τεχνολογίες για το ανθρώπινο σώμα, θα χρειαστεί πολύ περισσότερο χρόνο.

 

Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες σχετικά με τις ιδιαιτερότητες των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων και τις επιπτώσεις τους στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Πράγματι στο κυτταρικό επίπεδο, υπάρχουν αλλαγές που μπορούν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη των φυτών και βλάπτουν τη δραστικότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Οι άνθρωποι που εργάζονται με Wi-Fi εξοπλισμό, έχουν σαφείς οδηγίες για την ασφάλεια τους για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων τωνWi-Fi-κυμάτων στο σώμα

Πως μπορείτε να μειώσετε τις επιπτώσεις του WiFi.

 

Πάντα να απενεργοποιήσετε το router το βράδυ, ή όταν δεν χρησιμοποιεί ,το Wi-Fi κανείς. Τοποθετήστε το Wi-Fi-router σας σε άλλη θέση, αν είναι δυνατόν στην κουζίνα, και όχι στο παιδικό δωμάτιο ή το υπνοδωμάτιο. Αυτή η συσκευή πρέπει να είναι σε ένα δωμάτιο όπου οι άνθρωποι δεν το επισκέπτονται συχνά. Οι έμμεσες επιπτώσεις του ασύρματου δικτύου για την υγεία σας ,και την υγεία των παιδιών σας: να περνούν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, να στραφούν σε έναν δραστήριο τρόπο ζωής, αντί να βλέπουν news feeds να διαβάζουν τα βιβλία σε χαρτί.

Μετά από περίπου 30 χρόνια, μπορούμε να καταλάβουμε επιτέλους τι αλλάζει στο ανθρώπινο σώμα, βρίσκεται μόνιμα στην ζώνη της δράσης των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων . Πονοκέφαλος, διάσπαρτη προσοχή, αϋπνία, συνεχή κόπωση – είναι η αιτία όλων αυτών των δυσάρεστων συνθηκών που θα μπορούσε να έχει η επίδραση της τεχνολογίας!

 

olasimera

ΤΟ ΕΠΤΑΣΦΡΑΓΙΣΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ

Αλέξιος Α’ Κομνηνός 1081-1118

Ὁ βασιλεὺς Ἀλέξιος καὶ ἐμὸς πατὴρ καὶ πρὸ 
τοῦ τῶν σκήπτρων ἐπειλῆφθαι τῆς βασιλείας 
μέγα ὄφελος τῇ βασιλείᾳ Ῥωμαίων γεγένηται”. 
(Άννα Κομνηνή “Αλεξιάς Α’”) 

Κρατεῖ λοιπὸν μετὰ τὸν Βοτανειάτην 
ὁ Κομνηνὸς Ἀλέξιος ἔτη λζʹ καὶ τῷ διαδήματι
στέφεται, ὁ δὲ Ἰσαάκιος τὰ δεύτερα τῆς τιμῆς
εἶχε καινῷ ὀνόματι ἐπιφημισθεὶς αὐτῷ· 
(Μιχαήλ Γλύκας “Βίβλος Χρονική”) 

“Είτα ο μεν Αλέξιος βασιλικόν αναδείται διάδημα, 
τω δι’ Ισαακίω τα δευτερεία νενέμηνται της τιμής, 
καινού αυτώ επιφημισθέντος ονόματος” 
(Ιωάννης Ζωναράς “Επιτομή Ιστορίας”)

Γράφει ο Δημήτριος Ρωμανός
Ιστορικός του Ελληνικού Πολιτισμού 

Μικρογραφία από χειρόγραφο του 12ου αι. (Βατικανό, Biblioteca Apostolica).

Εισαγωγικά

Γεννήθηκε το 1057, έτος κατά το οποίο ανέβηκε στον θρόνο ο θείος του Ισαάκιος Κομνηνός, ο οποίος ανέτρεψε τον Μιχαήλ τον Στ’, τον επονομαζόμενο και Στρατιωτικό. Πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Κομνηνός, αδελφός του Ισαακίου και μητέρα του η Άννα η Δαλασσηνή της αριστοκρατικής οικογένειας των Δαλασσηνών. Κατήγετο από στρατιωτική αριστοκρατική οικογένεια. Η μητέρα του, μάλιστα, ήταν πολύ ισχυρή προσωπικότητα η οποία συγκυβέρνησε μαζί με τον Αλέξιο περίπου είκοσι χρόνια.

Σχετικά με την καταγωγή των Κομνηνών οι ερευνητές ερίζουν. Όπως αναφέρει η Αικατερίνη Χριστοφιλοπούλου, οι περισσότεροι δέχονται τα όσα αναφέρει ο Μιχαήλ Ψελλός για την καταγωγή του Ισαακίου από την πόλη Κώμνη της Θράκης. Αυτό το συνδυάζουν με μία επιγραφή που βρέθηκε σε μία εκκλησία στην Ραιδεστό. Υπάρχουν και ιστορικοί, όμως, οι οποίοι θεωρούν ότι η οικογένεια κατάγεται από την Κασταμόνα (Κασταμονή) της Παφλαγονίας στην Μικρά Ασία, περιοχή στην οποία βρίσκονται τα κτήματα της.

Ο Αλέξιος χρημάτισε ως στρατηγός του Νικηφόρου Βοτανειάτη (1078-1081), αφού πρώτα κέρδισε την εμπιστοσύνη του, βοηθώντας τον να καταστείλει τα κινήματα του Νικηφόρου Βρυέννιου και του Νικηφόρου Βασιλάκιου, οι οποίοι ήταν, διαδοχικά, Δούκες του Δυρραχίου. Το 1081 θα συνεργαστεί με την οικογένεια των Δουκών στην περίφημη σύσκεψη στην πόλη Τζούρουλλο της Θράκης, κατά την οποία αποφασίστηκε η ανατροπή του Νικηφόρου Βοτανειάτη και η άνοδος στον θρόνο του Αλεξίου, όπως αναφέρει ο Georg Ostrogorsky. Έτσι εγκαθιδρύεται η Δυναστεία των Κομνηνών.

Η άνοδος το 1081 στον βυζαντινό θρόνο του Αλεξίου απέτρεψε την πλήρη κατάρρευση του βυζαντινού κράτους δίνοντάς του παράταση πλέον του αιώνος. Είναι χαρακτηριστικό ότι για ένα διάστημα 100 ετών (1081-1180) ανέβηκαν στον θρόνο μόλις τρεις αυτοκράτορες: Αλέξιος Α’ (1081-1118), Ιωάννης Β’ (1118-1143) και Μανουήλ Α’ (1143-1180), γεγονός το οποίο, αναμφισβήτητα, αποδεικνύει την σταθερότητα που επικράτησε εκείνη την περίοδο. Δέον να σημειώσουμε, όμως, ότι η προϊούσα παρακμή του 11ου αιώνος είχε προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στην βυζαντινή αυτοκρατορία, την οποία απλώς ανέκοψαν κατά τον 12ο αιώνα οι Κομνηνοί, δίχως, τελικά, να επιτύχουν να την αναστρέψουν στην ολότητα της, παρά μόνο εν μέρει. Έτσι, μετά τον θάνατο του Μανουήλ Κομνηνού το 1180, όταν ανήλθαν στον βυζαντινό θρόνο ανίκανοι αυτοκράτορες εμφανίστηκαν ξανά τα παρακμιακά συμπτώματα, αυτή τη φορά περισσότερο έντονα, έως ότου οδηγήσουν στην πρώτη άλωση της Βασιλευούσης το 1204. 

Χάρτης εποχής των ΚΟΜΝΗΝΩΝ

Νορμανδοί – Χρυσόβουλο προς την Βενετία 

Με το που ανεβαίνει στον θρόνο ο Αλέξιος έχει να αντιμετωπίσει τους Νορμανδούς του Ροβέρτου Γυισκάρδου, οι οποίοι έχοντας νικήσει και διώξει τους βυζαντινούς από την Νότιο Ιταλία, τώρα επιχειρούν να βάλουν πόδι στην Βαλκανική, οσμιζόμενοι την βυζαντινή αδυναμία. Το βυζαντινό ναυτικό εκείνη την εποχή είχε παρακμάσει, έτσι ο Αλέξιος αναγκάστηκε να ζητήσει την βοήθεια των Βενετών το 1082, υπογράφοντας ένα χρυσόβουλο με το οποίο τους παραχωρούσε φορολογικές διευκολύνσεις για τα εμπορικά τους πλοία. Αυτή ήταν η αρχή της ολοένα και αυξανόμενης εμπορικής διεισδεύσεως των ιταλικών πόλεων στην βυζαντινή επικράτεια. Οι Βενετοί, τώρα, καταναυμαχούν τον νορμανδικό στόλο στην Αδριατική, αλλά τα βυζαντινά στρατεύματα ηττώνται στο Δυρράχιο από τα νορμανδικά. Ο πόλεμος κρατά για μερικά χρόνια, ο Βοημούνδος (γιος του Γυισκάρδου) ηττάται το 1083, ενώ το 1085 ο Αλέξιος πετυχαίνει να ανακαταλάβει το Δυρράχιον. Την ίδια χρονιά οι Νορμανδοί, δίχως τον Γυισκάρδο ο οποίος είχε στο μεταξή πεθάνει, ηττώνται οριστικά και αναγκάζονται να εκκενώσουν την Βαλκανική.


Πετσενέγκοι – Κουμάνοι 

Μετά την επιτυχή αντιμετώπιση των Νορμανδών ο Αλέξιος ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει αποφασιστικά τους Πετσενέγκους και τους Κουμάνους. Αυτά τα τουρκογενή φύλα που είχαν τις βάσεις του πέραν του Δουνάβεως είχαν επιδοθεί σε τρομερές επιδρομές στα βυζαντινά εδάφη, κυρίως του Παριστρίου θέματος. Toν Αύγουστο του 1087 οι βυζαντινοί ηττώνται στην Δρίστρα. Τότε ο αυτοκράτωρ, χρησιμοποιώντας την γνωστή βυζαντινή διπλωματία, κατάφερε να στρέψει τους Κουμάνους, άλλοτε συμμάχους των Πετσενέγκων, εναντίον των τελευταίων. Έτσι στην Μάχη του του Λεβουνίου το 1091 με την βοήθεια των σκληροτράχηλων Κουμάνων συντρίβει τους Πετσενέγκους. Το 1094 οι Κουμάνοι στρέφονται κατά του Βυζαντίου τη επινεύσει κάποιου Κωνσταντίνου Διογένους, ο οποίος ισχυρίζονταν ότι ήταν γιος του παλαιού αυτοκράτορος Ρωμανού Δ’ Διογένους (1068-1071). Τελικά ο Αλέξιος τον εξουδετερώνει και καταφέρνει να απαλλαγεί, για την ώρα, από τον κίνδυνο των Κουμάνων.


Τζαχάς

Την ίδια χρονιά, το 1094, εξουδετερώνει τον Σελτζούκο πειρατή στο Αιγαίο Τζαχά δια χειρός του γαμβρού του Κιλίτζ Ασλάν (να διευκρινήσουμε εδώ ότι η Άννα η Κομνηνή εμφανίζει τον Τζαχά να δρα λίγο μεταγενέστερα, το 1097, εδώ υπάρχει μία διχογνωμία για το έτος θανάτου του αλλά η ουσία είναι ότι μετά το 1091 αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για αυτόν). Ο Τζαχάς, με επίκεντρο την Σμύρνη από το 1081 οργανώνει μία πειρατική αρχικά επικράτεια στην περιοχή του Αιγαίου, ο ίδιος δε αυτοαποκαλείται Εμίρης της Σμύρνης. Κατά καιρούς αποβιβάζει αυτά τα πειρατικά στρατεύματα σε Χίο, Λέσβο και Σάμο. Στην συνέχεια, διακρίνοντας τις αδυναμίες της αυτοκρατορίας και το γεγογός ότι ήταν απασχολημένη με τους Νορμανδούς και τους Πετσενέγκους συλλαμβάνει ένα σχέδιο καταλήψεως της Κωνσταντινουπόλεως. Έτσι έρχεται σε συμφωνία με τους Πετσενέγκους για διπλή πολιορκία της Βασιλευούσης, τόσο από την ξηρά με τους τελευταίους όσο και από την θάλασσα με τον δικό του στόλο. Να σημειώσουμε εδώ ότι εκείνη την περίοδο ο βυζαντινός στόλος ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Έτσι κατά τα έτη 1090-1091 η Κωνσταντινούπολη θα πολιορκηθεί. Μετά την Μάχη του Λεβουνίου, όμως, και την βαρειά ήττα των Πετσενέγκων ο Τζαχάς αποσύρεται.


Εσωτερικές στάσεις

Αυτή την ταραχώδη και ιδιαίτερα δύσκολη εποχή για το βυζαντινό κράτος ο Αλέξιος δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνον τους εξωτερικούς εχθρούς αλλά και τους πάσης φύσεως μικροστασιαστές, οι οποίοι επιθυμούν αυτονόμηση από την κεντρική εξουσία της Κωνσταντινουπόλεως. Είναι χαρακτηριστικές δύο τέτοιες αποσχιστικές προσπάθειες από τον Καρύκη στην Κρήτη, τον Ραψομάτη στην Κύπρο και τον Νικηφόρο Διογένη στην Βαλκανική. Εναντίον του Καρύκη στην Κρήτη έπλευσε το 1092 ή 1093 ο Μέγας Δουξ του στόλου (αξίωμα που δημιουργήθηκε από τον Αλέξιο) Ιωάννης Δούκας. 

Όταν έφθασε στην Κάρπαθο οι Κρήτες συνέλαβαν τον Καρύκη και τον σκότωσαν δηλώνοντες νομιμόφρονοι στον αυτοκράτορα. Στην συνέχεια ο Ιωάννης Δούκας έβαλε πλώρη για την Κύπρο. Μαζί του είχε τον Μανουήλ Βουτουμίτη, ο οποίος κατάφερε να προσεταιρισθεί μέρος του στρατεύματος του Ραψομάτη. Τελικά η βυζαντινή κυριαρχία επανήλθε στο νησί το 1092 και εγκαταστάθηκε πολιτικός διοικητής ο Καλλιπάριος και στρατιωτικός ο Ευμάθιος Φιλοκάλης. Στην Αλεξιάδα της Άννης της Κομνηνής στο 9ο βιβλίο γίνονται αναφορές για αυτές τις στάσεις. Τέλος, ο Νικηφόρος Διογένης, γιος του Ρωμανού Δ’ Διογένη επιχείρησε να δολοφονήσει τον Αλέξιο κατά την διάρκεια της εκστρατείας του κατά του Βολκάνου ηγεμόνος των Δαλματών, αλλά απέτυχε. Συνελήφθη και τυφλώθηκε. 

Ο Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν και οι άλλοι βαρώνοι της Πρώτης Σταυροφορίας στο αυτοκρατορικό παλάτι του Αλέξιου Κομνηνού.

Α’ Σταυροφορία

Το 1095 λαμβάνει χώρα Σύνοδος στο Κλερμόν της Γαλλίας όπου ο Πάπας Ουρβανός ο Β’ κηρύσσει Σταυροφορία κατά των απίστων που κατείχαν τους Άγιους Τόπους. Την παρουσιάζει ως “θέλημα Θεού” (Deus Volt). Το 1096 ξεκινά ο Πέτρος ο Ερημίτης μαζί με χιλιάδες γυναικόπαιδα για να περάσει στην Μικρά Ασία. Οι βυζαντινοί τους διεκπαιραιώνουν αλλά λίγο καιρό μετά οι περισσότεροι σφαγιάζονται από τους Σελτζούκους. Το 1097 φθάνουν στην Κωνσταντινούπολη οι αρχηγοί της Σταυροφορίας (Αντεμάρ του Πουί, ο Ροβέρτος της Νορμανδίας, ο Ούγος των Βερμαντουά, ο Ραϊμόνδος Δ΄ της Τουλούζης, ο Ροβέρτος της Φλάνδρας, ο Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν και ο Βοημούνδος του Τάραντα) διαθέτοντας ένα ισχυρό στράτευμα. Ο Αλέξιος, φερόμενος έξυπνα, τους όρκισε σύμφωνα με το δυτικό τυπικό ως Λίζιους και τους πέρασε στην Μικρασιατική ακτή. Σύμφωνα με τους όρκους τους οι Σταυροφόροι θα έπρεπε να παραδίδουν στους Βυζαντινούς τις πόλεις που θα κατακτούσαν. 

Με αυτόν τον τρόπο ο Αλέξιος κατόρθωσε να ανακτήσει την δυτική Μικρά Ασία. Η πρώτη πόλη που επανήλθε στην βυζαντινή κυριαρχία ήταν η Νίκαια, πρωτεύουσα του Σουλτανάτου του Ρουμ. Οι Σελτζούκοι έτσι αναγκάστηκαν να μεταφέρουν την πρωτεύουσα τους στο Ικόνιο. Το 1098 καταλαμβάνουν την Αντιόχεια, την οποία, όμως, δεν αποδίδουν στους Βυζαντινούς. Σε αυτό πρωτοστάτησε ο Νορμανδός Βοημούνδος, γιος του Ροβέρτου Γυισκάρδου. Ο ίδιος, μάλιστα, κατηγόρησε τους βυζαντινούς για μη τήρηση των συμφωνηθέντων αναφέροντας την δολιότητα των βυζαντινών και αποκηρύσσοντας, ουσιαστικά, την συμφωνία. Είναι γνωστή η λατινική φράση περί δολιότητος των Ελλήνων ως perfidia Graecorum. Ταυτόχρονα, ανέλαβε ο ίδιος την διοίκηση της Αντιοχείας για λογαριασμό των Νορμανδών. Το 1107 ο Βοημούνδος επιχειρεί να εισβάλλει πάλι στο Δυρράχιο αλλά ηττάται από τον αναδιοργανωμένο βυζαντινό στρατό και υπογράφει την ταπεινωντική γι’ αυτόν Συνθήκη της Δεαβόλεως το 1108 όπου δηλώνει την υποτέλειά του στον αυτοκράτορα.

Στροφή προς Ανατολάς 

Μετά την προς ώρας εκμηδένιση των Νορμανδών και των Πετσενέγκων, την επιτυχή διπλωματική αντιμετώπιση των Σταυροφόρων, την εξουδετέρωση του Τζαχά και των εσωτερικών αποσχιστικών κινημάτων, έρχεται η ώρα της ανακαταλήψεως του συνόλου της Μικράς Ασίας. Ο Αλέξιος γνωρίζει ότι ο μικρασιατικός χώρος είναι ο βασικός πνεύμονας της αυτοκρατορίας έτσι στρέφεται προς Ανατολάς με σκοπό αρχικά να περιορίσει και σε δεύτερο χρόνο να εκδιώξει οριστικά τους Σελτζούκους. Ανακαταλαμβάνει εδάφη από την Τραπεζούντα του Πόντου έως το Αμόριο και το Φιλομήλιο. Στην ομώνυμη μάχη το 1117 ο Αλέξιος συντρίβει τους Σελτζούκους υπό τον Μαλίκ Σαχ Β’, ανταποδίδοντας έτσι το Μάντζικερτ.



Βογόμιλοι 

Τα ζητήματα εσωτερικής συνοχής που έχει να αντιμετωπίσει ο Αλέξιος δεν περιορίζονται στην εκμηδένιση των πάσης φύσεως στασιαστικών κινηνάτων. Έχουν να κάνουν και με την εξάπλωση αιρετικών κινημάτων, όπως οι Βογόμιλοι. Πολλώ δε μάλλον όταν οι τελευταίοι είναι αποδεδειγμένα εχθροί της αυτοκρατορίας με τις διευκολύνσεις που παρείχαν σε Πετσενέγκους και Κουμάνους προκειμένου να επιδράμουν και να λεηλατήσουν τα εδάφη της. Κατά συνέπεια, η τακτική του κράτους συγχρονίζεται με εκείνη της Εκκλησίας με στόχο την δραστική αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων. Να σημειώσουμε εδώ ότι λόγω της εξαιρετικά κρίσιμης εξωτερικής καταστάσεως ο Αλέξιος αναγκάστηκε, στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, να εκποιήσει τους εκκλησιαστικούς θησαυρούς λόγω ελλείψεως χρημάτων, πράξη η οποία δυσαρέστησε, σε ένα βαθμό, τους εκκλησιαστικούς κύκλους. Έτσι ο αυτοκράτωρ τους καθησύχασε με το να υποσχεθεί αποζημίωση στην Εκκλησία όταν θα βελτιώνονταν η οικονομική κατάσταση του κράτους.

Αναφορικά με τους Βογόμιλους τους κατεδίωξε με ιδιαίτερη σκληρότητα. Οι Βογόμιλοι ήταν, κατά κάποιο τρόπο, η συνέχεια της παλαιότερης αίρεσης, των Παυλικιανών. Το 1118 συνέλαβε τον αρχηγό τους τον Βασίλειο και τον περί αυτού σκληρό πυρήνα των μαθητών του. Αφού απέσπασε την ομολογία τους στη συνέχεια τους έκαψε στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινουπόλεως. Παράλληλα, ανέθεσε στον πολύ καλό του φίλο και Θεολόγο τον Ευθύμιο Ζυγαβινό να συντάξει θεολογική πραγματεία που να συμπεριλαμβάνει και την εκκλησιαστική καταδίκη των Βογομίλων. Πράγματι ο Ζυγαβινός συνέγραψε το βιβλίο Πανοπλία Δογματική, όπου στο 27ο κεφάλαιο αναφέρεται στον Βογομιλισμό. Την αίρεση των Βογομίλων κατεδίωξαν αργότερα οι ηγεμόνες της Βουλγαρίας και της Σερβίας.

Υπέρπυρο – χρυσό νόμισμα Αλεξίου Α’ / 1092-1118.
Χριστός ένθρονος – ο αυτοκράτωρ

Η νομισματική μεταρρύθμιση του Αλεξίου Α΄

Το 1092 ο Αλέξιος προβαίνει σε νομισματική μεταρρύθμιση με σκοπό να επανακαθορίσει την αξία των βυζαντινών νομισμάτων (χρυσά, αργυρά, χάλκινα). Εάν προβούμε σε μία ιστορική αναδρομή από τον 10ο αιώνα θα παρατηρήσουμε ότι ήδη από την εποχή του Κωνσταντίνου Ζ’ του Πορφυρογεννήτου (945-959) έως το τέλος της βασιλείας του Μιχαήλ Δ’ του Παφλαγόνα (1034-1041), παρατηρείται μία πολύ μικρή νόθευση του χρυσού νομίσματος με άργυρο της τάξεως του 0,04% ανά έτος. Από την εποχή του Κωνσταντίνου Θ’ του Μονομάχου (1042-1055) έως το τέλος της βασιλείας του Ρωμανού Δ’ (1068-1071), σε μία δεύτερη φάση, η νόθευση μεγαλώνει σε 0,4% ανά έτος ή και περισσότερο. Σε μία τρίτη φάση από το 1071 έως το 1092 η περιεκτικότητα σε χρυσό του «χρυσού» νομίσματος περιορίζεται έως και το 10%. Εκείνη την χρονιά ο Αλέξιος εκδίδει το Υπέρπυρον, χρυσό νόμισμα με περιεκτικότητα σε χρυσό περί τα 21 καράτια, αντί των 24 που είχε το παλαιό Σόλιδο.


Εσωτερικές μεταρρυθμίσεις

Επειδή η ανάγκη του κράτους σε χρήμα ήταν τεράστια συνεχίστηκε η εκμίσθωσις των φόρων, ακόμη και ολόκληρων επαρχιών, σε ιδιώτες και εταιρείες ιδιωτών που συστάθηκαν γι’ αυτό τον σκοπό. Παράλληλα, ο Αλέξιος εφήρμοσε το μοντέλο της υποχρεωτικής εργασίας για το κράτος, που ονομάζονταν Λειτουργία, την υποχρέωση συντηρήσεως των μετακινούμενων στρατευμάτων έναντι χαμηλής αμοιβής ή χωρίς αμοιβή. Τα παραπάνω αποτελούν ένα είδος πολιτικής επιστρατεύσεως.

Ταυτόχρονα, ο Αλέξιος καθιέρωσε τον στρατιωτικό χαρακτήρα του θεσμού της Πρόνοιας, που ήταν η βάση της βυζαντινής ισχύος κατά τη Κομνήνεια περίοδο. Οι Προνοιάριοι ονομάζοντο Στρατιώται. Ουδεμία, όμως, σχέση έχουν με τους στρατιώτες-μικροκαλλιεργητές της Μέσης βυζαντινής περιόδου. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα είδος βυζαντινής Φεουδαρχίας. Στους Προνοιάριους παραχωρείται δημόσια γη μαζί με τους χωρικούς-καλλιεργητές με αντάλλαγμα την επιστράτευσή τους σε ενδεχόμενο πόλεμο. Η παραχώρηση, στην αρχή, δεν περιλάμβανε μεταβίβαση στους απογόνους μετά τον θάνατο του δικαιούχου. Επιπλέον, ο Αλέξιος χορηγούσε, εν είδη προνομίου, την διοίκηση (το Management θα λέγαμε σήμερα) των Μοναστηριών και της περιουσίας τους σε ιδιώτες, δίχως να έχουν την υποχρέωση επιτελέσεως δημόσιας λειτουργίας, όπως στην περίπτωση της Πρόνοιας. Αυτό ονομάζονταν Χαριστίκιον. 



Απολογισμός  

Με τον Αλέξιο ξεκινά η υστεροβυζαντινή εποχή. Την περίοδο των Κομνηνών αναδιαρθρώνεται η διοίκηση και ο κρατικός μηχανισμός εν τω συνόλω, ενώ δημιουργούνται νέοι τίτλοι, όπως, για παράδειγμα, ο Σεβαστοκράτωρ ως ανώτεροι αυλικοί τίτλοι (τον συγκεκριμένο τίτλο ο Αλέξιος τον απένειμε στον αδελφό του Ισαάκιο). Αυτό κρίθηκε απαραίτητο διότι το προηγούμενο σύστημα είχε καταρρεύσει. Στην ουσία αναφερόμαστε σε μία επανίδρυση του κράτους με σκοπό την επιβίωσή του. Εκ του αποτελέσματος, βεβαίως, φάνηκε ότι μετά την παρέλευση των τριών πρώτων ικανότατων Κομνηνών όταν η αυτοκρατορία έπεσε στα χέρια ανίκανων ηγετών έφθασε να καταλυθή το 1204. Σε γενικές γραμμές η κοινωνική κινητικότητα, η οποία χαρακτήριζε την μεσοβυζαντινή περίοδο σταματά και το κράτος επανδρώνεται με μέλη της οικογενειακής αλλά και της ευρύτερης στρατιωτικής αριστοκρατίας. Η εξουσία του Αλεξίου του ήταν συγκεντρωτική και αυταρχική αλλά εκείνη την εποχή ήταν επιβεβλημένη δεδομένων των καταστάσεων που προηγήθηκαν. Ίσως ένα αρνητικό στοιχείο είναι ο διορισμός συγγενών τε και φίλων της οικογένειας σε καίρια διοικητικά πόστα, γεγονός το οποίο θα επιχειρήσει να περιορίσει ο γιος και διάδοχος του Αλεξίου ο Ιωάννης. Το πολιτικό του αφήγημα συνίσταται στην αριστοκρατική σταθερότητα, την οποία θέλει να την μετουσιώσει σε κοινωνική συνείδηση.

Πρωτογενείς πηγές:
Αλεξιάς Άννα Κομνηνή
Βίβλος Χρονική Μιχαήλ Γλύκας
Επιτομή Ιστορίας Ιωάννης Ζωναράς
Πανοπλία Δογματική Ευθύμιος Ζυγαβινός

Βιβλιογραφία:Βυζαντινή Ιστορία Τόμος Γ’1 Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη
Ιστορία του Βυζαντινού κράτους Ostrogorsky Georg
The Economic History of Byzantium from the Seventh through the Fifteenth century Laiou Angeliki

πηγή

Αρχαιολογικό αίνιγμα με μεσαιωνικό σκελετό

Ένα συναρπαστικό αρχαιολογικό αίνιγμα σχετικά με το λείψανο ενός άνδρα του Μεσαίωνα φαίνεται πως έλυσαν αρχαιολόγοι στην Ιταλία. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Science Alert, o επίμαχος σκελετός βρέθηκε σε μια νεκρόπολη τον Λογγοβάρδων (ή Λομβαρδών) στη βόρεια Ιταλία και θεωρείται πως ανάγεται στον 6ο με 8ο αιώνα μΧ. Εκατοντάδες σκελετοί βρέθηκαν θαμμένοι εκεί, ενώ ανακαλύφθηκαν και άλλα ευρήματα, όπως ένα ακέφαλο άλογο και αρκετοί σκύλοι.

Ωστόσο, ο συγκεκριμένος σκελετός ξεχώριζε: Επρόκειτο για έναν άνδρα 40-50 ετών, το δεξί χέρι του οποίου ήταν ακρωτηριασμένο στο μέσο του πήχη.

Οι αρχαιολόγοι, με επικεφαλής την Ιλεάνα Μικαρέλι του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα στη Ρώμη, διαπίστωσαν πως το χέρι είχε χαθεί λόγω τραύματος από χτύπημα. Δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθούν περαιτέρω λεπτομέρειες, και οι ερευνητές εκτιμούν πως ίσως να επρόκειτο για ακρωτηριασμό λόγω ιατρικών αιτίων (όπως πχ ένα κάταγμα που δεν θεραπευόταν) ή για απώλεια σε κάποια μάχη, δεδομένης της πολεμικής κουλτούρας των Λογγοβάρδων.

Ωστόσο, περαιτέρω εξέταση έδειξε πως τα άκρα του οστού είχαν ίχνη βιομηχανικής πίεσης: Ανασχηματισμός των δύο οστών για τη δημιουργία κάλου και άκανθας στην ωλένη. Αυτά τα ίχνη συνάδουν με το είδος πίεσης μπορεί να εφαρμοζόταν από ένα προσθετικό.

Η υπόθεση αυτή υποστηρίζεται και από άλλα στοιχεία: Τα δόντια του δείχνουν πολύ μεγάλη φθορά, και ειδικά στη δεξιά πλευρά- υποδεικνύοντας πως πιθανότατα να τα χρησιμοποιούσε για να δένει τα λουριά που κρατούσαν το προσθετικό στη θέση του. Σχετικά ίχνη παρουσίαζε και ο ώμος του.

Επίσης, οι άλλοι νεκροί άνδρες είχαν τα χέρια τους και τα όπλα τους δίπλα στον κορμό τους- αλλά ο συγκεκριμένος διέφερε, καθώς είχε το δεξί του χέρι λυγισμένο στον αγκώνα και ακουμπισμένο κατά μήκος του κορμού του. Δίπλα ήταν ένα μαχαίρι, με τη λαβή στην ίδια ευθεία με το χέρι, στη θέση όπου θα βρισκόταν ο καρπός του- ενώ επίσης βρέθηκε και μια «αγκράφα» και ίχνη οργανικού υλικού σε αποσύνθεση (κατά πάσα πιθανότητα δέρμα).

Αυτό φαίνεται να υποδεικνύει ότι υπήρχε ένα δερμάτινο κάλυμμα πάνω από το ακρωτηριασμένο χέρι, μια αγκράφα για «κλείδωμα» και ένα μαχαίρι πάνω στο κάλυμμα- δεδομένης της κατάστασης του οστού, φαίνεται πως ο άνδρας έζησε για πολύ καιρό μετά την απώλεια του χεριού του. Όλα αυτά φαίνονται να δείχνουν ότι ο άνδρας αντικατέστησε το χέρι του με ένα προσθετικό με μαχαίρι– παραπέμποντας ενδεχομένως σε εικόνες σκληροτράχηλων ηρώων της λογοτεχνίας του φανταστικού ή σε φουτουριστικά «cyborgs» (ανθρώπους με μηχανικά τμήματα ή υβρίδια ανθρώπου- μηχανής σαν αυτά που βλέπει κανείς στον κινηματογραφικό «Εξολοθρευτή») της επιστημονικής φαντασίας.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο το ότι ο Λογγοβάρδος αυτός επιβίωσε μετά την απώλεια του χεριού του σε μια εποχή τόσο πριν τα αντιβιοτικά. «Όχι μόνο προσαρμόστηκε πολύ καλά στην κατάστασή του, το έκανε με ένα αντικείμενο που προέκυψε από την κουλτούρα του, μαζί με αξιοσημείωτη στήριξη από την κοινωνία του» έγραψε η ομάδα των ερευνητών στην εργασία τους, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Anthropological Sciences. 

[doryforos.gr] 

πηγή 

Ελεύθερα θα κινούνται οι λαθρομετανάστες που ήρθαν στη χώρα μετά τις 20 Μάρτη με απόφαση του ΣτΕ. Υπονομεύεται η πατρίδα...

Εννοείται πως στην απόφαση του ΣτΕ οι λαθρομετανάστες κατονομάζονται ως "πρόσφυγες" όπως ορίζει να αναφέρονται η νεοταξίτικη ΕΕ... και κόντρα στις διατάξεις του ΟΗΕ (τις οποίες ούτε ο ίδιος ΟΗΕ σέβεται!!!) που αναφέρουν ως πρόσφυγα ΜΟΝΟ αυτόν που περνάει τα σύνορα από εμπόλεμο κράτος σε όμορο ειρηνικό...
Συνεπώς ΜΟΝΟ οι Σύριοι μπορούν να ονομάζονται πρόσφυγες όσο βρίσκονται στην Τουρκία η οποία συνορεύει με την εμπόλεμη Συρία...
Από την στιγμή που φεύγουν από την Τουρκία για την Ελλάδα παύουν να έχουν την ιδιότητα του πρόσφυγα και γίνονται απλά λαθρομετανάστες...

Η προδοτική και απαράδεκτη απόφαση του ΣτΕ με πρόσχημα:
1. το ότι ο περιορισμός των λαθρομεταναστών στις υποδομές που ονομάζονται hot spot πάνω στα 6 ακριτικά νησιά μας, προκαλεί κοινωνικά προβλήματα, και
2. ότι τα νησιά είναι τουριστικά και θα πληγή ο τουρισμός τους
...εξαπολύει ουσιαστικά τους εκατοντάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια σε μια άνευ προηγουμένου νέα Αλωση...

Και αν υπολογίσουμε ότι το 95% εξ αυτών είναι νέοι άνδρες πρώην μαχητές των τζιχαντιστών, ή λιποτάκτες καταλαβαίνουμε τι είδους εσχάτη προδοσία συντελλείται στην πατρίδα μας...

Θα πάθουμε τα "καλά" των σκανδιναβικών κρατών και ιδιαιτέρως της Σουηδίας όπου οι βιασμοί και οι δολοφονίες είναι καθημερινό πλέον φαινόμενο...

Δυστυχώς για μια ακόμα φορά διαπιστώνουμε ότι σε κρίσιμα εθνικά ζητήματα οι ανώτατοι δικαστές ή ζουν στον κόσμο τους, ή έχουν ξεπουληθεί και ενδυνειδήτως καταστρέφουν την πατρίδα μας...

Η μόνη πατριωτική απόφαση θα ήταν να κατονομάζονται όλοι οι λαθρομετανάστες ώς παράνομοι μετανάστες και να βρίσκονται υποχρεωτικώς υπό κράτηση στα hot spot... και να απαιτείται από την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ που μας τους έχουν φορτώσει, να πληρώνουν τα έξοδα συντήρησής τους μέχρι να φύγουν οριστικά από την χώρα μας... 

Εχω τονίσει τα σχετικά σημεία στα οποία διαφαίνεται η εσχάτη προδοσία και οι πρόφαση των δικαστών...

ΘΑΝΟΣ
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάνθηκε ότι οι πρόσφυγες που είναι στα νησιά Λέσβος, Σάμος, Χίος, Λέρο, Ρόδος και Κω σε περιοριστικό καθεστώς κυκλοφορίας από την 20η Μαρτίου 2016, θα εξακολουθήσουν να παραμένουν στο καθεστώς αυτό, ενώ όσοι πρόσφυγες έρθουν από εδώ και στο εξής, δεν θα είναι σε καθεστώς περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας και θα κυκλοφορούν ελεύθερα. 

Αναλυτικότερα, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες είχε προσφύγει στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο και ζητούσε να ακυρωθεί η υπ΄ αριθμ 10464/31.5.2016 απόφαση της διευθύντριας της υπηρεσίας ασύλου, με οποία τέθηκε περιορισμός στην κυκλοφορία των αιτούντων διεθνή προστασία προσφύγων στα επίμαχα 6 νησιά. 

Κατόπιν αυτού, το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Χρήστο Ράμμο και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Διομήδη Κυριλλόπουλο, δημοσίευσαν την υπ΄ αριθμ. 805/2018 απόφασή του, με την οποία ακυρώθηκε η επίμαχη απόφαση της διευθύντριας της υπηρεσίας ασύλου. 

Το ΣτΕ κατά πλειοψηφία, έκρινε ότι ο επίμαχος περιορισμός της κυκλοφορίας δεν απαγορεύεται από το Σύνταγμα ή από άλλη διάταξη υπερνομοθετικής ισχύος, αλλά πρέπει όμως για να επιβληθεί ο περιορισμός, να προκύπτουν οι λόγοι για τους οποίους επιβλήθηκε το περιοριστικό αυτό μέτρο. 

Όπως αναφέρεται στην δικαστική απόφαση, ο περιορισμός στην κυκλοφορία που επιβλήθηκε στα άτομα που αιτούνται διεθνή προστασία, έχει ως συνέπεια τον μη επιμερισμό των προσώπων αυτών σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, αλλά αντιθέτως την άνιση συγκέντρωση τους σε ορισμένες μόνο Περιφέρειες, κάτι που επιφέρει σημαντική επιβάρυνση και υποβάθμισή τους σε σχέση με τις άλλες περιοχές της χώρας. Τα 6 αυτά νησιά, αναφέρεται στην απόφαση του ΣτΕ, καλούνται να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν με τις υπάρχουσες υποδομές και μάλιστα εν μέσω της σοβαρής δημοσιονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα, την είσοδο και παραμονή σε αυτές σημαντικού αριθμού προσώπων που αιτούνται διεθνή προστασία, με συνέπεια να υφίσταται σοβαρός κίνδυνος προκλήσεων κοινωνικών εντάσεων, με επιπτώσεις στη δημόσια τάξη και την οικονομική ζωή των επίμαχων Περιφερειών, οι οποίες αποτελούν και τουριστικούς περιορισμούς. 

Εξάλλου, στην απόφαση του ΣτΕ αναφέρεται ότι από πουθενά δεν προκύπτουν οι νόμιμοι λόγοι που υπαγορεύουν την επιβολή του περιοριστικού μέτρου της κυκλοφορίας, προκειμένου να μπορεί να κριθεί εάν βρίσκεται εντός των ορίων των διατάξεων του άρθρου 41 του νόμου 4375/2016 (σε εξουσιοδότηση του οποίου εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση της διευθύντριας της υπηρεσίας ασύλου) οι οποίες (διατάξεις) «ερμηνευμένες υπό το φώς της Σύμβασης της Γενεύης που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του διεθνούς νομικού συστήματος για την προστασία των προσφύγων», επιτρέπει την επιβολή στους αιτούντες διεθνή προστασία τα περιοριστικά αυτά μέτρα. 

Τέλος, αναφέρεται ότι εφόσον δεν προκύπτουν οι σοβαροί και επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος και μεταναστευτικής πολιτικής, οι οποίοι θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την επιβολή του περιορισμού κυκλοφορίας των αιτούντων διεθνή προστασία που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια μετά την 20η Μαρτίου 2016, πρέπει να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. 

Παράλληλα, η μειοψηφία (Χρήστος Ράμμος, Όλγα Παπαδοπούλου και Χριστίνα Μπολόφη) υποστήριξε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νόμιμη, καθώς 1) απαιτείται χρόνος για την εξέταση των αιτήσεων και 2) λόγω της κοινής δήλωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για σχέδιο δράσης ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα στήριξης των Σύριων υπηκόων. 

Στην απόφαση του ΣτΕ διευκρινίζεται ότι τα αποτελέσματα της ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης, ανατρέχουν από χθες και όχι από την 20η Μαρτίου 2016.

ΑΠΕ-ΜΠΕ, 
Παν. Τσιμπούκης 

Από την Ορθοδοξία στο Σουφισμό: ο εξισλαμισμός της Μικράς Ασίας

Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος*

Η Βυζαντινή Μικρά Ασία

Γεωγραφία

Η Μικρά Ασία υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους τόπους ανάπτυξης του ανθρωπίνου πολιτισμού ήδη από την αρχαιότητα. Η χερσόνησος αυτή έχει επιπλέον υψηλή στρατηγική σημασία, όπως πέρασμα από την Ευρώπη προς την Ασία (και αντιστρόφως) και έδρα ελέγχου του Ευξείνου Πόντου και της Ανατολικής Μεσογείου θάλασσας. Περιβρέχεται από τρεις πλευρές με θάλασσα (Εύξεινος Πόντος, Αιγαίο πέλαγος, Παμφύλιο και Κιλίκιο πελάγη) και χωρίζεται από τη λοιπή Ασία με την οροσειρά του Ταύρου και τα μεγάλα όρη της Αρμενίας, της Καρδουχίας (Κουρδιστάν) και της Υπερκαυκασίας.

Η Μικρά Ασία υπήρξε πολυάνθρωπη, με δεκάδες διαφορετικούς λαούς να κατοικούν σε αυτή και πολλούς ακόμη να έρχονται να την αποικήσουν ή να την κατακτήσουν. Υπήρξε το λίκνο πολλών πολιτισμών (Χετταίοι, Λυδοί, Φρύγες, Τρώες) και πεδίο δράσης λαμπρό για άλλους, εξωτερικούς αυτής. Από τους χαρακτηριστικότερους της τελευταίας κατηγορίας ήταν ο ελληνικός. Από νωρίς οι Έλληνες διέσχισαν το Αιγαίο και ίδρυσαν πόλεις στις δυτικές ακτές, και αργότερα και στις βόρειες και νότιες, με αποτέλεσμα τα παράλια να καταστούν ελληνικές χώρες. Μετά τις αλεξανδρινές κατακτήσεις και την παγίωση των ελληνιστικών βασιλείων ο Ελληνισμός εισχώρησε σε όλη τη Μικρά Ασία, αφομοιώνοντας πολλούς λαούς. Η εξελληνιστική διαδικασία συνεχίστηκε απρόσκοπτα τη ρωμαϊκή εποχή. Η Μικρά Ασία υπήρξε, τέλος, ο κορμός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Από την αλεξανδρινή κατάκτηση (4ος αιώνας π.Χ.) μέχρι την έλευση των Τούρκων (11ος αιώνας μ.Χ.) μπορεί κανείς να χωρίσει τη Μικρά Ασία σε δύο πολιτιστικούς χώρους: ο πρώτος αποτελείται από τη δυτική ενδοχώρα μέχρι την Αλμυρά Έρημο και τα παράλια. Ο δεύτερος, από την κεντρική και ανατολική ενδοχώρα. Ειδοποιός διαφορά των δύο αυτών περιοχών είναι η επίδραση του Ελληνισμού. Στον πρώτο συναντούσε κανείς πολυαρίθμους εθνικά ελληνικούς ή ελληνοφώνους πληθυσμούς και τον ελληνορωμαϊκό (ευρωπαϊκό) τρόπο ζωής και κοινωνικής οργάνωσης. Στο δεύτερο αντίθετα οι ελληνικές εγκαταστάσεις και μεταναστεύσεις υπήρξαν σπάνιες και ο χαρακτήρας ήταν βαθιά ασιατικός. Ο ελληνικός πολιτισμός, η γλώσσα και ο τρόπος ζωής είχαν μικρή επίδραση. Στον πρώτο χώρο η οικονομία ήταν εν πολλοίς αστική, με κινητήρια δύναμη το εμπόριο και την ναυτιλία, ενώ στο εσωτερικό κυριαρχούσε η γεωργία.

Γενικά, η κεντρική και ανατολική Μικρά Ασία περιελάμβαναν τις αρχαίες χώρες της Γαλατίας, Μεγάλης Φρυγίας, Λυκαονίας, Καππαδοκίας (Μεγάλης και Ποντικής) και Μικρής Αρμενίας, που αντιστοιχούσαν στα βυζαντινά θέματα Ανατολικών, Βουκελλαρίων, Καππαδοκίας, Χαρσιανού, Κολωνείας, Λυκανδού, Σεβαστείας και Μεσοποταμίας.

Θρησκεία

Ο χριστιανισμός και ιδίως η Ορθοδοξία διαμορφώθηκε δογματικά και θεολογικά μέσα στο πλαίσιο της ελληνιστικής Ανατολής. Τα πρώτα και μεγαλύτερα κέντρα του δημιουργήθηκαν στη δυτική Μικρά Ασία , ενώ Έλληνες Πατέρες επεξεργάστηκαν το περιεχόμενο της νέας θρησκείας σε συνδυασμό με την αρχαία φιλοσοφία. Παρότι αρκετοί από αυτούς τους ιεράρχες είτε προήλθαν είτε έδρασαν στην εσωτερική Μικρά Ασία, το πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής δεν ευνόησε την εξάπλωση του ελληνοπρεπούς χριστιανισμού. Η ελλιπώς εξελληνισμένη Εγγύς Ανατολή έγινε μήτρα αιρέσεων, και η μικρασιατική ενδοχώρα αποτέλεσε εξαιρετικά πρόσφορο έδαφος για τέτοια φαινόμενα.

Εκεί, στα όρια με τον περσικό και τον αραβικό-ισλαμικό κόσμο, από τις ασιατικές αντιλήψεις ξεπήδησαν τα δόγματα των Μαρκιωνιστών, των Καθαρών και άλλων μανιχαϊστικών, γνωστικών ομάδων, όπως και των Αρμενίων Μονοφυσιτών. Ήταν η ανατολική Μικρά Ασία που αγκάλιασε την Εικονομαχία. Εκεί άνθισε το εχθρικό, αιρετικό κράτος των Παυλικιανών τον 9ο αιώνα.

Παρά την κρατική αντίδραση, οι αιρέσεις άντεξαν. Η ανατολική Μικρά Ασία, λόγω της διαρκούς όσμωσης με τους ασιατικούς πολιτισμούς και ιδίως τον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ, ανέπτυξε μία ξεχωριστή θρησκευτική συνείδηση. Όταν λοιπόν οι στρατιές των Σελτζούκων εισήγαγαν εκεί το Κοράνι, το έδαφος ήταν πρόσφορο για να γεννηθούν νέες, ιδιαίτερες, καινοφανείς θεάσεις του Ισλάμ.

Η έλευση του Ισλάμ και οι Αδελφότητες
Η τουρκομουσουλμανική κατάκτηση της Μικράς Ασίας ήταν μία αργή και επίπονη διαδικασία, ένεκα της βυζαντινής αντίστασης. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατ’ αρχάς εδραιώθηκαν στον εσωτερικό χώρο. Εκεί, οι προϋπάρχουσες πολιτιστικές ιδιομορφίες αναμείχθηκαν με το Ισλάμ και μέσω των προσηλυτισμών και του συγκρητισμού γεννήθηκαν νέα δόγματα και άνθισαν νέοι θεσμοί: οι μουσουλμανικές αδελφότητες.

Η κατάκτηση των Σελτζούκων
Η πορεία των Σελτζούκων Τούρκων είναι γνωστή. Ορμώμενοι από την κεντρική Ασία, κινήθηκαν προς τη Δύση μέσω Ιράν και Μικράς Ασίας. Υπέταξαν το παρηκμασμένο Χαλιφάτο και δημιούργησαν μία κραταιά μουσουλμανική αυτοκρατορία. Από το 1040 και ύστερα άρχισαν να περικόπτουν βυζαντινά εδάφη και να κάνουν καταστροφικές επιδρομές. 

Η βυζαντινή αντίδραση υπήρξε αποτυχημένη: το 1071 ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ υπέστη τραγική συντριβή στο Μαντζικέρτ. Τα επόμενα 10 χρόνια, σχεδόν ανεμπόδιστα οι Σελτζούκοι κυρίευσαν τη Μικρά Ασία, σπέρνοντας την καταστροφή. Στη Νίκαια ίδρυσαν το Σουλτανάτου του Ρουμ (της Ρωμανίας-Βυζαντίου), απειλώντας την αυτοκρατορία με αφανισμό. Το 1081 ανήλθε στο βυζαντινό θρόνο η δυναστεία των Κομνηνών, που ξεκίνησε την αντεπίθεση καρπός της οποίας ήταν η ανάκτηση της δυτικής και παράκτιας Μικράς Ασίας. Οι Τούρκοι όμως (Σελτζούκοι, Δανισμενδίδες, Τουρκομάνοι) εδραιώθηκαν αμετακίνητοι στο εσωτερικό. Μετά τη βυζαντινή ήττα στο Μυριοκέφαλο (1176) η τουρκική προέλαση άρχισε ξανά. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης του 1204 από τους Σταυροφόρους, η Αυτοκρατορία της Νίκαιας επωμίστηκε τη βυζαντινή άμυνα με επιτυχία. Η ανάκτηση όμως της Πόλης το 1261 μετέφερε το κέντρο ενδιαφέροντος στην Ευρώπη, η Μικρά Ασία παραμελήθηκε και σύντομα οι Τούρκοι έφθασαν στο Αιγαίο και την Προποντίδα. «Η πάσα Ανατολή» αιχμαλωτίστηκε.

Το νέο καθεστώς και οι εξισλαμισμοί
Η έλευση των Σελτζούκων έφερε τρόμο, εξανδραποδισμό και θάνατο. Μετά τη σταθεροποίηση όμως της νέας εξουσίας και την επιβολή της τάξης, φάνηκε ότι οι Τούρκοι είχαν διάθεση για ειρηνική διακυβέρνηση. Αντίθετα με τους Βυζαντινούς, οι Τούρκοι δεν ενδιαφέρονταν για δογματικά θέματα, κάτι που εξίσωσε τους ελληνορθοδόξους με τους αποκλίνοντες. Το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η καταβολή του κεφαλικού φόρου, ο οποίος ήταν ελαφρύτερος από τη βυζαντινή φορολογία. Η ήπια οικονομική πολιτική και η θρησκευτική ευελιξία βοήθησε στον προσεταιρισμό μέρους του πληθυσμού και στην ανοχή των υπολοίπων. Υπονόμευσε δε τη βυζαντινή κυριαρχία, αφού οι χωρικοί συχνά προτιμούσαν τον ελαφρύτερο τουρκικό έλεγχο.

Όπως κάθε χώρα που βρέθηκε υπό το ξίφος και το σκήπτρο του Ισλάμ, έτσι και η Μικρά Ασία άρχισε να εξισλαμίζεται. Αυτό έγινε με διαφόρους τρόπους. Διαρκώς τουρκομανικές φυλές έρχονταν από την ανατολή και εγκαθίσταντο στη γη που παλαιά κατοικούσαν εξολοθρευμένοι ή εκδιωγμένοι χριστιανοί. Ο κυριότερος όμως παράγων ήταν οι προσηλυτισμοί των εντοπίων. Οι προύχοντες αλλαξοπιστούσαν για να κερδίσουν την εύνοια των νέων κυβερνητών, οι δε πτωχοί για να απαλλαγούν από τον κεφαλικό φόρο και να πάψουν να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Όταν γίνονταν μικτοί γάμοι, τα παιδιά γίνονταν συνήθως μουσουλμάνοι. Συχνά πυκνά, ανάλογα με τον ηγεμόνα, γίνονταν και βίαιοι εξισλαμισμοί, και έτσι πολλοί χριστιανοί υπέκυπταν για να μη χάσουν τη ζωή τους. Έτσι, με την πάροδο των αιώνων, η πλειονότητα του μικρασιατικού πληθυσμού απέβαλε τη χριστιανική πίστη για τη μουσουλμανική.

Οι μουσουλμανικές αδελφότητες και ο σουφισμός
Για τη διαμόρφωση της θρησκευτικής συνείδησης των ανθρώπων, ο τρόπος λατρείας έχει πολύ σημαντική θέση, μαζί με τις βασικές αρχές και τα δόγματα της πίστης. Το αν η λατρεία είναι λιτή ή μεγαλοπρεπής, συμμετοχική ή απόμακρη, μυστηριακή ή πραγματιστική, έχει μεγάλη επίδραση στο αν θα ταυτιστεί ο πιστός.

Στο «ορθόδοξο» σουνιτικό Ισλάμ, η λατρεία είναι εξαιρετικά απλή. Δεν υπάρχουν μυστήρια ούτε θεσμοί θεοφόρου ιεροσύνης ή αγιότητας. Οι ακολουθίες στο τέμενος είναι τελετές προσευχής, όπου ο πιστός παθητικά προσκυνά στο άκουσμα του ιμάμη. Ένα τέτοιο περιβάλλον όμως φάνηκε πολύ φτωχό για πολλούς κατοίκους της Μικράς Ασίας, οι οποίοι είχαν συνηθίσει στη βυζαντινή μεγαλοπρέπεια των χριστιανικών ακολουθιών, τη μελωδία των ψαλμών και τη ζέση του κηρύγματος, ενώ απέδιδαν μεγάλη τιμή στους αγίους, τους υπεράνθρωπα εγκρατείς ασκητές και τους αγγέλους, των οποίων τη μεσιτεία και βοήθεια ζητούσαν σε κάθε δύσκολη στιγμή.

Εκεί είναι που ήλθαν οι αδελφότητες (τουρκιστί tarikat), ομάδες πιστών, συσπειρωμένες γύρω από έναν «άγιο» διδάσκαλο (σεΐχης, δερβίσης κ.α.). Είχαν τελετές ζωηρές, με μουσική, χορό και τραγούδι. Η θρησκευτική εμπειρία ήταν βιωματική, οι διδάσκαλοι προσιτοί οδηγοί, κομμάτι του λαού. Κάθε αδελφότητα είχε διαφορετική φιλοσοφία και πίστη, όμως στην περίπτωση μας γενικά αντλούσαν τις βάσεις τους από το σουφισμό. Ο σουφισμός (στα περσικά tasawwuf, η διαδικασία να γίνει κανείς σοφός) ήταν ένα φιλοσοφικό και θρησκευτικό ρεύμα το οποίο πίστευε ότι η απόλυτη αλήθεια του Θεού προσεγγίζεται από όλες τις μεταφυσικές παραδόσεις. 

Έτσι, επί της ισλαμικής βάσης αναμείχθηκαν ελληνιστικά, χριστιανικά και αρχαία ανατολικά στοιχεία, αντιλήψεις και διδάγματα. Στην περίπτωση της Μικράς Ασίας, σε αυτά προστέθηκαν και η αρχαία τουρκική ειδωλολατρία και η κουρδική αγγελολατρεία.

Συχνά οι αδελφότητες αυτές δέχονταν σιτικά δόγματα, περί της νομιμότητας του γαμπρού του Μωάμεθ, Αλί, και όχι των σουνιτών χαλιφών στην ηγεσία του Ισλάμ (εξ ου και οι όροι Αλεβίτες και Αλαουίτες). Τέλος, στους πληθυσμούς οι οποίοι ήταν χριστιανικοί πριν τον εξισλαμισμό τους, διατηρήθηκε η απόδοση τιμής στους αγίους (Παναγία, Άγιος Γεώργιος κ.α.), που μέχρι σήμερα έχει εξέχουσα θέση στο λαϊκό Ισλάμ της Τουρκίας. Οι σούφι, υπό την καθοδήγηση ενός διδασκάλου οδηγούνται στην ενδοσκόπηση και στην άσκηση σκοπεύοντας στην αποβολή του εγωισμού, την κάθαρση και την ένωση με την αλήθεια και το θείο έρωτα.

Εξαιρετικές είναι οι ομοιότητες με τον ορθόδοξο μοναχισμό-ασκητισμό. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, η αμεσότητα, η δογματική ελαστικότητα και ο συγκρητισμός, έκαναν τις αδελφότητες αγαπητές στις λαϊκές, αγροτικές μάζες της μικρασιατικής υπαίθρου, ιδίως στην ανατολή. Οι αδελφότητες βοήθησαν εξαιρετικά στο να επιταχυνθεί ο εξισλαμισμός των χριστιανικών λαών της περιοχής.

Οι αδελφότητες των Μεβλεβήδων και των Μπαμπάδων Δερβίσηδων
Η ύστερη μεσαιωνική Μικρά Ασία έγινε γενέτειρα πολλών σημαντικών αδελφοτήτων-«μοναστικών» ταγμάτων. Κορυφαίος σούφι υπήρξε ο Τζελαλεντίν Ρούμι, που έφθασε στο Ικόνιο στις αρχές του 14ου αιώνα από την κεντρική Ασία. Υπήρξε πολυγραφότατος, πολύγλωσσος και ελληνιστής, μέχρι σήμερα δε αναγνωρίζεται από ακαδημαϊκούς και φιλολόγους ως ένας από τους καλύτερους ποιητές του ισλαμικού Μεσαίωνα, ακόμη και όλων των εποχών. Οι μαθητές του τον αποκαλούσαν mevlana, δάσκαλο. 

Έτσι, ο κύκλος των μαθητών που εξελίχθηκε σε αδελφότητα ονομάστηκαν Μεβλεβήδες δερβίσηδες, που είναι μέχρι σήμερα ονομαστοί για τον περιστρεφόμενο χορό τους, μέσω του οποίου προσδοκούν να φθάσουν σε έκσταση και δι’ αυτής σε θέωση. Η τελετή αυτή μαρτυρεί επιδράσεις προχριστιανικές και δη αρχαιοελληνικές, διονυσιακών χορών οι οποίοι κατά πως μαρτυρείται μέχρι και το Μεσαίωνα επιβίωναν στη μικρασιατική ύπαιθρο, προς μεγάλη δυσφορία της Εκκλησίας. Οι Μεβλεβήδες είχαν υψηλή απήχηση στα αστικά στρώματα και τους μορφωμένους. Ο συνδυασμός της ανθρωπιστικής τους φιλοσοφίας μαζί με τις εξαιρετικές ικανότητες του Ρούμι εξηγούν εύκολα την εξέλιξη αυτή.

Λόγω της ανθρωπιστικής, αντιαυταρχικής και κοινωνικά ευαίσθητης διδασκαλίας τους, οι δερβίσηδες ήταν βασικό στήριγμα του πτωχού και καταπιεσμένου λαού, ενάντια στον κατεστημένο σουνιτικό κλήρο (ουλεμάδες) και τους φεουδάρχες. Όπως θα φανεί και στη συνέχεια, καθ’ όλη την τουρκική ιστορία, οι αδελφότητες είτε οργάνωσαν είτε υποστήριξαν λαϊκές επαναστάσεις. Μία από τις πρώτες ήταν αυτή του διδασκάλου Μπαμπά Ισαάκ, ο οποίος το 1239-1240 ξεσήκωσε την Καππαδοκία ενάντια στο σουλτανάτο των Σελτζούκων Τούρκων. Οι τουρκομανικές φυλές που τον ακολούθησαν ηττήθηκαν από Φράγκους μισθοφόρους μετά από σκληρό και αιματηρό πόλεμο, όμως η εξάντληση σε πόρους και ανθρώπινο δυναμικό που προξένησαν στους Σελτζούκους συνέβαλε στην ήττα των τελευταίων όταν προσπάθησαν να αποκρούσουν την εισβολή των Μογγόλων (1243). Μετά το 1243 το σουλτανάτο άρχισε να διαλύεται, και οι ανήσυχοι και ετερόδοξοι Τουρκομάνοι θα παρέμεναν αγκάθι στα πλευρά της κεντρικής εξουσίας.

Η αδελφότητα των Μπεκτασήδων Δερβίσηδων
Πολλές ήταν οι μουσουλμανικές αδελφότητες της Μικράς Ασίας. Οι πολιτικά δραστήριοι Αχήδες, οι κοινωνικά ανήσυχοι και φιλοτάραχοι Μπαμπάδες Τουρκομάνοι που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι ωρυόμενοι Ρουφάι, οι γυμνοί και περιφερόμενοι Καλαντάρι και οι αυτοεξευτελιζόμενοι Μαλαμάτι (που θυμίζουν τους καθ’ ημάς «δια Χριστόν σαλούς») ήταν μερικές μόνο από αυτές. Η κυριότερη όμως, της οποίας το όνομα κατέληξε να θεωρείται συνώνυμο του όλου Αλεβισμού, ήταν οι Μπεκτασήδες δερβίσηδες. Το όνομα τους πήραν από τον Πέρση σούφι Χατζή Μπεκτάς Βελή (1209-1271). Στην πνευματικότητα των tarikat τον εισήγαγε ο Μπαμπά Ισαάκ στου οποίου το τάγμα ανήκε αρχικά. Η διδασκαλία του Μπεκτάς ήταν τυπική για αδελφότητα σούφι: κήρυττε την αγάπη, την αποβολή της ιδιοτελείας και των ελαττωμάτων χάριν της θέωσης, και τον πανθεϊσμό. Οι Μπεκτασήδες ανέπτυξαν μεγάλο και πολυσχιδές φιλανθρωπικό έργο προς όλους όσους είχαν ανάγκη, ανεξαρτήτως θρησκεύματος ή καταγωγής. Γρήγορα η αδελφότητα έγινε η πιο λαοφιλής στον τουρκικό κόσμο. Το μήνυμα και το έργο της άγγιζε ιδιαίτερα τους ταπεινούς, τους απλοϊκά αλλά βαθιά θρησκευομένους αγρότες και ανθρώπους της υπαίθρου. Ο Μπεκτάς είχε άψογες σχέσεις με το χριστιανικό κλήρο, ενώ στα μοναστήρια των δερβίσηδων (τεκέδες) γίνονταν δεκτοί και χριστιανοί. Να σημειωθεί πως τον ίδιο αιώνα έζησε και έδρασε ο περίφημος για την ευστροφία και το χιούμορ του Νασρεντίν Χότζας, ο Αίσωπος των μουσουλμάνων.

Επίλογος
Η δράση των μουσουλμανικών αδελφοτήτων στη Μικρά Ασία υπήρξε καταλυτική για τον τελικό εξισλαμισμό της πλειοψηφίας των κατοίκων της, που οδήγησε στην κατάρρευση της χριστιανικής βυζαντινής κοινωνικής πραγματικότητας και την ανάδυση μίας νέας τουρκομουσουλμανικής. Με την πλουραλιστική, ανεκτική και κοινωνική ευαίσθητη διδασκαλία τους οι δερβίσηδες προσεταιρίστηκαν σημαντικά λαϊκά στρώματα, τόσο αστικά (Μεβλεβήδες) όσο και αγροτικά (Μπεκτασήδες). Οι διδασκαλίες όμως του Αλεβισμού-Μπεκτασισμού δεν ήταν συμβατές με το «ορθόδοξο» σουνιτικό Ισλάμ, το πλειοψηφικό και κατεστημένο δόγμα. Αυτό θα μπορούσε να δράσει (και εν μέρει έδρασε) αποσταθεροποιητικό για την κυριαρχία μιας νέας δυναστείας φανατικά σουνιτών με κοσμοκρατορικές ορέξεις. Η δυναστεία αυτή ήταν οι Οθωμανοί Τούρκοι.

*φοιτητής διεθνών, ευρωπαϊκών και περιφερειακών σπουδών
πηγή