Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2023

Θερμότερο κλίμα και υψηλότερες θερμοκρασίες στη Μεσόγειο τα επόμενα χρόνια


Προς ένα όλο και πιο θερμό κλίμα βαδίζει με γοργά βήματα η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, καθώς θα σημειώνονται υψηλές θερμοκρασίες κάθε χρόνο(AP Photo)

Προς ένα όλο και πιο θερμό κλίμα βαδίζει με γοργά βήματα η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, καθώς θα σημειώνονται υψηλές θερμοκρασίες κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Κλιματολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρο της Ελληνικής Μετεωρολογικής Εταιρείας, Παναγιώτη Νάστο, τα μέχρι τώρα στοιχεία, που προκύπτουν από τις προσομοιώσεις των κλιματικών μοντέλων, στο πρώτο τρίμηνο του 2023 η θερμοκρασία στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, και κατ΄ επέκταση και στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί από 0,5 έως 1 βαθμό σε σχέση με τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.

Ο ίδιος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ εξηγεί ότι το 2022 εκτιμάται ότι μπορεί να καταταγεί ως και το τρίτο θερμότερο έτος από τότε που ξεκίνησαν να υπάρχουν ιστορικά δεδομένα για τη θερμοκρασία σε παγκόσμιο επίπεδο.



Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022

Τα καλύτερα Ελληνικά Χριστουγεννιάτικα τραγούδια 43' γιορτινή μουσική χω...

Σείριος πιθανή καταγωγή μας απο αυτόν;

Από την απώτερη αρχαιότητα, ο άνθρωπος κοίταζε τον ουράνιο θόλο και προσπαθούσε να μετρήσει τα αστέρια. 
Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των αστεριών είναι μεγάλος, αλλά όχι άπειρος, κι ένας παρατηρητής με οξύ μάτι μπορεί να μετρήσει το πολύ 25.000 άστρα, όταν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες είναι καλές. Η απεραντοσύνη όμως του ουρανού, ακόμη και κάτω από το φως της σύγχρονης γνώσης, είναι δεδομένη και πάντα προκαλούσε κι εξακολουθεί να προκαλεί δέος σιον άνθρωπο. Γι' αυτό το λόγο άλλωστε, η γνώση των άστρων και των αστερισμών και η επίκληση τους με συγκεκριμένα ονόματα, δημιουργεί στον άνθρωπο ένα αίσθημα ασφάλειας και ικανοποίησης. Πολλά από τα ονόματα των αστεριών που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα είναι ελληνικά. Και οι Έλληνες ήταν ίσως οι πρώτοι που έδωσαν ονόματα σε συστάδες αστεριων και δημιούργησαν καταλόγους αστέρων. Για αυτόν το λόγο μπορούμε να δηλώσουμε με βεβαιότητα πως η ιστορία της αστρονομίας άρχισε στην αρχαία Ελλάδα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι κατά τη μυθολογία, ο Έλληνας θεός Ερμής ήταν ο πρώτος που παρατήρησε την τάξη στα πράγματα του ουρανού και υπολόγισε τη διάταξη των άστρων και τα διαστήματα των εποχών. Η πρώτη σαφής αναφορά για την έστω και στοιχειώδη γνώση των ονομάτων κάποιων άστρων και αστερισμών προέρχεται από τον Όμηρο και συγκεκριμένα από τα επικά έργα του Ιλιάδα και Οδύσσεια, που γράφθηκαν τον 8ο π.Χ. Στην Ιλιάδα, περιγράφοντας την ασπίδα του Αχιλλέα, ο Όμηρος κατονομάζει τις Πλειάδες, τις Υάδες, τον Ωρίωνα και τη Μεγάλη Άρκτο. Επίσης, παρομοιάζει την απαστράπτουσα περικεφαλαία και την ασπίδα του Διομήδη με το «φθινοπωρινό αστέρα», δηλαδή το Σείριο. Ο Σείριος, ως «κύων του Ωρίωνος» λόγω της θέσης του κοντά στον αστερισμό αυτό, χρησιμοποιείται και σε παρομοιώσεις που αφορούν τόν Αχιλλέα και τον Έκτορα. Στην Οδύσσεια, υπάρχουν αναφορές σε όλους τους παραπάνω αστέρες και αστερισμούς, π.χ. τον Βοώτη. Επίσης, σε αυτό το έπος συναντάμε και μια σαφέστατη αναφορά στις τροπές του Ήλιου «τροπαί ηελιοιο». Από τις αναφορές λοιπόν του Ομήρου μπορούμε να συμπεράνουμε πως ήδη τον 8ο π.Χ. αιώνα, κάποιοι αστερισμοί, αλλά και κάποια ουράνια φαινόμενα ήταν γνωστά στους Έλληνες. Διάφοροι αστέρες είχαν κατονομαστεί και μάλιστα θεώρούνταν τόσο οικείοι, ώστε να χρησιμοποιηθούν σε παρομοιώσεις που αφορούσαν θεούς και ανθρώπους. Ίσως οι πλανήτες να μην είχαν ακόμη διαφοροποιηθεί, μια και δεν υπάρχουν ενδείξεις για κάτι τέτοιο, ωστόσο θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν και ενδείξεις που να υποδηλώνουν ότι κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ικανές να μας πείσουν όιι η συσχέτιση της κατάστασης του ουρανού και το πέρασμα του χρόνου στη γη ήταν ευρέως γνωστά, βάσει παρατηρήσεων. 
Την ίδια εποχή με τον Όμηρο ή λίγο αργότερα, ο Ησίοδος, στο βιβλίο του Έργα και Ημέραι, αναφέρει πολλούς επίσης αστερισμούς, που ο γεωργός πρέπει να συμβουλευτεί για τις καθημερινές ασχολίες του. Για παράδειγμα, συνιστά να αρχίζει ο θερισμός όταν ανατέλλουν οι Πλειάδες και η σπορά όταν πλησιάζουν σιη δύση τούς. Ο Ησίοδος κάνει αναφορά σε όλους τους αστέρες και αστερισμούς που είχε κατονομάσει και ο Όμηρος, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στο Σείριο και στον Αρκτούρο. Στο Έργα και Ημέραι υπάρχουν επίσης τρεις αναφορές στα ηλιοστάσια. Μια φήμη μάλιστα λέει ότι ο Ησίοδος έγραψε κι ένα έργο αποκλειστικά για τους αστερισμούς, που όμως χάθηκε όπως και πολλά άλλα από τα έργα του. 
Θα πρέπει να επισημάνουμε οτι Σείριος είναι το αστέρι που αναφέρεται σε όλες τις θρησκείες του κόσμου με τα ονόματα Σείριος, Σούρια, Σουρ, Σήειρ, Οσιρις κ.α. Από το Περού και το Μεξικό μέχρι την Αυστραλία και Ιαπωνία και από την Ισλανδία μέχρι την Ν. Αφρική, μια παράδοση ζει χιλιάδες χρόνια, παρά τις προσπάθειες εξαλείψεως της, για να θυμίζει στον άνθρωπο την σχέση του με το μακρινό αστέρι και πως οι θεοί-βασιλιάδες εποικιστές, έφεραν το σπέρμα της ζωής στον απόμακρο τούτο πλανήτη του γαλαξία μας. θα γίνει προσπάθεια συσχετισμού της ζωής της γης με το μυστηριώδες αστέρι, όσο πιο πειστικά, με βάση τα στοιχεία από τις παραδόσεις των λαών της γης. Αυτοί οι λαοί παρά την τεράστια απόσταση του άστρου από την γη, ήτοι κατά τους αστρονόμους 8,8 έτη φωτός ή 83.255.040.000.000 χιλιόμετρα, γνωρίζουν παραδόξως πάρα πολλά γι' αυτό το άστρο, που αποτέλεσε αντικείμενο λατρείας των αρχαίων λαών. 
Αφετηρία εκκινήσεως, των θεών που εποίκησαν την γη υπήρξε ο Σείριος χωρίς να αποκλείουμε και την συμμετοχή πιο μακρυνών άστρων. Αφετηρία των θεών Θεωρείται ο Σείριος και όχι κάποιο άλλο άστρο. Αυτό δικαιολογείται αφού σε παγκόσμια κλίμακα ο Σείριος αποτέλεσε αντικείμενο λατρείας, λατρεία που χρονολογείται ταυτόχρονα με την εμφάνιση του ανθρώπου πάνω στην γη. Παρά την τεράστια για τα ανθρώπινα δεδομένα απόσταση, ο Σείριος είναι ένα πολύ κοντινό άστρο για τα συμπαντικά δεδομένα και τους θεούς. Παρακάτω αναφέρονται τα ουράνια σώματα που αποτελούν το αστρικό σύστημα του Σείριου και πληροφορίες που τα αφορούν, σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα. 
 (Σείριος Α΄) είναι ένα άστρο τεραστίων διαστάσεων, ήλιος-γίγαντας σε σχέση με τον ήλιο του ηλιακού μας συστήματος.Είναι ένα πολύ λαμπερό αστέρι. Έχει ακτίνα 1,5 φορά μεγαλύτερη από τον ήλιο, η μάζα του είναι 2,5 φορές μεγαλύτερη από την μάζα ίου ήλιου και 35,5 φορές φωτεινότερος από αυτόν. Έχει θερμοκρασία επιφανείας 11.200C τόση όση είναι σε χιλιόμετρα η απόσταση μεταξύ Πυραμίδων Χέοπος και Γιουκατάν Μεξικού, αλλά τόση είναι σε μέτρα ανά δευτερόλεπτο και η ταχύτητα διαφυγής των σωμάτων από την έλξη της γης. 
(Σείριος Β') Είναι βαρύ αστέρι, άσπρος νάνος, έχει χρώμα άσπρο και είναι αόρατος με γυμνό οφθαλμό. Ανακαλύφθηκε ΜΟΛΙΣ το 1862 με ισχυρό τηλεσκόπιο και τονίζω το έτος γιατί θα χρειαστεί πιο κάτω. Επί 50 χρόνια καλύπτεται από τον Σείριο "Α" και η ορατή περίοδος του είναι άλλα πενήντα (50) χρόνια. Είναι 65.000 φορές πυκνότερος από τον δικό μας ήλιο και έχει το 95% της μάζας αυτού ενώ είναι 10.000 φορές πιο σκοτεινός από τον Σείριο "Α". 
(Σείριος Γ') ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΑΣΤΡΟ 
Ο αστρονόμος Φόξ ισχυρίζεται ότι είδε τον Σείριο Γ" το 1920. Είναι τέσσερις φορές ελαφρύτερος από τον Σείριο "Α" και κινείται όπως ο Σείριος "Β". Έχει έναν δορυφόρο "Ε" που είναι ο πλανήτης του συστήματος που κατοικείται και από αυτόν ξεκίνησε ο εποικισμός της γης. Ο πλανήτης αυτός επηρεάζεται καθ' ολοκληρία από τον Συνοδό. Τα πενήντα χρόνια της περιόδου του Συνοδού είναι διάχυτα στην Ελληνική παράδοση. 
H ύπαρξη του Σείριου ήταν γνωστή σε αρχαίους πολιτισμούς, ΠΡΙΝ ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ, όπως μαρτυρούν αρχαία κείμενα και αρχαίες παραστάσεις. Το «περίεργο» της όλης υπόθεσης, έγκειται στο οτι ο Σείριος Β΄ και ο Σείριος Γ΄ δεν φαίνονται με «γυμνό μάτι», γεγονός που προϋποθέτει την ύπαρξη φακού, τηλεσκοπίου ή κάποιου άλλου τεχνολογικού επιτεύγματος για να διαπιστωθεί η ύπαρξή τους, ή κάποια επαφή των αρχαίων προγόνων μας με εξωγήϊνους και -γιατί όχι;- την πιθανή καταγωγή τους απο αυτούς... Το Ελληνικό γράμμα E υπήρχε στην μετώπη του ιερού του Απόλλωνα, θεού φωτός, στους Δελφούς και συνέδεε την θεϊκή επιλογή του χώρου με την φυλή που τον λάτρευε, την θεϊκή φυλή των Ελλήνων οι ρίζες της οποίας υπάρχουν στον ουρανό στο άστρο E του Σείριου. Αν πάρουμε την τροχιά του αστερισμού Σείριου "Β" και την συνδέσουμε με τις τρεις οριακές θέσεις του με τον Σείριο "Α" το γίγαντα άστρο του συστήματος, τότε έχουμε την εικόνα του Ελληνικού γράμματος E. Οι τρεις θέσεις που επιλέχτηκαν είναι οριακές θέσεις, ανατολή-δύση-ζενίθ του Σείριου "Β", επειδή αποτελούν καθοριστικά σημεία της ορατής τροχιάς του γύρω από τον "Α" που διαρκεί 50 χρόνια. Ο τελευταίος θεϊκός εποικισμός της γης έγινε από τον Δία το 25.000 πΧ και είχε αφετηρία το άστρο E του Σείριου που οι Ντόκον ονομάζουν «Αστρο της Δημιουργίας», τυχαίο; αδύνατον. Εάν δεν τους είχε δοθεί δεν υπήρχε ούτε μία πιθανότητα στις χίλιες να το γνώριζαν. Η αστρική αποστολή του Δία και η αστροπολιτεία του έπρεπε να δείχνουν το άστρο εκκίνησης τους και έπρεπε να είναι η κυρίαρχη εικόνα για λόγους ασφαλείας και αναγνώρισης. Οι ΗΠΑ έστειλαν στο φεγγάρι την αστερόεσσα, η ΕΟΚ την σημαία των 15 αστέρων όπου κάθε ένα δηλώνει και ένα κράτος. Το άστρο E του Σείριου είχε σαν έμβλημα του τα 8 ή 6 έψιλον που συμβάλλουν στο κέντρο του γίντα "Α". Έτσι δήλωναν την αφετηρία της αστρικής κοινωνίας του Σείριου. 
 Όταν η ΝΑSΑ το 1972 εκτόξευσε τον "Πάϊονηρ-10" για ταξίδι στο άπειρο και στον χρόνο, τοποθέτησε την παρακάτω πλακέτα με τα εξής στοιχεία: - Σχηματική παράσταση δύο ατόμων υδρογόνου. - Εικόνα ανδρός και γυναικός σε αδαμιαία περιβολή. - Το ηλιακό σύστημα με τους πλανήτες του, την αφετηρία και πορεία του διαστημοπλοίου. - Δέκα πέντε ακτίνες που ξεκινούν από το κέντρο, οι δεκα-τέσσαρες είνα μαρκαρισμένες.
"Εγώ θα προσθέσω ότι ο ιερότερος όρκος των αρχαίων Ελλήνων ήταν:  **Μα τώ Σείριω**" 

Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2022

Η Γη κινείται συνεχώς. Κινείται γύρω από τον ήλιο και περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της. Ποιά είναι η ταχύτητα με την οποία κινείται ο πλανήτης μας και πόσο γρήγορα περιστρέφεται το ηλιακό σύστημα γύρω από τον Γαλαξία μας; Η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της περίπου μία φορά κάθε 24 ώρες (ή, για την ακρίβεια, κάθε 23 ώρες, 56 λεπτά και 4 δευτερόλεπτα). Η περιφέρεια του πλανήτη μας είναι 40.070 χιλιόμετρα, οπότε αν διαιρέσετε την απόσταση με το χρόνο, αυτό σημαίνει ότι η Γη περιστρέφεται με ταχύτητα 1.670 χλμ./ώρα. Εν τω μεταξύ, η Γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο με ταχύτητα περίπου 110.000 χλμ./ώρα, σύμφωνα με το «Ask an Astronomer», έναν ιστότοπο του Πανεπιστημίου Κορνέλ της Νέας Υόρκης. Οι επιστήμονες υπολόγισαν την ταχύτητα αυτή, παίρνοντας την απόσταση που διανύει η Γη γύρω από τον ήλιο και διαιρώντας την με το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ο πλανήτης μας για να ολοκληρώσει μια τροχιά (περίπου 365 ημέρες). Για να υπολογίσουν την απόσταση της Γης γύρω από τον ήλιο, το μόνο που χρειάζεται να κάνουν οι επιστήμονες είναι να προσδιορίσουν την περιφέρεια ενός κύκλου. Γνωρίζουμε ότι η Γη απέχει, κατά μέσο όρο, περίπου 149,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον ήλιο και γνωρίζουμε ότι ταξιδεύει σε μια γενικά κυκλική τροχιά (στην πραγματικότητα είναι περισσότερο ελλειπτική). Αυτή η απόσταση μεταξύ του ήλιου και της Γης είναι η ακτίνα του κύκλου. Για να βρούμε την περιφέρεια αυτού του κύκλου, η εξίσωση είναι 2*pi*ακτίνα, ή 2*3,14*93 εκατομμύρια μίλια. Αφού υπολογιστεί η περιφέρεια, μπορεί να προσδιοριστεί η τροχιακή της ταχύτητα. Το ηλιακό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει τον ήλιο μας και όλα τα ουράνια σώματα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω του, επίσης κινείται. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι ο Γαλαξίας μας περιστρέφεται γύρω από ένα γαλαξιακό κέντρο με βάση τις παρατηρήσεις άλλων άστρων, δήλωσε η Κέιτι Μακ, θεωρητική αστροφυσικός στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Αν τα πολύ μακρινά αστέρια φαίνεται να κινούνται, αυτό συμβαίνει επειδή το ηλιακό σύστημα κινείται σε σχέση με τη σχετική θέση αυτών των μακρινών άστρων. «Αν αρχίσω να περπατώ, μπορώ να καταλάβω ότι κινούμαι επειδή τα κτίρια από τα οποία περνάω, φαίνεται να απομακρύνονται», εξηγεί η Μακ. Αν κοιτάξω κάτι πιο μακρινό, όπως ένα βουνό στον ορίζοντα, αυτό κινείται λίγο πιο αργά επειδή είναι πιο μακριά από τα κτίρια, αλλά εξακολουθεί να κινείται σε σχέση με τη θέση μου, πρόσθεσε. Μελετώντας τις κινήσεις άλλων άστρων σε σχέση με τον ήλιο, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι το ηλιακό σύστημα περιστρέφεται γύρω από το γαλαξιακό κέντρο με περίπου 720.000 χλμ./ώρα. Στη συνέχεια, ο Γαλαξίας μας, έλκεται προς διαφορετικές κατευθύνσεις από άλλες ογκώδεις δομές, όπως άλλοι γαλαξίες και σμήνη γαλαξιών. Ακριβώς όπως οι επιστήμονες μπορούν να καταλάβουν ότι το ηλιακό σύστημα κινείται με βάση τη σχετική κίνηση άλλων άστρων, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη σχετική κίνηση άλλων γαλαξιών για να προσδιορίσουν πόσο γρήγορα κινείται ο Γαλαξίας μας μέσα στο σύμπαν. Παρόλο που τα πάντα κινούνται συνεχώς, οι ζωντανοί οργανισμοί στην επιφάνεια της Γης δεν το αισθάνονται, για τον ίδιο λόγο που οι επιβάτες ενός αεροπλάνου δεν αισθάνονται ότι πετούν στον αέρα με εκατοντάδες χιλιόμετρα την ώρα, εξηγεί η Μακ. Όταν απογειώνεται το αεροπλάνο, οι επιβάτες νιώθουν την επιτάχυνση και αυτή η αίσθηση προκαλείται από την μεταβαλλόμενη ταχύτητα του αεροπλάνου. Μόλις το αεροπλάνο φτάσει στο επιθυμητό ύψος πλεύσης, οι επιβάτες δεν αισθάνονται την ταχύτητα, επειδή αυτή δεν αλλάζει. Οι επιβάτες δεν θα αισθανθούν την ταχύτητα επειδή κινούνται με την ταχύτητα και προς την κατεύθυνση του αεροπλάνου. Δεν υπάρχει σχετική κίνηση καθώς όλοι όσοι κάθονται στο αεροπλάνο κινούνται με την ίδια ταχύτητα. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι επιβάτες μπορεί να αντιληφθούν την κίνηση του αεροπλάνου, είναι κοιτάζοντας από το παράθυρο το τοπίο που περνάει. Για τους ανθρώπους που στέκονται στην επιφάνεια του πλανήτη μας, δεν αισθάνονται ότι η Γη τρέχει γύρω από τον ήλιο, επειδή και οι ίδιοι τρέχουν γύρω από τον ήλιο με την ίδια ταχύτητα. ΠΗΓΗ: Live Science

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2022

Sarah Brightman - Fleurs du Mal (Live in Vienna)

Sarah Brightman-Arabian nights-Greg Chapter 14

Harem (Cancao Do Mar)

'The Phantom of The Opera' Sarah Brightman & Antonio Banderas

Τρίτη 10 Μαΐου 2022

Μάικλ Βέντρις

Έζησε μόνο 34 χρόνια, στην σύντομη ζωή του ο ιδιοφυής νεαρός Μάικλ Βέντρις έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία! από μικρός κλίση στην εκμάθηση γλωσσών, 9 χρονών γνώριζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά. Το 1936, σε ηλικία 14 ετών έτυχε να ξεναγηθεί από τον ανασκαφέα της Κνωσού Σερ Άρθουρ Έβανς σε μια έκθεση Μινωικής τέχνης και εντυπωσιάζεται, ακούει για πρώτη φορά για την άγνωστη γραφή των Μινωιτών , ο Έβανς την ονόμασε Γραμμική Β, επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, όχι εικονιστικούς, όπως τα ιερογλυφικά και διέφερε από την ακόμα παλιότερη γραφή, την Γραμμική Α, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα επηρεασμένη από το κύρος του Έβανς δέχεται την γνώμη του ότι δεν είναι Ελληνική, αλλά ξεχωριστή γλώσσα, του Βέντρις γίνεται έμμονη ιδέα να την διαβάσει. Στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο κατατάχτηκε στη Βασιλική Βρετανική Αεροπορία και διέπρεψε στο να σπάζει μυστικούς κώδικες των Γερμανών, το να λύσει το μεγάλο αίνιγμα, το αποκαλούμενο «Έβερεστ» της Αρχαιολογίας που ταλάνιζε ειδικούς πάνω από 30 χρόνια ήταν πια θέμα χρόνου. Το γεγονός ότι δεν ήταν αρχαιολόγος αλλά αρχιτέκτονας αλλά ούτε και πανεπιστημιακός τον βοήθησε να διατηρήσει το μυαλό του καθαρό και να ρισκάρει κάνοντας τολμηρές υποθέσεις ότι πράγματι η Γραμμική Β είναι Ελληνική γλώσσα, χωρίς το φόβο της απόρριψης από ένα χώρο, τον Ακαδημαϊκό όπου ούτως ή άλλως δεν ανήκε. Επειδή δεν ήταν φιλόλογος δεν θα μπορούσε να συνεχίσει χωρίς την βοήθεια κάποιου κλασικού φιλολόγου, τον βρήκε στο πρόσωπο του Τζων Τσάντγουικ υφηγητή στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ. Και τα κατάφερε! Το 1939, εκτός από την Κρήτη, βρέθηκαν και στην ηπειρωτική Ελλάδα γύρω στις 300 πλάκες με τη Γραμμική Β, κάνοντας τη σύγκριση, ο Βέντρις παρατήρησε ότι ορισμένες «λέξεις» υπήρχαν μόνο στις πλάκες της Κρήτης. Έκανε, λοιπόν, την εμπνευσμένη υπόθεση, πως αυτές οι λέξεις ήταν ονόματα πόλεων και τοπωνύμια, πράγμα που αποδείχτηκε σωστό. Τελικά, ερμήνευσε με σιγουριά 65 από τα 88 τότε γνωστά σύμβολά της, διατύπωσε τους βασικούς κανόνες ορθογραφίας της και έφερε στο φως την πρώτη Ελληνική γλώσσα 7 αιώνες παλαιότερη από τα Ελληνικά του Ομήρου, στην ευφυΐα του οφείλουμε το γεγονός ότι η γραπτή μας Ιστορία δεν αρχίζει, όπως γνωρίζαμε τον 8ο αιώνα αλλά στα μέσα του 15ου αιώνα, περίπου στο 1450 π.Χ. αφού τότε χρονολογείται το αρχαιότερο κείμενο γραμμένο σε πήλινη πινακίδα που ανακαλύφθηκε το 2010 στην Ίκλαινα της Μεσσηνίας. Συνολικά, έχουν βρεθεί περί τα 5.000 κείμενα σε Γραμμική Β (κυρίως πινακίδες αλλά και αγγεία), 3.000 από την Κνωσό, γύρω στα 1.400 από την Πύλο και τα υπόλοιπα από Θήβα, Μυκήνες, Τίρυνθα, Ελευσίνα, Ορχομενό και αλλού, έχει διαβαστεί περίπου το 87% αυτών των κειμένων Την 1η Ιουλίου του 1952, ο παθιασμένος ερασιτέχνης που δεν ήταν ούτε φιλόλογος, ούτε αρχαιολόγος, ούτε γλωσσολόγος ανακοίνωσε την ανακάλυψή του σε μια ομιλία του στο BBC. Χαρακτηρίστηκε το φιλολογικό γεγονός του 20ου αιώνα, αφού διαβάστηκαν τα αρχαιότερα γραπτά κείμενα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού!

Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022

Αντρέας Ζέππος: Ο φιλάνθρωπος ψαράς από το Αϊβαλί που στην κατοχή μοίραζε ψάρια στους άπορους του Πειραιά

Αντρέας Ζέππος: Ο φιλάνθρωπος ψαράς από το Αϊβαλί που στην κατοχή μοίραζε ψάρια στους άπορους του Πειραιά Στο τέλος του 19ου αιώνος, η περιοχή του Νέου Φαλήρου είχε μετατραπεί σε κοσμική λουτρόπολη με εντυπωσιακά ξενοδοχεία. Ακριβώς την ίδια περίοδο, στην άλλη άκρη του Αιγαίου πελάγους, στο Αϊβαλί, οι εύποροι Έλληνες δημιούργησαν και αυτοί μια λουτρόπολη έξω από την πόλη τους που επίσης ονόμασαν Νέο Φάληρο, κατ’ απομίμηση του πειραϊκού· εκεί συναντούμε τον μικρό Ανδρέα Ζέππο… Ο Ανδρέας Ζέππος γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1914. Ο πατέρας του Στράτος, ήταν έμπορος, αλλά μια μέρα ήρθαν οι Τούρκοι, του έσπασαν το μαγαζί και τον πήραν μαζί με άλλους Έλληνες· δεν τον ξαναείδαν πια. Η μητέρα του, η κυρά Παρασκευή, έγκυος κιόλας, μάζεψε ό,τι μπορούσε, πήρε από το χέρι και τον Ανδρέα και κατέφυγαν σε ένα σπίτι με μποστάνι που είχαν έξω απ’ την πόλη για ασφάλεια. Η κυρά Παρασκευή γέννησε λίγο αργότερα κορίτσι που βαφτίστηκε Στρατούλα, αλλά η ζωή κυλούσε δύσκολα. Ο Ανδρέας βρέθηκε, λοιπόν, μούτσος στον «Ταξιάρχη», στο καΐκι του καπετάν Στέλιου, συγγενή της μητέρας του. Ο «Ταξιάρχης» ήταν από τα μεγαλύτερα ψαράδικα της περιοχής και ο καπετάν Στέλιος μεγάλος δάσκαλος και καλός άνθρωπος. Έλεγε αργότερα ο καπετάν Ανδρέας: “Την πρώτη φορά που πήρα το μερτικό μου απ’ το ψάρεμα, λίγες μπαγκανότες στη χούφτα κι ένα διχτάκι ψάρια, σε λίγα λεπτά έκανα τη σχετικά μεγάλη απόσταση από το λιμάνι στο σπίτι μου. Κυριολεκτικά πετούσα… Τόσο μεγάλη ήταν η χαρά μου που πήγαινα για πρώτη φορά στη μάνα λίγα λεφτά και ένα διχτάκι ψάρια. Νόμιζα ότι είχα γίνει άντρας. Εκείνο που πρέπει να σας πω ξεχωριστά, είναι η χαρά που πήρα μόλις τ’ αφεντικό μου (ο καπετάν Στέλιος) με πλήρωσε. Η χαρά μου όμως δεν ήταν ότι θα ξόδευα αυτά τα χρήματα για τον εαυτό μου, αλλά γιατί θα τα πήγαινα προσφορά στη μάνα μου”.
Ο καπετάν Στέλιος, μια μέρα που πήγε να πουλήσει ψάρια στη Σμύρνη, κατάλαβε ότι η κατάσταση δεν ήταν καλή. Επιστρέφοντας στο Αϊβαλί μαζεύει τη γυναίκα του, την κυρά Ζωή, την οικογένεια Ζέππου και φεύγουν το βράδυ. Βάζουν πλώρη για Πειραιά αλλά όταν φτάσαν στον Σαρωνικό, ο καιρός τους έριξε στην Αίγινα. Στην Αίγινα άφησαν τις γυναίκες σε ένα μοναστήρι που φιλοξενούσε πρόσφυγες, και ο καπετάν Στρατής με τον Ανδρέα ξεκίνησαν στον «Ταξιάρχη» να αναγνωρίσουν τα νερά. Σύντομα κατάφεραν να βγάζουν γερό μεροκάματο και νοίκιασαν ένα παλιό μικρό σπιτάκι με δύο δωμάτια κοντά στην παραλία όπου ζούσαν όλοι μαζί. Η κυρά Ζωή όμως, που ήταν πάντα ασθενική, πέθανε λίγο αργότερα, και ο καπετάν Στέλιος σύντομα την ακολούθησε. Στην κυρά Παρασκευή παραχωρήθηκε ένα μικρό διαμέρισμα στις προσφυγικές πολυκατοικίες του Τουρκολίμανου και έτσι ο καπετάν Ανδρέας βρέθηκε στον Πειραιά. Πούλησε τον «Ταξιάρχη», που ήταν ακατάλληλος για ψάρεμα στο Φάληρο, και αγόρασε ένα δυνατό τρεχαντήρι, τέτοιο που κανείς άλλος δεν είχε στην περιοχή αφού μπορούσε να ψαρεύει βαθύτερα και να καλάρει τουλάχιστον δύο φορές περισσότερες από τους άλλους ψαράδες. Δυστυχώς, με τον θάνατο της κυρά Παρασκευής λίγο αργότερα, χάνει και τον έλεγχο του ποτού. Γρήγορα γίνεται ο πρώτος ψαράς του όρμου του Φαλήρου, τα ‘κονόμησε και απέκτησε μεγάλη φήμη ως ένας από τους διασημότερους γλεντζέδες· όσα έβγαζε, κάθε βράδυ τα «ακούμπαγε». Σύχναζε στην ταβέρνα του Καούδη στις Τζιτζιφιές, όπου τραγουδούσε ο Γιάννης Παπαϊωάννου. Άφηνε μάλιστα αρκετά χρήματα, ώστε ο Παπαϊωάννου, που «χαιρόταν όταν τον έβλεπε», έγραψε γι’ αυτόν στην Κατοχή το πασίγνωστο τραγούδι, λόγω του οποίου τον θυμόμαστε και εμείς σήμερα. Μάλιστα, συχνά τραγούδαγε: «Καπετάν Ανδρέα Ζέππο, βαλ’ το χέρι στο γιλέκο», διότι ο Ζέππος έβγαζε από τη τσέπη του γιλέκου χρυσές λίρες. Κάθε βράδυ στα μπουζούκια ξόδευε περιουσίες. Δεν λογάριασε ποτέ το χρήμα, γιατί νόμιζε ότι πάντα θα του έρχονταν όλα βολικά. Η Καίτη Γκρέη τον θυμάται στα μαγαζιά των Τζιτζιφιών και του Μοσχάτου, να μπαίνει να γλεντάει κάθε βράδυ και να «σηκώνει» όλο το μαγαζί. «Πιωμένος ήταν καπετάν φασαρίας», θυμάται, «είχαμε γίνει καλοί φίλοι. Καλόκαρδος όμως άνθρωπος. Όταν έφευγε, σήκωνε σε…μπόγο το τραπεζομάντιλο με ό,τι είχε επάνω, αφού άφηνε ένα μάτσο χρήματα στο γυμνό τραπέζι». Το ίδιο, αλλά…αντίστροφα έκανε ο καπετάν Ανδρέας Ζέππος και όταν έφευγε από το σπίτι του, όπως έλεγε το 1982 ο γιος του: «Η μάνα μας έλεγε, ότι μετά την ψαριά, έφερνε στο σπίτι ένα μεγάλο σωρό με λεφτά, τα έβαζε πάνω στο τραπέζι της κουζίνας, έπειτα σήκωνε το τραπεζομάντιλο σε μπόγο, το έβαζε στον ώμο και έφευγε για τα μπουζούκια». Με τον Παπαϊωάννου ήταν πολύ φίλοι, αλλά είχαν και κάποια μακρινή συγγένεια. Ήταν όμως περισσότερο φίλοι, γιατί έκαναν μαζί και στο ψαροκάικο. Πριν ακόμα γίνει συνθέτης ο Παπαϊωάννου, δούλευε στο καΐκι του Ζέππου. Είχε λοιπόν ένα μπουζουκάκι κι όπως καθόταν στην πρύμνη, τραγούδαγε τους καημούς της δουλειάς τους. Έτσι, αφιέρωσε το ομώνυμο τραγούδι στον καπετάνιο του, που έγινε σουξέ με την αξέχαστη Μαρίκα Νίνου, περίπου το ΄46. Και οι στίχοι του τραγουδιού αυτού τελικά δεν βγήκαν από την φαντασία του συνθέτη. Ήταν η καθημερινή ζωή του καπετάν Ανδρέα Ζέππου… Μια ψαροπούλα είναι αραγμένη, μπρος στ’ ακρογιάλι τον Ζέππο περιμένει. Καπετάν Ανδρέα Ζέππο, χαίρομαι όταν σε βλέπω. Χαίρομαι όταν σε βλέπω, καπετάν Ανδρέα Ζέππο. Όλοι καλάρουνε μα δε πιάνουν ψάρια. Καλάρ’ ο Ζέππος και πιάνει καλαμάρια. Έγια μόλα έγια λέσα, έχει ο σάκος ψάρια μέσα. Έχει ο σάκος ψάρια μέσα, έγια μόλα έγια λέσα. Μέσα το τσούρμο του είν’ όλοι ιππότες. Έξ’ είν’ απ’ την Κούλουρη κι έξ’ Αϊβαλιώτες. Καπετάν Ανδρέα Ζέππο, χαίρομαι όταν σε βλέπω. χαίρομαι όταν σε βλέπω, καπετάν Ανδρέα Ζέππο. Έγια μόλα έγια λέσα, έμπα στη βαρκούλα μέσα. Έμπα στη βαρκούλα μέσα, έγια μόλα έγια λέσα. Ο Ζέππος αγαπούσε τους ανθρώπους και δεν ξέχασε ποτέ ότι και ο ίδιος ήταν πρόσφυγας. Πάντρεψε πολλές ορφανές κοπέλες που δεν είχαν κουμπάρο να τις στεφανώσει, βάφτισε πολλά αβάπτιστα που λόγω της φτώχειας δεν είχαν τα απαραίτητα για το μυστήριο, τάισε τη χήρα και το ορφανό· ακόμη και στις γάτες έδινε τα πατημένα ψάρια για να φάνε. Κυρίως όμως, στη μεγάλη πείνα της Κατοχής, βοήθησε κόσμο και ντουνιά. Το 1941 οι Γερμανοί βομβαρδίζουν τον Πειραιά και οι κάτοικοι αναγκάζονται να καταφύγουν στην Αθήνα. Περνώντας απ’ το Φάληρο, πολλοί ηλικιωμένοι έμειναν εκεί διότι δεν μπορούσαν άλλο να περπατήσουν. Ο καπετάν Ανδρέας δίνει αλεύρι στον φούρνο απ’ τ’ απόθεμά του, και μοιράζει ψωμί. Το καΐκι του έφερε μεγάλα ψάρια, διότι είχαν σκοτωθεί από τις εκρήξεις και επέπλεαν στο νερό και, αντί να τα πουλήσει, τα βράζει και τα μοιράζει συσσίτιο. Μετά την Κατοχή, η έντονη εκβιομηχάνιση και αστικοποίηση της περιοχής, είχε ως συνέπεια τη μόλυνση των φαληρικών υδάτων και το ψάρεμα, πλέον, ήταν αδύνατο. Αναγκάστηκε, λοιπόν, να επιστρέψει στο Τουρκολίμανο και να ψαρεύει στα ανοικτά, αλλά το ψάρεμα εκεί ήταν πολύ δύσκολο, πολύ κουραστικό και δεν απέφερε πάντα κέρδος· απ’ το πολυπληθές τσούρμο του, κράτησε μόνον δύο-τρία παλικάρια. Τα χρόνια όμως είχαν περάσει, ο καπετάνιος είχε βαρύνει (χώρια που ήταν και αλκοολικός) ενώ μεροκάματο δεν έβγαινε· δεν μπορούσε να συνεχίσει άλλο αυτή τη δουλειά. Περί το 1955 αποφασίζει να δουλέψει ως μανάβης, να παίρνει ψάρια από τα καΐκια και να γυρίζει να τα πουλήσει. Αντί να γυρνάει τις γειτονιές όμως, αξιοποίησε τις γνωριμίες του και πήγαινε ψάρια σε όλες τις ταβέρνες και τα εστιατόρια. Ούτε πάλι, όμως, έβγαζε μεροκάματο γιατί οι ταβέρνες δεν πλήρωναν. Του ‘λεγαν «έλα τη Δευτέρα μετά το Σαββατοκύριακο που θα ‘χουμε δουλειά», αλλά ούτε τη Δευτέρα πλήρωναν γιατί «δεν ήρθε κόσμος». Όμως, και ο ίδιος ο καπετάνιος δεν είχε πια τη δύναμη να γυρίζει την πόλη με τα πόδια και τα βαριά καλάθια· είχε μεγαλώσει. Παίρνει, λοιπόν, ένα καλάθι ψάρια, και στέκεται έξω από τον ηλεκτρικό στο Φάληρο. Βγάζει μικρό μεροκάματο αλλά η πληρωμή γίνεται τουλάχιστον τοις μετρητοίς και όχι όπως στις ταβέρνες. Όταν τελειώνει νωρίς, ψαρεύει μόνος του χταπόδια και τα πουλά την επομένη. Έβαλε μάλιστα και μια ταμπέλα: «Ψάρια απ’ τον καπετάν Ανδρέα Ζέππο». Τα λεφτά δεν έφταναν όμως, και η γυναίκα του, η κυρά Κατίνα, αναγκάζεται να ξενοδουλέψει. Τυχερή στην ατυχία της, την παίρνει βοηθό στο σπίτι της η Φανή, η γυναίκα του λογοτέχνη Κώστα Σούκα. Η Φανή ευεργετήθηκε από τον καπετάνιο όταν στην Κατοχή της έδινε, μαζί με τόσους άλλους, από μια χούφτα ψάρια και επιβίωσαν. Γρήγορα ο καπετάνιος συνδέθηκε με τη φιλολογική συντροφιά του Σούκα, η οποία τον δέχθηκε με σεβασμό και αγάπη· εκεί τον γνώρισε και ο Ευ. Αθηναίος. Απ’ αυτούς τους ανθρώπους βρήκε μια αναγνώριση για όσα έκανε στην Κατοχή. Φαίνεται όμως ότι, αυτή η υπέρμετρη αγάπη του Ζέππου και βοήθεια που έδινε στον καθένα, να του στοίχισε σε τελευταία ανάλυση και την ίδια του τη ζωή, αφού είναι σίγουρο ότι του στοίχισε το καΐκι του! Γιατί ο Ζέππος ήταν «τρομερά φερέγγυος άνθρωπος κι όταν χρωστούσε αρρώσταινε», όπως είπε κάποτε ο γιος του. Έτσι, κάποια μέρα εκείνης της εποχής, ένας γνωστός του από τη Χαλκίδα, θέλησε να πάρει ένα δάνειο από την Αγροτική Τράπεζα, για να αγοράσει «εργαλεία» για το καΐκι του. Ο Ζέππος μπήκε εγγυητής, αλλά για κάποιον λόγο το δάνειο δεν εξοφλήθηκε και ο Ζέππος δεν είχε τόσα πολλά λεφτά πια για να πληρώσει. Έπρεπε να πληρώσει με το καΐκι του… Το έχασε. Έγινε αλκοολικός από το πιοτό -όταν οι άλλοι έπιναν καφέ, αυτός έπινε ούζο- και κάποια στιγμή δεν άντεξε… Πέθανε από κίρρωση του ήπατος στα 1969, σε ηλικία 55 χρονών. Πέθανε άφραγκος και παρά λίγο να γίνει και έρανος για τα έξοδα της κηδείας του. Τότε, ο Παπαϊωάννου έγραψε προς τιμήν ένα ακόμη τραγούδι, το «Ο Ζέππος εκουράστηκε». Το περίφημο καΐκι του, ο «Άγιος Ευστράτιος», μετά την τράπεζα, άρχισε να αλλάζει χέρια. Βγήκε σε πλειστηριασμό και το αγόρασε μια μεγάλη οικογένεια ψαράδων από το Πέραμα, οι Παγιδαίοι, που το ονόμασαν «Ζέππο». Κάποια στιγμή αποφάσισαν να το πουλήσουν για να πάρουν μεγαλύτερο. Το καΐκι αλλάζει πάλι χέρια. Αυτή τη φορά το αγοράζει ο Ναουσαίος ψαράς Θανάσης Νταντάνης, που ζούσε στην Πάρο. Το κράτησε αρκετά χρόνια και στη συνέχεια πούλησε τον «Ζέππο» στον αρχιτέκτονα Κώστα Γουζέλη. Αυτός περιέβαλε το ιστορικό σκαρί με περισσή αγάπη, το ανακατασκεύασε, του έβαλε πανιά, το έκανε ακόμα πιο όμορφο και κράτησε το όνομά του. Μ’ αυτό, ο γνωστός σκηνοθέτης Γιώργος Κολόζης έκανε τα γυρίσματα της σειράς ντοκιμαντέρ «Αιγαίο νυν και αεί», στο επεισόδιο «Αέρας στα πανιά μας», που προβλήθηκε με επιτυχία από την κρατική τηλεόραση. Ο «Ζέππος» ξανοίχτηκε και πάλι στο Αιγαίο για τις ανάγκες των γυρισμάτων σ’ ένα δύσκολο ταξίδι 1500 μιλίων. Το καΐκι, μετά την εκπομπή, κατέληξε σε έναν από τους συγγενείς της οικογένειας Περατικού και άραξε σε έναν μόλο του πανέμορφου νησιού της Αντιπάρου.

Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2022

Πότε πέφτει η Καθαρά Δευτέρα - Όλες οι αργίες του 2022

Από φέτος, με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, προστέθηκε η 28η Οκτωβρίου, που μέχρι τώρα ήταν προαιρετική αργία. Οι επόμενες αργίες της νέας χρονιάς 7 Μαρτίου - Δευτέρα: Καθαρά Δευτέρα 25 Μαρτίου - Παρασκευή: Επέτειος της Επανάστασης του 1821 22 Απριλίου - Παρασκευή: Μεγάλη Παρασκευή 24 Απριλίου - Κυριακή: Άγιο Πάσχα 25 Απριλίου - Δευτέρα: Δευτέρα του Πάσχα 1 Μαΐου - Κυριακή: Πρωτομαγιά 13 Ιουνίου - Δευτέρα: Αγίου Πνεύματος 15 Αυγούστου - Δευτέρα: Κοίμηση της Θεοτόκου 28 Οκτωβρίου - Παρασκευή: Επέτειος του Όχι 25 Δεκεμβρίου - Κυριακή: Χριστούγεννα 26 Δεκεμβρίου - Δευτέρα: Δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων - Σύναξη της Θεοτόκου

Ισπανία: Πέθανε ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο λίγο πριν κλείσει τα 113 του χρόνια

Τρεις εβδομάδες προτού κλείσει τα 113 του χρόνια πέθανε ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο Ισπανός, Σατουρνίνο δε λα Φουέντε Γκαρθία. Ο Φουέντε Γκαρθία, πέθανε σε ηλικία 112 ετών και 341 ημερών, ανακοίνωσε σήμερα Τετάρτη η Guinness World Records. Ο Ισπανός είχε ανακηρυχθεί ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο στην ηλικία των 112 ετών και 211 ημερών, σύμφωνα με τον οργανισμό αυτό, ο οποίος έχει έδρα το Λονδίνο. Θα εόρταζε τα 113α του γενέθλια τον επόμενο μήνα.

Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2022

Η αδιαφορία της αξιοποίησης του Ελληνικού επιστημονικού ανθρώπινου δυναμικού στην ημεδαπή και οι συνέπειες της εισερχόμενα

 Posted: 13 Jan 2022 08:00 AM PST

Γράφει ο Νικόλαος Ουζούνογλου  
 
Η δύναμη των κρατών, ανεξάρτητα του μεγέθους τους, ιδιαίτερα μετά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (Β’ Π.Π.), εξαρτάται από την ικανότητα τους να εξασφαλίσουν και να οργανώσουν αποτελεσματικά το ανθρώπινο επιστημονικό δυναμικό και την ένταξη τους ως κύριο παράγοντα στην έρευνα και ανάπτυξη για στήριξη του παραγωγικού τους δυναμικού.
 
Οι Η.Π.Α. ενώ πριν από το Β’ Π.Π. είχαν επιστημονικό δυναμικό ισχνότερο από τις χώρες της Ευρώπης – Βρετανία, Γαλλία και κυρίως από την Γερμανία, μετά από το 1945 κατέστη σε σύντομο χρονικό διάστημα παγκόσμια δύναμη με βασικό παράγοντα την τεχνολογική τους ανάπτυξη που βασίστηκε στην προσέλκυση επιστημόνων από πολλές χώρες του εξωτερικού, αρχίζοντας από την ηττημένη Ναζιστική Γερμανία. Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε την εξέλιξη του πυραυλικού προγράμματος των Η.Π.Α. που ουσιαστικά βασίστηκε στους επιστήμονες που είχαν αυτομολήσει η αιχμαλωτίσει από τις Αμερικανικές δυνάμεις.  
 
Ανάλογη προσπάθεια έκανε η Ε.Σ.Σ.Δ. που η επιστημονική της παράδοση ξεκινάει από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου και την πρόσκληση του μεγάλου μαθηματικού Leonard Euler (1707-1783) από την Ελβετία του οποίου το έργο υποστηρίχθηκε από την Τσαρίνα Κατερίνα Α’. Παρά το αυταρχικό καθεστώς τα επιστημονικά επιτεύγματα της Ε.Σ.Σ.Δ. τις δεκαετίες 1950-60 είναι εκπληκτικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε ο Sergei Korolev πατέρας της διαστημικής τεχνολογίας της Ε.Σ.Σ.Δ. παρόλο που εξορίστηκε στην Σιβηρία μαζί με όλο το εργαστήριο του. Ωστόσο το αποτέλεσμα του ψυχρού πολέμου κρίθηκε στον τεχνολογικό τομέα. Το κλειστό σύστημα της Σοβιετικής Ένωσης, που ίσχυε και στην διοίκηση της επιστήμης και τεχνολογίας, αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην κατάρρευση στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με τις λανθασμένες εκ των άνω επιλογές προς τα που πρέπει να δοθεί έμφαση στην τεχνολογία. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ήταν η τεχνολογία των υπολογιστών όπου για δεκαετίες η προσπάθεια ήταν να αντιγραφεί ο πρώτος μικρού μεγέθους υπολογιστής PDP11 της εταιρείας Digital των Η.Π.Α. και η απόρριψη της τεχνολογίας των οπτικών ινών στην μετάδοση σημάτων με αποτέλεσμα να υπάρξει μια καθυστέρηση άνω των15 ετών στην ανάπτυξη δικτύων υψηλής ταχύτητας μετάδοσης πληροφοριών. 
 
Μια άλλη περίπτωση που έχει σχέση με το κύριο θέμα μας είναι η περίπτωση του Ισραήλ. Αν και από την ίδρυση του από το 1948 είχε καταλάβει ότι η επιβίωση που βασιζόταν στην ανάπτυξη δικής του τεχνολογίας, η επιλογή αυτή ισχυροποιήθηκε με την απόφαση της Γαλλίας μετά από τον Πόλεμο των 6 Ημερών να εφαρμόσει εμπάργκο κατά του Ισραήλ, λόγω των σχέσεων της Γαλλίας με τα Αραβικά κράτη. Στο Ισραήλ όμως το μεγάλο τεχνολογικό άλμα έγινε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Εκατοντάδες επιστήμονες από τις χώρες της Ε.Σ.Σ.Δ. προσκλήθηκαν (1992-95) και δημιούργησαν μια εκπληκτική υποδομή που έχει καταστήσει το Ισραήλ πρωτοπόρο στους επιστημονικούς τομείς που εξασφαλίζουν την επιβίωση του σε ένα εξαιρετικά εχθρικό περιβάλλον.  
 
Ανάλογη γεγονός ίσχυε και στην περίπτωση της Ελλάδος. Με τις καθεστωτικές αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη και κυρίως από την Ρωσία χιλιάδες Έλληνες με ανάλογη επιστημονική κατάρτιση, κατά πλειοψηφία καταγόμενοι από τον Πόντο της Ανατολής, βρέθηκαν στην Ελλάδα. Υπήρχε τότε Εθνικό Ίδρυμα Υποδοχής και Αποκατάστασης Αποδήμων και Παλινοστούντων. Όταν υποβλήθηκε μια πρόταση στο Ίδρυμα αυτό για ένα πρόγραμμα ανάλογο με αυτό του Ισραήλ, η Διοίκηση δεν καταλάβαινε περί τίνος πρόκειται. Ουδείς από τους έχοντες την ευθύνη μπορούσε να καταλάβει την σημασία της αξιοποίησης του επιστημονικού αυτού.  
 
Ας έρθουμε όμως, σε δύο μόνο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που δείχνουν πως το κομματοκρατούμενο κράτος των Αθηνών βλέπει διαχρονικά το ζήτημα της αξιοποίησης της επιστήμης και τεχνολογίας, για την αντιμετώπιση των ζωτικών ζητημάτων της χώρας. Θα μπορούσαν να δοθούν δεκάδες τέτοια παραδείγματα αλλά ας αρκεστούμε για την ώρα σε αυτά τα δύο.  

 
Ιωάννης Αργύρης (1913-2004) 
 
Υπήρξε από τους κορυφαίους επιστήμονες του 20ου αιώνα στον τομέα της Υπολογιστικής Μηχανικής. Σπούδασε στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο αλλά ερχόμενος σε αντίθεση με την Μεταξική Δικτατορία μετέβη το 1938 στο 3οέτος των σπουδών του στο Μόναχο να συνεχίσει. Όμως και εκεί τα πράγματα ήταν χειρότερα και διέφυγε στην Ζυρίχη όπου σπούδασε το ΕΤΗ (Πολυτεχνείο της Ζυρίχης). Μετά από τον Β’Π.Π. εξελίχθηκε σε πρωτοπόρο μηχανικό και ανέπτυξε υπολογιστικές μεθόδους στην αεροδυναμική για την σχεδίαση αεροσκαφών που μέχρι τότε γινόντουσαν με εμπειρικές μεθόδους και ήταν χρονοβόρες. Αρχές της δεκαετίας του 1970 ήταν καθηγητής σε δύο κορυφαία Πανεπιστήμια στο Imperial College και στο Στρασβούργο.  
 
Όταν ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής την περίοδο 1975-76 έδινε τον αγώνα η Ελλάδα να γίνει δεκτή στην τότε Ε.Ο.Κ., σε συνάντηση του με τον Καγκελάριο Helmut Schmidt έγινε λόγος περί της κατάστασης στην Ελλάδα της έρευνας. Ο Καγκελάριος του ανέφερε ότι υπάρχει ο Ι. Αργύρης και ότι θα έπρεπε να τον αξιοποίηση η Ελλάδα. Πράγματι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής προσκάλεσε τον Ι. Αργύρη εξασφαλίζοντας την δημιουργία μιας βασικής υποδομής να ξεκινήσει η χώρα ερευνητική προσπάθεια σε κρίσιμους τομείς. Η πρώτη πράξη του Ι.Αργύρη ήταν να καλέσει Έλληνες του εξωτερικού να συμβάλλουν στην προσπάθεια αναφέροντας τα σχέδιο του και την δημιουργία ενός κέντρου δοκιμών στην Λίμνη της Εύβοιας. Όμως με την εμφάνιση του άρχισε η αντίδραση από : (α) το τότε κατεστημένο του συστήματος καθηγητών που είχαν το προνόμιο δια βίου εδρούχων στα ΑΕΙ, (β) των κομματικών φατριών μέσα στο τότε κυβερνών κόμμα που διέδιδαν ότι ο Αργύρης θέλει δικό του ιδιωτικό αεροπλάνο και από όλα περισσότερο: (γ) την σκληρή αντίδραση του πανίσχυρου μπλοκ των αντιπροσώπων ξένων εταιρειών που έχουν εμποδίσει κάθε ανάλογη προσπάθεια και έχουν πανίσχυρες προσβάσεις στην εκάστοτε εξουσία. Ο τελευταίος παράγοντες δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα ότι υπήρξε ο κυριότερος παράγοντας που οδήγησε την χώρα στην οικονομική καταστροφή του 2010.  
 
Όμως ο Ι. Αργύρης ήταν σκληρό καρύδι. Αν και δεν είχε πρόσβαση πλέον στον Ηγέτη που τον είχε προσκαλέσει, προσπαθούσε με όλες του τις δυνάμεις να συνεχίσει. Για να τον αναγκάσουν να τα παρατήσει, βρέθηκε η εξής μέθοδος: κάποια φορά είχε στείλει με τραπεζικό έμβασμα ο ίδιος 150 Μάρκα στην Γερμανία για να δακτυλογραφηθεί μια έκθεση του. Οι εγκάθετοι που είχαν αναλάβει τον εξοστρακισμό του, κατέθεσαν μήνυση για «παράνομη εξαγωγή συναλλάγματος».  
 
Συνέπεια ήταν να καταδικαστεί πρωτόδικα με αποτέλεσμα να εξαναγκαστεί ο Ιωάννης Αργύρης να τα παρατήσει να φύγει.  
 

Μαρία Πέτρου (1953-2012)  
 
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη και σπούδασε Φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Υπήρξε πρωτοπόρος επιστήμων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής όρασης. Ανέπτυξε νέες μεθόδους αναγνώρισης εικόνων και δίδαξε στα Πανεπιστήμια Surrey and Imperial College του Λονδίνου.  
 
Στα τέλη του 1990 βλέποντας ότι το Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων του Πανεπιστημίου Surrey προσελκύει το ενδιαφέρον γειτονικών χωρών πείρε την πρωτοβουλία να προσπαθήσει να φέρει το πρόγραμμα της κατασκευής μικροδορυφόρων στην Ελλάδα. Ήταν η εποχή που ο ελληνικός προϋπολογισμός χρηματοδοτούσε την έρευνα και ανάπτυξη πολλών χωρών…Η αείμνηστη Μαρία Πέτρου προσπαθούσε να πείσει με ένα ελάχιστο κόστος να αναλάβει κρατική εταιρεία το πρόγραμμα που είχε ιδρυθεί αρχές του 1970 με σκοπούς που απόλυτα ταίριαζε με το πρόγραμμα. Την εποχή εκείνη η κρατική αυτή εταιρεία από τους 4.000 υπαλλήλους διορισμένους από τα κόμματα οι περισσότεροι είχαν αποσπαστεί σε κομματικά γραφεία. Η πρόταση εύρισκε παντού μπροστά εμπόδια πολλαπλάσια από αυτά που είχε συναντήσει ο Ι. Αργύρης.. Αποτέλεσμα το πρόγραμμα έγινε από άλλη χώρα με την απόκτηση της τεχνογνωσίας των μικροδορυφόρων.  
 
Το σοβαρότερο όμως είναι δαπανήθηκαν πολλοί πόροι για προγράμματα που στηριζόταν σε ιδέες αντίθετες σε αρχές της φυσικής. Δεν είναι τυχ+αίο ότι πολλές φορές οι πολιτικές ηγεσίες πείθονται από εφευρέτες που ισχυρίζονται ότι έχουν ανακαλύψει το «αεικίνητο», δηλαδή την κατασκευή μιας μηχανής που χωρίς να της δοθεί ενέργεια μπορεί να λειτουργεί ασταμάτητα. Η ιδέα αυτή του Perpetuum Mobile ήταν ελκυστική τον 18ο αιώνα, όταν δεν είχαν διατυπωθεί τα αξιώματα της Θερμοδυναμικής που αποκλείουν την πιθανότητα να κατασκευαστεί αυτό και ας βρισκόμαστε στο 21ο αιώνα.  
 
Σημειώνουμε ότι η Ελλάδα άργησε 20 χρόνια να γίνει μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) με το σύνθημα «αν περάσει δορυφόρος από πάνω μας θα τον ρίξουμε»1.. και μετά όταν έγινε η χώρα μέλος του ΕΟΔ, ο τρόπος διαχείρισης των προγραμμάτων οδήγησε στην σχεδόν αποπομπή της χώρας από τον Οργανισμό αυτό…  
 
Όπως είπαμε παραπάνω αυτά είναι μόνο δύο από τα δεκάδες παραδείγματα….μπορούν να γραφθούν πολυσέλιδες διατριβές το πώς εμποδίστηκαν πάρα πολλές προσπάθειες για την τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας.  
 
Συμπέρασμα  
 
Η λεπτομερής ανάλυση μεμονωμένων περιπτώσεων οδηγεί στα εξής συμπεράσματα:  
 
- Διαχρονικά οι πολιτικές ηγεσίες στερούνται κατανόησης της σημασίας της τεχνολογίας για την επίλυση των ζωτικών ζητημάτων της χώρας, σε απόλυτο βαθμό. Το γεγονός ότι ουδείς συζητάει σήμερα την τεράστια απώλεια του επιστημονικού δυναμικού την περίοδο μετά από το 2010 δείχνει αυτή την αλήθεια. Η χώρα κάθε χρόνο χάνει το ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορούσε να προσφέρει πάρα πολλά.  
 
- Το κομματικοκρατούμενο σύστημα εξουσίας δεν μπορεί να ανεχθεί την διατάραξη του πελατειακού συστήματος διοίκησης με την ανάπτυξη μιας βιομηχανίας που θα στηρίζεται στην αλυσίδα: δημιουργία-ανάπτυξη και πρόοδο.  
 
Οι παραπάνω διαπιστώσεις συχνά διατυπώνονται με την φράση: «είμαστε μικρή χώρα .. μας φθάνει η βαριά μας βιομηχανία που είναι ο τουρισμός»2.  
 
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι παραπάνω συμπεριφορές - αυτό που είχε ονομάσει ο Βασίλης Βασιλικός από την δεκαετία του 1960 των «εντός των τειχών» - έχουν ιδεολογική αφετηρία την εγκαθίδρυση του φατριαστικού κομματικού συστήματος μετά από την 27 (14) Σεπτεμβρίου 1831 στην ελεύθερη Ελλάδα.  
 
Νικόλαος Ουζούνογλου  
Ομότ. Καθ. Ε.Μ.Πολυτεχνείου  
 
Παραπομπές
 









Μια γενιά που ακόμα σέβεται τις Αξίες

 


Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2022

«Σήμερα γκρεμίστηκε μια εκκλησιά»

 








Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός
 
Στα χρόνια του Σταλινισμού, ο οποίος είχε μετατρέψει την σοβιετική χώρα σε απέραντο εργοτάξιο κνουτοκρατούμενων μυρμηγκιών (κνούτο=μαστίγιο) ή σε στρατόπεδο εξοντώσεως αντιφρονούντων, χιλιάδες φυλακισμένοι είχαν επισκεπτήριο μία φορά τον χρόνο, για δεκαπέντε λεπτά. Οι γυναίκες τους – όπως μας το διηγείται ο Σολζενίτσιν στο «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ - που συχνά ζούσαν χιλιάδες μίλια μακριά, μάζευαν καπίκι-καπίκι τα ναύλα τους, όλο το χρόνο, για να ταξιδέψουν την ορισμένη ημερομηνία, που μπορούσαν να αντικρίσουν το πρόσωπο του συζύγου τους, μόλις για 15 λεπτά, και μάλιστα πίσω από ένα αγκαθωτό πλέγμα.
Κι ενώ «ζούσαν» γι’ αυτήν την στιγμή και ετοίμαζαν τα λόγια, που θα τους έλεγαν μες στα λίγα αυτά λεπτά, τις πιο πολλές φορές δεν άνοιγαν καθόλου το στόμα, μόνο κοιτάζονταν με πόνο όλη την ώρα, ώσπου να τις απομακρύνουν οι δεσμοφύλακες. Κι αυτό γινόταν για 10, 15 και 25 χρόνια.
 
Τι κρατούσε τόσο σφιχτά δεμένες τις καρδιές εκείνες; Μα το βαθύ και δυνατό μυστήριο της οικογένειας, το ευλογημένο καταφύγιο. Τα δεκαπέντε λεπτά αρκούσαν, για να βιώσουν και να επιβεβαιώσουν οι δύστυχες εκείνες γυναίκες, την θεόζευκτο ένωση. 
 
Είναι γνωστό πως, όσο βασίλευαν στις χώρες εκείνες τα σκοτάδια του μαρξισμού, οι θεσμοί που δέχτηκαν τα πιο βαριά πλήγματα ήταν η οικογένεια και η Ορθοδοξία, η οποία περιβάλλει τον γάμο και την οικογένεια με την ομορφιά και την ιερότητα του μυστηρίου. 
 
Θυμίζω ότι ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης και παράδειγμα προς μίμηση, είχε αναδειχθεί ο Πάβελ Μορόζιν, ο φανατισμένος έφηβος, που κατήγγειλε στις αρχές τους γονείς του, ως κουλάκους (=εύποροι χωρικοί), προκαλώντας την δολοφονία τους και του οποίου το άγαλμα κατεδαφίστηκε, όταν σαρώθηκε ο «υπαρκτός» ζόφος. 
 
Ο Μορόζιν είχα υψωθεί σε πρότυπο επαναστατικής αρετής και κομματικής αφοσιώσεως, όντας στην πραγματικότητα η πιο κυνική ενσάρκωση του ολοκληρωτικού πνεύματος, αυτού που απέκοβε τον άνθρωπο από κάθε κοινωνικό, πνευματικό και προσωπικό δεσμό, για να μπορεί να απορροφηθεί εξ ολοκλήρου από το Κόμμα, να μεταβληθεί σε πειθήνιο ενεργούμενό του. 
 
Όταν κατέπεσε το καθεστώς του τρόμου, όλα αυτά σωριάστηκαν σε συντρίμμια. Όμως, ό,τι άρχισε εκεί, τελειώνει στην σάπια Δύση, της οποίας καταντήσαμε σκωληκοειδή απόφυση και κακέκτυπο. Το βλέπουμε όλοι. Βάλθηκαν όλα τα κατακάθια της ψευτοπροόδου να μαγαρίσουν και να διαλύσουν την οικογένεια. Σύμφωνα συμβίωσης, ανάδειξη της ασέλγειας σε ισόκυρο με τον γάμο γεγονός, ποινικοποίηση ουσιαστικά της πολυτεκνίας, πράξεις που μαραζώνουν το ολόδροσο δέντρο της οικογένειας. Και όπως έχω ξαναγράψει τα δηλητήρια ενσταλάζονται από το σχολείο ακόμη. 
 
Δεν θα βρεις στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο ούτε ένα κείμενο στα «περιοδικά ποικίλης ύλης», τα ζοφερά βιβλία Γλώσσας, στο οποίο να εξυμνείται και να προβάλλεται η υγιής οικογένεια. Διαζύγια, απιστίες γονέων, ενδοοικογενειακή βία, σκύβαλα και περιτρίμματα, που μαυρίζουν τις ψυχές των παιδιών. Και μετά απορούμε για τον πολλαπλασιασμό των εγκλημάτων συζυγοκτονίας.  
 
(Πόσο επίκαιρος είναι ο Φώτης Κόντογλου, όταν έγραφε πριν από 50 χρόνια, στα «Μυστικά Άνθη»: «Η νεότητα μαραζώνει γιατί δεν έχει, η δυστυχισμένη, μήτε σκοπό στη ζωή της, μήτε ενθουσιασμό για κάποιες ιδέες, μήτε όρεξη για τίποτα. Άκεφη και ανόρεχτη. Είναι σαν υπνοβάτης. Συζητά ολοένα για ασήμαντα πράγματα που τους δίνει μεγάλη σημασία και είναι να κλαίγει κανείς ακούγοντας τις κουβέντες της, τα πειράγματά της, και βλέποντας τις ανόητες σκηνοθεσίες, που μ’ αυτές προσπαθεί να δώσει κάποια σημασία στη ζωή. 
 
Οι ψυχές των νέων είναι ρημαγμένες από τα άγρια ένστικτα, που τα ανεβάσανε στην επιφάνεια από τα σκοτεινά τάρταρα της ανθρώπινης φύσης, κάποιοι εχθροί του ανθρώπου, κάποιοι πνευματικοί ανθρωποφάγοι, που ανάμεσά τους πρωτοστατεί ένας τρελός λύκος λεγόμενος Νίτσε, μία μούμια σαν παλιόγρια λεγόμενη Βολταίρος, κάποιος ζοχαδιακός Φρόυντ, κι ένα πλήθος από τέτοια όρνια και κοράκια και νυχτερίδες. 
 
Όσοι τους θαυμάζανε, ας καμαρώσουνε σήμερα τα φαρμακερά μανιτάρια που φυτρώσανε μέσα στις καρδιές και στις ψυχές της γαγγραινιασμένης ανθρωπότητας»).  
 
Η απροκάλυπτη όμως πολεμική κατά της οικογένειας «γεννά» και θρέφει και μια άλλη καταστρεπτική για την ύπαρξή μας παράμετρο. 
 
Ο θεσμός της οικογένειας, εκτός από προστασία και θαλπωρή, ικανοποιεί και την ανάγκη που αισθάνεται το άτομο να είναι μέλος μιας κοινότητας οικείας, αμεσότερης και προσωπικής. Λειτουργεί ως συνεκτικός ιστός και καταφύγιο. Είναι μικρογραφία της πατρίδας. («Δεν ζει χωρίς πατρίδα, η ανθρώπινη ψυχή» λέει ο Παλαμάς). 
 
Τις τελευταίες όμως δεκαετίες εν ονόματι κάποιου νεφελώδους προοδευτισμού και αβασάνιστου εξευρωπαϊσμού, καταστρέψαμε αδίστακτα της εθνικές μας ρίζες, εγκαταλείψαμε την έξοχη παράδοσή μας, που δεν ήταν ένα στοιχείο αισθητικό και διακοσμητικό όπως συνήθως το θεωρούν οι «θολοκουλτουριάρηδες», αλλά το υπαρξιακό υφάδι ζωής του λαού μας, αποδυναμώσαμε και διαλύουμε πια την οικογένεια και ιδού τα επίχειρα της αφροσύνης. Διάλυση της οικογένειας σημαίνει διάλυση και της πατρίδας.  
 
Διαβάζουμε τούτες τις πονηρές ημέρες ότι ακόμη και σε διαζύγια φτάνουν οικογένειες λόγω του «ιού της διχόνοιας». Αιτία το εμβόλιο. Η παραφροσύνη δεν περιγράφεται. Στα χωριά μας στην Πιερία έλεγαν οι παππούδες μας, όταν άκουγαν για διαζύγια και διάλυση οικογένειας, ότι «σήμερα γκρεμίστηκε μια εκκλησιά». Μεγάλη κουβέντα. Καταδεικνύει την σπουδαιότητα του γάμου, της συζυγίας. «Μόνο το φτυάρι του νεκροθάφτη χώριζε τα αντρόγυνα», όπως έλεγε ο μακαριστός μητροπολίτης Φλωρίνης, Αυγουστίνος Καντιώτης. Ο λαός μας θεωρούσε το γλέντι του γάμου την μεγαλύτερη χαρά στην ζωή του ανθρώπου. Γι’ αυτό και ευχόταν «και στις χαρές σου» στους ελεύθερους. Στα δημοτικά του τραγούδια βάζει την φύση να συμμετέχει, να συστενάζει και να συνωδίνει, όταν χωρίζονται ανδρόγυνα.  
 
«Ποτάμι επλημμύρισε κι εις περιβόλι εμβαίνει  
Ποτίζει δέντρα και μηλιές, μηλιές και κυδωνίτσες.  
Και μια μηλιά γλυκομηλιά δεν σώνει να ποτίσει.  
Άλλη μηλιά την ερωτά κι άλλη μηλιά της λέγει:  
Μηλιά τα μήλα σε βαρούν ή ο καρπός σε βλάπτει,  
ή ο περιβολάρης σου νερό δεν σε ποτίζει;  
-Μηδέ τα μήλα με βαρούν, μηδ’ ο καρπός με βλάπτει,  
μηδ’ ο περιβολάρης μου νερό δεν με ποτίζει,  
μονάχα στη ριζούλα μου ανδρόγυνο ευλογήθη  
κι όρκο έκαμε στους κλώνους μου να μην αποχωρίσει,  
τώρα θωρώ χωρίζονται και κιτρινοφυλλιάζω».  
 
Νατσιός Δημήτρης 
δάσκαλος-Κιλκίς

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2022

Λευκή, καστανή ή μαύρη ζάχαρη: Ποια είναι η διαφορά πέραν του χρώματος

 
ΝΙΚΗ ΜΠΑΚΟΥΛΗ

Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός και ό,τι είναι γλυκό δεν έχει απαραίτητα ζάχαρη. Τουλάχιστον, στη φυσική της μορφή. Επίσης, ό,τι είναι γλυκό δεν είναι απαραίτητα και η χαρά της θερμίδας. Ας δούμε τι υπάρχει στην αγορά, για να καταλαβαίνουμε τι διαβάζουμε στις συσκευασίες των προϊόντων (όπου βλέπουμε τα 'χωρίς ζάχαρη' ή 'χωρίς τεχνητά γλυκαντικά' ή 'σιρόπι καλαμποκιού' κλπ) και τελικά, τι μας κάνει καλό. 

Fun fact: ένα αναψυκτικό έχει 7 κουτάλια του γλυκού ζάχαρη, οι μπανάνες 3 κουταλάκια ανά 100 γραμμάρια κι ένα ντόνατ έχει 3.5 κουταλάκια.

Η Kristine Nolin, αναπληρώτρια καθηγήτρια χημεία στο University of Richmond, η οποία μελετάει τις ενώσεις που υπάρχουν και δίνουν ως αποτέλεσμα τη γλυκύτητα, εξήγησε στο Conversation πως για να καταλάβουμε τι τρώμε και τι πίνουμε, πρώτα πρέπει να καταλάβουμε πώς λειτουργούν οι γευστικοί μας κάλυκες.

Υπάρχει η ιδέα ότι γευόμαστε διαφορετικές γεύσεις, σε διαφορετικά σημεία της γλώσσας μας. Δεν ανταποκρίνεται, ωστόσο στην πραγματικότητα. Οι γευστικοί κάλυκες είναι περιοχές στη γλώσσα που περιέχουν δεκάδες κύτταρα γευστικού υποδοχέα. Αυτά μπορούν να ανιχνεύσουν τις πέντε γεύσεις - γλυκό, ξινό, αλμυρό, πικρό και ουμάμι (βλ. ευχάριστη, νόστιμη γεύση).

Όταν τρώμε, τα μόρια της τροφής διαλύονται με το σάλιο και εν συνεχεία 'πλένονται' από όλους τους γευστικούς κάλυκες, όπου συνδέονται με διαφορετικά κύτταρα του υποδοχέα της γεύσης. Μόνο αυτά που έχουν συγκεκριμένο σχήμα μπορούν να συνδεθούν με συγκεκριμένους υποδοχείς. Και αυτό μας δίνει την αντίληψη των διαφορετικών γεύσεων.

Τα μόρια που έχουν γλυκιά γεύση συνδέονται με συγκεκριμένες πρωτεΐνες -στους υποδοχείς- που λέγονται G-proteins. Μόλις γίνει η σύνδεση, ενεργοποιείται σειρά σημάτων προς τον εγκέφαλο που τα ερμηνεύει ως γλυκύτητα”.

Πάμε τώρα, και σε ό,τι κάνει γλυκιά τη γεύση. 


ΦΥΣΙΚΑ ΣΑΚΧΑΡΑ

Είναι τύποι υδατανθράκων, γνωστοί ως σακχαρίτες. Αποτελούνται από άνθρακα, οξυγόνο και υδρογόνο. Οι ομάδες οξυγόνου και υδρογόνου κάνουν τη ζάχαρη κολλώδη στην αφή. Τα πιο απλά σάκχαρα λέγονται μονοσακχαρίτες (χημικές ενώσεις που δεν διασπώνται σε απλούστερες και είναι κρυσταλλικά, άχρωμα και διαλυτά στο νερό σώματα). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η γλυκόζη (σάκχαρο από φυτά), η φρουκτόζη (σάκχαρο από φρούτα) και η γαλακτόζη (σάκχαρο από γάλα).

Η λευκή ζάχαρη (κυκλοφορεί και ως επιτραπέζια) λέγεται σακχαρόζη, προέρχεται από το ζαχαροκάλαμο και είναι παράδειγμα δισακχαρίτη -ένωση δυο μονοσακχαρίτων. Συγκεκριμένα ενώνονται μόριο γλυκόζης με μόριο φρουκτόζης. Άλλος κοινής χρήσης δισακχαρίτης είναι η λακτόζη (γάλα και μαλτόζη -προέρχεται από δημητριακά).

Προφανώς και το σώμα επεξεργάζεται διαφορετικά το κάθε ένα. Εν τέλει όμως, όλα γίνονται ενέργεια. Η ποσότητα ενέργειας που παίρνουμε από τη ζάχαρη, μετριέται σε θερμίδες. Από τη λευκή ζάχαρη παίρνουμε 4 θερμίδες, ανά γραμμάριο. Κρατήστε πως τα πρόσθετα σάκχαρα έχουν μηδέν θρεπτικά συστατικά, είναι κενές θερμίδες και ότι οι διατροφολόγοι συνιστούν να μην καταναλώνουμε περισσότερα από 13 κουτάλια του γλυκού ζάχαρη, τη μέρα -καθώς αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, των καρδιακών νόσων, μας παχαίνει και μας κάνει να πεινάμε. 


ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΖΑΧΑΡΗΣ

Υπάρχουν σε ποικιλία τροφίμων (ανανάς, μανιτάρια, καρότα, φύκια κλπ) και συχνά προστίθενται σε τσίχλες χωρίς ζάχαρη, οδοντόκρεμες και ποτά και τρόφιμα 'χωρίς ζάχαρη'. Ενώ αποτελούνται από τα ίδια άτομα με τα σάκχαρα, οι αλκοόλες σακχάρου δεν απορροφώνται καλά από τον οργανισμό και για αυτό μας δίνουν λίγες θερμίδες (από 1.5 έως 2 ανά γραμμάριο). Αυξάνουν το σάκχαρο στο αίμα μας, όταν υπερβαίνουμε τα όρια, όχι όμως στο βαθμό που το κάνει η λευκή ζάχαρη. Συνήθως τα τρόφιμα που έχουν αλκοόλες ζάχαρης, έχουν υψηλό ποσοστό λίπους ή αλατιού -για να γίνει η αντιστάθμιση.

ΣΙΡΟΠΙ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ

Εχει υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και είναι υβριδικό γλυκαντικό ζάχαρης. Παρασκευάζεται από το μηδέν, με άμυλο καλαμποκιού που αποτελείται από χιλιάδες μόρια γλυκόζης. Αυτή υποβάλλεται σε επεξεργασία -με δεύτερο ένζυμο- για να γίνει μέρος της φρουκτόζη (από 42 έως 55 τοις εκατό). Πρόκειται για μείγμα που είναι γλυκό, είναι και φθηνό, αλλά έχει και πολλές θερμίδες. Υπάρχει στα περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά.

Φυσικά γλυκαντικά χωρίς ζάχαρη: πρόκειται για πρόσθετα τρόφιμα -πχ στέβια- και φυσικές αλκοόλες ζάχαρης. Τα μόρια δεν είναι σάκχαρα, μπορούν όμως να συνδεθούν με τους υποδοχείς της γλυκύτητας και έτσι παίρνουμε τη γλυκιά γεύση.

ΤΕΧΝΗΤΑ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ

Είναι χημικές ουσίες που παράγονται σε εργαστήρια -δεν υπάρχουν στη φύση και κυκλοφορούν ως 'γλυκαντικά υψηλής έντασης'. Δίνουν γλυκιά γεύση γιατί συνδέονται με υποδοχείς στους γευστικούς κάλυκες. Το αμερικανικό FDA έχει εγκρίνει έξι τέτοιες ουσίες. Οι πιο γνωστές είναι η σακχαρίνη, η ασπαρτάμη και η σουκραλόζη. Συνήθως τα τεχνητά γλυκαντικά είναι πιο γλυκά από τη ζάχαρη (πχ η σακχαρίνη είναι από 200 έως 700 φορές πιο γλυκιά από την άσπρη ζάχαρη) και κάποιες δεν διασπώνται εύκολα από τον οργανισμό μας. Η κατανάλωση τους μπορεί να μειώσει την πρόσληψη θερμίδων και υδατανθράκων.

Η στέβια είναι μόριο που προέρχεται από τα φύλλα του φυτού Stevia redaudiana και περιέχει 'γλυκά' μόρια πολύ μεγαλύτερα από τα περισσότερα σάκχαρα (είναι από 30 έως 150 φορές πιο γλυκά από τη γλυκόζη).

Το monk fruit προέκυψε ως ανταγωνιστής της στέβια. Υπάρχει για περισσότερα από 1000 χρόνια -στην Κίνα-, είναι μικρό, στρογγυλό και ανήκει στην οικογένεια των κολοκυθιών. Πήρε το όνομα του από τους μοναχούς που το ανακάλυψαν “και βοηθά τους ανθρώπους να απαλλαγούν από τους εθισμούς στη ζάχαρη”. Τα γλυκά μόρια που διαθέτει είναι 250 φορές πιο γλυκά από τη γλυκόζη.

Το κοινό της στέβια και του monk fruit είναι πως δεν διασπώνται εύκολα από το ανθρώπινο σώμα -και για αυτό δεν παίρνουμε πολλές θερμίδες, όταν τα καταναλώνουμε.


Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΖΑΧΑΡΗΣ

Η λευκή και η καστανή (είτε είναι ανοιχτό καστανό, είτε πιο σκούρο) έχουν διαφορά στη γεύση και στο χρώμα (φευ), αλλά προέρχονται από τις ίδιες καλλιέργειες (ζαχαροκάλαμο, ζαχαρότευτλο). Δεν προκύπτουν ωστόσο, και από τις ίδιες διαδικασίες. Η λευκή έχει σειρά σταδίων επεξεργασίας (συγκομιδή, πλύσιμο, εκχύλιση, καθαρισμός, κρυστάλλωση κλπ, με τη μελάσα (σιρόπι που προέρχεται από τη ζάχαρη) να εξαφανίζεται για να προκύψει το λευκό χρώμα.

Σε ό,τι αφορά την καστανή ζάχαρη, αφότου αφαιρεθεί η μελάσα, μετά προστίθεται ξανά. Στην ουσία είναι λευκή ζάχαρη με επικάλυψη μελάσας. Αυτή η ουσία ευθύνεται για το χρώμα και την αύξηση της θρεπτικής αξίας.

Η καστανή ζάχαρη έχει ελαφρώς υψηλότερη περιεκτικότητα σε ασβέστιο, σίδηρο και κάλιο, αλλά σε ποσοστό που δεν την κάνει καλή πηγή βιταμινών ή μετάλλων. Μικρή είναι και η διαφορά των θερμίδων: ένα κουταλάκι του γλυκού καστανή ζάχαρη (4 γραμμάρια) περιέχει 15 θερμίδες και αυτό της λευκής έχει 16.3 θερμίδες.

Η μαύρη ζάχαρη είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία, σε επεξεργασία, γεύση (καπνιστής καραμέλας) και διατροφική αξία. Για αρχή, η μελάσα παραμένει ανέπαφη από την αρχή έως το τέλος. Η μαύρη ζάχαρη προέρχεται από λευκό ζαχαροκάλαμο και παράγεται με βρασμό του χυμού ζαχαροκάλαμου, μέχρι να γίνει ένα σκούρο σιρόπι που εν συνεχεία, ψύχεται και αφήνει σκούρα καφέ και μαύρα κομμάτια ζάχαρης.

Η διατροφική αξία της μαύρης ζάχαρης είναι πολύ υψηλότερη, αφού έχει σημαντικά μέταλλα (σίδηρο, μαγνήσιο, μαγγάνιο και χαλκό) σε καλή ποσότητα. Στην Ασία χρησιμοποιείται ως τρόπος για να απαλλαγούν οι γυναίκες από τα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου -καθώς διαπιστωμένα χαλαρώνει τους μύες. Ανά γραμμάριο έχει 4 θερμίδες.

Για όλους αυτούς τους λόγους έγινε trend μέσα στο 2021, για τα ροφήματα (όπως ο καφές και το τσάι), αλλά και για τα γλυκίσματα -όπου μπαίνει ως σιρόπι, το οποίο προκύπτει από το βράσιμο ίσης ποσότητας μαύρης ζάχαρης και νερού.


ΗΘΙΚΟ ΔΙΔΑΓΜΑ

Θα θυμάστε πως μπορείτε πάντα, να χρησιμοποιείτε το φυσικό μέλι ως γλυκαντική ουσία, έτσι; Σε κάθε περίπτωση, τα υποκατάστατα ζάχαρης αναφέρονται ως πρόσθετα τροφίμων. Το ότι προέρχονται από φυτά ή ότι είναι φυσικά, δεν σημαίνει πως είναι και απαραίτητα πιο ασφαλή ή πιο αποτελεσματικά, ως προς τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα και την απώλεια βάρους. Υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες.

Ερευνητές έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους για τη σακχαρίνη και την ασπαρτάμη και ενδεχόμενη σύνδεση με τον καρκίνο -που δεν έχει διαπιστωθεί επιστημονικά. Για να μειώσουμε την πρόσληψη ζάχαρης, είναι χρήσιμο να μειώσουμε ζαχαρούχα αναψυκτικά, χυμούς, σοκολάτες, γλυκά και επεξεργασμένα τρόφιμα.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ


Deltacron: Τι ξέρουμε για τη νέα μετάλλαξη που εμφανίστηκε στην Κύπρο

 

Τη Deltacron ταυτοποίησε σε δείγματα θετικών περιστατικών από την κυπριακή κοινότητα ο καθηγητής Λεόντιος Κωστρίκης

Νέα μετάλλαξη του κορωνοϊού με την ονομασία Deltacron, φαίνεται να εντοπίστηκε στην Κύπρο.

Τη Deltacron ταυτοποίησε σε δείγματα θετικών περιστατικών από την κυπριακή κοινότητα, η ομάδα του καθηγητή του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, δρ. Λεόντιος Κωστρίκης.

Μιλώντας στo κυπριακό κανάλι Sigma Live, ο δρ Κωστρίκης είπε πως ταυτοποίηθηκε σε 25 περιστατικά και φαίνεται ότι τα στελέχη έχουν γονιδιακό υπόβαθρο της μετάλλαξης Δέλτα.