Κρατώντας τα όπλα που του εμπιστεύονταν η Πατρίδα,
ο Αθηναίος έφηβος μπροστά στο ναό της Αγραύλου έδινε τον παρακάτω όρκο…
Όρκος Αθηναίων οπλιτών
Ου καταισχυνώ τα όπλα,
ουδ' εγκαταλείψω τον προστάτην ω αν στοίχω,
αμυνώ δε και υπέρ ιερών και οσίων,
και μόνος και μετά πολλών,
και την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω,
πλείω δε και αρείω όσης αν παραδέξωμαι.
Και συνήσω των αεί κρινόντων,
και τοις θεσμοίς τοις ιδρυμένοις πείσομαι,
και ούς τινας άλλους ιδρύσεται το πλήθος εμφρόνως.
Και αν τις αναιρεί τους θεσμούς ή μη πείθηται ουκ επιτρέψω,
αμυνώ δε και μόνος και μετά πάντων.
Και τα ιερά τα πάτρια τιμήσω.
Ίστορες θεοίουδ' εγκαταλείψω τον προστάτην ω αν στοίχω,
αμυνώ δε και υπέρ ιερών και οσίων,
και μόνος και μετά πολλών,
και την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω,
πλείω δε και αρείω όσης αν παραδέξωμαι.
Και συνήσω των αεί κρινόντων,
και τοις θεσμοίς τοις ιδρυμένοις πείσομαι,
και ούς τινας άλλους ιδρύσεται το πλήθος εμφρόνως.
Και αν τις αναιρεί τους θεσμούς ή μη πείθηται ουκ επιτρέψω,
αμυνώ δε και μόνος και μετά πάντων.
Και τα ιερά τα πάτρια τιμήσω.
Άγραυλος, Ενυάλιος, Άρης, Ζεύς, Θαλλώ, Αυξώ, Ηγεμόνη
Δε θα ντροπιάσω τα όπλα μου,
ούτε θα εγκαταλείψω τον συμπολεμιστή μου
όπου κι αν ταχθώ να πολεμήσω,
θα υπερασπίζω τα ιερά και τα όσια,
και μόνος και με πολλούς,
και την πατρίδα δε θα παραδώσω μικρότερη,
αλλά μεγαλύτερη και καλύτερη απ' όση θα μου παραδοθεί.
Θα πιστεύω στους Θεούς
και στους ισχύοντες νόμους θα υπακούω,
και σε όσους άλλους νόμιμα θεσπισθούν.
Κι αν κάποιος αναιρέσει ή αμφισβητήσει
τους θεσμούς δεν θα το επιτρέψω,
θα τον πολεμήσω είτε μόνος είτε με όλους.
Και τις ιερές παρακαταθήκες των πατέρων θα τιμήσω.
Μάρτυρές μου οι θεοί
Άγραυλος, Ενυάλιος, Άρης, Ζεύς, Θαλλώ, Αυξώ, Ηγεμόνη
Όρκος των Ελλήνων στις Πλαταιές (479)
ΟΥ ΠΟΙΗΣΟΜΑΙ ΠΕΡΙ ΠΛΕΙΟΝΟΣ ΤΟ ΖΗΝ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
ΟΥΔΕ ΚΑΤΑΛΕΙΨΩ ΤΟΥΣ ΗΓΕΜΟΝΑΣ ΟΥΤΕ ΖΩΝΤΑΣ ΟΥΤΕ ΑΠΟΘΑΝΟΝΤΑΣ,
ΑΛΛΑ ΤΟΥΣ ΕΝ ΤΗι ΜΑΧΗι ΤΕΛΕΥΤΗΣΑΝΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΑΠΑΝΤΑΣ ΘΑΨΩ.
ΚΑΙ ΚΡΑΤΗΣΑΣ ΤΩι ΠΟΛΕΜΩι ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΤΩΝ ΜΕΝ ΜΑΧΕΣΑΜΕΝΩΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΟΛΕΩΝ ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΑΝΑΣΤΑΤΟΝ ΠΟΙΗΣΩ, ΤΑΣ ΔΕ ΤΑ ΤΟΥ ΒΑΡΒΑΡΟΥ ΠΡΟΕΛΟΜΕΝΑΣ ΑΠΑΣΑΣ ΔΕΚΑΤΕΥΣΩ.
ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΡΗΣΘΕΝΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΟΥΔΕΝ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΩ ΠΑΝΤΑΠΑΣΙΝ, ΑΛΛ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΙΣ ΕΠΙΓΙΓΝΟΜΕΝΟΙΣ ΕΑΣΩ ΚΑΤΑΛΕΙΠΕΣΘΑΙ ΤΗΣ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΑΣΕΒΕΙΑΣ.
ΑΛΛΑ ΤΟΥΣ ΕΝ ΤΗι ΜΑΧΗι ΤΕΛΕΥΤΗΣΑΝΤΕΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΑΠΑΝΤΑΣ ΘΑΨΩ.
ΚΑΙ ΚΡΑΤΗΣΑΣ ΤΩι ΠΟΛΕΜΩι ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΤΩΝ ΜΕΝ ΜΑΧΕΣΑΜΕΝΩΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΟΛΕΩΝ ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΑΝΑΣΤΑΤΟΝ ΠΟΙΗΣΩ, ΤΑΣ ΔΕ ΤΑ ΤΟΥ ΒΑΡΒΑΡΟΥ ΠΡΟΕΛΟΜΕΝΑΣ ΑΠΑΣΑΣ ΔΕΚΑΤΕΥΣΩ.
ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΡΗΣΘΕΝΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΟΥΔΕΝ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΩ ΠΑΝΤΑΠΑΣΙΝ, ΑΛΛ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΙΣ ΕΠΙΓΙΓΝΟΜΕΝΟΙΣ ΕΑΣΩ ΚΑΤΑΛΕΙΠΕΣΘΑΙ ΤΗΣ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΑΣΕΒΕΙΑΣ.
Δε
θα προτιμήσω τη ζωή από την ελευθέρια, ούτε τους αρχηγούς μου θα παρατήσω, είτε
ζωντανούς είτε νεκρούς, αλλά όσους συμπολεμιστές μου σκοτωθούν στη μάχη θα τους
θάψω.
Και, νικητής στον πόλεμο κατά των βαρβάρων, δεν θα βλάψω καμία από τις πόλεις που πολέμησαν για την Ελλάδα, εκείνες όμως που πήραν το μέρος του βαρβάρου θα τις κάνω φόρου υποτελείς.
Και κανένα απ’ τα ιερά, που οι βάρβαροι πυρπόλησαν ή γκρέμισαν, δεν θ’ ανοικοδομήσω αλλά θα τ’ αφήσω να μένουν στους μεταγενέστερους μνημεία της βαρβαρικής ασέβειας.
(Λυκούργος, Κατά Λεωκράτους, 81
και Ηρόδοτος, Ζ,131)
Και, νικητής στον πόλεμο κατά των βαρβάρων, δεν θα βλάψω καμία από τις πόλεις που πολέμησαν για την Ελλάδα, εκείνες όμως που πήραν το μέρος του βαρβάρου θα τις κάνω φόρου υποτελείς.
Και κανένα απ’ τα ιερά, που οι βάρβαροι πυρπόλησαν ή γκρέμισαν, δεν θ’ ανοικοδομήσω αλλά θα τ’ αφήσω να μένουν στους μεταγενέστερους μνημεία της βαρβαρικής ασέβειας.
(Λυκούργος, Κατά Λεωκράτους, 81
και Ηρόδοτος, Ζ,131)