Πηγή: Pixabay
Από τη στιγμή που ερχόμαστε έως τη στιγμή που φεύγουμε από τον κόσμο, μετριόμαστε και μετράμε. Βάρη, μήκη, θερμοκρασία, μάζα αποτελούν απαραίτητα εργαλεία για το εμπόριο, την υγεία, τη γνώση μας. Ωστόσο, πάντα παρέμενε πρόκληση η ακριβής μέτρηση ανάλογων δεδομένων.
Στο πέρασμα των χρόνων, πολύς κόπος δαπανήθηκε στον καθορισμό των μονάδων μέτρησης που κατά καιρούς αλλάζουν και αναθεωρούνται. Και σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Μετρολογίας, τίθεται και επισήμως σε ισχύ η αναθεώρηση του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων (SI).
Προς τι η αλλαγή;
Όμως, γιατί αλλάζουμε το μετρικό σύστημα; Με την αναθεώρηση οι εκπρόσωποι των 60 κρατών – μελών του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών (ΒΙΡΜ), που συνήλθαν τον περασμένο Νοέμβριο στις Βερσαλλίες, στοχεύουν να κάνουν τις μονάδες μέτρησης πιο σταθερές και αξιόπιστες σε βάθος χρόνου, συνδέοντας τις μετρήσεις στο μικροσκοπικό επίπεδο (ατομικό και κβαντικό) με τις μετρήσεις στο μακροσκοπικό επίπεδο.
Τι αλλάζει;
Για όσους ονειρεύονται πως η ζυγαριά τους θα τους δείξει κατά τι λιγότερο, στην πραγματικότητα, δεν αλλάζει κάτι, καθώς η μετάβαση στη νέα εποχή μέτρησης γίνεται απρόσκοπτα.
H αναθεώρηση που τίθεται σε ισχύ σήμερα έχει ως στόχο τέσσερις από τις βασικές μονάδες του συστήματος -το χιλιόγραμμο ή κιλό (μονάδα μέτρησης της μάζας), το αμπέρ (μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος), το κέλβιν (μονάδα μέτρησης της θερμοκρασίας) και το γραμμομόριο (μονάδα μέτρησης για την ποσότητα ύλης ενός σώματος)- έτσι ώστε να ορίζονται πλέον έμμεσα, με όρους κάποιας φυσικής σταθεράς.
Μέχρι σήμερα το πρότυπο του κιλού, το λεγόμενο και μόνο «αληθινό» κιλό ή «Το Μεγάλο Κ» (Le Grand K), που χρησιμοποιείται από το 1889, φυλάσσεται σε ένα εργαστήριο στο κτήριο του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών (το οποίο είχε ιδρυθεί το 1875), στις Σέβρες της Γαλλίας. Ο εν λόγω εμβληματικός λαμπερός κύλινδρος -που διεκδικούσε το δικαίωμα να αποκαλείται το μοναδικό αληθινό κιλό στον κόσμο- αποτελεί το τελευταίο υλικό κατασκεύασμα που ακόμη χρησιμοποιείτο για τον ορισμό μίας μονάδας του συστήματος SI - ΑΠΕ/ΜΠΕ
Συγκεκριμένα, το κιλό θα ορίζεται πλέον με βάση την κβαντική Σταθερά Πλανκ, τη μικρότερη δυνατή μονάδα ενέργειας που δεν αλλάζει ποτέ και από την οποία μπορεί να προκύψει η μάζα σύμφωνα με τη θεωρία του Αϊνστάιν για τη σχέση μάζας-ενέργειας. Το αμπέρ θα ορίζεται με βάση το φορτίο τού ηλεκτρονίου, το κέλβιν με βάση τη Σταθερά Μπόλτζμαν και το γραμμομόριο με βάση τη Σταθερά Αβογκάντρο.
Είχε προηγηθεί τα προηγούμενα χρόνια μία ανάλογη αναθεώρηση για τις άλλες τρεις βασικές μονάδες του συστήματος SI: Το μέτρο (μονάδα μέτρησης της απόστασης), το δευτερόλεπτο (μονάδα μέτρησης του χρόνου) και το κηρίο ή καντέλα (μονάδα μέτρησης της έντασης μίας φωτεινής πηγής).
Ηλίας Σταμπολιάδης
