Το αίνιγμα της Νήσου του Πάσχα!
- Συντάκτης: Μαρία Παναγοπούλου, Δημοσίευση: 27/06/2010
Ποιοί, πότε και γιατί δημιούργησαν τους λίθινους γίγαντες στη Νήσο του Πάσχα; Ποιους απεικονίζουν; Πώς κατάφεραν να τα μεταφέρουν; Αποτελούν προϊόντα κάποιου άγνωστου πολιτισμού; Τι ανάγκασε τους κατοίκους να εγκαταλείψουν το νησί και πότε; Κρύβουν μέσα τους κάποιο μήνυμα που δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να αποκωδικοποιήσουμε; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα αινίγματα που περιβάλλουν αιώνες τώρα τα αγάλματα της Νήσου του Πάσχα! Η ανακάλυψη του νησιού.
Ο Ολλανδός εξερευνητής Γιάκομπ Ρογκεβέεν, ξεκίνησε το 1721 ένα περιπετειώδες ταξίδi αναζήτησης της Νότιας Ηπείρου - όπως την αποκαλούσαν τότε. Ήταν 6 Απριλίου του 1722 όταν εμφανίστηκε μπροστά του ένα μικρό νησάκι 118 τ. χιλιομέτρων, μέσα στον ειρηνικό Ωκεανό. Την ημέρα εκείνη εορταζόταν το Πάσχα κι έτσι αυθόρμητα ο Ρογκεβέεν έδωσε στην περιοχή την ονομασία "Νησί του Πάσχα".
Όταν ο ίδιος και το πλήρωμά του αποβιβάστηκαν στη στεριά, αντίκρυσαν ένα έρημο ξερονήσι με 2.000 περίπου κατοίκους σε ημιάγρια κατάσταση. Αυτό που τους άφησε άφωνους ήταν τα τεράστια μονολιθικά αγάλματα που υπήρχαν διάσπαρτα σε όλο το νησί!
Τουλάχιστον 200 από αυτά ήταν τοποθετημένα σε πέτρινες πλατφόρμες κατά μήκος της παραλίας και γύρω στα 800 ακόμη κείτονταν σε διάφορα σημεία! Τα αγάλματα που ήταν στημένα όρθια, έδιναν την εντύπωση πως είχαν κατασκευαστεί απευθείας πάνω στο βράχο και ύστερα είχαν μεταφερθεί και τοποθετηθεί στην παραλία.
288 χρόνια μετά, κανείς δεν γνωρίζει με σιγουριά τον σκοπό κατασκευής των αγαλμάτων! Πρόκειται για περίπου 1000 λίθινους "γίγαντες", moai το όνομά τους, διαφορετικού μεγέθους με τον μεγαλύτερο να φτάνει τα 20 μέτρα ύψος και 250 τόνους βάρος! Και τα μυστήρια δεν εξαντλούνται εδώ!
Κανίβαλοι οι κάτοικοι του νησιού!
Μελέτες που έγιναν στην περιοχή, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάποτε το νησί ήταν καλυμμένο από δάση, με μεγάλα δέντρα και πολλούς γιγάντιους φοίνικες. Όπως όλα δείχνουν οι κάτοικοι έκοβαν χωρίς μέτρο την βλάστηση και την χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή σπιτιών αλλά και εργαλείων. Το μεγαλύτερο όμως μέρος των δέντρων χρησιμοποιήθηκε μάλλον για να μεταφέρουν τα moai, στα σημεία που έπρεπε να ανυψωθούν.
Όταν τα δάση καταστράφηκαν εντελώς, οι πυκνές βροχοπτώσεις διάβρωσαν το έδαφος και μετέτρεψαν το νησί σε μία ξερή άγονη γη! Οι κάτοικοι, ήρθαν αντιμέτωποι με την πείνα αφού τα αγαθά ήταν είδος προς εξαφάνιση, γεγονός που τους οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο! Μην έχοντας άλλη επιλογή, πολλοί από αυτούς στράφηκαν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν!
Το μυθικό ον, Ουόκε και η χώρα Χίβα.
Το μυθικό ον, Ουόκε και η χώρα Χίβα.
Και αν η άφιξη των πρώτων ευρωπαίων εξερευνητών στο νησί, είναι πέρα για πέρα αληθινή, υπάρχει μία άλλη που από κάποιους αντιμετωπίζεται ως μυθική, ενώ για άλλους αποτελεί τη λύση του μυστηρίου. Σύμφωνα με αυτήν, ένα υπεράνθρωπο ον που ονομαζόταν Ουόκε, έφτασε πριν από εκατομμύρια χρόνια στο Νησί του Πάσχα, από την χώρα του, τη Χίβα.
Στόχος του, να καταστρέψει ολοκληρωτικά το νησάκι! Αντί να συμβεί αυτό όμως μία θεομηνία χτύπησε τη δική του πατρίδα και ανάγκασε τους 300 κατοίκους της να τον ακολουθήσουν και να βρουν καταφύγιο στην Νήσο του Πάσχα. Εκεί δημιούργησαν αυτά τα τεράστια αγάλματα, τα οποία με κάποιο άγνωστο τρόπο θα τους προφύλασσαν από μια νέα καταστροφή όπως εκείνη που είχε εξαφανίσει τη Χίβα!
Επιχείρησαν να φτιάξουν ένα αντίστοιχο άγαλμα, σήμερα...
Το 1955 επισκέφτηκε την νήσο του Πάσχα ο εθνολόγος Θορ Χιέγερνταλ, με σκοπό να ερευνήσει το αίνιγμα της κατασκευής των λίθινων "γιγάντων". Τα περισσότερα από τα 200 αγάλματα που οι πρώτοι ευρωπαίοι εξερευνητές είχαν αντικρύσει κάποτε σε όρθια θέση, ήταν τώρα πεταμένα στη γη, θαρρείς και οι κάτοικοι είχαν βαλθεί να τα καταστρέψουν!
Στόχος του, να καταστρέψει ολοκληρωτικά το νησάκι! Αντί να συμβεί αυτό όμως μία θεομηνία χτύπησε τη δική του πατρίδα και ανάγκασε τους 300 κατοίκους της να τον ακολουθήσουν και να βρουν καταφύγιο στην Νήσο του Πάσχα. Εκεί δημιούργησαν αυτά τα τεράστια αγάλματα, τα οποία με κάποιο άγνωστο τρόπο θα τους προφύλασσαν από μια νέα καταστροφή όπως εκείνη που είχε εξαφανίσει τη Χίβα!
Επιχείρησαν να φτιάξουν ένα αντίστοιχο άγαλμα, σήμερα...
Το 1955 επισκέφτηκε την νήσο του Πάσχα ο εθνολόγος Θορ Χιέγερνταλ, με σκοπό να ερευνήσει το αίνιγμα της κατασκευής των λίθινων "γιγάντων". Τα περισσότερα από τα 200 αγάλματα που οι πρώτοι ευρωπαίοι εξερευνητές είχαν αντικρύσει κάποτε σε όρθια θέση, ήταν τώρα πεταμένα στη γη, θαρρείς και οι κάτοικοι είχαν βαλθεί να τα καταστρέψουν!
Ο Χιέγερνταλ μαζί με την ομάδα του είχαν επιχειρήσει να λαξεύσουν ένα νέο moai , χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι βράχου και κάποια πρωτόγονα εργαλεία που ανακάλυψαν στην περιοχή. Οι γλύπτες προσπαθούσαν επί 15 ημέρες να δώσουν στον βράχο μια μορφή που να μοιάζει έστω και λίγο στα λίθινα αγάλματα! Μάταιος κόπος!
Υπερδυνάμεις και θρύλοι!
Το βασικό ερώτημα που προσπαθούν να απαντήσουν εδώ και χρόνια οι ερευνητές είναι γιατί οι κάτοικοι του νησιού, κατεβαλαν τόση προσπάθεια και κόπο για να φτιάξουν κάτι που με τις σημερινές γνώσεις μοιάζει χωρίς καμμία αξία!
Υπερδυνάμεις και θρύλοι!
Το βασικό ερώτημα που προσπαθούν να απαντήσουν εδώ και χρόνια οι ερευνητές είναι γιατί οι κάτοικοι του νησιού, κατεβαλαν τόση προσπάθεια και κόπο για να φτιάξουν κάτι που με τις σημερινές γνώσεις μοιάζει χωρίς καμμία αξία!
Ένας θρύλος λέει πως οι μάγοι της φυλής είχαν μια "πνευματική υπερδύναμη" η οποία ονoμαζόταν "μανά". Μέσω κάποιας ιεροτελεστίας , συγκέντρωναν την "υπερδύναμή" τους σε έναν ιερό λίθο, ο οποίος τους βοηθούσε να κάνουν τα μεγαλιθικά αγάλματα να πετούν!! Με αυτόν τον τρόπο τα μετέφεραν χωρίς κόπο από τη μία ακρη του νησιού στην άλλη!
Σχημάτιζαν με το βλέμμα τους πυραμίδα
Ένα άλλο σημείο που έχει απασχολήσει έιναι το γεγονός ότι από τα 1000 αγάλματα μόνο τα 7 κοιτούν προς τη θάλασσα, ενώ όλα τα υπόλοιπα επικεντρώνουν την "ματιά" τους σε ένα σημείο προς τον ουρανό. Γι αυτό άλλωστε το νησί ονομάζεται και "Μάτα Κι Τε Ράνι" που θα πει "Μάτια Που Κοιτούν Τον Ουρανό".
Σχημάτιζαν με το βλέμμα τους πυραμίδα
Ένα άλλο σημείο που έχει απασχολήσει έιναι το γεγονός ότι από τα 1000 αγάλματα μόνο τα 7 κοιτούν προς τη θάλασσα, ενώ όλα τα υπόλοιπα επικεντρώνουν την "ματιά" τους σε ένα σημείο προς τον ουρανό. Γι αυτό άλλωστε το νησί ονομάζεται και "Μάτα Κι Τε Ράνι" που θα πει "Μάτια Που Κοιτούν Τον Ουρανό".
Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως τα βλέμματα των αγαλμάτων σχηματίζουν νοητές γραμμές που ενωμένες δημιουργούν το σχήμα μιας πυραμίδας, ακριβώς πάνω από το κέντρο του νησιού! Υποθέτουν πως με αυτόν τον τρόπο οι κάτοικοι είχαν δημιουρήσει στο σημείο αυτό μια υπερσυγκέντρωση ενέργειας, έναν "ομφαλό" δύναμης!
Λίθινοι "αστρονόμοι";
Το βλέμμα των moai είναι ορατό από μεγάλη απόσταση αφού στα μάτια τους έχουν τοποθετηθεί κοράλλια! Η εικόνα που δίνουν είναι πως στέκονταν εκεί και παρατηρούσαν το σύμπαν σαν λίθινοι "αστρονόμοι"! Πολλά δε από τα αγάλματα είναι προσανατολισμένα σε θέσεις που καθορίζονταν από το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα πως μάλλον οι κάτοικοι τελούσαν με αυτά λατρευτικές τελετουργίες και μυστήρια αφιερωμένα στον Ήλιο και τα αστέρια!
Η οικονομική κρίση χτυπάει και τους moai της Νήσου του Πάσχα!
Λίθινοι "αστρονόμοι";
Το βλέμμα των moai είναι ορατό από μεγάλη απόσταση αφού στα μάτια τους έχουν τοποθετηθεί κοράλλια! Η εικόνα που δίνουν είναι πως στέκονταν εκεί και παρατηρούσαν το σύμπαν σαν λίθινοι "αστρονόμοι"! Πολλά δε από τα αγάλματα είναι προσανατολισμένα σε θέσεις που καθορίζονταν από το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα πως μάλλον οι κάτοικοι τελούσαν με αυτά λατρευτικές τελετουργίες και μυστήρια αφιερωμένα στον Ήλιο και τα αστέρια!
Η οικονομική κρίση χτυπάει και τους moai της Νήσου του Πάσχα!
Σήμερα στην περιοχή της Ράπα Νούι, όπως είναι το πολυνησιακό όνομα του νησιού, υπάρχουν περίπου 50 moai, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί σε οριζόντια στάση προκειμένου να εκτεθούν στους επισκέπτες. Τα υπόλοιπα αγάλματα πραμένουν διάσπαρτα στο Νησί, περισσότερα από 900 στον αριθμό, τα οποία είναι είτε πεσμένα στο έδαφος , είτε θαμμένα, κυρίως στην περιοχή του λατομείου στο λόφο Ράνο Ραράκου, εκεί όπου οι πρώτοι κάτοικοι εξόρυξαν την πρώτη ύλη και σμίλεψαν τα αγάλματα.
Οι 4000 κάτοικοι του νησιού επιθυμούν την προσέλευση τουριστών, αφού αυτή αποτελεί τη βασική πηγή εσόδων τους. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα η τουριστική κίνηση διαρκώς αυξάνεται αφού από 9.000 επισκέπτες το 1990, έφτασε τους 45.000 για το 2007!
Οι αρχαιολόγοι πιέζουν για περαιτέρω εργασίες αποκατάστασης στην περιοχή αλλά οι τοπικές αρχές δεν δείχνουν πρόθυμες για κάτι τέτοιο "Δεν θέλουμε να γίνουμε ένα αρχαιολογικό θεματικό πάρκο, μια Ντίσνεϊλαντ των Μοάι", απαντάει ένας από τους δημάρχους του νησιού!
"Ο μεγάλος αριθμός των αγαλμάτων είναι ευλογία και κατάρα. Πολλά έχουν ήδη καταστραφεί, αλλά λόγω του μεγάλου αριθμού θα πρέπει κάποια στιγμή να αποφασιστεί ποια θα σωθούν και ποια όχι", υποστηρίζει από την πλευρά της η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Τζο Αν Τίλμπουργκ, που είναι επικεφαλής του Σχεδίου για τα Αγάλματα τηςΝήσου του Πάσχα.
Το πρόβλημα είναι πως το κόστος συντήρησης και αποκατάστασης των αγαλμάτων είναι τεράστιο, αφού φτάνει τα 500.000 δολάρια το καθένα! Αν υπολογίσει κανείς ότι τουλάχιστον 500 moai περιμένουν τη σειρά τους για εργασίες αναστήλωσης, αντιλαμβάνεται αμέσως πως είναι πολύ πιθανό τις επόμενες δεκαετίες οι λίθινοι γίγαντες να εξαφανιστούν χωρίς ποτέ να μάθουμε την αλήθεια γι αυτούς!
Ενα Αγροτικό Χωριό στο κέντρο της Αθήνας φιλοδοξεί να κλέψει τις καρδιές των παιδιών και να ξυπνήσει μνήμες από γεύσεις και αρώματα αλλοτινών εποχών στους μεγάλους.
