Καταρράκτης στο Ντράφι Πεντέλης: Μια όαση δροσιάς 25 λεπτά από την Αθήνα

Ο καταρράκτης του Βαλανάρη στο Ντράφι στην Πεντέλη αποτελεί ιδανικό καταφύγιο για διάφορα είδη πανίδας αλλά και μια όαση δροσιάς 25 λεπτά από το κέντρο της πόλης.

Ένας μικρός αλλά όμορφος καταρράκτης της Αττικής που παρότι η φύση γύρω του έχει υποστεί τεράστια καταστροφή, εξακολουθεί να αποτελεί ιδανικό καταφύγιο για διάφορα είδη της πανίδας.

powered by Rubicon Project

Το ρέμα του Βαλανάρη είναι μια από τις τελευταίες άγριες ρεματιές που βρίσκονται κοντά στην Αθήνα. Είναι επίσης γνωστό ως Λυκόρεμα, Βαθύρεμα και Μεγάλο Ρέμα.

Η ονομασία Βαλανάρης αποδίδεται στο δάσος των βελανιδιών που κυριαρχούσε κάποτε στους γύρω λόφους. Το ρέμα ξεκινάει από τα υψώματα της Μαυρηνόρας στη νότια Πεντέλη, κινείται αρχικά νότια και στη συνέχεια φεύγει ανατολικά όπου δημιουργεί το ρέμα της Ραφήνας σε μια διαδρομή 16 περίπου χιλιομέτρων.

Στο μέσο της διαδρομής του, στο ύψος του Ντράφι δημιουργεί έναν καταρράκτη, ύψους 6 μέτρων, από τους ελάχιστους της Αττικής.

Το ρέμα έχει νερό όλο τον χρόνο, ενώ ανάλογα με τις βροχές ο καταρράκτης αλλάζει μορφή. Όταν τα νερά λιγοστεύουν δημιουργούνται δύο δίδυμοι καταρράκτες, ενώ όταν βρέχει πολύ, το ρέμα μετατρέπεται σε δυνατό χείμαρρο. Από την πάνω μεριά του καταρράκτη υπάρχει μια μικρή λούτσα, ενώ αμέσως μετά ακολουθεί ένα ωραίο φαράγγι.

Γεωλογικά στην περιοχή επικρατούν μεικτά στρώματα κροκαλοπαγών, ψαμμιτών, μαργών και ερυθρών πηλών. Ο καταρράκτης του Βαλανάρη αποτελεί μια υπέροχη επιλογή για αναψυχή κοντά στην Αθήνα, αλλά και έναν ιδανικό τόπο για βόλτα στη φύση με παιδιά.

Χάθηκε άδικα: Το ελληνικό αυτοκίνητο-θρύλος που ήθελε να κατακτήσει την Ευρώπη

Μοιάζει με σενάριο ταινίας. Για την ακρίβεια μοιάζει πολύ καλό για να είναι ελληνικό κι όμως ήταν. Μια μεγάλη, χαμένη ευκαιρία για τη χώρα μας να ακουστεί σε όλη την Ευρώπη.

Ήταν το 1973 όταν η πρωτεύουσα των Κυκλάδων έκανε την απόλυτη έκπληξη, λανσάροντας πειραματικά στους δρόμους του νησιού ένα καινοτόμο αυτοκίνητο, πολύ μπροστά απ’ την εποχή του.

Μιλάμε για ένα ηλεκτρικό όχημα που δεν έκανε θόρυβο, δεν μόλυνε την ατμόσφαιρα με καυσαέριο και που ήταν μικρό σε μέγεθος, καθιστώντας το ιδιαιτέρως δελεαστική επιλογή για τους λάτρεις της ιδιαιτερότητας.

Έδρα παραγωγής, η Σύρος! Το όχημα αυτό ανήκε στην εταιρεία του μεγαλοεφοπλιστή και πρώην Προέδρου του Ολυμπιακού Γιάννη Γουλανδρή, Enfield, τον βρετανικό κολοσσό που κάποτε κατασκεύαζε όπλα.  Μόλις ο Γουλανδρής αγόρασε την παλιά βρετανική εταιρεία παρασκευής όπλων, αναζητούσε έναν τρόπο να την ενεργοποιήσει ξανά, με διαφορετικό ωστόσο αντικείμενο.

Και τι καλύτερο από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα πόλης;

Με αφορμή την προκήρυξη του διαγωνισμού του Βρετανικού Συμβουλίου Ηλεκτρισμού σχετικά με το λανσάρισμα αυτοκινήτων πόλεως, ο Γουλανδρής αποφασίζει τη δημιουργία ενός ανατρεπτικού ηλεκτρικού αυτοκινήτου που θα έφερνε τα πάνω – κάτω στην Ελλάδα. Στο όλο project συμμετείχαν και η Ford με την Leyland, χωρίς όμως να καταφέρουν να διακριθούν.

Νικήτρια αναδείχτηκε η Enfield με το μοντέλο Enfield 8000, εκτοξεύοντας έτσι τις μετοχές της στα ύψη. Η επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη που μέχτι και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν, ζήτησε την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής για το Enfield 8000 στην Καλιφόρνια. Τελικά, ο Γουλανδρής επέλεξε τη Σύρο για το όλο εγχείρημα, το οποίο όμως δεν ήταν γραφτό να προχωρήσει παρά τις υψηλές προδιαγραφές του. 

Το πρώτο αμάξι, ένα ηλεκτρικό διθέσιο microcar με μπαταρίες μολύβδου οξέως, κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του ’73 στη ελληνική αυτοκινητοβιομηχανία. Είχε μήκος 2,7 μέτρα, διέθετε ηλεκτρικό κινητήρα 8,2 ίππων, τελική ταχύτητα 80 χιλιομέτρων/ώρα και αυτονομία 80 χιλιομέτρων. Δυστυχώς, βγήκε στην αρένα την πιο λάθος στιγμή, καθώς η Ελλάδα την εποχή εκείνη καλούνταν να αντιμετωπίσει τεράστιες πολιτικές αναταράξεις μετά την ανατροπή του Παπαδόπουλου.

Και κάπως έτσι, το Enfield 8000 δεν πήρε ποτέ έγκριση τύπου λόγω μη απάντησης του Υπουργείου Οικονομικών στα αιτήματα της εταιρείας για τη φορολόγησή του, ενώ δεν του δόθηκαν από το κράτος ούτε πινακίδες δοκιμής, διότι δεν αναγνώριζε την εταιρεία σαν αυτοκινητοβιομηχανία με την αιτιολογία πως δεν είχε πουλήσει ούτε 10 αυτοκίνητα. Κυκλοφόρησαν συνολικά μόλις 112 αυτοκίνητα σε διάστημα τριών ετών, από το 1973 έως το 1976 εκ των οποίων τα περισσότερα «έφυγαν» για Βρετανία.

Και κάπως έτσι, το αυτοκίνητο που θα έγραφε τη δική του ιστορία στην ελληνική αυτοκινητοβιομηχανία «θάφτηκε» οριστικά, με τον Γουλανδρή να καλείται να αντιμετωπίσει ένα κράτος που χειρίστηκε το θέμα με απίστευτα λάθος τρόπο.

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ... ΚΟΙΝΟΠΟΙΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ ΟΛΟΙ!‼️

Ένας τύπος σας στέλνει αίτημα φιλίας στο Facebook. Δεν τον γνωρίζετε αλλά αποδέχεστε το αίτημα φιλίας καθώς στη φωτογραφία προφίλ του δείχνει πολύ χαριτωμένος.

Είναι η πρώτη μέρα της κόρης σας στο σχολείο και δείχνει πολύ όμορφη μέσα στη νέα της στολή. Εσείς την φωτογραφίζετε και ανεβάζετε τη φωτογραφία στο Facebook ώστε να τη δουν οι φίλοι σας.
Είστε τόσο ενθουσιασμένη που την αφήσατε στο νέο σχολείο της και κάνετε check in γράφοντας :

“Δε μπορώ να το πιστέψω πόσο μεγάλωσε. Πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος. Είμαι μια περήφανη μαμά”.

Εν τω μεταξύ, ο τύπος-μυστήριο του οποίου αποδεχθήκατε το αίτημα φιλίας το πρωί, αποθηκεύει στο κινητό του τη φωτογραφία της κόρης σας και τη στέλνει σε άλλους 60 άντρες σε όλο τον κόσμο με τη λεζάντα

 “Γυναίκα, Αμερική, 5 Ετών, Καστανά μαλλιά, Μαύρα μάτια, 5.000 €

Όχι μόνο έδωσες μία φωτογραφία του παιδιού σου σε έναν διακινητή αλλά του είπες που ακριβώς βρίσκεται το σχολείο του.‼️
‼️Έπειτα, το μεσημέρι πας να πάρεις την κόρη σου από το σχολείο αλλά δεν είναι πουθενά.
Το μικρό κορίτσι αγοράστηκε από έναν 43χρονο παιδεραστή πριν καν φτάσετε σπίτι σας το πρωί. Τώρα είναι στο δρόμο προς άγνωστη κατεύθυνση με μία τσάντα πάνω από το κεφάλι της και κλαίει καθώς ένας άντρας τον οποίο δεν έχει δει ποτέ ξανά την πήρε από το σχολείο. Δε ξέρει που πηγαίνει, που είναι οι γονείς της και τι πρόκειται να της συμβεί.‼️

‼️ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΦΙΛΟΥΣ ΣΤΟ FACEBOOK ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΣΑΣ.‼️
ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΑΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ‼️‼️

Στην Κρήτη κατασκεύασαν αυτοκίνητο υδρογόνου (αλλά όπως πάντα..!) απαγορεύεται η αξιοποίησή του!

Αυτοκίνητο υδρογόνου, έτοιμο να βγει στην αγορά, κατασκεύασε ομάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης, ωστόσο η ελληνική νομοθεσία εμποδίζει την εμπορική αξιοποίηση του εντός συνόρων!

O λόγος για το Εco Racer, αυτοκίνητο 100% ελληνικής σύλληψης, σχεδίασης και κατασκευής, που «γεννήθηκε» στα εργαστήρια του Πολυτεχνείου Κρήτης από μια ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών.

Κινείται με υδρογόνο και με εξαιρετικές επιδόσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας, αφού χρειάζεται ένα λίτρο καύσιμου για 434 χιλιόμετρα. Πρόκειται για ένα όχημα που θα μπορούσε κάλλιστα να περάσει στη μαζική παραγωγή με κάποιες τροποποιήσεις, ακόμη και με κόστος κάτω των 10.000 ευρώ, ώστε να κατασκευάζεται πλήρως στη χώρα μας και να εξάγεται όχι να εισάγεται!

Το αμάξωμα του οχήματος είναι κατασκευασμένο από ανθρακονήματα για να έχει χαμηλό βάρος, διαθέτει σασί αλουμινίου από ειδικά κράματα και κινείται από κυψέλες υδρογόνου, είναι αθόρυβο, και αυτό που παράγει ως αποτέλεσμα της κίνησης του είναι απλώς νερό, δηλαδή εκπέμπει μηδενικούς ρύπους

Το Eco Racer δεν εχει τίποτα να ζηλέψει από ανάλογα μοντέλα που αναπτύσσονται σε εργαστήρια και αυτοκινητοβιομηχανίες του εξωτερικού, και επιβραβεύθηκε σε διεθνείς διαγωνισμούς με το 1ο βραβείο ασφάλειας και το 4ο εξοικονόμησης καύσιμου.

Αν το ζητούμενο στη χώρα μας είναι η ανάπτυξη, αυτή τη στιγμή λείπει το θεσμικό πλαίσιο ώστε να επιτρέπεται η μαζική παραγωγή αυτού του οχήματος. Ακόμη και αν εμφανιστεί ενδιαφερόμενος επενδυτής δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του Εco Racer στην Ελλάδα γιατί ο νόμος δεν το επιτρέπει!

«Ελπίζω η Ελλάδα να αλλάξει, να αλλάξουν οι νομοθεσίες να γίνει πιο ευέλικτη. Ιδέες όπως βλέπετε υπάρχουν και ελπίζουμε να υπάρξουν πρωτοβουλίες για να συνδεθεί η επιχειρηματικότητα με το Πολυτεχνείο» σχολίασε στο Eco News ο φοιτητής Παναγιώτης Μπάζιος.

Σημειώνεται ότι η ομάδα Eco Racer του Πολυτεχνείου της Κρήτης μετέχει φέτος στο TedxΑcademy συνεισφέροντας μαζί με αλλά δημιουργικά ανήσυχα και καινοτόμα και μυαλά από τους χώρους της επιστήμης του πνεύματος και των τεχνών στο όραμα για μια Ελλάδα με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον που θα βρίσκεται στην πρωτοπορία και όχι στα μετόπισθεν...

Κατερίνα Χριστοφιλίδου - επιμέλεια: Στέλιος Κάνδιας

skai.gr
Πηγή: https://thesecretrealtruth.blogspot.com/

Βερόνα 312 μ.Χ. Ο Μέγας Κωνσταντίνος ηγέτης-κυριάρχος στο πεδίο της μάχης

Το 312 μ.Χ. η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συγκλονιζόταν από την σύγκρουση του Κωνσταντίνου (κατοπινού Μεγάλου) με τον Μαξέντιο. 

Ο Κωνσταντίνος αν και διέθετε μικρότερες του αντιπάλου του δυνάμεις είχε αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων και είχε εισβάλει στην Ιταλία. Ο Κωνσταντίνος πήρε το Μιλάνο αλλά αδυνατούσε να κινηθεί προς τη Ρώμη καθώς στη Βερόνα στάθμευε μεγάλη αντίπαλη δύναμη υπό τον καλύτερο στρατηγό του Μαξεντίου τον Ρουρίκιο Πομπιανό.

Ο τελευταίος προσπάθησε αρχικά να καθυστερήσει τον Κωνσταντίνο με το ιππικό του αλλά απέτυχε και υποχώρησε στη Βερόνα. Η πόλη ήταν κτισμένη σε τέτοιο σημείο που ο ποταμός Αδίγης την χώριζε σε δύο πλευρές και επέτρεπε τον εφοδιασμό της από τα ανατολικά. Ο Κωνσταντίνος πέρασε πάντως τον ποταμό και στρατοπέδευσε στην ανατολική πλευρά της πόλης με σκοπό να την αποκόψει και να την πολιορκήσει.



Ο Πομπιανός επιχείρησε έξοδο αλλά ηττήθηκε. Κατόπιν αυτού ο στρατηγός έφυγε κρυφά από την πόλη αλλά σύντομα επέστρεψε επικεφαλής ενός μεγάλου στρατού. Με τον τρόπο αυτό ήταν ο Κωνσταντίνος που βρέθηκε μεταξύ δύο πυρών, ουσιαστικά πολιορκημένος, έχοντας από τη μια την εχθρική Βερόνα κι από την άλλη την πολυάριθμη στρατιά του Πομπιανού.



Στο σημείο αυτό ο Κωνσταντίνος έδειξε την αξία του ως στρατιωτικός ηγέτης. Αντί να πτοηθεί από την απελπιστική κατάσταση στην οποία βρέθηκε αντίθετα αποφάσισε να επιτεθεί! Άφησε ένα μικρό τμήμα των δυνάμεών του απέναντι από τα τείχη της Βερόνα και με τους υπόλοιπους άνδρες κινήθηκε προς συνάντηση του εχθρού. Για να αντιμετωπίσει την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου του ο Κωνσταντίνος υποχρεώθηκε να διαθέσει στην πρώτη γραμμή το σύνολο των δυνάμεων του μένοντας, ουσιαστικά, χωρίς καμία εφεδρεία. Μόνο με τον τρόπο αυτό το μπόρεσε το μέτωπο του να καλύψει διάστημα ίσο με το μέτωπο του αντιπάλου του. 



Ήταν απόγευμα όταν ξεκίνησε η μάχη η οποία συνεχίστηκε και όταν έπεσε η νύκτα. Το σκοτάδι βοήθησε τον Κωνσταντίνο καθώς σύντομα επικράτησε χάος και ο Πομπιανός δεν μπορούσε να εκμεταλλευτεί την αριθμητική υπεροχή του. Η μάχη όμως κερδήθηκε προσωπικά από τον Κωνσταντίνο. Ως άλλος Αλέξανδρος όρμησε έφιππος κατά των εχθρών με το σπαθί στο χέρι ακολουθούμενος από τους ενθουσιασμένους από το παράδειγμά του άνδρες του.



Σπαθιά και κοντάρια χτυπούσαν γύρω του, βέλη και ακόντια σφύριζαν πάνω από το κεφάλι του αλλά τίποτε δεν τον έβλαψε. Αντίθετα με τα μάτια κόκκινα από τη αϋπνία και την κόπωση ο ίδιος έκοβε με το σπαθί. Ήταν μια νύκτα τρόμου. Η άγρια σφαγή συνεχίστηκε ως το πρωί. Όταν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου ρόδισαν τη μέρα φάνηκε η εικόνα της καταστροφής. Από τον στρατό του Πομπιανού τίποτα δεν είχε απομείνει. Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος ήταν μέσα στα αίματα μαζί με τους άνδρες του, αλλά ήταν νικητής. 



Ο ίδιος ο γενναίος Πομπιανός είχε σκοτωθεί στη μάχη. Χωρίς να ξεκουραστεί καθόλου ο ίδιος και οι άνδρες του, ο Κωνσταντίνος στράφηκε αμέσως και πάλι προς τη Βερόνα. Όταν οι αμυνόμενοι είδαν ενώπιόν τους τον νικητή στρατηγό και τους άνδρες του απλώς παραδόθηκαν. Η νίκη ήταν μεγάλη και σημαντική. Ο δρόμος προς τη Ρώμη και την συνάντηση με τη μοίρα, ήταν πλέον ανοικτός για τον Κωνσταντίνο. Ο θηλυπρεπής, σύμφωνα με το Epitome de Caesaribus, Μαξέντιος έμαθε με τρόμο τα νέα αλλά αποφάσισε να παραμείνει και να περιμένει στη Ρώμη. Σύντομα θα αντιμετώπιζε τον Κωνσταντίνο στη Μιλβία γέφυρα…

LASER και ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ στον ΣΦΡΑΓΙΔΟΛΙΘΟ της ΠΥΛΟΥ του 1500 π.Χ.!!!

Ο σφραγιδόλιθος που βρέθηκε στην Πύλο από την Εποχή του Χαλκού και άφησε άφωνους τους αρχαιολόγους, φαίνεται πως κρύβει πολύ περισσότερα μυστικά απ’ όσα μπορούσαμε να φανταστούμε!!! 

ΠΥΛΟΣ 1500 Π.Χ. – ΣΦΡΑΓΙΔΟΛΙΘΟΣ 3,5 CM

Παρατηρήσεις:

1. Εντυπωσιακά τσαλακωμένη ασπίδα του δεξιού πολεμιστη – σημάδι σφοδρότατων συγκρούσεων.
2. Η στάση του δεξιού χεριού, του δεξιού πολεμιστή δηλώνει ότι έχει αιφνιδιαστεί αφού δεν έχει ολοκληρώσει το χτύπημά του με δόρυ.
3. Ο αριστερός καρφώνει κατακόρυφα με μικρό ξίφος πάνω από την ασπίδα με το δεξί τραβώντας παράλληλα την περικεφαλαία του άλλου.
4. Τα σωματικά χαρακτηριστικά δηλώνουν ψηλό, λεπτό σχετικά άνδρα – τυπικό μυκηναίο και γενικά Δοριευ, Σπαρτιάτη και Μακεδόνα αργότερα.

5. Η μονομαχία γίνεται πάνω απ το πτώμα ενός άλλου μαχητή. Πιθανά να είναι ο Αχιλλέας και από πάνω του μάχεται ο Αίαντας. Το συγκεκριμένο θέμα από την Ιλιάδα ήταν πολύ δημοφιλές.

6. Επίσης μιλάμε για σφραγιδόλιθο – Οπότε ήταν σε χέρια ΑΡΧΙΕΡΕΑ (ΜΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΑ) – πιθανά γενεολογικά ΑΠΟΓΟΝΟ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ

7. Τέτοια λεπτομέρεια σε 3,5 εκατοστά είναι πολύ δύσκολο να επιτευχτεί ακόμα και σήμερα με όλα τα τεχνολογικά μέσα που διαθέτουμε.

ΕΔΩ ΛΕΝΕ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ 1500 Π.Χ

Φανταστείτε μόνο ότι το κεφάλι του πολεμιστή πρέπει να είναι γύρω στα 2 χιλιοστά σε διάμετρο!!! MONO LASER ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΑΧΑΤΗ ΤΟ ΚΑΝΕΙ

Δείτε την εκπληκτική λεπτομέρεια κάνοντας κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση:

via photomicroscopy. Image credit: University of Cincinnati – http://www.sci-news.com/archaeology/pylos-combat-agate-minoan-sealstone-05403.html

Με ποιον τρόπο το έφτιαξαν; Νανοτεχνολογία; Λέιζερ; Ή… τι άλλο;

Fotios Pitsini

amfipolinews

14 Ιουνίου 1987 -ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΙΝΗ!

Η 14η Ιουνίου 1987 είναι ημερομηνία – ορόσημο για τον ελληνικό αθλητισμό. Η Ελλάδα κατακτά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μπάσκετ. Εκείνη τη ζεστή κυριακάτικη νύχτα, η εθνική ομάδα της καλαθοσφαίρισης ανάγκασε όλους τους Έλληνες – φιλάθλους και μη- να βγουν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος μπάσκετ, την πρώτη στην ιστορία του αθλήματος, που ήλθε έπειτα από ένα συγκλονιστικό αγώνα με τη Σοβιετική Ένωση και νίκη με 103-101 στην παράταση. Ήταν ο μεγαλύτερος θρίαμβος του ελληνικού αθλητισμού σε ομαδικό άθλημα μέχρι τότε και παρέμεινε έτσι μέχρι το 2004, όταν η Εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Η διοργάνωση και η συγκρότηση της Εθνικής Τα προηγούμενα χρόνια η εθνική ομάδα του μπάσκετ προερχόταν από συνεχόμενες αποτυχίες. Το 1985 δεν ήταν καν στο Ευρωμπάσκετ της Γερμανίας, ενώ δύο χρόνια στη Γαλλία είχε τερματίσει στην 11η θέση. Από το 1965 στη Μόσχα είχε να γνωρίσει πρόκριση στην οκτάδα. Και με αυτό το στόχο ξεκίνησε τις υποχρεώσεις της στο Ευρωμπάσκετ του 1987, που έγινε στο νεόδμητο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), που είχε εγκαινιάσει το 1985 ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου. Λόγω έδρας, υπήρχε η πεποίθηση ότι η συμμετοχή της στην οκτάδα της διοργάνωσης θα ήταν υπέρβαση και θα αποτελούσε επιτυχία. Κανείς δεν περίμενε αυτό που θα ακολουθούσε. Ο μεγάλος τελικός Στον μεγάλο τελικό της 14ης Ιουνίου, αντίπαλος η Σοβιετική Ένωση, η οποία στον άλλο ημιτελικό της διοργάνωσης είχε επικρατήσει της Ισπανίας με 113-96. Σύσσωμη η τότε πολιτική ηγεσία της χώρας και η αντιπολίτευση στις θέσεις των επισήμων με ελληνικές σημαίες στα χέρια περίμεναν με αγωνία τον τελικό. Αδιαχώρητο στο ΣΕΦ και όλη η Ελλάδα καρφωμένη στην τηλεόραση. Στον πάγκο της Εθνικής και ο σπουδαίος Ρόνι Σεϊκέλι με πολιτικά, για να εμψυχώσει τους παίκτες, έστω κι αν πριν από ένα χρόνο αγωνίστηκε με τις ΗΠΑ στο Μουντομπάσκετ κι έχασε το δικαίωμα να φορέσει κάποια στιγμή τη «γαλάζια» φανέλα. Ο αγώνας ήταν συγκλονιστικός και κρίθηκε με τις δύο βολές του Λιβέρη Ανδρίτσου, που πήγε το ματς στην παράταση (89-89 η κανονική διάρκεια) και τις δύο βολές του Αργύρη Καμπούρη στην εκπνοή της παράτασης, που διαμόρφωσαν το τελικό σκορ 103-101 υπέρ της εθνικής μας. Οι συνθέσεις των ομάδων: Ελλάδα (Πολίτης): Γκάλης 40 (1), Γιαννάκης 10 (2) , Καμπούρης 10, Ρωμανίδης 3, Ανδρίτσος 10, Φασούλας 12, Ιωάννου 8, Χριστοδούλου 10 (1), Φιλίππου. Σοβιετική Ένωση (Γκομέλσκι): Βολκόφ 4, Ταρακάνοφ 5, Χομίτσιους 10, Μπαμπένκο, Τικχονένκο, Βάλτερς 23 (2), Τκατσένκο 14 (1), Μαρτσουλιόνις 16 (1), Γιοβάισα 17 (4), Πανκράσκιν 8, Γκομπόροφ 4. 38 χρόνια μετά το χάλκινο μετάλλιο στο Κάιρο, η Ελλάδα ανέβαινε ξανά στο βάθρο και μάλιστα στο ψηλότερο σκαλί του. Η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ποιος να το φανταζόταν εκείνα τα χρόνια. Πολυτιμότερος παίκτης αναδείχθηκε ο Νίκος Γκάλης (37 πόντοι μ.ο) και τη χρυσή πεντάδα της διοργάνωσης συγκρότησαν οι Νίκος Γκάλης, Παναγιώτης Γιαννάκης, Αντρές Χιμένεθ (Ισπανία), Σαρούνας Μαρτσιουλιόνις (ΕΣΣΔ) και Αλεξάντερ Βολκόφ (ΕΣΣΔ). Τα επινίκια Με τη κόρνα της λήξης στήνεται ολονύχτιο πανηγύρι σε κάθε σημείο της χώρας. Στα αποδυτήρια επικρατεί πανδαιμόνιο. Η Μελίνα Μερκούρη βρίσκεται ξαφνικά στην αγκαλιά του Παναγιώτη Φασούλα και η ομάδα φτάνει στο ξενοδοχείο της Γλυφάδας, ύστερα από τρεις ώρες. Ο Νίκος Φιλίππου αναγκάστηκε να κατέβει από το πούλμαν και να ανέβει σε δίτροχο της Τροχαίας για να φτάσει πιο γρήγορα στη Γλυφάδα. Εκεί περίμενε τον Κώστα Πολίτη και η μητέρα του, που ήταν άρρωστη και σηκώθηκε να πάει στο ξενοδοχείο για να φιλήσει τον γιο της. Εκεί την επομένη ο εφοπλιστής Γιάννης Λάτσης έστειλε ένα συγκινητικότατο ποίημα στον Κώστα Πολίτη και μαζί ανοιχτές επιταγές για να μοιραστούν στους παίκτες. Τα δώρα από παντού, οι προσκλήσεις για φιλοξενία σε διάφορα νησιά ήταν μία αυθόρμητη πράξη ευγνωμοσύνης.  Η 14η Ιουνίου 1987 αποτέλεσε εφαλτήριο για την περαιτέρω εξέλιξη του αθλήματος, αλλά κυρίως σημάδεψε όλους τους Έλληνες εντός κι εκτός των συνόρων.  Ο ελληνικός αθλητισμός χρειαζόταν μία επιτυχία, οι Έλληνες αναζητούσαν ένα θαύμα και οι «12» διεθνείς του Κώστα Πολίτη ανέλαβαν να γίνουν οι ήρωες που τόσο είχε ανάγκη ολόκληρος ο ελληνισμός. Τι κι αν το ποδόσφαιρο ήταν πάντα το άθλημα που υπερτερούσε στις συνειδήσεις των Ελλήνων φιλάθλων, τι κι αν το μπάσκετ μέχρι τότε εκτιμάτο από μία μειοψηφία της ελίτ. Μέσα σε λιγότερο από ένα λεπτό, δύο εύστοχες βολές από τον Αργύρη Καμπούρη στον τελικό με τη Σοβιετική Ένωση αποδείχτηκαν αρκετές για να ανακηρυχτεί το μπάσκετ εθνικό σπορ! πηγή: sansimera

Η άγνωστη ιστορία της ανέγερσης του Πύργου των Αθηνών

Το υψηλότερο κτίριο της Ελλάδας κι ένα από τα υψηλότερα της Ευρώπης, ο Πύργος των Αθηνών, θεμελιώθηκε στις 13 Ιουνίου 1968 και δόθηκε προς χρήση το 1971. 

Πύργος των Αθηνών. Με την ονομασία αυτή είναι γνωστό το υψηλότερο κτίριο της Ελλάδας κι ένα από τα υψηλότερα της Ευρώπης την εποχή της αποπεράτωσής του το 1971.

Βρίσκεται στην Αθήνα επί της οδού Μεσογείων 2-4 και είναι μετά την Ακρόπολη το πλέον αναγνωρίσιμο κτίριο της πρωτεύουσας. 

Έχει ύψος 103 μέτρα και αποτελείται από 28 ορόφους, ενώ δίπλα του υπάρχει ένα χαμηλότερο κτίριο ύψους 65 μέτρων. Όλο αυτό το κτιριακό συγκρότημα φιλοξενεί γραφεία και καταστήματα.

Ο Πύργος των Αθηνών είναι ένα από τα λίγα υψηλά κτίρια της πρωτεύουσας, σε μία πόλη που πάσχει ανεξήγητα από πολεοδομική υψοφοβία. Οι λόγοι πολλοί: η καταλυτική παρουσία του ιερού βράχου της Ακρόπολης, η σεισμικότητα του Αττικού εδάφους, η μη διατάραξη του Αττικού τοπίου, αλλά και ιδεολογικο-κοινωνικές παράμετροι.

Η ιστορία του κτιρίου ταυτίζεται με την ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας τη δεκαετία του '60. Ο οικοδομικός τομέας δια της αντιπαροχής έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο και το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού ήταν το πιο περιζήτητο. Η τυπική οικοδομή της εποχής ήταν η πολυκατοικία των έξι ορόφων και το υψηλότερο κτίριο της Αθήνας το δεκατεσσάρων ορόφων ξενοδοχείο «Χίλτον», που αποπερατώθηκε το 1963.

Όλα αυτά βάλθηκε να τα ξεπεράσει η οικοδομική εταιρεία «Αλβέρτης - Δημόπουλος Α.Ε.», μία από τις μεγαλύτερες της εποχής εκείνης, με σημαντικά έργα στην Ελλάδα (Αμερικανική και Βρετανική Πρεσβεία, Ευγενίδειο Πλανητάριο κ.ά.) και τη Μέση Ανατολή. Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας θέλησαν να κατασκευάσουν έναν ουρανοξύστη στην Αθήνα για να αποτυπώσουν το στίγμα της επιτυχημένης πορείας τους.

Τους βοήθησε σε αυτό και ο αναπτυξιακός νόμος της χούντας (ΑΝ 395/68 «Περί του ύψους των οικοδομών και ελευθέρας δομήσεως»), που προέβλεπε την ανέγερση υψηλών κτηρίων σε πανταχόθεν ελεύθερο χώρο. Μέχρι τότε το μέγιστο ύψος των κτιρίων ήταν τα 35 μέτρα (σήμερα 27 μέτρα). Σίγουρα, η μεγαλομανία των απριλιανών έπαιξε το ρόλο της, αλλά είχαν και στόχο την ανάδειξη της Αθήνας ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου. 

Ο Πύργος των Αθηνών κατα την περίοδο κατασκευής του

Ως χώρος για την ανέγερση του πρώτου ελληνικού ουρανοξύστη επελέγη ένα οικόπεδο, που βρισκόταν στη διασταύρωση των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Μεσογείων, που για εκείνη την εποχή ήταν το όριο της Αθήνας του κέντρου και των προαστίων. Τα σχέδια ανατέθηκαν σ' ένα νεαρό και ανερχόμενο αρχιτέκτονα, τον Ιωάννη Βικέλα. Αυτός επέλεξε να δημιουργήσει ένα μινιμαλιστικό φουτουριστικό κτίριο (ουσιαστικά ένα κουτί) με υαλοπετάσματα, που θα γίνει ο κανόνας για κτίρια εμπορικών χρήσεων στην Αθήνα («γυάλινα κτίρια»).

Έκπληκτοι οι περαστικοί είδαν ένα πρωί στα τέλη του 1967 μία ταμπέλα στο οικόπεδο της Μεσογείων 2-4 με την επιγραφή:

ΑΝΕΓΕΡΣΙΣ ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΟΥ

ΠΥΡΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΕΡΓΟΥ: ΑΛΒΕΡΤΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ

Το έργο θεμελιώθηκε στις 13 Ιουνίου 1968 κι ένα χρόνο αργότερα ολοκληρώθηκε ο σκελετός. Το κτίριο περατώθηκε και δόθηκε προς χρήση το 1971. Από τότε μέχρι και σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο ειδικών και μη, που το χαρακτηρίζουν κακόγουστο. Πάντως, αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτικό στους σεισμούς του 1981 και 1999 και δεν ακούστηκε το παραμικρό, σε αντίθεση με άλλα χαμηλότερα κτήρια, που είτε κατέρρευσαν ή έπαθαν σοβαρές ζημιές. Η εταιρεία κατασκευής του, «Αλβέρτης - Δημόπουλος ΑΕ» διαλύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του '70.

Πηγή: 

sansimera.gr

Πόλεμος – Πολιτική – Πολιτισμός στην Αρχαία Σπάρτη Αναδημοσίευση άρθρου του Σπ. Ι. Ράγκου Ίδρυμα ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών

η Ελλάδα με τις αποικίες της

Η Σπάρτη υπήρξε η ισχυρότερη ελληνική πόλη για τριακόσια περίπου χρόνια. Από τον ύστερο 7ο έως τον πρώιμο 4ο αιώνα, αυτή η δωρική κοινωνία με την εκτεταμένη επικράτεια κυριαρχούσε στην πολεμική σκηνή της Ελλάδας – ειδικά της Πελοποννήσου. Η πολιτική και στρατιωτική της δύναμη ήταν το αποτέλεσμα θεσμικών μεταρρυθμίσεων που αποδόθηκαν στον θρυλικό Λυκούργο. Βάση τους ήταν μια ῥήτρα («συμφωνία, συνθήκη») που είχε την έγκριση του μαντείου των Δελφών.

Τόσο το πρόσωπο όσο και το νομοθετικό έργο του Λυκούργου είναι χαμένα στην ομίχλη του μύθου. Πάντως, από τον 6ο αιώνα η Σπάρτη παρουσίαζε μια εικόνα αρκετά διαφορετική από αυτή της πολιτιστικά προηγμένης πόλης όπου ανθούν τα γράμματα και οι τέχνες, όπως ακριβώς ήταν πριν. Όλη η ενέργειά της ήταν πλέον αφιερωμένη σε ένα και μόνο μέλημα: τη στρατιωτική υπεροχή. Οι πολεμικές παροτρύνσεις του Τυρταίου αποτελούν την καλύτερη δίοδο πρόσβασης στο ήθος της Σπάρτης κατά τη διάρκεια της ιστορικής εμπέδωσής του. Ο ποιητής όμως μας κατατοπίζει ελάχιστα για την πολιτική πραγματικότητα της εποχής του. Για τις σημαντικές πολιτειακές μεταρρυθμίσεις του 7ου αιώνα είμαστε αναγκασμένοι να ανατρέχουμε σε μεταγενέστερους συγγραφείς (από τον Ηρόδοτο και τον Ξενοφώντα έως τον Πλούταρχο), πολλοί από τους οποίους είχαν υποστεί την επίδραση μιας επιτυχημένης σπαρτιατικής προπαγάνδας μακράς διάρκειας. Σαν τις παραισθήσεις που δημιουργούνται στους ταξιδιώτες της ερήμου, η εικόνα της Σπάρτης μετεωρίζεται ανάμεσα στον θρύλο και την ιστορία.

Σύμφωνα με μια εύλογη υπόθεση, τρεις φυλές Δωριέων, των οποίων τα ονόματα διατηρήθηκαν στα ιστορικά χρόνια, εισέβαλαν γύρω στον 11ο αιώνα από τον βορρά στην περιοχή της Λακωνίας, κατέκτησαν τον εντόπιο πληθυσμό και τον εξανάγκασαν σε ένα ιδιαίτερο είδος δουλείας. Οι εἵλωτες, όπως ονομάστηκαν οι προηγούμενοι Έλληνες κάτοικοι της περιοχής (με μια λέξη που μάλλον σήμαινε τους «κατακτημένους»), περιήλθαν στην κατοχή των Σπαρτιατών γαιοκτημόνων, αλλά δεν έγιναν ατομική ιδιοκτησία τους, όπως ήταν οι δούλοι στις άλλες πόλεις. Οι είλωτες λογίζονταν πάντοτε περιουσία της πόλης. Οι περισσότεροι δεν εργάζονταν στα σπίτια των κυρίων τους ούτε διαβιούσαν μαζί με ελεύθερους πολίτες, αλλά ασχολούνταν με την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και ζούσαν σε καλύβες μέσα στα χωράφια ως δουλοπάροικοι.

Εξαιτίας των συνθηκών διαβίωσής τους, οι είλωτες είχαν σχετική αυτονομία σε σύγκριση με τους οικόσιτους δούλους άλλων πόλεων. Συγκροτούσαν οικογένειες, κατείχαν περιουσιακά στοιχεία -μέχρι και την επικαρπία γης-, τελούσαν δικές τους θρησκευτικές λατρείες και διατηρούσαν τα έθιμά τους. Το κυριότερο: ήταν όλοι Έλληνες, όπως ακριβώς και οι δεσπότες τους. Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε αργότερα ως μία από τις πολλές ιδιαιτερότητες της Σπάρτης – μολονότι δεν συνέβαινε μόνο εκεί. Παρά τη σχετική αυτονομία τους, οι είλωτες (που έφταναν κάποτε να είναι έως και δέκα φορές πολυπληθέστεροι από τους ελεύθερους πολίτες) ζούσαν σε καθεστώς ιδιαίτερης καταπίεσης. Η παρουσία τους αποτελούσε μόνιμο κίνδυνο για την πολιτική σταθερότητα της Σπάρτης. Για να αποφευχθεί το μίασμα που θα προκαλούσε ο φόνος τους, αλλά και για να είναι δυνατή η άμεση καταστολή οποιασδήποτε επαναστατικής τους ενέργειας, η Σπάρτη κήρυσσε επίσημα συμβολικό πόλεμο εναντίον τους κάθε χρόνο. Με τον τρόπο αυτό οι ελεύθεροι πολίτες μπορούσαν να σκοτώνουν είλωτες χωρίς να λογοδοτούν. Μάλιστα, η αυστηρότατη εκπαίδευση των νεαρών Σπαρτιατών, γνωστή ως αγωγή, περιλάμβανε ενέδρες και θανατώσεις ειλώτων ως μέρος των θεσπισμένων τελετών ενηλικίωσής τους. Οι υπόδουλοι ζούσαν διαρκώς κάτω από τον ζυγό της επίσημης κρατικής τρομοκρατίας.

Καθώς ήταν οι μόνοι που δούλευαν στη γη των πολιτών και επίσης η μοναδική πηγή εργατικού δυναμικού για όλες τις χειρωνακτικές εργασίες, οι είλωτες αποτελούσαν τον σημαντικότερο παράγοντα στην οικονομία της Σπάρτης. Ο άλλος ήταν οι περίοικοι, αυτόνομες ομάδες ανθρώπων που κατοικούσαν στην περιφέρεια. Οι περίοικοι καλλιεργούσαν τη δική τους (λιγότερο εύφορη) γη, ασχολούνταν με την αλιεία και το εμπόριο και διέθεταν ελευθερία κινήσεων. Επίσης, είχαν περιορισμένα πολιτικά δικαιώματα, τα οποία ασκούσαν στις μικρές κοινότητές τους. Επειδή θεωρούνταν Λακεδαιμόνιοι (δηλαδή ελεύθεροι κάτοικοι της Σπάρτης), αλλά όχι Σπαρτιάτες πολίτες, οι περίοικοι συμμετείχαν, μαζί με τους πολίτες, σε όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις της πόλης.

Ο συνολικός πληθυσμός των κατοίκων της Σπάρτης ήταν, συνεπώς, διαστρωματωμένος σε τρεις τελείως διακριτές κοινωνικές ομάδες, με πληθυσμό αντιστρόφως ανάλογο των πολιτικών δικαιωμάτων της καθεμίας: τους σχετικά λιγοστούς ελεύθερους Σπαρτιάτες, τους πολυπληθέστερους περίοικους, που ήταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, και τις μεγάλες μάζες των υποδουλωμένων ειλώτων.

Το ἄστυ, η πολιτική καρδιά της Σπάρτης -εκεί που βρίσκεται η σημερινή πόλη- προήλθε από τον συνοικισμό τεσσάρων χωριών (στα οποία προστέθηκαν κατόπιν οι Αμύκλες) και παρέμεινε για πολλούς αιώνες ατείχιστο, ως ένδειξη αυτοπεποίθησης και δύναμης. Η αρχαία πόλις, όμως, της Σπάρτης εκτεινόταν σε ολόκληρο το νότιο τμήμα της Πελοποννήσου. Αρχικά περιλάμβανε μόνο τη Λακωνία και συγκεκριμένα την εύφορη κοιλάδα του Ευρώτα, ανάμεσα στον Ταΰγετο και τον Πάρνωνα. Κατά το τελευταίο τρίτο του 8ου αιώνα (περ. 735-715), όμως, οι Σπαρτιάτες αποφάσισαν, μάλλον λόγω υπερπληθυσμού, να προσαρτήσουν τη Μεσσηνία στα δυτικά του Ταΰγετου. Κατέλαβαν τη νέα περιοχή με πόλεμο και τη διατήρησαν με σκληρή καταπίεση του επίσης ελληνικού πληθυσμού, τον οποίο υποδούλωσαν αμέσως.

Σε όλη τη διάρκεια της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής, οι Μεσσήνιοι είλωτες αγωνίζονταν να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους. Εξεγέρθηκαν για πρώτη φορά γύρω στο μέσον του 7ου αιώνα, όταν, με αρχηγό τον θρυλικό Αριστομένη, κατόρθωσαν να βρουν συμμάχους σε πόλεις της Πελοποννήσου και να απειλήσουν τη Σπάρτη. Η επανάστασή τους απέτυχε. Οι μάχες από την πλευρά των Σπαρτιατών, σε αυτόν τον λεγόμενο Β’ Μεσσηνιακό Πόλεμο -πρώτος θεωρήθηκε η αρχική κατάκτηση της περιοχής- δόθηκαν με τον νέο οπλιτικό τρόπο της φάλαγγας. Η ιστορία επαναλήφθηκε, με λιγότερο συντριπτική νίκη των Σπαρτιατών, δύο αιώνες αργότερα, κατά τη διάρκεια του επονομαζόμενου Γ’ Μεσσηνιακού Πολέμου, για τον οποίο είμαστε καλύτερα πληροφορημένοι. Ο πόλεμος διήρκεσε δέκα περίπου χρόνια (περ. 465-455), και τελικά οι εξεγερμένοι Μεσσήνιοι, που είχαν κλειστεί στην Ιθώμη μαζί με άλλους είλωτες από τη Λακωνία, αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Η διατήρηση της Μεσσηνίας υπήρξε επί μακρόν επίπονη υπόθεση για τη Σπάρτη, αλλά μείωσε σημαντικά την ανάγκη της για αποικισμό σε μακρινές περιοχές.

Πριν από την επιτυχία του Β’ Μεσσηνιακού Πολέμου, οι Σπαρτιάτες είχαν υποστεί ατιμωτική ήττα από τους Αργείους το 669 στη μάχη των Υσιών. Η νίκη των Αργείων, που ήταν έως τότε η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της Πελοποννήσου, οφειλόταν πιθανόν στην πρώιμη χρήση της φάλαγγας. Οι Λακεδαιμόνιοι υιοθέτησαν αμέσως την αποτελεσματική αυτή στρατιωτική μηχανή και τελειοποίησαν τη χρήση της. Τότε συντελέστηκαν οι πολιτικές αλλαγές που μετασχημάτισαν τη Σπάρτη σε αδιαμφισβήτητα πρώτη στρατιωτική δύναμη της Ελλάδας και τότε εντοπίζονται οι απαρχές της μεγάλης συμμαχίας της με τις άλλες πόλεις της Πελοποννήσου (πλην του Άργους), που είναι σήμερα γνωστή ως Πελοποννησιακή. Στη συμμαχία αυτή η Σπάρτη παρείχε πολιτική και στρατιωτική στήριξη για ανατροπή τυραννικών καθεστώτων και επίλυση εδαφικών διαφορών, ενώ οι Πελοποννήσιοι σύμμαχοι τη βοηθούσαν να διατηρεί την εσωτερική σταθερότητά της, που βασιζόταν, όπως και η οικονομία της, στην εκμετάλλευση ενός μεγάλου υπόδουλου πληθυσμού.

Σπαρτιάτης οπλίτης του 5ου π.χ αιώνα 

Μετά την οριστική κατάκτηση της Μεσσηνίας, μια αναδιανομή της καλλιεργήσιμης γης στο μέσον του 7ου αιώνα επέτρεψε τη δημιουργία ενός σχετικά διευρυμένου σώματος οπλιτών, που πιθανότατα έφτασε τις 9.000. Πολιτικά δικαιώματα απέκτησαν όλοι οι νέοι κάτοχοι γης που μπορούσαν να συνεισφέρουν στα κοινά συσσίτια (ή φιδίτια), ένα από τα πιο ιδιάζοντα χαρακτηριστικά του σπαρτιατικού βίου. Κριθαρένιο αλεύρι, κρασί, σύκα και τυρί ήταν τα συνηθισμένα είδη που οι είλωτες αναγκάζονταν να παρέχουν στους κατόχους των αγροτεμαχίων που καλλιεργούσαν. Από τα τρόφιμα αυτά ένα μεγάλο μέρος πήγαινε στην κοινή σίτιση των οπλιτών. Η καθημερινή συμμετοχή στα συσσίτια ήταν υποχρεωτική για όλους τους ελεύθερους άρρενες πολίτες. Αυτοί οι πολίτες-οπλίτες ονομάζονταν ὅμοιοι (για να δηλωθεί η πολιτική ισότητα και η αδελφοσύνη τους) και ήταν οι μόνοι αρμόδιοι για την πολιτική και τον πόλεμο. Έχοντας πλήρως απαλλαγεί από τις καθημερινές φροντίδες βιοπορισμού, επιδίδονταν αποκλειστικά στη σωματική άσκηση και τη βελτιστοποίηση της αλκής, μάθαιναν να ζουν λιτά και να αντέχουν στις κακουχίες και είχαν, σε σχέση με τις άλλες πόλεις, μάλλον χαλαρό καθημερινό οικογενειακό βίο, αλλά εξίσου σθεναρές οικογενειακές παραδόσεις.

Ολόκληρη η ζωή των Σπαρτιατών ήταν μια διαρκής προετοιμασία για τον πόλεμο. Τα πολιτιστικά αγαθά του λόγου και της τέχνης τούς έγιναν ξένα και απεχθή. Η ποίηση ατόνησε. Οι καλές τέχνες περιέπεσαν σε ύφεση. Φιλοσοφία και επιστήμη δεν αναπτύχθηκαν ποτέ. Η ρητορεία αποθαρρύνθηκε. Από τους δύο στυλοβάτες της ομηρικής αρετής, η Σπάρτη επέλεξε να τελειοποιήσει μόνο τον έναν: την αποτελεσματική πράξη, κυρίως στην αντιμετώπιση εχθρών. Ο ευφράδης λόγος άφηνε τους πολίτες της αδιάφορους και συχνά τους έβρισκε εχθρικούς. Οι Σπαρτιάτες άρχισαν μάλιστα να φοβούνται τόσο πολύ τη διαβρωτική επιρροή άλλων ελληνικών πόλεων πάνω στο ήθος της δικής τους ιδιοπροσωπίας, ώστε ανέπτυξαν έντονη ξενοφοβία με συχνές απελάσεις ανεπιθύμητων προσώπων (ξενηλασίας). Στη Σπάρτη η παρουσία μετοίκων, γνωστή σε άλλες ελληνικές πόλεις, ήταν αδιανόητη, το εμπόριο υποτυπώδες και ανταλλακτικό, η κυκλοφορία νομισμάτων περιορισμένη -αντί κανονικών κερμάτων χρησιμοποιούσαν κυρίως δύσχρηστες σιδερένιες ράβδους- και η σχέση με τη θάλασσα συρρικνωμένη στις ανάγκες του πολέμου. Ωστόσο, η Σπάρτη ανέπτυξε πνευματικό πολιτισμό μέσα στις ψυχές των πολιτών της. Το πολίτευμά της, τόσο ιδιόμορφο όσο και το ήθος που ανδρώθηκε μέσα του, υπήρξε βασική αιτία της φήμης που απέκτησε στην αρχαιότητα.

Η Σπάρτη είχε βασιλεία. Η βασιλεία της όμως δεν ήταν μοναρχική. Για τις απαρχές του θεσμού δεν υπάρχουν ασφαλείς πληροφορίες, αλλά ο Ηρόδοτος διηγείται μια ωραία ιστορία για το πώς προέκυψε το παράδοξο καθεστώς της διπλής βασιλείας. Παλιά -εξηγεί- μία και μοναδική ήταν στη Σπάρτη η βασιλική οικογένεια, όπως παντού στον πρώιμο ελληνικό κόσμο, και η διαδοχή στο ύπατο αξίωμα γινόταν με τον γνωστό κληρονομικό τρόπο. Η γυναίκα όμως του νεκρού βασιλιά Αριστόδημου γέννησε δίδυμα και προσποιήθηκε ότι δεν γνώριζε ποιο από τα δύο παιδιά της ήταν πρεσβύτερο. Ήθελε να ανέβουν και τα δύο στον θρόνο. Οι Σπαρτιάτες βρέθηκαν σε μεγάλο δίλημμα και αποφάσισαν να λύσουν το μυστήριο ρωτώντας το μαντείο των Δελφών. Η Πυθία αποκρίθηκε ότι έπρεπε να θεωρήσουν και τα δύο παιδιά βασιλείς, αλλά να τιμήσουν περισσότερο εκείνο που γεννήθηκε πρώτο. Οι Σπαρτιάτες βρέθηκαν και πάλι σε απορία. Η λύση δόθηκε από έναν Μεσσήνιο, ονόματι Πανίτη (που σημαίνει τον υφαντουργό, αλλά μπορεί επίσης να δηλώσει τον πανούργο που διεισδύει παντού), ο οποίος πρότεινε να κατασκοπεύσουν τη μάνα και να δουν ποιο παιδί φροντίζει πρώτο στο τάισμα και το πλύσιμο. Η ιδέα υπήρξε επιτυχής. Οι Σπαρτιάτες ανακήρυξαν και τα δύο παιδιά βασιλείς, αλλά αναγνώρισαν τα πρωτεία τιμής στον Ευρυσθένη. Ο αδελφός του Προκλής αποδείχθηκε πολύ διαφορετικός χαρακτήρας, και οι δύο βασιλικές οικογένειες που προέκυψαν (οι Αγιάδες και οι Ευρυποντίδες) διέφεραν σημαντικά στη νοοτροπία. Κατά παράδοση οι Αγιάδες, οι απόγονοι του Ευρυσθένη, αναγνωρίζονταν ως ανώτεροι.

Η ιστορία αυτή μπορεί να μην αποτελεί ιστορικό γεγονός. Δείχνει όμως μια ιδιαιτερότητα του πολιτεύματος της Σπάρτης που χρησιμοποιήθηκε τελικά προς όφελος του πολέμου. Από τον ύστερο 6ο αιώνα μόνο ο ένας από τους δύο βασιλείς πρωτοστατούσε ως αρχηγός στα εκστρατευτικά σώματα έξω από τα σύνορα της πόλης. Ο άλλος παρέμενε στη Σπάρτη. Η συνεχής απειλή των ειλώτων ίσως συνέβαλε σε αυτή τη διευθέτηση. Οπωσδήποτε όμως έπρεπε να αποτρέπεται η πιθανή διχογνωμία των βασιλέων στις κρίσιμες ώρες της μάχης. Σε καιρό πολέμου ο ένας βασιλιάς φρόντιζε τα εσωτερικά ζητήματα της πόλης και ο άλλος ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της εκστρατείας.

Στο πολίτευμα της Σπάρτης υπήρχαν και άλλες ιδιαιτερότητες. Μία από αυτές ήταν η Γερουσία. Στο σώμα αυτό εκλέγονταν είκοσι οκτώ επιφανείς πολίτες, ηλικίας άνω των εξήντα ετών, για να υπηρετήσουν την πόλη διά βίου. Η εκλογή γινόταν από τους ομοίους. Στο σώμα συμμετείχαν αυτοδικαίως και οι δύο βασιλείς, με διπλή μάλιστα ψήφο ο καθένας, ώστε ο συνολικός αριθμός των ανδρών της Γερουσίας έφτανε τους τριάντα. Μάλιστα, σε περίπτωση απουσίας ενός βασιλιά, υπήρχε η δυνατότητα εκπροσώπησής του στη Γερουσία από κάποιο προσφιλές και έμπιστο πρόσωπο.

Η Γερουσία είχε πολλές αρμοδιότητες. Στη δικαιοδοσία της ανήκαν η εφαρμογή του νόμου, η διατήρηση της τάξης και, κυρίως, η προεργασία των θεμάτων που θα έρχονταν για έγκριση στη συνέλευση των ομοίων. Η συνέλευση των ομοίων, που ονομαζόταν Ἐκκλησία τοῦ Δάμου ή απλώς δᾶμος (δωρική μορφή του δήμου), ήταν το κύριο εκτελεστικό όργανο και η βάση του σπαρτιατικού πολιτεύματος. Το μικρό κείμενο της «λυκούργειας» ρήτρας, που διασώζει ο Πλούταρχος, όριζε ότι «στον δήμο ανήκει η εξουσία και η δύναμη» της πόλης. Στην Εκκλησία του Δήμου συμμετείχαν όλοι οι ελεύθεροι ενήλικες άρρενες πολίτες. Στις συνελεύσεις της γινόταν συζήτηση και εκφράζονταν διαφορετικές απόψεις, αλλά δεν μπορούσαν να πάρουν τον λόγο όλοι οι όμοιοι με την ίδια ευκολία. Οι αντιλογίες συνήθως περιορίζονταν στα μέλη των ανώτερων οικογενειών. Οι τελικές αποφάσεις (για αποδοχή ή απόρριψη των προτάσεων της Γερουσίας) λαμβάνονταν διά βοής.

Μεγάλη εξουσία στη Σπάρτη είχαν επίσης οι πέντε ἔφοροι, άρχοντες εκλεγμένοι από την Εκκλησία του Δήμου, με πολλές εκτελεστικές και δικαστικές αρμοδιότητες – άλλη μια ιδιαιτερότητα του σπαρτιατικού πολιτεύματος. Η ενιαύσια θητεία τους δεν επιτρεπόταν να ανανεωθεί, και το γεγονός αυτό μείωνε τον πιθανό καιροσκοπισμό των αποφάσεών τους. Ο θεσμός των εφόρων, που ήταν οι «επιστάτες» του κράτους, εισήχθηκε σε στάδιο μεταγενέστερο από τους άλλους τρεις πολιτικούς θεσμούς (τη διπλή βασιλεία, τη Γερουσία και την Εκκλησία του Δήμου) και είχε ως στόχο την τήρηση της νομιμότητας στην καθημερινή ζωή και τον έλεγχο της βασιλικής αυθαιρεσίας. Σταδιακά η δύναμη των εφόρων αυξήθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να τρέμουν ενώπιόν τους οι πάντες, ακόμη και οι βασιλείς. Από τους εφόρους, δύο ακολουθούσαν πάντοτε τα εκστρατευτικά σώματα εκτός των συνόρων.

Η Σπάρτη έγινε υπόδειγμα πολιτείας για αρκετούς συγγραφείς της αρχαιότητας. Στο ιδιόρρυθμο πολίτευμά της, με τους πολλούς ελεγκτικούς μηχανισμούς και την έμφαση στο δημόσιο συμφέρον, πολλοί έβλεπαν την αληθινή πραγματοποίηση της ευνομίας.

οπλιτική φάλαγγα 

Γραπτοί νόμοι στη Σπάρτη δεν υπήρχαν. Το δίκαιο της πόλης ήταν εξαρχής και παρέμεινε μέχρι το τέλος εθιμικό. Με την προσκόλληση στην παράδοση και το συντηρητικό πνεύμα που ανέπτυξε, η Σπάρτη δεν γνώρισε τυραννία ή άλλη πολιτειακή αλλαγή για αιώνες. Τουλάχιστον ως ιδανικό, το ήθος ζωής που διέπνεε την πόλη διατηρήθηκε επίσης σχετικά σταθερό.

Τα συμπόσια των αριστοκρατών, με τις εταίρες, τη μουσική και το άφθονο κρασί, ήταν άγνωστα στη Σπάρτη. Αντίθετα, ήταν υποχρεωτικά τα συσσίτια, που ενίσχυαν καθημερινά τους δεσμούς μεταξύ των πολιτών. Ο γάμος ήταν υποχρέωση του πολίτη και η τεκνοποιία επιβεβλημένη. Ο ψόγος των Σπαρτιατών για τους ανύμφευτους και άτεκνους συμπολίτες τους ήταν συχνά αμείλικτος.

Σε σύγκριση με άλλες ελληνικές πόλεις, τα κορίτσια της Σπάρτης παντρεύονταν σε μεγαλύτερη ηλικία (γύρω στα δεκαοκτώ) και οι άνδρες σε μικρότερη (κάτω από τριάντα). Αυτή η σχετικά περιορισμένη ηλικιακή διαφορά των συζύγων θεωρούνταν ότι ενώνει τα σώματά τους σε παράλληλη ακμή. Για να τονωθεί μάλιστα η γονιμοποιός δύναμη του σπέρματος που μειώνεται -όπως διατείνονταν- από τη συμβίωση και την καθημερινή συναναστροφή, απαγορευόταν στους Σπαρτιάτες να βλέπουν τις γυναίκες τους στα φανερά. Έτσι, η ερωτική επαφή καλύφθηκε με χαρακτηριστική αιδημοσύνη, ενώ η ίδια η τελετή του γάμου θεωρήθηκε μια συμβολική βίαιη αρπαγή.

Στις διαθέσιμες αρχαίες πηγές υπογραμμίζεται έντονα το γεγονός ότι η πόλη ακολουθούσε αυστηρούς ευγονικούς κανόνες. Αν και πολλές περιπτώσεις βρεφών θα πέρασαν οπωσδήποτε απαρατήρητες, η έγκριση του κράτους ήταν καταρχήν απαραίτητη για την ανατροφή ενός νεογέννητου παιδιού, και υποτίθεται ότι την έδιναν οι έφοροι ως αρμόδιοι για όλα τα ζητήματα του καθημερινού βίου. Λέγεται, επίσης, ότι ο άτεκνος σύζυγος μπορούσε, αν ήθελε, να παραχωρήσει τη γυναίκα του σε κάποιον νεότερο και δυνατό Σπαρτιάτη για τεκνοποιία.

Ανεξάρτητα από την ιστορική ακρίβεια αυτών των πληροφοριών, γεγονός παραμένει ότι ολόκληρη η ερωτική ζωή των Λακεδαιμονίων πολιτών ήταν ιδεολογικά προσανατολισμένη στη δημιουργία ρωμαλέων απογόνων. Στο ίδιο πνεύμα οι Σπαρτιάτισσες είχαν ελευθερίες και προνόμια που θα ήταν απίστευτα οπουδήποτε αλλού στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Στη Σπάρτη, και μόνο εκεί, επιτρεπόταν -ή μάλλον επιβαλλόταν- στις γυναίκες να γυμνάζονται και να μετέχουν σε αγώνες, τα δε νεαρά κορίτσια αγωνίζονταν γυμνά, όπως και οι συνομήλικοί τους έφηβοι.

Η Σπάρτη διέθετε ένα περίτεχνο σύστημα οργάνωσης των νέων σε ηλικιακές κατηγορίες, με δυσνόητες ονομασίες και χαρακτηριστικά προνόμια των μεγαλυτέρων έναντι των νεοτέρων. Η αυστηρή παιδεία των νέων από την ηλικία των επτά ετών μέχρι την ενηλικίωση στα είκοσι (ἀγωγή) ήταν κρατική υπόθεση και αποσκοπούσε στην πειθαρχία και τη μεγαλύτερη δυνατή εμπέδωση του αγωνιστικού πνεύματος. Για τα επόμενα δέκα χρόνια το κράτος παρέμενε επίσης υπεύθυνο για τη σωματική κατάσταση των ανδρών του. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, το κυνήγι παρείχε σε καιρούς ειρήνης ένα υποκατάστατο του πολέμου και ήταν, μαζί με τη γύμναση, μια διά βίου ἀγωγή. (Στην αρχαιότητα η Σπάρτη υπήρξε επίσης διάσημη για τα κυνηγετικά σκυλιά της.) Αρχαίοι φιλολάκωνες συγγραφείς, όπως ο Αθηναίος ιστορικός Ξενοφών, τα έβλεπαν όλα αυτά με απεριόριστο και απροσποίητο θαυμασμό.

Με αυστηρή έννοια, ιδιωτική ζωή για τους ομοίους δεν υπήρχε. Ολόκληρος ο βίος τους βρισκόταν κάτω από την επιστασία του κράτους, που μεριμνούσε για την αλκή, τη ρώμη και την πολεμική υπεροχή. Στις εκστρατείες τους οι Σπαρτιάτες συνοδεύονταν, για όλες τις αναγκαίες χειρωνακτικές εργασίες, από μεγάλο αριθμό ειλώτων, που σε μία τουλάχιστον περίπτωση έφτασε τους επτά για κάθε οπλίτη. Για ευνόητους λόγους οι είλωτες δεν είχαν δικά τους όπλα και συνήθως δεν πολεμούσαν – αν και ορισμένες φορές οι Σπαρτιάτες αναγκάστηκαν να τους χρησιμοποιήσουν επικουρικά. Οι περίοικοι, από την άλλη, υπηρετούσαν σε χωριστές μοίρες στρατού.

Αντίθετα με τους περισσότερους Έλληνες, που θεωρούσαν την κόμη γυναικείο χαρακτηριστικό, οι Σπαρτιάτες άφηναν μακριά μαλλιά, σαν τους ομηρικούς Αχαιούς -δείγμα ότι δεν είχαν την παραμικρή σχέση με τη χειρωναξία-, τα οποία άλειφαν με λάδι τακτικά, και οπωσδήποτε πριν από τις μάχες. Η στρατιωτική περιβολή τους ήταν κόκκινη σαν αίμα (για να φοβίζει τον αντίπαλο και να περιορίζει την εμφάνιση των πληγών) και οι ασπίδες τους επενδεδυμένες με στρώση χαλκού, για να γυαλίζονται εύκολα και να λάμπουν στον ήλιο. Το θέαμα μιας σπαρτιατικής φάλαγγας σε πλήρη σχηματισμό πρέπει να ήταν εντυπωσιακό και ταυτόχρονα τρομακτικό.

Ο πόλεμος ήταν για τους Σπαρτιάτες το πραγματικό πεδίο επίδειξης των σωματικών και ψυχικών αρετών, στις οποίες στόχευε ολόκληρη η ειρηνική διαβίωση μέσα στην πόλη. Στο επικίνδυνο μεταίχμιο ζωής και θανάτου, εκεί που όλα κρίνονταν μέσα σε ελάχιστο χρόνο, βρήκαν οι Σπαρτιάτες το βαθύτερο νόημα της αγωνιστικής τους ύπαρξης. Αυτοί που τόσο υμνήθηκαν για τη σχεδόν κοριτσίστικη αιδώ μέσα στην πόλη τους, και ιδιαίτερα έναντι των πρεσβυτέρων, γίνονταν ομαδικά θρασείς στο πεδίο της μάχης. Όσοι εγκατέλειπαν τη θέση τους από δειλία, οι τρέσαντες («αυτοί που φοβήθηκαν»), έχαναν αυτομάτως τα πολιτικά δικαιώματα και την περιουσία τους και υποβιβάζονταν, αν επέστρεφαν στην πατρίδα, σε αμφίβολη και ατιμασμένη κοινωνικά θέση.

Το σπαρτιατικό ήθος υπήρξε επίσης διάσημο για τη «λακωνικότητά» του. Ο Πλούταρχος αναφέρει σωρεία σύντομων απαντήσεων που υποτίθεται ότι έδωσαν σημαντικοί Σπαρτιάτες σε διάφορες περιστάσεις. Οι ολιγόλογες αυτές ρήσεις διακρίνονται για την αποφθεγματική διαύγεια με την οποία κυριολεκτικά καθήλωναν την πραγματικότητα. Η ιδιότυπη «φιλοσοφία» που ανέπτυξε η Σπάρτη, ο βαθύτερος λόγος για τον οποίο τόσο πολύ θαυμάστηκε σε αρχαίους και νεότερους χρόνους και το πραγματικό έργο του πολιτισμού της, που δεν έχει επιζήσει στα υλικά κατάλοιπα του τόπου (όπως είχε προειδοποιήσει με διορατικότητα ο Θουκυδίδης), ήταν η καίρια και διεισδυτική ματιά στην καρδιά της παλλόμενης από τον αγώνα ζωής. Η οξύτητα του ιδιαίτερου αυτού βλέμματος γεννήθηκε μέσα στους αγώνες του 7ου και του 6ου αιώνα.