Πειραιώς: ''Διακόπτω οποιαδήποτε σχέση με όποιον ψηφίσει το σύμφωνο συμβίωσης''

Πειραιώς: ''Διακόπτω οποιαδήποτε σχέση με όποιον ψηφίσει το σύμφωνο συμβίωσης''

ΠΩΣ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΤΑΧΤΗ. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

Δεν πετάμε την στάχτη… δεν είναι καθόλου άχρηστη ή σκουπίδι.

Συνεχίζουμε να την χρησιμοποιούμε, όπως έκαναν και παλιά και αυτό μας κάνει να νοιώθουμε απερίγραπτη χαρά!

Η στάχτη από ξύλα είναι η σκόνη που έμεινε από την καύση τους . Ξύλα εννοούμε μόνο φυσικά, όχι με βαφές, κόλες ή επεξεργασμένα. Πρέπει να προσέχουμε να μην πετάμε μέσα στην φωτιά πλαστικά, αποτσίγαρα, ή οτιδήποτε άλλο σκουπίδι που μπορεί να μολύνει την στάχτη. Περιμένουμε να κρυώσει εντελώς και μετά την συλλέγουμε. Από την στάχτη ξεχωρίζουμε την άσπρη στάχτη που έχει μείνει πάνω-πάνω από τα καρβουνάκια και την αποθηκεύουμε σε ένα μεταλλικό δοχείο με καπάκι. Τα καρβουνάκια τα κρατάμε σε άλλο δοχείο. Δεν πετάμε τίποτα, γιατί όλα χρειάζονται!

Πάμε τώρα να αναλύσουμε τι περιέχει η στάχτη και είναι τόσο πολύτιμη: Η στάχτη περιέχει κυρίως ανθρακικό ασβέστιο από 25% έως 45%(το οποίο είναι ένα ανόργανο αλάτι με χημικό τύπο CaCO3.), λιγότερο από 10 % περιέχει Κάλιο (Κ), και λιγότερο από 1% φωσφορικό άλας. Υπάρχουν ιχνοστοιχεία σιδήρου, μαγγανίου, ψευδαργύρου, χαλκού και μερικά βαρέα μέταλλα (όπως ο μόλυβδος, το κάδμιο, το νικέλιο και το χρώμιο). Δεν περιέχει άζωτο.

Ωστόσο αυτοί οι αριθμοί ποικίλλουν ανάλογα με την θερμοκρασία καύσης των ξύλων. Η καύση επηρεάζει πολύ τη σύνθεση και την ποσότητά της στάχτης, και κατά συνέπεια υψηλότερη θερμοκρασία μειώνει την απόδοση της στάχτης.

Οπότε για καλύτερη ποιότητα στάχτης η χαμηλή θερμοκρασία είναι ιδανικότερη. Σκληρά ξύλα συνήθως παράγουν περισσότερη στάχτη από τα μαλακά, όπως των κωνοφόρων και ο φλοιός και τα φύλλα παράγουν γενικά πιο πολύ στάχτη από το εσωτερικό ξυλωδών τμημάτων του δέντρου. Κατά μέσο όρο, η καύση των ξύλων δίνει περίπου 6-10% στάχτες.

Παρακάτω θα αναλύσουμε τις χρήσεις της στάχτης, για να μπορούμε να γνωρίζουμε πώς να την χρησιμοποιήσουμε!

Χρήσεις της στάχτης

1. Μπορούμε να φτιάξουμε αλισίβα, απλά βράζουμε 2 με 3 κουταλάκια στάχτη σε 1 μπρίκι με νερό και μετά την σουρώνουμε με ένα φίλτρο του καφέ. Είναι το καλύτερο απορρυπαντικό γενικής χρήσης, καθαρίζει, λευκαίνει και απολυμαίνει ρούχα, πατώματα, τζάμια, ασημικά, πιάτα, σκουριές που έχουν ποτίσει στα μάρμαρα, κα.

2. Βουτάμε ένα υγρό πανί σε στάχτη ή σε αλισίβα και: καθαρίζει τις γυάλινες πόρτες από το τζάκι. Τρίβουμε τα τζάμια με ένα υγρό σφουγγάρι βουτηγμένο στη στάχτη. Μια πάστα από στάχτη και νερό μπορεί να αφαιρέσει τους λεκέδες από τα έπιπλα.

3. Αν θέλουμε να φύγει γρήγορα ένας λεκές από τα ρούχα την στιγμή που έγινε, βάζουμε πάνω του λίγη στάχτη και μετά από πέντε λεπτά τον τρίβουμε με ψίχα ψωμιού.

4. Η στάχτη χρησιμοποιείται για να διώξουμε τις άσχημες οσμές. Απλά την βάζουμε πάνω σε οτιδήποτε μυρίζει άσχημα. Πχ. Σε παλιές τουαλέτες, τουαλέτα της γάτας.

5. Για να ξεμυρίσει το ψυγείο μας βάζουμε μέσα ένα πιάτο με καρβουνόσκονη (από ξυλοκάρβουνο), και την ανανεώνουμε μέχρις ότου φύγει κάθε μυρωδιά.

6. Χρησιμοποιείται και στο πλύσιμο των δοντιών.

7. Μπορούμε να λουστούμε πολύ φυσικά με την αλισίβα, και να χρησιμοποιήσουμε ξύδι στο ξέβγαλμα, αυτό ευνοεί περισσότερο το λιπαρό μαλλί.

8. Την αλισίβα την χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας σε πολλά γλυκά και φαγητά, όπως στην παρασκευή μουσταλευριάς, στα μελομακάρονα, στο ψωμί. Εκτός από την υπέροχη γεύση και την βελούδινη υφή που δίνει στα φαγητά μας καθαρίζει το έντερο από τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Το ψωμί γίνεται πιο αφράτο και το βοηθά να μην τρίβεται.

9. Για μεγάλο χρονικό διάστημα η στάχτη του ξύλου έχει χρησιμοποιηθεί στη γεωργία, δεδομένου ότι ανακυκλώνει τα θρεπτικά συστατικά πίσω στην γη. Η στάχτη χρησιμοποιείται και ως λίπασμα, αλλά δεν περιέχει άζωτο. Επίσης δεσμεύεται διοξείδιο του άνθρακα από τους μικροοργανισμούς μέσα στο χώμα η ανάπτυξη των οποίων ενισχύεται από τη στάχτη και η γη γίνεται πιο εύφορη. Λόγω της παρουσίας του ανθρακικού ασβεστίου εξουδετερώνεται η οξύτητα του εδάφους, αυξάνοντας το pH του και αυξάνει την δραστηριότητα των βακτηρίων του εδάφους. Η αύξηση της αλκαλικότητας του εδάφους επηρεάζει την θρέψη των φυτών. Θρεπτικές ουσίες είναι πιο εύκολα διαθέσιμες στα φυτά, όταν το έδαφος είναι ελαφρώς όξινο. Αλλά επειδή αυξάνεται πολύ το pH του εδάφους με την προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να κάνει κακό παρά καλό. Η στάχτη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε φυτά που αγαπάνε όξινα εδάφη, όπως είναι οι πατάτες, τα βατόμουρα. Είναι καλο να χρησιμοποιείται με φειδώ και γίνεται τακτικά έλεγχος του PH του εδάφους.

10. Δυναμώνει τα φυτά που αγαπούν το ασβέστιο, όπως είναι οι ντομάτες, τα αμπέλια, οι φασολιές, το σπανάκι, ο αρακάς, τα αβοκάντο, τα σκόρδα κα. Ακόμα ευδοκιμούν και οι τριανταφυλλιές. Μπορούμε να προσθέσουμε 1 / 4 φλιτζανιού σε κάθε λάκκο κατά τη φύτευση.

11. Μια κουταλιά στάχτη ανά 1000 λίτρα νερό δυναμώνει υδρόβια φυτά.

12. Βοηθάει τα φυτά να μην παγώσουν τον χειμώνα αν ρίξουμε πάνω τους μια στρώση από στάχτες.

13. Απωθεί ζώα, τίποτα δεν πλησιάζει την στάχτη! Με την στάχτη απομακρύνονται από τον κήπο διάφορα έντομα και παράσιτα όπως γυμνοσάλιαγκες και σαλιγκάρια κα.

14. Διώχνει τα μυρμήγκια αν ρίξουμε λίγη στάχτη στην μυρμηγκοφωλιά τους. Δεν μπορούν να μεταφέρουν την στάχτη όποτε θα αλλάξουν φώλια!

15. Σκορπίζουμε στάχτη στις γωνίες και στα σκοτεινά σημεία της αποθήκης μας ή του σπιτιού μας. Όσο υπάρχει στάχτη δεν θα πλησιάζουν ποντίκια, κατσαρίδες, έντομα.

16. Απωθεί τις ψείρες (στο τριχωτό της κεφαλής), τους ψύλλους και τα τσιμπούρια από τα κατοικίδια ζώα. Μπορούμε να φτιάξουμε ένα μίγμα στάχτης μαζί με ξύδι ώστε να γίνει μια πηχτή λάσπη και να την αλείψουμε στο τριχωτό.

17. Απωθεί τον σκόρο. Μπορούμε να ρίξουμε στάχτη στα ρούχα μας και μετά να τα αποθηκεύσουμε και όταν θα θέλουμε να τα χρησιμοποιήσουμε απλά τα τινάζουμε. Μπορούν έτσι να μείνουν αρκετά χρόνια χωρίς να πάθουν τίποτα απολύτως.

18. Η ποτάσα (Υδροξείδιο του καλίου, ΚΟΗ) μπορεί να παραχθεί από στάχτη και αποσταγμένο νερό, η οποία με τη σειρά της μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή σαπουνιού. Η διαδικασία είναι λίγο πολύπλοκη και χρονοβόρα και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί η ποτάσα είναι καυστική.

19. Χρησιμοποιείται στα αιώνια αυγά, τα οποία είναι κονσερβοποιημένα αυγά που φτιάχνουν στην Ανατολή και χρησιμοποιούνται στην κουζίνα τους. Τα αυγά μπορούν να διατηρηθούν με μείγμα πηλού, στάχτης, αλάτι, ασβέστη, και φλοιού του ρυζιού για αρκετές εβδομάδες έως αρκετούς μήνες, ανάλογα με τη μέθοδο της επεξεργασίας.

20. Η σόδα (Ανθρακικό νάτριο Na2CO3, σόδα πλυσίματος) μπορεί να παραχθεί από την στάχτη. Η σόδα είναι γνωστή για την καθημερινή χρήση της ως αποσκληρυντικό του νερού. Na2SO4 + CaCO3 + 2 C → Na2CO3 + 2 CO2 + CaS Η σόδα παράγεται από βράσιμο του μίγματος στάχτης και νερού, και στη συνέχεια συλλέγεται όταν το νερό εξατμιστεί

21. Η στάχτη λιώνει τον πάγο επειδή περιέχει αλάτι. Είναι λίγο πιο από το αλάτι ή άλλες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας.

22. Φίλτρο
Τα κάρβουνα που μένουν από την καύση (τα μαύρα κομμάτια, όχι η γκρι / λευκή στάχτη) μπορούμε να τα χτυπήσουμε με ένα σφυρί και στη συνέχεια να τα αλέσουμε με ένα γουδοχέρι ή μπλέντερ και να πάρουμε μια λεπτή σκόνη. Η σκόνη αυτή από τα κάρβουνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φίλτρο.

23. Χρησιμοποιείται για να φιλτράρουμε το κρασί μας αν μας βρήκε λίγο θολό.

24. Αν το νερό πηγής μας έχει σκουλήκια ή κυπρίνους μπορούμε να το φιλτράρουμε την στάχτη και παίρνουμε ένα πεντακάθαρο νερό.

25. Αφύγρανση. Κομμάτια από άνθρακα (κάρβουνο) τοποθετούνται σε μεταλλικά δοχεία με τρύπες και μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση υγρασίας σε μέρη όπως τα ντουλάπια, τα υπόγεια, κάτω από τους νεροχύτες κλπ.

26. Σβήνουμε τη φωτιά , πολύ εύκολα και γρήγορα πετώντας στάχτη πάνω της.

27. Τα παλιά χρόνια χρησιμοποιούσαν για την συντήρηση των σπόρων όπως των φασολιών μεγάλα πήλινα δοχεία που από πάνω τα κάλυπταν με παχύ στρώμα από στάχτη. Αυτό βοηθούσε να μην τα φάνε τα σκαθάρια. Μία μελέτη στη Νιγηρία δείχνει ότι η στάχτη ξύλου αφυδατώνει τους σπόρους και τους καθιστά λιγότερο επιρρεπή σε μόλυνση.

28. Χρησιμοποιείται σε πληγές για να σκοτώσει κάθε μικρόβιο και να γίνει η επούλωση πολύ γρήγορα. Διαλύουμε λίγο χειροποίητο σαπούνι μέσα στην αλισίβα και πλένουμε με αυτό την πληγή χωρίς να την ξεπλύνουμε μετά.

29. Ψυγείο χωρίς ηλεκτρικό. Μπορούμε να διατηρήσουμε φρούτα και λαχανικά χωρίς να πάθουν τίποτα για πολλές μέρες έως και χρόνια! Σκάβουμε έναν λάκκο, τον γεμίζουμε με στάχτη τοποθετούμε τα λαχανικά έτσι ώστε να μην έρχονται σε επαφή το ένα με το άλλο αλλά ούτε και με το χώμα. Σκεπάστε τον λάκκο με ,ένα ξύλο και τα αφήνουμε.

30. Παλιά για να διατηρήσουν την πυτιά, την βάζανε μέσα σε ένα κέρατο, το γεμίζανε με στάχτη, το σφραγίζανε με λάσπη και κρεμούσανε σε ένα δέντρο. Το αφήνανε εκεί για χρόνια χωρίς να πάθει τίποτα απολύτως η πυτιά.

Τι βλέπει ένας πιλότος πυροσβεστικού Canadair

ΓΙΑΤΙ ΑΝΗΣΥΧΕΙ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ; ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΩΝ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ; VIDEO - Votegreece.gr

ΓΙΑΤΙ ΑΝΗΣΥΧΕΙ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ; ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΩΝ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ; VIDEO - Votegreece.gr

Δες για Εσένα. Βίωσε για Εσένα. Ζήσε για Εσένα. Πέθανε μόνο για Εσένα.

Δες για Εσένα. Βίωσε για Εσένα. Ζήσε για Εσένα. Πέθανε μόνο για Εσένα.

Για όλους μας - αργά ή γρήγορα - φτάνει εκείνη η στιγμή που συνειδητοποιούμε πως το επόμενο βήμα μας είναι μετέωρο. Στηριχτήκαμε για πολύ καιρό σε δεκανίκια άλλων. Σε λόγια, απόψεις, ταμπέλες, θεωρίες και πραγματικότητες άλλων. Σε δασκάλους, φίλους ή απλά οικείους, που εμείς επιτρέψαμε να μας καθοδηγούν τυφλά. Ακόμα και οι φαινομενικές μας διαφωνίες ή αμφισβητήσεις, ήταν ακριβώς αυτό. Φαινομενικές. Για να μας δώσουμε την ψευδαίσθηση πως είχαμε δική μας άποψη και θεώρηση των πραγμάτων. Ενστερνιστήκαμε πράγματα που "έβλεπαν" άλλοι για εμάς. Που βίωναν άλλοι για εμάς. Την αδυναμία αυτή την ονομάσαμε πίστη και αγάπη. Λέγαμε στον εαυτό μας πως μάλλον κάτι παραπάνω θα ξέρουν. Σταματήσαμε να προσπαθούμε να "δούμε" από μόνοι μας και μας καθησυχάσαμε γι' αυτές μας τις πράξεις στην προοπτική μιας οικογένειας. Ενός σπιτιού. Κάπου να ανήκουμε.

Είναι τόσο δύσκολο όμως να ακολουθήσεις εσένα. Είναι δύσκολο επειδή - για κάποιο διεστραμμένο λόγο - είναι τόσο εύκολο να πιστεύεις και να ακολουθείς άλλους. Όταν αποφασίζεις να κοιτάξεις μέσα, το μόνο φως στο οποίο μπορείς να στηριχτείς είναι το δικό σου. Αλλά κάπως πρέπει να το ανάψεις. Και για αρκετό καιρό θα είσαι αντιμέτωπος μόνο με σκοτάδι. Ένα φαινομενικό κενό. Μια σκιά που καλύπτει τα πάντα, γιατί απλούστατα τα μάτια σου δεν έχουν συνηθίσει να βλέπουν από μόνα τους. Είναι αποκαρδιοτικό το ξέρω. Απλά επειδή είμαστε ανυπόμονοι. Είναι δύσκολο να περπατήσεις χωρίς δεκανίκια και εξίσου δύσκολο να δεις όταν ήσουν τυφλός για τόσο πολύ καιρό.

Καλοθελητές θα βρεθούν πολλοί να σου προσφέρουν το χέρι τους για καθοδήγηση. Να σου πουν που κάνεις λάθος και δε "βλέπεις". Να σε κρίνουν γιατί δεν ακολουθείς πιστά τα βήματά τους. Να σε επιπλήξουν γιατί τα δικά σου βήματα αποκλίνουν από τα δικά τους, άρα αυτομάτως είσαι εχθρός. Τέρας. Κακός. Μίασμα. Πρέπει να παλέψεις για κάθαρση. Μιας βρωμιάς που εκείνοι έχουν "δει", αλλά εσύ όχι. Δε θα σε προτρέψουν να "δεις" από μόνος σου. Και ακόμη και αν το κάνουν, ό,τι δεις θα είναι ελλιπές και λάθος. Γιατί "ξέρουν". Γιατί "νιώθουν".

Δυστυχώς το Θέλημα δεν είναι καθολικό. Δυστυχώς ο Σεβασμός δεν είναι καθολικός. Πόλεμος Πατήρ Πάντων. Δε σου είπαν ποτέ όμως ότι θα πρέπει να παλέψεις με τον Εαυτό σου. Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες όταν έχουμε να κάνουμε με εγωισμούς. Όταν έχουμε να κάνουμε με θελήσεις και σχέδια. Σε ποιόν ανήκει όμως αυτή η θέληση; Είναι κομμάτι αυτού που είμαστε ή του εγωισμού μας, που μας επιβάλλει να είμαστε; Ποιός καταστρώνει όλα αυτά τα σχέδια; Ποιός είναι ο φάρος; Ποιό είναι το μονοπάτι; Ποιός Είσαι;

Υπάρχει μια συνείδηση κάπου εκεί έξω σου λένε, αλλά είναι μέσα τελικά. Είσαι ένα κέλυφος με εγωισμό που γεμίζει ανάλογα με τα καπρίτσια κάποιων και αδειάζει εξίσου. Αυτό δε συμβαίνει επειδή μπορούν. Συμβαίνει επειδή τους άφησες.

Είσαι ήδη σπίτι. Αρκεί να το Θελήσεις για Εσένα, με Εσένα. Υπέταξε την καρδιά σου στο Θέλημά Σου. Τίποτα δεν ορίζεται από πάνω ή από κάτω μονομερώς. Αντικρουόμενα συμφέροντα και εγωισμοί πάντα θα υπάρχουν. Δες για Εσένα. Βίωσε για Εσένα. Ζήσε για Εσένα. Πέθανε για Εσένα.

ΝΑΟΙ ΣΤΗ ΜΑΝΗ ΤΟΥ ΧΘΕΣ

ΣΦΑΞΤΕ ΤΟΥΣ ΑΠΙΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΩΝΑΖΕ ΙΜΑΜΗΣ ΣΕ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ. VIDEO - Votegreece.gr

ΣΦΑΞΤΕ ΤΟΥΣ ΑΠΙΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΩΝΑΖΕ ΙΜΑΜΗΣ ΣΕ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ. VIDEO - Votegreece.gr

Ο κατεδαφισμένος πολιτισμός της Αθήνας: Κτίρια που γκρεμίσαμε και το μετανιώσαμε

Ο κατεδαφισμένος πολιτισμός της Αθήνας: Κτίρια που γκρεμίσαμε και το μετανιώσαμε

 

 

 Υπέροχα κτίρια που δεν υπάρχουν πια, χαρακτηριστικά μιας ιστορικής πρωτεύουσας που έχασε τον χαρακτήρα της στο όνομα της ανάπτυξης και μιας στρεβλής αντίληψης περί εκμοντερνισμού

 

Κώστας Φαρμάκης

Νοέμβριος 15 2015 

Ο χρυσός αιώνας της Αθήνας ήταν ο 19ος. Μέσα σε 50 χρόνια ένα μικρό χωριό στους πρόποδες της Ακρόπολης μετατράπηκε σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα με ανάκτορα, νεοκλασικά μέγαρα, βουλεβάρτα και μερικά από τα ομορφότερα δείγματα νεοκλασικισμού στον κόσμο - που τότε ήταν και απολύτως της μόδας.

         Όμως η ανάπτυξη, η ανοικοδόμηση, ο υπερβολικός εκμοντερνισμός, το οικονομικό συμφέρον, αλλά και ο πόλεμος και η έλλειψη χρημάτων συνετέλεσαν ώστε μερικά θαυμάσια κτίρια να χαθούν για πάντα. Κτίρια που αν είχαν διατηρηθεί η εικόνα της Αθήνας θα ήταν διαφορετική, σίγουρα ομορφότερη.

Ξενοδοχείο Ακταίον

                Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα εμβληματικού χαμένου κτιρίου. Βρισκόταν στο Νέο Φάληρο -στη θέση όπου σήμερα υπάρχει ιδιωτικό νοσοκομείο- και είχε χτιστεί σε σχέδια του Πάνου Καραθανασόπουλου (μαθητή του Τσίλερ) στα πρότυπα των παραλιακών palace ξενοδοχείων που ανθούσαν στις ευρωπαϊκές λουτροπόλεις. Εγκαινιάστηκε το 1903 και για δεκαετίες ήταν το κέντρο της αναψυχής για την ελίτ της Αθήνας, αλλά και των υψηλών επισκεπτών - εστεμμένων, επιχειρηματιών, ζάπλουτων της εποχής- από όλη την Ευρώπη. Είχε 160 δωμάτια, μεγάλες αίθουσες δεξιώσεων, κήπους και παραλία. Η παρακμή του ξεκίνησε λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στη διάρκεια του οποίου έπαθε εκτεταμένες ζημιές από βομβαρδισμούς. Μετά τον πόλεμο η κατεστραμμένη και πάμφτωχη Ελλάδα δεν μπορούσε να συντηρήσει ένα τέτοιο οικοδόμημα και έτσι το ξενοδοχείο εγκαταλείφθηκε, για να κατεδαφιστεί τελικά επί Αριστείδη Σκυλίτση, του αλήστου μνήμης διορισμένου από τη χούντα δημάρχου Πειραιά.

Μέγαρο Νεγρεπόντη

(25η Μαρτίου 1955)    Προηγείται η σημαία με τους μαθητές του Α΄Προτύπου Γυμνασίου Αρρένων Πλάκας
               Η μεγαλύτερη απώλεια στην Πλατεία Συντάγματος είναι το μέγαρο αυτό που χτίστηκε το 1880 και κατεδαφίστηκε το 1956. Ανήκε στην εποχή που η λεωφόρος Αμαλίας ήταν η επίσημη «βόλτα» των Αθηναίων που περπατούσαν έχοντας στη μία πλευρά τον Βασιλικό Κήπο και στην άλλη πολυτελείς κατοικίες. Εδώ κατοικούσαν προτού χτιστεί το ανάκτορο Διαδόχου (το 1897) ο μετέπειτα Κωνσταντίνος Α' και η σύζυγός του Σοφία. Στη συνέχεια, και μέχρι το 1940, στέγασε το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Στη θέση του χτίστηκε πολυκατοικία το 1959.

Βίλα Μαργαρίτα

Φωτογραφία του 1950

Σήμερα

              Χτίστηκε στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα και ανήκε σε Αρμένιο έμπορο. Βρισκόταν στη συμβολή των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας (τότε Κηφισίας) και Μεσογείων. Απολύτως ασυνήθιστη εικόνα για την Αθήνα, θύμιζε κάστρο, είχε πύργους και πολεμίστρες, και ήταν -φυσικά- χτισμένο από πέτρα. Πέρασε στην ιδιοκτησία του επιχειρηματία Ευστάθιου Λάμψα (ιδρυτή του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία) και στη συνέχεια στις κόρες του. Κατά τη δεκαετία του '60 μεγάλο μέρος των κήπων του απαλλοτριώνεται για τη διαπλάτυνση των λεωφόρων. Οι κληρονόμοι πωλούν τον πύργο το 1970 και οι νέοι ιδιοκτήτες (η Κτηματική Τράπεζα) αποφασίζουν αμέσως την κατεδάφισή του. Άλλωστε, όπως ήταν η άποψη της κυβέρνησης της χούντας, το κτίσμα δεν είχε τίποτα από ελληνική αρχιτεκτονική παράδοση και δεν υπήρχε λόγος να διατηρηθεί. Στη θέση του στέκει σήμερα το 9όροφο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας.

Δημοτικό Θέατρο Αθηνών

 

            Στο σημείο που σήμερα υπάρχει η πλατεία Κοτζιά, η ανοιχτή ανασκαφή και το υπόγειο πάρκινγκ, βρισκόταν το Δημοτικό Θέατρο.  Σε σχέδια του Τσίλερ και χρηματοδότηση από τονΑνδρέα Συγγρό (λέγεται ότι ο τραπεζίτης θυσίασε πολλούς εσωτερικούς χώρους, μίκρυνε τη σκηνή και σχεδόν εξαφάνισε τα καμαρίνια των ηθοποιών προκειμένου να δημιουργηθούν καταστήματα και γραφεία που τα εκμεταλλευόταν ο ίδιος), εγκαινιάστηκε το 1888 και η τύχη του ήταν από την αρχή. στραβή. Εκτός από τις παρεμβάσεις του Συγγρού, το θέατρο υπέφερε εξαρχής από έλλειψη χρημάτων -που καθυστέρησαν σημαντικά την ανέγερσή του-, η λιτή του διακόσμηση του στερούσε κάθε μεγαλοπρέπεια με αποτέλεσμα να μην αποκτήσει ποτέ την αίγλη που του άξιζε, ενώ στην επίσημη πρεμιέρα του 1888 ο βασιλιάς Γεώργιος κοιμήθηκε και ενοχλούσε με το ροχαλητό τους θεατές. Το 1901 εγκαινιάζεται το Βασιλικό (σήμερα Εθνικό) Θέατρο και το Δημοτικό αποκτά και επισήμως δεύτερο ρόλο. Το 1922 φιλοξένησε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία οι οποίοι, μέσα στην ταλαιπωρία τους και λόγω του σκληρού χειμώνα, άναβαν φωτιές στο εσωτερικό προκαλώντας μεγάλες ζημιές.

              Για να συμπληρωθεί η κακοτυχία, η θέα ενοχλούσε τον τότε δήμαρχο Κωνσταντίνο Κοτζιά (το γραφείο του έβλεπε στο πίσω μέρος του θεάτρου), αλλά και τον τότε διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννη Δροσόπουλο που είχε το γραφείο του ακριβώς απέναντι, στην οδό Αιόλου. Έτσι, το 1940 το θέατρο κατεδαφίστηκε και, κατά παράξενα ειρωνικό τρόπο, η πλατεία πήρε το όνομα του ανθρώπου που το εξαφάνισε.

Μέγαρο Πεσμαζόγλου

Φωτογραφία του 1955

Σημερινή

              Βρισκόταν στη γωνία της Βασιλίσσης Σοφίας με την Ηρώδου Αττικού και χτίστηκε το 1900 σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ από τον επιχειρηματία Ι. Πεσμαζόγλου. Σκοπός ήταν η ενοικίαση πολυτελών διαμερισμάτων σε ξένους. Από τα πρώτα τέτοια κτίρια μεγάλης κλίμακας στην πόλη και με χαρακτηριστικό τον πυργοειδή τρούλο στη γωνία του, «τεμαχίστηκε» κατά τη δεκαετία του 1960 και στο γωνιακό του τμήμα, που κατεδαφίστηκε, χτίστηκε κτίριο γραφείων. Το άλλο τμήμα, που κατά την κατοχή στέγασε τη γερμανική πρεσβεία (φωτ.) διατηρείται μέχρι σήμερα.

Βίλα Θων

(Πριν και μετά την ανατίναξη τον Δεκέμβριο του 1944)

                Ο Νικόλαος Θων γεννήθηκε στην Αθήνα το 1850 και ήταν γιος του Βαυαρού λογιστή Καρλ Θων, μέλος της ακολουθίας του βασιλιά Όθωνα, και ο ίδιος ανώτερος αυλικός του βασιλιά Γεωργίου του Α'. Η έπαυλή του - σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ - βρισκόταν στην συμβολή των λεωφόρων Κηφισίας και Αλεξάνδρας, και σε όλο το τετράγωνο με τις οδούς Αιτωλίας και Θεοφάνους, και ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1880. Ήταν ένα θαυμάσιο κτίσμα τόσο στο σχεδιασμό του όσο και στο διάκοσμό του (γλυπτά, τζάμια με βιτρό, υπέροχος κήπος). Το 1921 το κτήμα πουλήθηκε και στη συνέχεια λειτούργησε κατά καιρούς ως κλινική, σχολείο, μπυραρία, στρατώνας, φυλακή, αλλά και κατοικία. Το 1944 η έπαυλη ανατινάχθηκε στη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Μεταπολεμικά χτίστηκε στην πρόσοψη του κτήματος ένα ακαλαίσθητο συγκρότημα καταστημάτων και σήμερα στη θέση τους βρίσκεται κτίριο γραφείων. Από ολόκληρο το παλαιό κτήμα σώζεται σήμερα μόνο ο μοναδικός κυκλικός ναός στην Ελλάδα, ο Άγιος Νικόλαος.

Οικία Σαριπόλου

 

              Από τα ελάχιστα δείγματα νεογοτθικού ρυθμού στην Αθήνα, η οικία Σαριπόλου βρισκόταν στη βορειοδυτική γωνία Πατησίων και Χαλκοκονδύλη. Ανήκε στον νομικό Ιωάννη Σαρίπολο  και χτίστηκε περίπου το 1870. Πέρασε στις κόρες του και το 1908 έφυγε από την ιδιοκτησία της οικογένειας. Άντεξε σχεδόν 90 χρόνια προτού κατεδαφιστεί το 1956 για να δώσει τη θέση του σε ένα ακόμα απρόσωπο και κακοσυντηρημένο κτίριο γραφείων, από αυτά που γέμισαν την Πατησίων μετά το 1960. H Αθηνά Σαρίπολου-Λίβα, μία από τις κόρες του Ιωάννη, απαθανάτισε σε υδατογραφίες το εσωτερικό και το εξωτερικό του πατρικού της σπιτιού.

Οικία Τσοποτού

               Ένα από τα πιο ιδιαίτερα και ξεχωριστά σπίτια βρισκόταν στη γωνία Πειραιώς και Μενάνδρου. Ο άγνωστος αρχιτέκτονας είχε αντιγράψει το Μνημείο του Λυσικράτη στην Πλάκα. Το οίκημα άντεξε ακριβώς 100 χρόνια, από το 1870 μέχρι το 1970 που κατεδαφίστηκε. Στη θέση του, άλλο ένα απρόσωπο πολυόροφο κτίριο.

Ιδού, όμως, δύο κτίρια που χαιρόμαστε αφάνταστα που διατηρήθηκαν

Πείτε το τύχη, πείτε το αρχιτεκτονική αξία, δύο θαυμάσια μέγαρα επιβίωσαν μέχρι τις μέρες μας και μπορεί ο καθένας να τα επισκεφθεί.

Νομισματικό Μουσείο / Ιλίου Μέλαθρον

               Το υπέροχο αυτό οικοδόμημα (αναγεννησιακού ρυθμού με στοιχεία νεοελληνικού νεοκλασικισμού) σχεδιάστηκε από τον Τσίλερ ως κατοικία του διάσημου Ερίκου Σλίμαν, του ερευνητή και ερασιτέχνη αρχαιολόγου που ανακάλυψε τον θησαυρό της αρχαίας Τροίας. Το μέγαρο ολοκληρώθηκε το 1881 και στη διακόσμησή του ενσωματώνει στοιχεία -μωσαϊκά, ζωγραφικές συνθέσεις, αγάλματα κ.λπ.- από αρχαιολογικά θέματα, τρωικά και μυκηναϊκά ευρήματα, πομπηιανές τοιχογραφίες κ.ά. Θεωρείται από τα τελειότερα δημιουργήματα του Τσίλερ. Από το 1926 ανήκει στο ελληνικό δημόσιο που στέγασε εκεί το Συμβούλιο της Επικρατείας και τον Άρειο Πάγο μέχρι το 1981. Μετά από πολύχρονη αποκατάσταση των εκτεταμένων φθορών εγκαταστάθηκε εκεί το 1998 το Νομισματικό Μουσείο.

Βίλα Ιλίσια

 

                 Η Sophie de Marbois-Lebrun, η γνωστή μας Δούκισσα της Πλακεντίας, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1837 και παρήγγειλε στον αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη την οικοδόμηση έξι κτιρίων. Ανάμεσά τους το Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας στην Πεντέλη και η Villa Ilissia, το χειμερινό της ανάκτορο, στη σημερινή λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας που την εποχή εκείνη ήταν από τα ομορφότερα βουλεβάρτα της πόλης με ιδιωτικές επαύλεις και δημόσια κτίρια. Κτίσμα λιτό και επιβλητικό, ολοκληρώθηκε το 1848 και πέρασε στην κυριότητα του ελληνικού δημοσίου μετά τον θάνατο της Δούκισσας το 1854. Στέγασε τη Σχολή Ευελπίδων και άλλες στρατιωτικές αρχές. Από το 1930 στεγάζει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Πηγές φωτογραφιών: Ιστ. Φωτ. Αρχ. ΒΧΜ, Αρχείο Σωτηρίου, Νεοελληνική Ιστορική Συλλογή Κωνσταντίνου Τρίπου - Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη, www.elia.org.gr, Google Street View, Αρχείο ΕΡΤ

 

 

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΣΤΡΑΔΑΜΟΥ.

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΣΤΡΑΔΑΜΟΥ.

Γράφει ο Χρίστος Γούδης

Σας υπενθυμίζω, χωρίς περαιτέρω σχόλια, μερικές επισημάνσεις μου που έγιναν πριν από ενάμισι μήνα (5 Οκτωβρίου 2015) σε άρθρο μου με τον απαξιωτικό για τα τεκταινόμενα στην Νέα Δημοκρατία τίτλο: ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΝ ΤΖΙΤΖΙΜΗΤΣΙΚΩΣΤΑ:

Όταν σε πάρει ο κατήφορος, «αυτό το ταξίδι», που λέει κι ο Ανδρέας Εμπειρίκος, «δεν έχει τέλος». Ψάχνεις να βρεις τον πάτο, μπας και πατήσεις και εκτιναχτείς προς την επιφάνεια, αλλά ο ίλιγγος της εξουσίας του άλλου δεν σε αφήνει…

Σε αντίστιξη με την αποθέωση της «πρώτη και δεύτερη φορά αριστεράς» διακυβέρνησης («να πάρω και δεύτερο σοκολατάκι;», «καλά πέντε πήρατε αλλά ποιός τα μετράει τώρα;») η νεοδημοκρατική φτωχολογιά ψάχνεται όπως ψάχνονταν τα λυκόπουλα με τα κοντά παντελονάκια («είμαστε πρόσκοποι πάντοτε χαρούμενοι») εγκαταλελειμμένα όπως ο Μόγλης στη ζούγκλα της πολιτικής μας σκηνής, να βρουν τον «μπαλού» (την σοφή αρκούδα), τον «μπαγκίρα» (τον μαύρο πάνθηρα που σκίζει καλσόν), τον «σιρχάν» (τον κακό ψυχρό κι ανάποδο κουτσό τίγρη που δεν χαρίζει κάστανα στα ζούδια), και τον παντοδύναμο «ακέλα» τους (τον λύκο-αρχηγό της αγέλης τους). Αγεληδόν, εν πανικώ, και με αγελαίες διαδικασίες, προσδοκούν «ανάστασιν νεκρών και “Ζωήν” του μέλλοντος αιώνος, αμήν»…

Και «ιδού», μέσα στην αναμπουμπούλα, «ο νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός». Εμφανίζεται ως deus ex machina, ως από μηχανής θεός δίκην εγγαστρίμυθου Μητσικώστα, ο Τζίτζιρας, ο Μίτζιρας, ο Τζιτζιμιτζικότζιρας, για ν’ ανεβεί στην τζιτζιριά, την μιτζιριά, την τζιτζιμιτζικοτζιριά, και να μαζέψει τζίτζιρα, και μίτζιρα, και τζιτζιμιτζικότζιρα. Η συνέχεια ενέχει και την πιθανότητα του ατυχήματος μιας και ενδέχεται να σπάσει η τζιτζιριά, η μιτζιριά, η τζιτζιμιτζικοτζιριά, και να σκορπίσουν «τήδε κακείσε» τα τζίτζιρα, τα μίτζιρα, τα τζιτζιμιτζικότζιρα»...

 Χρίστος Γούδης

Τι προκαλεί η ζάχαρη στον οργανισμό

Τι προκαλεί η ζάχαρη στον οργανισμό κι ο ρόλος της φρουκτόζης και γλυκόζης τη στιγμή που κάτι γλυκό ακουμπάει τη γλώσσα σου ενώ οι γευστικοί σου κάλυκες στέλνουν ένα μήνυμα στον εγκέφαλό σου. Νοοοόστιμο.

Το σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλό σας ενεργοποιείται και απελευθερώνεται η ντοπαμίνη. Παράλληλα, η ζάχαρη που καταπίνετε καταλήγει στο στομάχι σας, όπου αραιώνεται από τα πεπτικά υγρά και φτάνει μέχρι το λεπτό σας έντερο. Τα ένζυμα αρχίζουν να διασπούν κάθε μικρό κομμάτι της ζάχαρης σε 2 τύπους μορίων: τη γλυκόζη και τη φρουκτόζη.

Η περισσότερη ζάχαρη που προστίθεται προέρχεται είτε από ζαχαροκάλαμα είτε από ζαχαρότευτλα και περιέχει ίσα μέρη γλυκόζης και φρουκτόζης. Όμως, το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης που παρασκευάζεται σε εργαστήρια έχει συχνά περισσότερη επεξεργασμένη φρουκτόζη από γλυκόζη. Αν τις καταναλώνετε συνέχεια, αυτές οι 2 μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στο σώμα σας.

Γλυκόζη
Διαρρέει μέσα από τα τοιχώματα του λεπτού εντέρου σου, προκαλώντας το πάγκρεας να εκκρίνει ινσουλίνη, μια ορμόνη που αρπάζει τη γλυκόζη από το αίμα σου και την παραδίδει στα κύτταρά σου για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια.
Πολλά γλυκά είναι φορτωμένα με τόση γλυκόζη, που πλημμυρίζει το σώμα σου, δίνοντάς σου μία γρήγορη αίσθηση ενέργειας. Ο εγκέφαλός σου αντεπιτίθεται παράγοντας σεροτονίνη, μία ορμόνη που ρυθμίζει τον ύπνο.
Η ινσουλίνη εμποδίζει επίσης την παραγωγή της λεπτίνης, της ορμόνης της πείνας που ενημερώνει το μυαλό σου ότι είστε χορτασμένοι. Όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της ινσουλίνης, τόσο πιο πεινασμένοι νιώθετε (ακόμα και αν μόλις φάγατε αρκετά). Τώρα, λοιπόν, που βρίσκεστε σε κατάσταση πείνας, ο εγκέφαλός σας προστάζει το σώμα σας να αρχίσει να αποθηκεύει τη γλυκόζη σαν λίπος στην κοιλιά.-
Η ινσουλίνη επίσης ξεχύνεται στον εγκέφαλό σας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει τελικά σε εμφάνιση της νόσου του Αλτσχάιμερ. Εκτός λειτουργίας, ο εγκέφαλός σας παράγει λιγότερη ντοπαμίνη, ανοίγοντας την πόρτα στις λιγούρες.
-Ακόμα μασουλάτε;
Το πάγκρεάς σας έχει γεμίσει με τόση ινσουλίνη που τα κύτταρά σας έχουν γίνει ανθεκτικά σε αυτήν. Όλη αυτή η γλυκόζη διαρρέει στη κυκλοφορία του αίματός σας, προκαλώντας προδιαβήτη ή τελικά κανονικό διαβήτη.

Φρουκτόζη
Και αυτή διαρρέει μέσω του λεπτού εντέρου σας στην κυκλοφορία του αίματός σας, που δίνει φρουκτόζη κατευθείαν στο συκώτι σας.
Το συκώτι σας δουλεύει για να μεταβολίσει τη φρουκτόζη, δηλαδή να την μετατρέψει σε κάτι που μπορεί να χρησιμοποιήσει το σώμα σας. Αλλά αυτό το όργανο εύκολα γεμίζει, ειδικά αν σας αρέσουν πολύ τα γλυκά.
Με την πάροδο του χρόνου, η μεγάλη ποσότητα γλυκόζης που περισσεύει μπορεί να προκαλέσει σφαιρίδια λίπους να αναπτυχθούν γύρω από το συκώτι, μία διαδικασία που ονομάζεται λιπογένεση, ο πρόδρομος της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος.
Η υπερβολική φρουκτόζη επίσης μειώνει τη HDL, την καλή χοληστερίνη, και ενεργοποιεί την παραγωγή των τριγλυκεριδίων, μίας μορφής λιπαρών που μπορούν να μεταναστεύσουν από το συκώτι στις αρτηρίες, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Το συκώτι σου στέλνει σήμα SOS για έξτρα ινσουλίνη.
Πλημμυρισμένο το πάγκρεας βρίσκεται τώρα σε υπερπολλαπλασιασμένη ταχύτητα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή σε όλο το σώμα, που σε βάζει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για παχυσαρκία και διαβήτη.

The Secret Real Truth: Οι ειδήσεις βλάπτουν και μειώνουν τo επίπεδo ευτυχ...

The Secret Real Truth: Οι ειδήσεις βλάπτουν και μειώνουν τo επίπεδo ευτυχ...: Οι ει δήσεις κάνουν κακό στην υγεία. Οδηγούν σε φόβο και επιθετικότητα, μειώνουν τη δημιουργικότητα και την ικανότητα σας να σκεφτόμαστε....

The Secret Real Truth: Διαλέξτε και πάρτε, αρχαίοι μου.

The Secret Real Truth: Διαλέξτε και πάρτε, αρχαίοι μου.: "Η αφύπνιση του πληθυσμού δεν γίνεται από κάποιον Μεσσία ή Fuehrer αλλά από ομάδες ατόμων που έχουν ξυπνήσει από τον θανατηφόρο λήθαργο...

The Secret Real Truth: ΓΙΑ ΝΑ ΞΥΠΝΑΕΙ Η ΜΝΗΜΗ ΜΑΣ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ - Οι πραγματι...

The Secret Real Truth: ΓΙΑ ΝΑ ΞΥΠΝΑΕΙ Η ΜΝΗΜΗ ΜΑΣ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ - Οι πραγματι...: Οι πραγματικές ονομασίες των περιοχών της Μικράς Ασίας Αὐτά ὅλα, πού βλέπουμε στόν παραπάνω χάρτη, τά γνωρίζαμε; Μήπως εἶναι ξεχασμένα κα...

The Secret Real Truth: Δωρεάν φαγητό, από τη φύση !

The Secret Real Truth: Δωρεάν φαγητό, από τη φύση !: Στα δύσκολα χρόνια που ζούμε και στα δυσκολότερα που έρχονται καλό είναι να θυμηθούμε μερικές πρακτικές που ακολουθούσαν με... σοφία οι γι...

The Secret Real Truth: Προσοχή. Ξεκίνησαν ήδη να κατοχυρώνουν φυσικά φυτά...

The Secret Real Truth: Προσοχή. Ξεκίνησαν ήδη να κατοχυρώνουν φυσικά φυτά...: Εταιρείες βιοτεχνολογίας, όπως η Syngenta και η Monsanto είναι περισσότερο γνωστές για τους «μεταλλαγμένους σπόρους» τους, δυστυχώς όμως ο...

ΕΠΙΣΤΟΛΗ -ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΜΩΑΜΕΘ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΕΠΙΣΤΟΛΗ -ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥ ΜΩΑΜΕΘ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης

          
            Μια σπάνια επιστολή ντοκουμέντο από τον ιδρυτή του Ισλάμ, Μωάμεθ, προς τον αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, (Βυζάντιο), Ηράκλειο, με σαφή απειλητικό ύφος έφερε πρόσφατα στο φως ο τουρκικός τύπος.



  

            
              Η επιστολή αυτή που για πρώτη φορά γίνεται ευρέως γνωστή, έχει μεγάλη ιστορική αξία όπως αναφέρεται και περιγράφει ουσιαστικά την πρώτη επαφή του Ισλάμ με τον Χριστιανισμό, ενώ χαρακτηρίζεται από ένα απειλητικό ύφος ότι αν δεν δεχτούν οι χριστιανοί να γίνουν μουσουλμάνοι, τότε τους περιμένουν μεγάλες συμφορές.
             Όπως αναφέρεται, η επιστολή αυτή που σήμερα αναζητείται το πρότυπο της, γράφτηκε αφού είχε επικρατήσει το Ισλάμ σε όλη την αραβική χερσόνησο και άρχιζε την μεγάλη του εξόρμηση προς βορά, ανατολή και δύση. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, η επιστολή αυτή του Μωάμεθ επιδόθηκε το έτος 628 μ Χ. από τον πρέσβη του Μωάμεθ, Diheytül Kalbi, στον αυτοκράτορα Ηράκλειο στην Κωνσταντινούπολη.
              Το περιεχόμενο της επιστολής είναι χαρακτηριστικό. Ο Μωάμεθ αφού κάνει γνωστό στον αυτοκράτορα Ηράκλειο την ίδρυση της νέας θρησκείας και την μοναδικότητα του Αλλάχ που ο ίδιος πρεσβεύει, τον προτρέπει το δυνατόν συντομότερο να γίνει μουσουλμάνος αυτός και οι υπήκοοι της αυτοκρατορίας του. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αν δηλαδή ο αυτοκράτορας Ηράκλειος δεν υπακούσει στις προτροπές του ιδρυτή της νέας θρησκείας, τότε θα το μετανιώσει και μεγάλες συμφορές θα επέλθουν στην αυτοκρατορία του.
           Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος απάντησε στην επιστολή αυτή του Μωάμεθ όπου του αναφέρει με σαφήνεια ότι δεν υπάρχει άλλο ιερό βιβλίο εκτός από τα Ευαγγέλια τα οποία παρουσίασαν τον γιο της Μαρίας, τον Ιησού, σαν τον Θεάνθρωπο και Σωτήρα της ανθρωπότητας. Στην επιστολή του ο Ηράκλειος αναφέρει ότι ρώτησε τους ανθρώπους του αλλά κανένας δεν δέχτηκε να συζητήσει για την πιθανή αποδοχή της νέας θρησκείας. Τέλος εύχεται στον Μωάμεθ να υπάρξει συνεργασία μεταξύ τους.
           Να σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο εστάλει από τον Μωάμεθ και μια άλλη επιστολή στον βασιλιά της Περσίας, Χοσρόη τον δεύτερο, προτρέποντας τον και εκείνο να ασπαστεί το Ισλάμ ειδεμή θα βρει την τιμωρία του Θεού. Η κατάλυση της περσικής αυτοκρατορίας από τους Άραβες 23 χρόνια μετά, το 651 μΧ, θεωρήθηκε σαν εκπλήρωση της προφητείας του Μωάμεθ γιατί οι Πέρσες αρνήθηκαν την μόνη αληθινή θρησκεία.
            Το ενδιαφέρων είναι πως το πρότυπο της επιστολής του Μωάμεθ προς τον αυτοκράτορα Ηράκλειο, όπως υποστηρίζουν Τούρκοι ιστορικοί και ειδικοί ερευνητές, όπως ο Üstat Radi Dikici, πρέπει να βρίσκεται κρυμμένο κάπου στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης και εκεί θα πρέπει να αναζητηθεί.
Η απάντηση του αυτοκράτορα Ηράκλειου, που σημειωτέον την περίδο της βασιλείας του η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πήρε καθαρα ελληνικό χαρακτήρα, δείχνει την σταθερή πιστή του αυτοκράτορα στον Ιησού Χριστό και στην χριστιανική Αποκάλυψη και την σαφή απόρριψη της νέας θρησκείας. Ήταν η πρώτη απόριψη του Ισλάμ, που τότε εξορμουσε ακάθεκτο για να επιβληθει μέσω του πολέμου και της βίας.


ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr

Η ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Για πολλούς, η Κωνσταντινούπολη ταυτίζεται με την Αγία Σοφία. Χιλιάδες άνθρωποι δεν ξέρουν τίποτε για τα υπέροχα τείχη της πόλης ούτε για το Βόσπορο, κι όμως το όνομα του ξακουσμένου αυτού ναού, τους είναι οικείο. Αναμφίβολα, η Αγία Σοφία είναι ό,τι πιο μεγαλειώδες, πιο δοξασμένο, πιο ιστορικό και πιο ιερό υπάρχει μέσα στα επιτεύγματα της χριστιανικής αρχιτεκτονικής.

Είναι το αριστούργημα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής και ταυτόχρονα ένα από τα μνημεία, που οι χριστιανοί της εποχής εκείνης – σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο – πίστευαν ότι «δεν είναι έργο ανθρώπινης προσπάθειας ή τεχνικής, αλλά της επενέργειας του Θεού». Όταν μπαίνει κάποιος στο ναό μένει έκθαμβος από τη μεγαλοπρέπεια του τεράστιου θόλου. Επιπλέον, κανένας άλλος χριστιανικός ναός δε συγκρίνεται με την Αγία Σοφία όσον αφορά στην ποικιλία και τη σπανιότητα των μαρμάρων και την ευρεία χρήση αργύρου, χρυσού και πολύτιμων λίθων στη διακόσμηση και τα ιερά σκεύη.

Για 1500 χρόνια ο Ναός της Αγίας Σοφίας ατενίζει όλη την Κωνσταντινούπολη. Τα πρώτα 800 χρόνια η Αγία Σοφία ήταν ο υψηλότερος ναός με τρούλο σε όλον τον κόσμο. Λέγεται ότι αν βάλεις ρόδες στον καθεδρικό ναό της Παναγίας του Παρισιού και αφαιρέσεις το κωδωνωστάσιό της, μπορείς να την κυλήσεις μέσα στην Αγία Σοφία. Είναι καταπληκτικό ότι αυτό το αρχαίο μνημείο ακόμη στέκεται όρθιο. Αν όμως προσθέσεις και το που είναι κτισμένο, τότε μιλάμε για πραγματικό θαύμα.

Εκεί που διασταυρώνονται οι πλάκες της Ευρώπης και της Ασίας βρίσκεται η Τουρκία. Η αρχαία πόλη της Κωνσταντινούπολης, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας από τις πιο θανατηφόρες σεισμικές ζώνες της γης. Εδώ και 4000 χρόνια, καταστροφικοί σεισμοί έχουν χτυπήσει κατά περιόδους την πόλη. Αλλά, ενώ όλα τα κτίρια που βρίσκονται γύρω από την Αγία Σοφία έχουν καταρρεύσει, εκείνη και ο θόλος της επιβίωσαν 15 αιώνων καταστροφής. Πόσο τυχαίο είναι αυτό άραγε; Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Πρίνστον προσπάθησαν μέσα από εξελιγμένα προγράμματα προσομοίωσης και πληροφορικής να ανακαλύψουν τα αρχιτεκτονικά μυστικά που προστάτεψαν την Αγία Σοφία εδώ και 1500 χρόνια. Άραγε, μπορεί η ίδια η Αγία Σοφία να μας δώσει τις εξηγήσεις για την επιβίωσή της; Θα μπορέσουν οι επιστήμονες να ξεκλειδώσουν τα μυστικά αυτής της απόκρυφης δομής;

Για να γίνει κατανοητή η θαυματουργή επιβίωση της Αγίας Σοφίας, θα πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε το λόγο για τον οποίο κτίστηκε αυτό το θεόρατο οικοδόμημα. Η Αγία Σοφία χτίστηκε στο ιστορικό μεταίχμιο της πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της ανόδου της Βυζαντινής. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έχει τις ρίζες της στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ξεκίνησε όταν τον 4αι. μ.Χ. ο Ρωμαίος χριστιανός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος μεταφέρει την πρωτεύουσα από τη Ρώμη σε μια πόλη που ονομαζόταν Βυζάντιο και αργότερα μετονομάστηκε σε Κωνσταντινούπολη.

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία απογειώθηκε όταν αυτοκράτορας ανακηρύχθηκε ο Ιουστινιανός. Ο Ιουστινιανός κατέκτησε εδάφη από την Ισπανία μέχρι και την Μέση Ανατολή, επέβαλε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία σαν τη νόμιμη διάδοχο της κάποτε ισχυρής Ρωμαϊκής και ήθελε η πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη να πάρει τόσο τη θέση της Ρώμης όσο και της Ιερουσαλήμ. Για να το πετύχει αυτό πίστευε ότι έπρεπε να κατασκευάσει το πιο υπέροχο οικοδόμημα και αυτό ήταν η Αγία Σοφία, η Βασιλική με τρούλο, ένας τελείως καινούργιος χώρος λατρείας.

Οι περισσότερες αρχαίες χριστιανικές εκκλησίες ήταν χτισμένες με το ρυθμό βασιλικής δηλαδή ορθογώνια κτίσματα που κατέληγαν σε ημισφαιρική προέκταση που λεγόταν αψίδα. Το ορθογώνιο σχήμα της βασιλικής συμβόλιζε την πνευματικότητα του Χριστιανισμού. Από την άλλη πλευρά ο τρούλος είχε σχέση με την επίγεια εξουσία. Το πιο φημισμένο μνημείο της αρχαιότητας, το Πάνθεον της Ρώμης με τον υπέροχο τρούλο του ήταν το απόλυτο σύμβολο της κοσμικής εξουσίας. Ο Ιουστινιανός επιδίωκε να ενώσει αυτούς τους δύο κόσμους: τον κοσμικό και τον θρησκευτικό και να συνδυάσει τα δύο σύμβολά τους: τον κύκλο και το τετράγωνο σε ένα εντυπωσιακό κτίριο που δεν θα είχε κατασκευαστεί παρόμοιό του. Για να εκπληρώσει το όνειρό του, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός κάλεσε τα δύο πιο λαμπρά μυαλά της αυτοκρατορίας του.

Ως κύριος αρχιτέκτονας για την κατασκευή της Αγίας Σοφίας επιλέχθηκε ο Ανθέμιος από τις Τράλλεις της Μικράς Ασίας, ο ικανότερος, όπως λέγεται, αρχιτέκτονας και μηχανικός του αιώνα. Συνεργάτης του ήταν ο Ισίδωρος από τη Μίλητο, αρχιτέκτονας σχεδόν ισάξιος του Ανθέμιου σε ικανότητα και φήμη. Ο θρύλος λέει ότι ένας άγγελος αποκάλυψε στον βυζαντινό αυτοκράτορα τα σχέδια της Αγίας Σοφίας μέσα σε όνειρο – όχι βέβαια στο σύνολο τους και με κάθε λεπτομέρεια – αλλά φανέρωσε εκείνη τη μοναδική ιδέα, που οι αρχιτέκτονες αργότερα θα υλοποιούσαν. Κι αυτή ήταν η ιδέα ενός τρούλου, που θα είχε τη μεγαλύτερη δυνατή διάμετρο, που θα υψωνόταν σε ιλιγγιώδες ύψος και θα υποβασταζόταν από όσο το δυνατόν λιγότερα στηρίγματα. Η αποκάλυψη, βέβαια, δεν αφορούσε στην απλή σύλληψη ενός τρούλου – που δεν αποτελούσε νέα ιδέα – αλλά στο τέλειο συνταίριασμα όλων των παραπάνω δεδομένων. Γιατί ο Ανθέμιος δεν ανέπτυξε ούτε αντέγραψε απλώς ένα ήδη υπάρχον σύστημα αλλά δημιούργησε έναν νέο ρυθμό αρχιτεκτονικής.

Ο αιθέριος τρούλος ήταν και είναι το απαράμιλλο αριστούργημα της Αγίας Σοφίας. Πενήντα γενεές εξελισσόμενου πολιτισμού και τεχνικής έχουν περάσει από τότε, χωρίς να έχουν δημιουργήσει κάτι ανάλογο. Συγκριτικά, η αρχιτεκτονική τελειότητα των θόλων μπορεί να υπολογιστεί με τον εξής τρόπο: ας φανταστούμε μια κατακόρυφο από την κορυφή του θόλου ως το επίπεδο της βάσης του και ας σχηματίσουμε ένα κλάσμα με αριθμητή την κατακόρυφο και παρονομαστή τη διάμετρο του θόλου. Όσο μικρότερο είναι το κλάσμα που σχηματίζεται, τόσο πιο τέλειος είναι ο θόλος. Η κατακόρυφος του τρούλου της Αγίας Σοφίας είναι 14 μέτρα και η διάμετρος του 31 μέτρα. Η κατακόρυφος του θόλου του Αγίου Πέτρου είναι 57 μέτρα και η διάμετρος του είναι 42 μέτρα. Η κατακόρυφος του θόλου στο Πάνθεον (Σάντα Μαρία Ροτόντα) είναι 43 μέτρα και η διάμετρός του είναι ίδια. Οι λεπτομέρειες αυτές είναι απολύτως απαραίτητες για την κατανόηση αυτού που αποτελεί μοναδική διάκριση της Αγίας Σοφίας. Οι δύο άλλοι τεράστιοι θόλοι, αν και είναι εκπληκτικά αριστουργήματα και οι δύο, υστερούν μπροστά στον αιθέριο θόλο που ο Ανθέμιος ύψωσε πριν 1.500 χρόνια. Στον Άγιο Πέτρο, ο θόλος είναι συμπλήρωμα του οικοδομήματος και όχι το κύριο στοιχείο της σχεδίασης του. Στην Αγία Σοφία, αντίθετα, ο τρούλος είναι ο σκοπός, ενώ η κατασκευή στην οποία ακουμπά δεν είναι παρά το μέσον που τον αναδεικνύει και τον υψώνει προς τον ουρανό.

Ο μεγαλύτερος βυζαντινός αυτοκράτορας όλων των εποχών, ο Ιουστινιανός έδωσε την εντολή να κτιστεί η εκκλησία αυτή, η Βασιλική με τρούλο, από τους δύο πιο φημισμένους αρχιτέκτονες της εποχής του: τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις και τον Ισίδωρο της Μιλήτου. Οι δύο αρχιτέκτονες αντιμετώπισαν μια σχεδόν απίθανη πρόκληση: να μετατρέψουν ένα τετράγωνο σε κύκλο.

Οι ρωμαίοι αρχιτέκτονες προσπαθούσαν για πολλούς αιώνες να τοποθετήσουν ένα στρογγυλό τρούλο πάνω σε μια τετράγωνη κατασκευή, χωρίς αποτέλεσμα. Ο Ιουστινιανός, όμως, ήταν αποφασισμένος να τοποθετήσει ένα στρογγυλό τρούλο κοσμικής εξουσίας πάνω σε μια τετράγωνη βάση μιας χριστιανικής εκκλησίας. Για να κάνει και το εγχείρημά του ακόμα δυσκολότερο ήθελε και η εκκλησία του να είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο.

Η επίτευξη αυτού του στόχου σε τόσο μεγάλη κλίμακα σαν αυτή του ναού της Αγίας Σοφίας δημιουργούσε τεράστιο αρχιτεκτονικό πρόβλημα στον Ανθέμιο. Οι Ανθέμιος και ο Ισίδωρος για να μπορέσουν να επιλύσουν το πρόβλημα του κύκλου στο τετράγωνο ξεκίνησαν με μια παλιά τεχνική της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, την αψίδα. Οι αρχιτέκτονες σχεδίαζαν να στηρίξουν τον τρούλο σε τέσσερις μεγάλες αψίδες βασιζόμενοι στο ότι η πίεση που ασκούν τα τμήματα των αψίδων μεταξύ τους κάνουν την κάθε αψίδα να στηρίζεται από μόνη της. Μια αψίδα στηρίζεται πάνω στη συμπίεση που ασκούν τα τμήματα της μεταξύ τους. Αν αφαιρέσεις το λίθο στην κορυφή αυτή, η συμπίεση αφαιρείται και η αψίδα καταρρέει. Όλως παραδόξως το πρόβλημα δε δημιουργείται από τον τρούλο αλλά από το βάρος των ίδιων των αψίδων. Το άνοιγμα της αψίδας περιορίζεται από το βάρος των υλικών που χρησιμοποιούνται για να δημιουργηθεί η καμπύλη της.

Για να κατασκευάσουν, λοιπόν, οι αρχιτέκτονες αυτόν τον γιγάντιο τρούλο, θα έπρεπε πρώτα να βρουν έναν τρόπο να χτίσουν τεράστιες αψίδες. Αλλά το άνοιγμα της αψίδας περιορίζεται από το βάρος της, το οποίο πιέζει προς τα κάτω την αψίδα προκαλώντας οριζόντια πίεση. Για να λύσει αυτό το πρόβλημα ο Ανθέμιος έφτιαξε δύο τεράστιες κολόνες και τοποθέτησε την αψίδα ανάμεσά τους. Και έτσι αν και το βάρος της αψίδας πίεζε προς τα κάτω, οι κολόνες εμπόδιζαν την οριζόντια παραμόρφωσή της. Οι αρχιτέκτονες κατέληξαν σε μια τελείως καινούργια λύση που ήταν η κατασκευή τεσσάρων κολόνων που η βάση της κάθε μίας ήταν 600 τμ. και θα παρείχαν την υποστήριξη που χρειάζονταν οι αψίδες.

Τώρα θα μπορούσαν να ασχοληθούν με την επίλυση του προβλήματος της προσαρμογής του κυκλικού τρούλου πάνω στην τετράγωνη βάση που σχημάτιζαν οι τέσσερις αψίδες. Για το λόγο αυτό, επινόησαν και κατασκεύασαν αυτά τα τριγωνικά τμήματα που γεμίζουν τα κενά μεταξύ των αψίδων, τις κόγχες. Τα τέσσερα καμπυλοειδή στηρίγματα των κογχών στρογγυλεύουν τις γωνίες του τετραγώνου μεταμορφώνοντάς το σε κύκλο ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί πάνω του ο τρούλος. Και οι ίδιες οι κόγχες αντιστηρίζουν τις γωνίες του τετραγώνου βοηθώντας τις αψίδες και τις κολόνες να αντέξουν το βάρος του τρούλου. Τελικά πάνω σε αυτήν την πολύ προσεκτικά σχεδιασμένη αρχιτεκτονική δομή στήριξης, ο Ανθέμιος θα έκτιζε το πιο φανταστικό και εμπνευσμένο χαρακτηριστικό της Αγίας Σοφίας, το μεγάλο τρούλο.

Όταν θα ολοκληρωνόταν η κατασκευή του τρούλου, η εσωτερική του διάμετρος θα ήταν 31 μέτρα, κάνοντας έτσι την Αγία Σοφία, το ναό με το μεγαλύτερο τρούλο στον κόσμο. Η Αγία Σοφία θα κρατήσει αυτόν τον τίτλο για 1000 χρόνια μέχρι που το 1500 μ.Χ. περίπου χτίστηκε ο ναός του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Από το δάπεδο της εκκλησίας το ύψος του τρούλου είναι 54 μέτρα. Αν το άγαλμα της Ελευθερίας έμπαινε μέσα στην Αγία Σοφία, ο πυρσός της μόλις που θα έξυνε την οροφή του τρούλου.

Αλλά η πιο αξιοσημείωτη εφεύρεση του Ανθέμιου έγινε στη βάση του τρούλου. Ο Ανθέμιος μελετώντας το Πάνθεον της Ρώμης, παρατήρησε ότι το τεράστιο βάρος του τρούλου, ανάγκασε τη βάση του τρούλου να απλωθεί προς τα έξω. Αυτό το φαινόμενο που είναι γνωστό σαν δακτυλοειδής πίεση είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλων ρωγμών που ξεκινούσαν από τη βάση του πανθέου και προχωρούσαν πάνω στις πλευρές. Ο Ανθέμιος [10] συνειδητοποίησε ότι αυτές οι ρωγμές έγιναν από δακτυλοειδείς πιέσεις. Για να ελαφρύνει αυτές τις πιέσεις αποφάσισε να βάλει 40 παράθυρα στη βάση του τρούλου. Αυτό δείχνει πως μια ευφυΐα παίρνει ένα αρχιτεκτονικό πρόβλημα και το μετατρέπει σε μια αισθητική λύση. Η τοποθέτηση των παραθύρων στη βάση του τρούλου μείωσε την πίεση και τον κίνδυνο ρωγμών. Αυτή η δομική λύση είχε σαν αποτέλεσμα και μια θεϊκή αλληλεπίδραση του φωτός. Ο βυζαντινός επισκέπτης αυτού του χώρου έμενε έκθαμβος στη θέα ενός τεράστιου τρούλου που στερεωνόταν πάνω σε μια βάση φωτός. Και πράγματι ο συγγραφέας του 6ου αι. μ.Χ. Προκόπιος έγραψε ότι ο τρούλος αιωρείτο σα να κρεμόταν από τον ουρανό με μια χρυσή αλυσίδα.

Θαυματουργική επιβίωση ή αντισεισμικό σχέδιο;

Όταν οι πόρτες της Αγίας Σοφίας άνοιξαν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός πίστευε ότι είχε κτίσει το πιο θαυμαστό οικοδόμημα σε όλον τον κόσμο και μάλιστα σε διάστημα μικρότερο από έξι χρόνια! Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο ναός του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη κατασκευάστηκε περίπου σε 120 χρόνια, ο ναός του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο σε 35 χρόνια, η Παναγία των Παρισίων (Νοτρ Νταμ) σε 72 χρόνια, ο Καθεδρικός του Μιλάνου σε 500 χρόνια, ο Καθεδρικός της Κολονίας σε 615 χρόνια. Είναι σίγουρα εκπληκτικό το γεγονός πως η Αγία Σοφία δεν χρειάστηκε ούτε καν έξι χρόνια!

Αλλά όταν το αριστούργημα του Ιουστινιανού ολοκληρώθηκε το θησαυροφυλάκιο του Βυζαντίου είχε αδειάσει. Ο ιστορικός Παπαρρηγόπουλος υπολογίζει την αξία της γης και το κόστος των υλικών, της εργασίας, της διακόσμησης και των εκκλησιαστικών σκευών σε περίπου 324 εκατομμύρια ελληνικές δραχμές, ή περίπου 64 εκατομμύρια δολάρια [της εποχής]. Η κοινή εκτίμηση για το κόστος του ναού του Αγίου Πέτρου είναι 240 εκατομμύρια φράγκα, ή λιγότερο από 48 εκατομμύρια δολάρια. Ο αυτοκράτορας είχε ξοδέψει 320.000 χρυσές λίρες για να κτίσει την Αγία Σοφία που έγινε έτσι το πιο ακριβό κτίριο στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Η Αγία Σοφία ήταν το κορυφαίο επίτευγμα της συσσωρευμένης επιστημονικής γνώσης και της καλλιτεχνικής έκφρασης των προηγούμενων χιλίων χρόνων. Και για αυτό είναι πολύ σημαντικό ότι ο ναός δεν αφιερώθηκε σε κάποιον συγκεκριμένο άγιο ή πρόσωπο αλλά στη Θεία Σοφία, το Λόγο του Θεού δηλ. στον ίδιο το Χριστό. Η σοφία του αρχιτέκτονα Ανθέμιου δεν αποκαλύπτεται μόνο από την ομορφιά της Αγίας Σοφίας αλλά και από το θαύμα της επιβίωσης της πάνω σε μια από τις πιο επικίνδυνες σεισμογενείς ζώνες.

Ο τελευταίος μεγάλος σεισμός χτύπησε την Κωνσταντινούπολη τον Αύγουστο του 1999. Ήταν περίπου 7,5 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ, ίδιας έντασης με το σεισμό που κατέστρεψε το Σαν Φραντζίσκο. Με μια σεισμική καταγραφή καταστροφών που φθάνει μέχρι και 4000 χρόνια πίσω και με χιλιάδες κτίρια να έχουν κατεδαφιστεί τριγύρω της, γιατί δε γκρεμίστηκε η Αγία Σοφία; Ερευνητές του Παν/μίου του Πρίνστον πιστεύουν ότι ο Ανθέμιος έκτισε την Αγία Σοφία με αντισεισμικό τρόπο.

Εκείνη την εποχή οι κτίστες πίστευαν ότι η καλύτερη προστασία από τους σεισμούς ήταν να κτιστούν τοίχοι με μεγάλο πάχος. Αλλά ο Ανθέμιος είχε δει ότι αυτά τα γερά κτίρια είχαν χτυπηθεί από τους σεισμούς. Επιπλέον, είχε μελετήσει τη σεισμική δραστηριότητα και έτσι ριψοκινδύνευσε μια τολμηρή μέθοδο οικοδομής που χρησιμοποιείται από τη σύγχρονη [12] αρχιτεκτονική στις μέρες μας. Αυτό που κάνει μοναδικό αυτό το κτίριο είναι ότι οι αρχιτέκτονες Ανθέμιος και Ισίδωρος είχαν γνώση της καταστροφής που μπορούσαν να προκαλέσουν οι σεισμοί. Γι’ αυτό προσπάθησαν να κτίσουν ένα κτίριο που θα άντεχε στους σεισμούς. Ο τρόπος που το κατόρθωσαν αυτό ήταν να κάνουν ένα κτίριο ελαφρύ και εύκαμπτο, κάτι που αποτελεί μια πολύ σύγχρονη αρχιτεκτονική αντίληψη.

Ο Ανθέμιος έκτισε την Αγία Σοφία και την έκανε ελαφριά και εύκαμπτη όχι μόνο με το σχέδιό του αλλά και με την κατασκευή ειδικών υλικών δόμησης. Έβαλε ένα θαυματουργό συστατικό στο σοβά της Αγίας Σοφίας: θρυμματισμένο τούβλο. Ο Ανθέμιος θρυμματίζει το τούβλο και ανακατεύει τη σκόνη με ασβέστη, νερό και άμμο για να κάνει ειδικό σοβά. Αυτός ο σοβάς είναι πολύ δυνατός σε αντοχή. Τα θρυμματισμένα τούβλα κάνουν τον αρχαίο σοβά πιο ελαστικό με τον ίδιο τρόπο που το σίδερο κάνει το σύγχρονο σκυρόδεμα πιο ανθεκτικό. Όταν οι μελετητές εξέτασαν δείγματα του σοβά, βρήκαν ότι ήταν ακόμη χημικά ενεργός. Αυτό σημαίνει ότι ο σοβάς είναι και σήμερα το ίδιο ισχυρός με την ημέρα που φτιάχτηκε. Είναι καταπληκτικό ότι ο σοβάς δεν αλλοιώθηκε μετά από 1500 χρόνια.

Τα οικοδομικά υλικά εκτός του ότι ήταν ανθεκτικά ήταν και ελαφριά. Τα τούβλα που χρησιμοποιήθηκαν στον τρούλο είχαν ψηθεί σε χαμηλές θερμοκρασίες και έτσι έγιναν λιγότερο πυκνά και επομένως πιο ελαφριά από τα κανονικά τούβλα. Και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ασκείται λιγότερο βάρος στις υποστηρικτικές αψίδες. Το μειωμένο βάρος προσφέρει και προστασία από τους σεισμούς. Χρησιμοποιώντας ο Ανθέμιος πιο ελαφριά οικοδομικά υλικά, εφάρμοσε διαισθητικά την εξίσωση της φυσικής που λέει ότι η δύναμη ισούται με τη μάζα επί την επιτάχυνση 1000 χρόνια πριν από το Νεύτωνα. Αν και δεν μπορούσε να ελέγξει τις επιταχύνσεις που θα έφερναν οι σεισμοί, μπορούσε να μειώσει τη μάζα. Μειώνοντας το βάρος του κτιρίου, μείωσε την επίδραση που θα είχε ο σεισμός πάνω στην κατασκευή.

Το 1992 οι ερευνητές άρχισαν να ψάχνουν τα μυστικά της κατασκευής και της αντοχής της Αγίας Σοφίας στους σεισμούς. Και ξεκίνησαν βάζοντας αισθητήρες γύρω από το κτίριο, στα σημεία που υπέθεταν ότι θα ασκούνταν οι μεγαλύτερες πιέσεις. Περίμεναν, λοιπόν να γίνει κάποιος σεισμός και αυτός έγινε τον Απρίλιο του 1992. Τα δεδομένα από αυτόν το σεισμό τους επέτρεψαν να βαθμονομήσουν το μοντέλο στον υπολογιστή ώστε να είναι έτοιμο να προβλέψει τη συμπεριφορά της Αγίας Σοφίας σε μελλοντικούς σεισμούς. Στη διάρκεια ενός σεισμού, οι κορυφές των τεσσάρων τεράστιων αψίδων θα δεχτούν τεράστιες πιέσεις. Αυτά είναι τα πιο πιθανά σημεία από τα οποία θα μπορούσε να ξεκινήσει μια κατάρρευση. Με το σύστημα προσομοίωσης του υπολογιστή, εξαπολύεται ένας σεισμός ισοδύναμος με τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει χτυπήσει ποτέ την Κωνσταντινούπολη. Οι τοίχοι της εικονικής Αγίας Σοφίας αρχίζουν να τρέμουν.

Το μεγάλο οικοδόμημα τραντάζεται από τα μεγάλα σεισμικά κύματα που το χτυπούν. Ο φονικός σεισμός τελειώνει και οι τοίχοι της Αγίας Σοφίας είναι όρθιοι, ο τρούλος είναι άθικτος. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι αν και ορισμένα σημεία του κτιρίου πιέστηκαν, εντούτοις καμιά πίεση δεν ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια και η πρόβλεψή τους ήταν ότι η Αγία Σοφία θα επιβίωνε ενός σεισμού μεγέθους 7,5 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ. Η πρόβλεψη των επιστημόνων που έγινε τον Ιούνιο του 1999, αποδείχτηκε απόλυτα ακριβής καθώς δύο μήνες αργότερα ένας τέτοιος σεισμός ισοπέδωσε πολλά κτίρια στην Κωνσταντινούπολη. Η Αγία Σοφία όμως παρέμεινε όρθια σαν χειροπιαστή απόδειξη της ευφυΐας των αρχιτεκτόνων της. Το αυθεντικό σχέδιο του Ανθέμιου και του Ισίδωρου είναι ακόμα το πιο αντισεισμικό σχέδιο που υπάρχει. Η Αγία Σοφία άντεξε το μεγαλύτερο σεισμό στην ιστορία της Τουρκίας και θα συνεχίσει να ατενίζει την Κωνσταντινούπολη για πολλούς αιώνες ακόμα.

H Αγία Σοφία ήταν η αποτύπωση της έμπνευσης του Κωνσταντίνου, του οράματος του αυτοκράτορα Ιουστινιανού και του σχεδίου των δύο σημαντικότερων αρχιτεκτόνων της αυτοκρατορίας, του Ανθέμιου από τις Τράλλεις και του Ισίδωρου από τη Μίλητο. Ο Ιουστινιανός ήθελε να δημιουργήσει ένα κτίσμα διαφορετικό και εντυπωσιακό που θα ξεπερνούσε τις τεχνολογικές δυνατότητες της εποχής. Και τα κατάφερε. Στην ίδια θέση που το 360 μ.Χ. είχε ανεγερθεί ο πρώτος ναός, επί της αυτοκρατορίας του Κωνσταντίνου Β’, ο Ιουστινιανός έχτισε έναν νέο, πολύ μεγαλύτερο και μεγαλοπρεπέστερο.

Η Μεγάλη Εκκλησία, ήταν από το 360 μέχρι και το 1453 ο ορθόδοξος ναός της Κωνσταντινούπολης. Ο ναός χωρούσε 23.000 ανθρώπους, 525 ψάλτες, διακόνους και ιερείς. Η Αγία Σοφία έμεινε όρθια για 15 ολόκληρους αιώνες αψηφώντας τους σεισμούς. Μπροστά όμως στη στενή πολιορκία του τούρκου κατακτητή δεν άντεξε. Η τραγική ιστορία γράφεται όταν η Πόλη πέφτει στο σουλτάνο Μωάμεθ το Β΄ στις 29 Μαΐου του 1453.

Από τότε, αμέτρητα κτίσματα κάθε είδους, έχουν συσσωρευτεί γύρω από το ναό. Το φως πολλών απ’ τα παράθυρα έχει κρυφτεί και πολλά ακόμα έχουν κλείσει. Με τη μουσουλμανική λατρεία, τα ψηφιδωτά, έχουν καλυφθεί. Έχουν σβηστεί οι σταυροί και τα άλλα χριστιανικά εμβλήματα, έχουν εξαφανιστεί τα πολύτιμα στολίδια από ασήμι και χρυσάφι. Ο διάκοσμος και η λατρευτική επίπλωση που πρόσθεσαν οι Οθωμανοί αποτελούν παραφωνία μέσα στην όλη αρχιτεκτονική του οικοδομήματος.

Σήμερα ο χώρος είναι μουσείο και τον επισκέπτονται άνθρωποι κάθε θρησκείας και κάθε χρώματος. Και αυτό είναι αναμφισβήτητα ένα πολιτιστικό επίτευγμα. Ίσως έτσι να επιβεβαιώνεται η φιλοδοξία του Ιουστινιανού που ονειρεύτηκε ένα έργο με τεράστια απήχηση. Η Αγία Σοφία αποδεικνύει περίτρανα ότι η πίστη, η έμπνευση και η φιλοδοξία μπορούν να δημιουργήσουν αξεπέραστα οικοδομήματα.

Από το: vizantinaistorika.blogspot.gr